Strijkstok met Zarelon™

Nee, geen rooie wijn. Jammer, maar we moesten nog een heel eind door Nederland toeren daarna (en ik daarna nog werken), dus was dat ook niet verstandig geweest.

Ik had mijn eerste kennismaking met Zarelon. Ik beluisterde die bij Marcelita toen ze speelde op de cello. Mij viel meteen op dat er een ruis zat die ik niet prettig vond, een grrrgrrr. Ik vond die heel duidelijk hoorbaar, maar ik heb echt iets met geluid, ik kom er meer en meer achter. Toen Marcelita streek met haar paardenhaarstok was dat gegrrgrr er niet of nauwelijks.
Het zou naar mijn idee echt kunnen dat dat komt omdat Marcelita met een vrij grove korrel heeft geschuurd en mijn idee is dat je misschien ook wel een glasvijl zou kunnen gebruiken om het haar op te ruwen. En dan volgens de Frits-methode, lijkt me, vanwege de schubben van het haar. Een glasvijl is ook heel fijn en gelijkmatig van korrel. Maar ik moet wel zeggen dat ik niks weet over schuurpapier en de waardes die jullie aangeven. Ik weet wel dat er superfijn schuurpapier is, waarbij de korrel niet eens meer echt zichtbaar/voelbaar is, nu, daar haalt zo'n glasvijl het niet bij.

Vooralsnog heeft mijn kennismaking met Zarelon ervoor gezorgd dat ik er zeker niet voor zou kiezen.

 

Dat klinkt als een probleem met de hoeveelheid hars.
We zijn met de Zarelon juist met dit kleine probleempje bezig
Bij te weinig hars heb je geen grip en bij te veel hars lekker veel gekraak en grgrgr.
En bij de Zarelon werkt het nu net even anders dan met paarden haar, das juist de uitdaging, balans vinden.
Jammer dat jou eerste kennis making niet zo goed was , maar ook dat is goed om te horen.
Dan worden wij weer geprikkeld om er verder in te duiken.

 

Gek, ik had juist niet geharst en ook niet het idee dat er zoveel op zat, want de snaar werd ook niet bepaald wit.
Bij paardenhaar beharing heb je inderdaad bij teveel hars van dat soort problemen, maar toch klinkt dat nét weer anders.
Onderzoek gaat gewoon lekker verder. Geweldig hé zo'n SF Zarelon Onderzoekslab.

 

Na mijn Zarelon overdwars te hebben geschuurd merk ik dat ik niet meer zo dicht bij de kam hoeft te spelen voor een mooie toon.
En nu ik wat langer met de Zarelonstok speel word de klank ook beter, niet meer ze scherp.
De Zarelon reageert snel op teveel of te weinig druk op de snaren met een zachte of schelle toon.
Daarentegen vind ik de toon mooi helder als ik mij ontspan en de stok alleen maar op de snaar laat rusten tijdens het spelen.
Maar dan komt er een moeilijk stukje, raak ik gefrustreerd, span ik mijn spieren in mijn nek, rug en schouder en merk ik op den duur dat ik de strijkstok dwars door de cello probeer te duwen
En dan is de Zarelon een harde leermeester, veel gekraak, geschuur en gekras, niet om aan te horen
Dan leg ik de cello en stok even weg en ga een kopje the drinken.
En als ik dan weer ontspannen ben pak ik weer met veel plezier mijn cello en mijn Zarelon strijkstok .

 

Ja, jij merkt dus ook dat er toch wel veel ligt aan de manier van strijken, de spanning en druk die je op je strijkstok legt.
Ik ga nu niet nog meer bijvijlen aan de zarelon. Ik ga het nu toch proberen op te lossen door verbetering in techniek en het feit dat de hars zich steeds meer nestelt in de zarelon.
Ik wilde eerst tikken "mocht dit na een half jaar nog geen soulaas bieden..."(met de gedachte dat er dan toch gevijld moet worden), maar dat is eigenlijk puur nonsense. Alsof ik in een halfjaar mijn strijktechniek naar een veel hoger niveau heb gekregen. Nee, het is toch iets van de langere adem. Ik zou die zarelonstok intussen natuurlijk wel weer door een veel verder gevorderde of docent kunnen laten bespelen. Interessant wat er dán te horen is.

En jij merkt dus ook hoe streng de zarelon je afstraft bij foute streken. Inderdaad echt een harde leermeester.

 

Ja ik merk dat de strijktechniek net weer wat secuurder is bij de Zarelonstok.
Als ik snel afwissen met bijde strijkstokken en met bijde strijksokken het zelfde stukje of regel speel, en ik focus op wat ik voel tijdens het gebruik van de 2 strijkstokken , is er wel degenlijk verschil.
De Zarelon reageerd heel erg snel op wat ik doe met mijn stok, en dan met name in combinatie met de druk die ik uitoefen.
Bij de paardenharen stok kan ik heel erg veel druk uitoefenen voor dat die gaat kraken en piepen bij het strijken, bij de Zarelon gebeurd dat veel sneller.
Ik hoeft veel minder druk uit te oefenen om een mooie klank te krijgen, de Zarelon glijd als het ware over de snaren, je hoeft veel minder trek van de stok op de snaren te voelen voor een mooie klank.

Ik merkte bij mijzelf dat ik zo gewend ben aan het voelen van het trekken van mijn paardenharen strijkstok, dat ik dat zelfde "trek gevoel" ook aan het zoeken was bij de Zarelon stok.
In een verborgen hoekje van mij hersenen is de link gelegd: stevig gevoel van trek aan de snaren = mooie/goede klank.
Maar bij de Zarelon werkt het net even anders, stevige trek aan de snaren = niet perse een mooie klank,
maar mischien juist wel veel gepiep en gekraak.
De Zarelon lijkt over de snaren te glijden, bijna alsof je minder weerstand hebt, alsof je over de snaren heen glijd, en dit gevoel geeft een reflex dat je meer druk wilt uitoefenen dan nodig,... en dan ben je midden in de valkuil van Zarelon gestapt.
Namelijk te veel druk op de snaar om te gemoed te komen aan je intuïtie die zegt dat druk en trek van de snaren automatisch een mooie klank geven.

Bij mij lijkt het zo te werken, ik ben heel benieuwd of jij dit herkend.
De balans tussen hars op de Zarelon, druk op de snaren en plaats van strijksok op de snaren..... het is net allemaal even anders.

 

Ik volg al enige tijd de belevenissen rond Zarelon. En daarvoor het experimenteren met verschillende merken snaren. Maar inmiddels borrelt er een vraag bij mij op. En die betreft het moment in de ontwikkeling van je techniek waarop dergelijke experimenten zinvol zijn.

Volledigheidshalve: ik meen er van te mogen uitgaan dat niet alle cellisten op dit forum de concerten van Dvorak, Lalo, Saint-Saëns, de variaties van Tchaikovsky of de sonates van Brahms op de lessenaar hebben staan. Dat kan natuurlijk het gevolg zijn van een muzikale keuze, maar evenzeer van het -begrijpelijk- nog tekortschieten van de techniek. Van zowel de linker- als de rechterhand. En als in het geval van de rechterhand de streektechniek nog niet aan hoge eisen voldoet, is het dan mogelijk of zelfs zinvol conclusies te trekken aangaande nut&noodzaak van het gebruik van Zarelon of het zoeken naar 'de snaar der snaren'? En ten aanzien van dat laatste: ik weet van veel (voorheen) Sovjet- en later Russische violisten dat zij naast een stalen e-snaar 'gewoon' een stalen a-snaar op hun instrument gebruikten. Ten eerste vanwege de aanmerkelijk hogere bedrijfszekerheid, maar niet minder op grond van de sterk verminderde behoefte tot 'bijstemmen' gedurende een uitvoering. En toch kwam er een aardig geluid uit de instrumenten van David Oistrach en Leonid Kogan (en al die anderen). Dit in weerwil van het feit dat men weliswaar op 'oude Italianen' speelde, maar dat beslist niet sprake was van instrumenten uit zoiets als een top-tien. En dan kom ik vanzelf op een tweede, nogal prozaïsche, vraag namelijk of de tijd die nu wordt geïnvesteerd in experimenten, niet beter kan worden besteed aan een extra toonladder of een extra etude?

 

Mooie overweging Hopf... Het spelen van virtuoze werken kan een doel zijn - wat door slechts weinigen op voldoende niveau gehaald wordt om de moeite van het aanhoren door anderen waard is. Aan de andere kant van het spectrum: Het gewoon aanstrijken van een open G snaar op zo'n manier dat de cello tot leven komt, er echt 'toon' ontstaat is een doel wat ook veel vraagt, en wat intens bevredigend kan zijn, en wellicht al na enkele weken spelen te bereiken is. Maar juist voor zoiets blijkt snaar, strijkstok, plaats van de stapel en noem maar op van groot belang te zijn; net als een goede houding en ontspannen streek... en het studeren op nóg een etude en toonladder kan maken dat je daarop soms vastloopt. Wat Marloes schrijft (5-12-2015, 09:21) over vast lopen in te moeilijke passages omdat je je niet ontspant... uiteraard wordt er vaak veel tijd 'verspeeld' aan experimenten maar ook aan etudes en toonladders...

 

@Hopf: Heel fijn dit relativerende tegengeluid! En daarop weer de relativering van @Huub M. Bogaers.
Twee cellisten die duidelijk nog niet tot de groep zeer gevorderden behoren die dan zarelon gaan uittesten...
Kunnen ze niet beter gewoon nog wat meer etudes spelen, want de tijd die in testen gaat zitten, kan natuurlijk af gaan van de tijd voor etudes. En wat zeggen hun resultaten nou helemaal over zarelon?

Natuurlijk hebben @marloes s en ik nog heel veel te gaan op het gebied van techniekverbetering! Dat weten we ook en dat laten we ook duidelijk merken op het forum. Wij pretenderen niet hier HET grote oordeel over dit soort beharing te kunnen geven.
Wat de ervaringen wél weergeven is: waar lopen deze twee niet zo erg gevorderde cellisten tegen aan. Daarnaast is er nog een zeer gevorderd violist, @Oosterhof Vioolbouw, die verslag doet over zarelon en zijn ook andere strijkers gevraagd naar hun ervaringen. En hopelijk volgen er nog meer ervaringsdeskundigen!

En wat het uittesten betreft; het aanspreken van de open snaar en daar dan al een hele mooie toon in proberen te bereiken (heel nuttige oefening) en dan horen wat je met paardenhaar kunt en hoe dat dan met de zarelon gaat, 't is een zeer nuttige luisteroefening én speeloefening. Verder kun je dus gewoon de etudes die je voor les op hebt, beurtelings met de verschillende stokken doen en dan eens goed voelen en luisteren wat er dan gebeurt. Zo merkten we dat foutjes met strijken met de zarelon genadeloos worden afgestraft. Dat betekent dus, dat als je een etude met die zarelon kunt spelen, waarbij het dus fijn blijft klinken, dat je dan ook heel goed hebt gestreken.

Ik oefen en speel wat ik toch al moet doen en meldt hier mijn ervaringen. En dat zie ik overigens ook niet als verspilling. Net zo min als het leren van andermans ervaring.
Ik acht mijzelf niet competent genoeg voor het trekken van conclusies over zarelon. Dat laat ik graag aan anderen over die de ervaringen lezen met het oog op een eventueel eigen avontuur met zarelon.

 

@marloes s : Ik merk inderdaad wel het verschil tussen beide stokken. Met paardenhaar kun je inderdaad wel wat forser druk uitoefenen om een toon mooi te krijgen. De zarelon lijkt toch wel iets andere techniek te vragen.
Heeft inderdaad wel te maken met balans tussen hars op de Zarelon, druk op de snaren en plaats van strijksok op de snaren. Maar hoe, dat vraagt nog wat meer om dat goed verwoord te krijgen.

 

ik ben ook erg geïnteresseerd in hoeveel 'stok' je nodig hebt voor een lange toon of frase, is de snelheid waarmee het haar over de snaar gaat vergelijkbaar? Het wat meer 'plakken' van het haar zou kunnen inhouden dat je minder stok nodig hebt? Zou bv Spiegel im spiegel van Pärt beter gaan met Zarelon?

 

En goede vraag waar ik het andwoord niet op weet, en ik denk dat ik nog jaren bezig kan en zal zijn mijn strijktechniek te verbeteren.
Maar ik weet ondertussen wel hoe mijn paardenharen stijkstok klinkt, en de Zarelon stijkstok prikkeld mijn zin om te geconsentreerd te spelen, te observeren wat ik eigenlijk aan het doen ben, te luisteren naar kleine verschillen in mijn spel en strijktechniek.
Aandachtig te luisteren naar de klank die er te voorschijn komten te zoeken naar kleine verschillen op amateur nivo.
Tijdens mijn oefen momenten thuis en ook op de les deed ik deze dingen ook al, maar nu met de Zarelon is dat intenser geworden, het komt niet in plaats van de etudes.... maar tijdens het studeren en daarom zie ik het ook zeker niet als verloren tijd.

Gelukkig doe ik het expiriment niet alleen , Marcelita en Frits doen ook mee.
En verder blijkt al uit onze ervaringen dat wat voor de ene geld niet voor de ander hoeft te gelden.

 

Ja, dat is een interessante vraag. Spiegel im Spiegel is even een tijdje blijven liggen, deels omdat we het te druk hadden voor afspraken, en inderdaad ook doordat door die drukte prioriteit is gegeven aan stukken die écht moeten.
Ik ga er nu dus helemaal extra op letten en hoop daar binnenkort iets zinnigs over te kunnen zeggen.

 

Interessant, @Oosterhof Vioolbouw/Frits, jouw ervaringen en conclusie!
Ik begrijp dat je uiteindelijk toch het hele verfijnde korrel 1200 schuurpapier ziet als een deel van het succes. Ik vermoed ook wel dat dat echt uitmaakt. Ik ben niet tevreden met hoe het nu speelt bij mij. Er gaat dus nog een behandeling komen en dan wel met korrel 1200 en natuurlijk eerst weer de Bernardel hars eraf.
Zarelon is dun en toch ga ik het er maar op wagen. Ik heb hier een reserve beharing liggen voor als dit toch uiteindelijk niet goed is gegaan. Zodra deze behandeling is geweest, hoop ik een flinke verbetering te constateren.
Jouw verslag heeft mij wel geholpen hiertoe te besluiten.

En nu zit het nog op een halve stok bij jou, maar ga je nu ook een 4/4 stok beharen met zarelon (om dan spiccato te kunnen spelen)? Ook met zarelon kan de stok 'springen' op de snaar, dus moet spiccato spelen ook goed te doen zijn.

 

Maar als het dan eigenlijk alleen maar neer komt op het feit van de hars op de snaren, waardoor ontstaat dan het gevoel dat de Zarelon strijkstok wat lichter strijkt?

 

Dat klinkt interessant!
Mischien een fototje van de Zarelon en het paardenhaar omder de microscoop?
Ben heel erg benieuwd hoe dat eruit ziet

 

Grappig is ook dat je zowel bij paardenhaar als bij de zarelon TM zo'n, wat ik dan nu even zo noem, bundeltjes stuctuur heeft.
Misschien lukt het mij nog om iemand in Wageningen heel lief aan te kijken dat die dan de verschillende bundeltjes onder de microscoop wil leggen en daar een foto van wil maken...

Intussen is ook mijn zarelon behandeld met heel fijn schuurpapier. Ik kon die van 1200 niet krijgen, wel 1000 en dat is al vele keren beter dan die van 600 van de vorige behandeling.
Zou dat verschil tussen 1000 en 1200 nog significant zijn??? Ga morgen weer testen, ik heb mijzelf vandaag bij wijze van spreken half doof geoefend op een lastig stuk (met de paardenhaar stok) en heb niet het gevoel dat ik nu nog echt goed kan luisteren of ik verbetering hoor wat betreft klank bij zarelon.

@Oosterhof Vioolbouw : In #134 maak je ons deelgenoot van jouw ervaringen in het licht van wat @marloes s en ik erover schreven. Ik begrijp eruit dat je gauw doorkreeg hoe je het met strijken met zarelon moest aan pakken en dat je dan verder geen problemen meer had. Het voelde alsof hij lichter was bij het strijken, maar rationeel gezien zou dat eigenlijk niet kunnen. Omdat de beide haarlinten nagenoeg evenveel wegen? Of omdat het geruwde oppervlak van zarelon dezelfde kenmerken vertoont als paardenhaar?

Tot nu toe merk ik wel dat er inderdaad iets minder druk moet/hoeft worden uitgeoefend op de stok in het geval van zarelonbeharing. Maar het is niet overdreven veel, het is eerder meer een subtiel verschil. Echter, strijken is een subtiel gebeuren, dus maakt ook een heel klein verschil wat uit.

@Huub M. Bogaers: Ook al is de druk dan net ietsies minder, je kunt dan nog steeds stok sparen, nodig bijvoorbeeld bij Spiegel im Spiegel. Ik heb het nu bij een andere stokspaaroefening gedaan. Dus op één stok even de makkelijkste toonladder (c) over de vier snaren op één stok gespeeld. Geen probleem. Het lijkt er zelfs bijna wel op dat het iets makkelijker is een constante toon te maken.
(Intussen kon ik het natuurlijk toch niet laten om mijn beweringen nog eens te checken met de behandelde zarelonstok. Mijn oren zijn kennelijk bijgekomen.)

Met mijn paardenhaar strijkstok speel je terwijl de stok iets gekanteld is. Het lijkt erop dat je met zarelon de stok gewoon recht over de snaren moet laten gaan en niet die lichte kanteling. Ik hoor verschil tussen dat recht strijken en dat iets gekantelde dat juist bij paardenhaarstok tot goede toonvorming leidt. Daar is eerder heel plat over de snaren niet zo geslaagd. @Oosterhof Vioolbouw/Frits, merk jij dat verschil?

Mij valt dat steeds meer op en nu ik dus plat strijk, wordt de klank ook veel beter (ging mij al opvallen vóór de meest recente behandeling). Als dat inderdaad een wezenlijk verschil is tussen de beharingen, dan vraag ik mij serieus af of telkens switchen tussen stokken met beide beharingen wel zo geslaagd is voor degenen die nog wat in de beginperiode van hun strijk'carriere' staan. De eerste jaren dus. En eigenlijk ook zo lang het strijken nog niet helemaal lekker loopt.
Maar goed, wanneer vind je van jezelf dat je goed strijkt ?(dat zal in mijn geval wel heel lang duren, want ik ben nooit echt tevreden). Dus trek ik voor mijzelf de conclusie dat experimenteren met zarelon gewoon lekker moet doorgaan en ik verder flink dooroefen aan de etudes met paardenhaar.