Hoe identificeer je de herkomst van een viool?

Discussie in 'Viool' gestart door chrish, 10 feb 2016.

  1. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Zoals belooft in een ander topic, zal ik een uitleg geven over hoe je de herkomst van een viool kunt herleiden.

    Markneukirchen en Schönbach/Luby.

    Violen uit de Vögtland regio waartoe deze 2 plaatsen onder vallen zijn identiek aan elkaar daarom spreekt men ook wel over een Boheemse viool afgeleid naar de historische Tsjechië regio.

    De methodes die ik hieronder beschrijf zijn enkel van toepassing op instrumenten gemaakt voor de 2e wereldoorlog aangezien veel mensen na de oorlog zich verplaatsten naar de Mittenwald regio waar een totaal andere methode werd toegepast. Daarom vind men violen van na de oorlog uit Mittenwald die eigenlijk hetzelfde zijn als vooroorlogse Schönbach/Markneukirchen violen.

    Constructie methode:

    Geen mal. Later gebruikte men pas een mal.

    Hoekklos
    Geen of cosmetisch een houten plaatje in de onderste hoeken om de kijker te foppen, de 2 bovenste hoeken waren niet nodig want die kun je niet door de F gaten zien. Men deed dit omdat er geen klossen gebruikt werden bij een constructie zonder mal. Indien er later klosjes geplaatst werden dan hebben deze een gelijkbenige driehoek als vorm
    [​IMG]

    Ribben
    De ribben werden extra lang gehouden zodat hier een klem op kon waarna de uiteinden werden afgekort, dit resulteert in uiteinden die gelijk/haaks lopen met de puntjes. De boven- en onderbladen steken dus niet of vrijwel niet uit bij de uiteinden van ribben! Door deze methode zijn de uiteinden van de ribben precies in het midden op elkaar.
    [​IMG]

    Krul
    De cannelure of steking (Engels: fluting) stopt in de keel precies op 6 uur, hij gaat dus niet helemaal diep door.
    De achterkant van de krul vertoont vaak een kleine delta (hondenneus) aan het einde van de cannelure.
    De ruimte waar de stemsleutels in zitten is vaak zwart gebeitst. Na de 2e wereldoorlog komt dit aanzienlijk minder vaak voor.
    [​IMG]


    F gaten
    De randen aan de binnenkant van de F gaten zijn zwart gebeitst.

    Lijmranden
    Lijmranden zijn lopen niet door in de klosjes (indien aanwezig)
    [​IMG]

    Boven/Achterblad
    Het bovenblad heeft vaak een geïntegreerde zang- of basbalk. Later gebruikte men zangbalken die gelijmd moesten worden omdat de bladen toen met een router op maat gemaakt werden.

    Inleg
    De inleg is vaak niet helemaal zwart omdat de verf niet diep genoeg is doorgedrongen. Dit geeft dan een grijs/wit/grijze kleur als inleg.
    Mijn demo-viool heeft dit niet dus heb ik een foto van een andere viool gevonden die het wel heeft.
    [​IMG]



    Mittenwald

    Constructie Methode

    Binnenmal

    Hoekklos/Lijmranden
    De lijmranden lopen met een punt door in de hoekklos en zijn gemaakt van vurenhout. Zie foto's hieronder bij "ribben":

    Ribben
    De ribben komen niet samen bij de eindknop/eindpin maar lopen door, de rib bestaat dus uit 1 stuk en komen pas samen bij de onderste hoekjes/puntjes. Om het midden te vinden zit er een kleine inkerving in de rand van het achterblad. Het doorlopen van de ribben bij de eindknop is zeker geen eigenschap die enkel violen uit Mittenwald toebehoort, Franse violen uit de 18e en begin 19e eeuw kunnen dit ook hebben! De Cremonese makers gebruikten ook een doorlopende onderste rib.
    [​IMG]

    De uiteinden van de lange ribben zijn langer dan die van de 2 kleine ribben bij de C ronding. Het gevolg hiervan is dat de naad bij de C ronding zit en niet exact in het midden van de 2 ribben zoals wel het geval is bij violen uit de Schönbach/Markneukirchen regio. Dit is helaas moeilijk uit te leggen maar hopelijk spreken de foto's voor zich.

    (C ronding = de smalle gedeeltes van de viool waar de strijkstok tussen loopt)
    [​IMG]


    Krul

    Het sleutelhuis is veelal gelakt in dezelfde kleur als de rest van de viool. De vorm van de krul vanuit het zijaanzicht is veelal "bol" met een veelal uitgesproken "voor- en achterhoofd". Het is net alsof het hoofd van de krul een beetje voorover is gedoken, zoals een persoon die aan het knikkebollen is.
    Een goed voorbeeld zijn de krullen naar Klotz, echter zijn dat overdreven voorbeelden, de Mittenwalder krul kan tevens veel subtieler zijn die veel smaller is.

    De chamfer/randen van de krul zijn klein en scherp terwijl die uit de Schönbach/Markneukirchen regio wat platter/afgerond zijn.
    [​IMG]


    Mirecourt

    Constructie methode


    Binnenmal en Buitenmal.

    Hoekklos

    Ribben

    Zeer regelmatig en symmetrisch, de overhang is overal exact gelijk, men zou de bladen met elkaar kunnen verwisselen en het zou nog perfect op elkaar passen.

    Krul

    Lijmranden

    Inleg

    Boven/Achterblad
    De bladen (mits uit 2 delen) zijn vrijwel altijd verstevigd met diamantjes/blokjes in het midden. De Franse makers staan er om bekend dat ze lijm gebruikten die heel vloeibaar is wat ervoor kan zorgen dat na verloop van tijd de bladen ietwat los kunnen komen van elkaar, dit is zichtbaar door een brede naad of een uitstulping in het midden. Ik heb al veel Franse/Mirecourt violen voorbij zien komen met dit euvel. Ook toetsen zitten vaak los. Dit is niet specifiek een bouwstijl maar wel een eigenschap en daarom wel iets om op te letten.
     

    Bijgevoegde bestanden:

    francis, RolandS, KunstderFugefan en 2 anderen vinden dit leuk.
  2. remi

    remi ♫ ♪

    Lid geworden:
    11 mei 2004
    Berichten:
    1.715
    Kanone...
    Wat gaaf, leuk, interessant. Kijk dat is waar mijn hart een stuk sneller van gaat kloppen.

    Remi
     
  3. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.481
    Interessant, Chris! Ik hoop dat je meer van dit soort informatie publiceert.
     
  4. Geert

    Geert Geert

    Lid geworden:
    30 sep 2004
    Berichten:
    1.000
    Ja, leuk om te weten. Vandaag een viool geopend zoals in mijn andere topic aangegeven.
    Deze viool heeft alleen klosjes in de onderste hoeken, inderdaad gelijkbenig. De zangbalk is ingelijmd.
    Ook de cannelure is aanwezig zoals op de foto. De vorige eigenaar heeft de viool gekocht in de jaren 30.
     
  5. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Ik zal proberen dit onderwerp aan te vullen met de tijd, helaas heb ik geen mittenwald viool in huis en zoeken op internet naar de kenmerken die ik zoek heeft vooralsnog weinig vruchten afgeworpen. Ik zal ook proberen de oude Franse school en de latere fabrieks Mirecourt violen te beschrijven. Het zal wel ingewikkeld worden als ik ook andere scholen zoals Füssen erbij ga betrekken want dan lopen methodes erg in elkaar over en zal de leek moeite hebben de herkomst te identificeren.
     
  6. Geert

    Geert Geert

    Lid geworden:
    30 sep 2004
    Berichten:
    1.000
    De Mittenwalder vioolbouw was na de eerste wereldoorlog nagenoeg ten einde. Te veel concurrentie uit Markneukirchen en Schönbach. Na de twee wereldoorlog kwam er een opleving omdat Schönbach niet meer onder Duitsland viel. De Sudeten-Duitsers (Bohemen) werden door de Tsjechen in 1945 letterlijk het land uit gegooid. Zo'n 1400 vioolbouwers vonden een nieuw bestaan in Bubenroth/Erlangen. En Schönbach werd Luby. Maar er zijn na 1945 ook een paar honderd vioolbouwers naar Mittenwald gedeporteerd om daar aan de slag te gaan. Toch waren de autochtone Mittenwalder vioolbouwers niet blij mee, de Sudeten werkten sneller en goedkoper, daar konden de Mittenwalders nog steeds niet tegenop.
    Maar sindsdien zijn er dus twee soorten vioolbouw in Mittenwald.
     
    Laatst bewerkt: 12 feb 2016
    KunstderFugefan vindt dit leuk.
  7. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Geert dat klopt precies. Maar als we het gaan hebben over kenmerken van violen na de 2e wereldoorlog dan wordt het heel ingewikkeld en eigenlijk maakt het niet zo heel erg veel uit of zo'n viool in Mittenwald is gemaakt door iemand die oorspronkelijk in Schönbach zat want de kenmerken bleven ongewijzigd het enigste is dat men toen wel een mal gebruikte waar men nu profijt van heeft want die violen hebben geen ribben die spontaan loslaten en die je onmogelijk weer terug kunt duwen en lijmen, dan moet het blad eraf en een stuk van de rib. Ik heb deze week 2 violen op de werkbank gehad die dat fenomeen hadden, van 1 waren zelfs de ribben op 3 plekken los en terugduwen ging niet omdat de viool gebouwd was zonder mal dus alles is krom en scheef...
     
  8. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Komt er nog een vervolg Chrish? Want dit is toch wel erg boeiend en leerzaam. Vooral ook de uitleg bij de foto's.
     
  9. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Het is eigenlijk wel definitief. Het gros van de violen zijn immers Duits of Frans. Het wordt te ingewikkeld om b.v uit te leggen waaraan je een Weense viool herkent, de strip binnenin op het achterblad die over de bladen gaat is een goed detail maar de veelal zwarte lak (die eigenlijk heel donker bruin/blauw is) werd ook gebruikt in de eerder genoemde Duitse regio's. En Engelse violen lijken van binnen weer identiek op Mittenwald violen... de boel wordt simpelweg te troebel als we meerdere streken gaan bespreken. Als je vragen hebt over een bepaalde viool of regio dan zal ik mijn best doen om die te beantwoorden.
     
  10. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Binnenkort zal ik wat foto's plaatsen van mijn Stainer kopie. Zou ik graag wat meer van willen horen, alhoewel je er natuurlijk niet in kunt kijken.
     
  11. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Daar had je laatst al wat foto's van geplaatst, volgens mij staat er achter op het achterblad stainer? Dan is dat een Boheemse viool. Overigens het grappige is dat de krul geraden werd maar dat een echte stainer een totaal andere krul heeft.
     
    Muzirene vindt dit leuk.
  12. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Nee op het achterblad staat geen Stainer. Er zit een Stainer etiket in, precies dezelfde die Stainer in zijn violen plakte. Er zitten zo te zien wel hoekblokjes in.
    klein 10.jpg klein 11.JPG klein 4.jpg klein 1.jpg klein 7.jpg 016.JPG klein 18.jpg
     
  13. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Hier komt de volgende serie foto's.
    001.JPG 022.JPG 024.JPG 025.JPG 028.JPG 032.JPG 034.JPG
     
  14. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Als je mijn topic goed gelezen had dan zou je aan de hand van de krul kunnen zien waar de viool vandaan komt... Het hondenneusje geeft het weg.

    Ribben

    De ribben werden extra lang gehouden zodat hier een klem op kon waarnaar de uiteinden werden afgekort, dit resulteert in uiteinden die gelijk/haaks lopen met de puntjes. De boven en onderbladen steken dus niet of vrijwel niet uit bij de uiteinden van ribben! Door deze methode zijn de uiteinden van de ribben precies in het midden op elkaar.

    Deze is ook van toepassing op jouw viool.
    Hoekklosjes kunnen er later ingezet zijn.
     
  15. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Ik kan niet zien of het een plaatje is of een hoekblokje. En of het alleen in de onderste hoeken zit.
    Dus in de bovenste hoeken ontbreken. Moet je een endoscoop voor hebben.

    Dat er later hoekblokken zijn ingezet lijkt me stug. Want dat lijkt me nogal een dure operatie bij zo'n goedkope viool.
     
  16. chrish

    chrish ♫ ♪

    Lid geworden:
    20 mei 2008
    Berichten:
    769
    Klosjes kun je vrij snel maken, ik doe er 20-30min over voor 4 klosjes te maken en plaatsen. Maar los van de klosjes, de ribben en het delta/hondenneusje verraden de herkomst van de viool. Er is geen twijfel over mogelijk.
     
  17. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Ja die klosjes zullen dan wel gauw gemaakt zijn. Maar om ze te plaatsen moet dan wel het bovenblad er af. En moeten de verstevigingsranden worden aangepast.

    Ik begrijp uit jouw topic, dat niet te zien is of hij voor of na de tweede wereldoorlog is gebouwd.
     
  18. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Heb het weer eens gelezen, dit is toch wel prachtig uitgelegd door Chrish, en daarom waard om weer naar voren te worden gehaald.
     
    Deanone vindt dit leuk.
  19. justintime

    justintime

    Lid geworden:
    13 mrt 2018
    Berichten:
    1
    ben wat aan het kijken wat nu exact verschillen kunnen zijn in krullen, met het blote ongetrainde oog bijna niet zichtbaar, maar onder elkaar iets beter te zien
     

    Bijgevoegde bestanden:

  20. Vibrato Desperado

    Vibrato Desperado

    Lid geworden:
    9 jan 2019
    Berichten:
    36
    Wauw, iemand die het gewoon wil uitleggen. Dit maak ik niet veel mee, meestal hoor mensen maar vaag praten over onherkenbare verschillen, waar vervolgens mysterieus over wordt gedaan wat het precies is en waar het vandaan komt. Dit suggereert mij dat ze het eigenlijk zelf ook niet weten en gewoon maar wat praten. Echter, de uitleg hierboven, dit is gewoon zeggen waar het op staat, het honden neusje, de lijmranden, de beits etc, objectieve feitelijke informatie die na te trekken is door iedereen die er interesse in heeft. Dat zie ik graag!
    Zeer bruikbaar voor mij. Ik heb mijn instrument beter leren kennen dankzij deze informatie en daar ben ik zeer dankbaar voor! Ik heb het stuk wel iets van drie of vier keer gelezen nu en... ik zou er wel meer over willen weten!!! :)
     
    KunstderFugefan vindt dit leuk.

Deel Deze Pagina