Vrij recent mijn "Gand- viool” laten repareren bij Frits Oosterhof. Dacht dat het misschien een echte Gand was met mogelijk een hoge waarde: Eur 20.000? Maar het bleek te gaan om een ‘kopie gebouwd naar het model van’. De viool had op het achterblad boven en onder twee dezelfde brandmerken. Frits heeft een aantal zaken veranderd en geoptimaliseerd: nieuwe toets, kam, stapel, snaren. De ‘Gand’ speelt een stuk lekkerder en klinkt nu heel fijn. Een ongekende klank. De viool is een zogeheten fabrieksviool maar dat maakt me niet uit. Hoe meer ik er op speel, hoe fraaier hij klinkt!
Vóór de ingrepen klonk deze viool futloos: een wat te schelle E en de laagste twee snaren vlak zonder warmte en diepgang. Op zich keurig gebouwd, maar de klank liet te wensen over. Deze viool had een kam die aan de lage kant was. De oorzaak zat in een verkeerde halshoek mede versterkt door de dunne (coromandel)toets, wat goed is te zien aan weerskanten van de hals. Een nieuwe iets dikkere toets (ebben) zou een aantal verbeteringen opleveren: de toets uitvoeren met een ietsje meer helling zou resulteren in een hogere kam. Met een hogere kam ook meer kamdruk op het blad. Nadat de nieuwe toets en nieuw bovenzadel waren aangebracht een nieuwe stapel gesneden, omdat de oude op de verkeerde plaats zat en verplaatsing een nieuwe vereiste. Daarna de kam pas gesneden. Een nieuwe Aricore G-snaar (Pirastro) opgespannen (de andere snaren waren vrij nieuw en van goede kwaliteit). Optimaliseren van de stapelpositie bracht dit instrument weer tot leven! Een hele verbetering.
Leuk joh! Ik zou de voor- en na- foto's wel eens willen zien.... Horen zou natuurlijk nog toffer zijn, maar dat wordt lastig denk ik....
Ik heb er geen geluidsfragmenten van, misschien dat zoiets in de toekomst nog gaat komen. Kan wel een paar foto's laten zien: de brandmerken op het achterblad boven en onder: de coromandel-toets: uit een mooi stuk ebben wordt een toets voorbereid: werkzaamheden aan de te vormen ebben toets: de toets opgelijmd:
O, dat is een rechthoekig stukje zelfklevend papier. Dat gebruik ik meestal om de initiële positie van de stapel te bepalen. Er zit 'release paper' aan de onderkant en dat laat ik zo veel mogelijk zitten, zodat alleen de uiterste twee randen een beetje plakken. Daarna zet ik de kam (zonder snaren) in de juiste positie en teken op dat rechthoekje met potlood af waar ik de stapel wil hebben. Bij het erin zetten heb ik dan een goed oriëntatiepunt. Je moet niet te veel plakoppervlak hebben, want soms zit de lak niet goed gehecht en trek je er een heel stuk lak af. Vandaar dus dat ik de fixatie met maar heel weinig plakoppervlak uitvoer.
De Arnhemse Fijnhouthandel levert wel informatie over deze houtsoorten. Ik heb ze naast elkaar gezet, maar de coromandel is wat aan de (overbe)lichte kant en is in werkelijkheid veel donkerder:
Een mooi stuk ebben is van nature dusdanig zwart dat het niet behoeft te worden bijgekleurd. Bij de mindere kwaliteiten wordt wel zwarte kleurstof ingeschuurd, maar na verloop van tijd slijt dat er toch weer af en wordt de lichtere tint weer zichtbaar. Zo worden hardhouten toetsen in de goedkopere Chinese bouw vaak afgeleverd. Als je een dergelijke toets er af zou halen zie je vaak aan de onderkant de werkelijke kleur.
