Terwijl Marcelita de strijd aan gaat met de droogte in het huisje van haar vakantiechinees, kamp ik met extreme luchtvochtigheid in ons nieuwe onderkomen (een oud, middeleeuws kerkje). En deze vochtigheid houdt gewoon aan zo lang het buiten ook vochtig blijft, dus nu al best lang. Zojuist op de hygrometer bij mijn viool gekeken en de luchtvochtigheid zit op 84%. Dit komt omdat de ramen (glas in lood) hier niet waterdicht zijn en de regen naar binnen sijpelt. Langzaam maar zeker wordt het binnen net zo nat als buiten en op dit moment kan het vocht gewoon nergens heen. Zelfs het hout van de houtkachel is bijna niet aan te krijgen... Uiteraard zijn we ermee bezig hoe we het klimaat hier kunnen verbeteren, maar vooralsnog zullen we het er mee moeten doen. Ik vroeg me nu alleen af (omdat het vocht ook al duidelijk in het houtkachelhout is gaan zitten) , wat dit doet met onze violen. En wat ik kan doen (als dat verstandig blijkt) om ze te beschermen. De violen liggen op een plek waarvan ik het idee had dat het nog het meest droog is, hoewel dat nu met die aanhoudende regen niet echt meer te zeggen is. En kan iemand iets zeggen over het gewenste klimaat voor violen, hoe vochtig het (eigenlijk) mag/moet zijn? Is dat in getallen uit te drukken? Zelfs ons bladmuziek voelt klammig...
Ik weet eigenlijk niet bij welke relatieve luchtvochtigheid de lijm begint week te worden. Ik denk daarbij aan tropische landen waar toch ook symfonieorkesten zijn. De temperatuur zal ook een rol meespelen hoewel dat weer gecompenseerd wordt in de term relatieve luchtvochtigheid. (ik kan op mijn tablet het woord relatieve niet cursief krijgen). Hoe hoger de temperatuur van de lucht, des te meer vocht die kan bevatten.
Voor onze vochtige kelder hadden we een apparaat dat vocht uit de lucht haalde. https://www.airsain.nl/luchtdroger-kopen-voor-ontvochtiging-op-maat doorlinken naar het apparaat dat voor jullie ruimte zou passen. Of het dan het luchtvochtigheidsgehalte oplevert waarin je strijkinstrumenten zou kunnen hebben, weet ik niet. Dat speelde destijds hier ook niet. Het ging om de kelder en daar wilden we niet dat van de kast de planken door vocht doorbogen. En op de website waar @JanHut mij op heeft geattendeerd, wordt 50% luchtvochtigheidsgraad als meest gunstig genoemd en van 40%-60% (in die bandbreedte) zit je veilig. En daarna nemen risico's toe, waarbij bijvoorbeeld onder de 20% en mogelijk boven de 80% je instrumenten in direct gevaar verkeren. Grootmoeders methode met een katoenen zak droge rijst zal bij jou volstrekt onvoldoende zijn.
Ik heb nooit last van vocht. Even de airco aan en de hygrometer loopt in sneltreinvaart terug. Buiten ligt even later een plas water die eruit is gepompt.
Inderdaad, airco droogt ook behoorlijk. Maar zowel een airco als het soort apparaten waar ik een link voor gaf, hebben vervelende nadelen: het gebrom/gezoem dat ervan af komt bijvoorbeeld. In de caravan in de garage zetten we een ander soort vochtvangsysteem en dat is met korrels die vocht vangen en dan gaan lekken in een bak. Dat maakt geen geluid, is ook een minder kostbaar systeem. Of je daarmee dat hele kerkje naar een 50-60% vochtigheid krijgt? Misschien een paar van die leksysteempjes tegelijk aan het werk zetten op diverse plaatsen en hopen dat die het samen aan kunnen. Hier zo'n vochtvanger, een model dat bol.com verkoopt: https://www.bol.com/nl/p/comfort-trends-luchtontvochtigers-vochtvanger-blauw/9200000031756902/ En eigenlijk zou je toch wel wat moeten met die ramen die het vocht doorlaten. Anders wordt het natuurlijk dweilen met de kraan open. Hier een site met adviezen, maar let op, het is van de producent die die apparaten verkoopt waar ik het in #1 over had. https://www.airsain.nl/verwijdert-een-vochtvanger-voldoende-vocht-luchtontvochtigers
Dank voor jullie reacties. Hoog tijd om actie te ondernemen dus en gelukkig lijkt Marcelita een oplossing te hebben. Ik ga ze morgen bellen, van dat bedrijf, om advies vragen. Het voelt nu helemaal niks fijn dat die violen hier nu zo liggen... Er wordt aan gewerkt, die ramen moeten inderdaad dicht, maar het kerkje is van een stichting en dat gaat heel traag allemaal....
We hebben al vochtvangers in de vorm van handdoeken bij de ramen. Na een fikse bui kunnen we die uitwringen. Gaat om liters. Dus veel vertrouwen in de vochtvangers die wij ook in de trapkast in ons oude huis hadden heb ik niet echt.... Nu we de houtkachel aan hebben lijkt het minder klammig te zijn, maar misschien is dat gevoel. De hygrometer staat nu op 82%. Nog hoog. Heeft het nu zin om te verwarmen? Omdat Frits zei dat warme lucht meer vocht kon bevatten... Mij leek dan dat het vocht dan juist eerder verdampte en warme lucht stijgt op, dus kan het weg? (via een niet geïsoleerd zolderdak....) Het voelt nu gelukkig wel een stuk aangenamer, maar sinds we hier wonen ben ik nu 2x verkouden geweest, terwijl ik dat normaal nooit heb........ Nog wel een reden om de vochtigheid serieus aan te pakken.... Ik ontdekte net dat Femkes slaapkamer prettiger voelt. Ik leg daar zo de hygrometer eens, misschien dat de violen nu beter daar kunnen zijn.
In die landen hebben gebouwen én woonhuizen airco. Moet die temperatuur wel constant blijven, want als de temperatuur bijvoorbeeld van 10 naar 19 graden stijgt in een uurtje in een bepaalde ruimte, gaat de vochtigheid wel hard omlaag. In landen met overdag tropische temperaturen voelt het inderdaad klam. Op de site over luchtvochtigheid en strijkinstrumenten werd juist gewaarschuwd (voor situaties als bij mij) dat met verwarmen van de ruimte de vochtigheid keldert. Dus dat zou juist bij jou, Irene, heel gunstig moeten werken. Centrale verwarming droogt uit. Flink daarmee stoken zou dus juist in dat kerkje goed kunnen werken. Krijg je wel een hogere rekening voor stoken voor! Maar ja, houtkachel (heb je die) is vooral leuk als je zelf in je houtvoorziening kunt voorzien. Laten we op dit forum maar geen discussies over CO2 uitstoot voeren. Ook een houtkachel kan de lucht droger maken (wel svp met door en door goed gedroogd hout stoken, zodat het hars echt goed uitgedroogd is!).
Ik snap je zin niet, Marcelita: Op de site over luchtvochtigheid en strijkinstrumenten werd juist gewaarschuwd (voor situaties als bij mij) dat met verwarmen van de ruimte de vochtigheid keldert. Dus dat zou juist bij jou, Irene, heel gunstig moeten werken. Gewaarschuwd dat de vochtigheid keldert en dan werkt het juist gunstig? De vochtigheid wordt inderdaad snel lager. Hij zat zojuist al ponder de 80%. Tja, fikse stookkosten, dat is even een risico. We hebben wel een houtkachel, maar als de wind verkeerd staat blaast die de rook weer de kamer in. We hebben de stichting ook al gevraagd om zo'n ding bovenop de schoorsteen die dat weer tegen gaat, maar ja, het schiet niet echt op hè... Ze zouden vorige week het kruis komen terugplaatsen op de kerk (die moest worden gereviseerd), maar dat is ook niet gebeurd. Ze zouden op dat moment ook meteen iets met die schoorsteen doen.... Goed gedroogd hout... Ja, goed plan. WAAR kan ik HIER nu het hout drogen?????????? We hebben wel bakken vol hout, dus we kunnen nog even vooruit....
Bij mij is het heel droog en ik heb dan wat armzalige systeempjes om nog wat vocht in de lucht te krijgen. Als dan flink gestookt wordt, gaat het vochtgehalte omlaag. Bij jou moet de vochtigheid juist omlaag, dus stoken. Hout drogen: hout zagen we dus in stukjes die makkelijk de houtkachel in kunnen en de wat dikkere stammetjes kloven we, zodat het beter droogt. En dan het drogen zelf: hout BUITEN laten drogen onder een afdak. Hier staan goede adviezen: http://www.gratisopenhaardhout.nl/opslaghaardhout Verder moet je gewoon geduld hebben. Het hars binnenin moet goed uitdrogen. Als je het goed wil doen, anderhalf á twee jaar (bron: http://www.hethoogeland-schoorsteenveger.nl/schoorsteenvegen/droogtijden-hout/) ??? Typisch, is het een open kachel/haard? Maar goed, we zijn hier geen kachelforum, geen houtzaag-/opslagforum, dus laat ik maar weer terugkeren tot het onderwerp.
Misschien zijn voorzetramen een tijdelimke oplossing. Tegen liters water die naar binnen komen tijdens een flinke regenbui is maar weinig opgewassen. Stevig aandringen bij de eigenaren,(maar dat doe je vast al) zoveel vocht is ook slecht voor je gezondheid.
Daar laten ze inderdaad nu een offerte voor maken, permanente oplossing. Maar het gaat om kerkramen, dus groot en hoog....
Nee, dichte kachel, maar het komt tussen het deurtje door zo naar binnen..... En ja, we doen het goed met luchttoevoer en zo, de wind blaast gewoon pal in de schoorsteen... Maar alleen bij harde zuidwestenwind. Gisteren ging het dus goed en vandaag schijnt de zon, dus hopelijk droogte alles een beetje
Zojuist een half uur met de meneer van de luchtontvochtigers aan de lijn gehangen. Die heeft me uitgelegd hoe het werkt met oude gebouwen en boven de 80% luchtvochtigheid is ziekmakend. Heb nu een apparaat besteld, maar die man vroeg zich af of 1 apparaat wel voldoende was. Met deze luchtvochtigheid is het gewoon vragen om problemen. Een goede luchtvochtigheid is maximaal 55%, liefst nog 10% lager. Voor violen mag hij niet hoger zijn dan 60%.
Kalm blijven, lijkt me. Al die oude instrumenten hebben eeuwenlang in dan weer vochtige en dan weer heel warme vertrekken overleefd. We hoeven niet het hele leven te beheersen. In normale omstandigheden wordt het na wat vochtige dagen ook wel weer droog en andersom. Nederland heeft een redelijk gunstig klimaat voor oude muziekinstrumenten.
Pfewww, thanks... Ik was inderdaad wel wat aan het miepen. Mijn viool heeft abusievelijk ook al inderdaad een paar jaar in een opslag gelegen met carnavalswagens. Omdat ze dachten dat het de waardeloze viool van Ome Harry was en die hadden ze ook mee in de optocht (bier, regen....). En dat heeft hij ook overleefd. Wel daarna flink onder handen genomen door de vioolbouwer, maar hij heeft het overleefd. En hij is inderdaad al echt oud, ik heb me ook al eens eerder bedacht (toen ik niet zo stresserig was...) dat hij vast ergere omstandigheden overleefd heeft... Maar ik kwam er vorige week achter dat hij echt heel bijzonder is, toen ik erop streek met een SuperStok.... Dus wil hem nu ook niet graag meer gebruiken bij buitenprojecten en zo. Maar misschien moet ik ook weer niet te voorzichtig worden... Maar ik ben wel blij dat ik dat apparaat heb besteld, want voor ons is het ook echt ongezond om de hele tijd in deze luchtvochtigheid te leven. Een kerk is ook eigenlijk niet gebouwd om in te wonen.... Want niet alleen de ramen, ook de muren zijn een probleem volgens hem, dat zijn sponzen, die stenen, en het is geen spouw.
Aandringen bij de stichtig op een goede oplossing. Zo word je wel heel erg op kosten gejaagd en kom je nooit toe aan sparen voor een mooie nieuwe strijkstok. Hopenlijk helpen de apparaten wat maar ja de oorzaak word er niet mee weggenomen. Dus eigenlijk dweilen met de kraan open. Sterkte
wellicht een oplossing voor de viool: zet of hang de viool een vochtdichte kast of hoes met een vochtvreter er onder in, en een hygrometer die je op de hoogte houdt? Voor jezelf is een luchtontvochtiger ook wel aan te raden... ziektekiemen houden wel van vocht. schimmels nog meer (klammige bladmuziek kun je na een paar jaar waarschijnlijk weggooien.... ). En een airco kan wat doen aan de vochtigheid, maar ook een bron van besmetting zijn.... Kerkjes zijn er ook niet op gebouwd om in te wonen....
Ik weet niet of dat wel zo'n goede oplossing is. Zodra het indtrument de 'kluis' verlaat neemt het hout vocht op. Dat gaat zolang door totdat er een evenwicht is bereikt. Als het instrument na het bespelen dan weer de 'kluis' in gaat herhaalt zich dit hele proces in omgekeerde volgorde: ontvochtigen. Moet je eens nagaan wat er gebeurt als dit zich vaak gaat herhalen! Het lijkt me van groot belang dat het redelijk constant blijft allemaal en dan het liefst qua temperatuur en relatieve vochtigheid.
We hebben nu een heel stevige luchtontvochtiger in huis. Hij mag morgen aan, maar we moeten geduld hebben. het duurt waarschijnlijk enkele weken voordat het vocht een beetje onder controle is. Misschien is er zelfs een tweede apparaat nodig. We gaan er gewoon alles aan doen de boel onder controle te krijgen. Voor de violen gewoon een noodzaak, en voor ons zelf ook wel prettig...
