Even een vraag uit nieuwsgierigheid: Wat kost een viool gebouwd door een Nederlandse vioolbouwer ongeveer? Groetjes
wil je in opdracht laten bouwen of een tweedehandse viool van een Nederlandse bouwer kopen? onderling lijken me er ook grote verschillen te zijn... beginnend of gerenommeerd...
Er zijn bouwers die een wachtlijst hebben: kun je twee jaar wachten tot je instrument af is en dan kost 'ie US$ 95.000,= (Stefan-Peter Greiner). Of een dergelijk instrument nou een stuk beter klinkt dan een minder gewilde c.q minder dure is maar de vraag! Soms worden het verzamelobjecten en dat drijft de prijs omhoog.
Worden door Nederlandse vioolbouwers veel violen in opdracht gebouwd? Of kopen de meeste violisten een viool die een vioolbouwer in huis heeft? Als je een viool laat bouwen, spreek je dan op voorhand een prijs af? Afhankelijk van o.a. het materiaal begrijp ik. Of hoe gaat dat? Kun je dan ook aangeven wat voor klank je wenst en is dat voor een vioolbouwer dan ook mogelijk omdat zo goed mogelijk te bouwen?
Ik kan alleen voor mezelf spreken. Ik heb een keer een 7/8-viool voor iemand in opdracht gebouwd. Je komt niet alleen een prijs overeen, maar ook het model, kleur van de lak, uitvoering garnituur (ebben of buxus). Ook van belang is wanneer het instrument gereed zal zijn. Daarnaast ben ik met de opdrachtgeefster overeengekomen dat wanneer het instrument slecht klinkt en dat volgens andere deskundigen ook zo wordt ervaren, er een tweede instrument gebouwd gaat worden. Als het eerste instrument na een bepaalde periode wordt behouden wordt de koop als definitief beschouwd. Soms wil de klant iets wat ik niet wil leveren: de viool mocht niet meer wegen dan een bepaald gewicht. Daar wilde ik niet aan voldoen, omdat het mede afhangt van andere factoren zoals het gewicht van de stemsleutels, toets, kinstuk en staartstuk. Over de klank kun je veel beloven en of nastreven, maar of je dat als bouwer kunt waar maken is naar mijn mening nogal tricky. Ook over dergelijke zaken dus duidelijk vastleggen wat er is overeengekomen. Veel handiger is om een gereed instrument te bespelen en een keuze te maken. Dan weet je wat je koopt!
Voor de prijs van een door een vioolbouwer gebouwde viool koop je ook een knappe middenklasse auto. Moet je een kant en klare viool bij een vioolbouwer kopen, of laat je er één door hem bouwen. Zelf ben ik nog niet goed voor 100 euro, maar als ik rijk zou zijn zou ik kiezen voor bouwen. Dat is natuurlijk een feestje op zich. Er zijn vioolbouwers die je ook echt betrekken bij de bouw, je hebt overal inspraak in en er worden van het bouwproces fotootjes gemaakt. Bij iedere vordering mag je komen kijken. Dit heeft tot voordeel dat je kan zien dat alle onderdelen van de viool echt door de bouwer zelf worden gemaakt. Zo'n viool gebouwd door een bekende bouwer kost dan natuurlijk nog veel meer dan een gemiddelde middenklasse auto. Maar dan heb je ook wat, eerst de lange wachttijd, en dan het langdurige bouwproces is natuurlijk heerlijk om mee te maken lijkt mij. De viool zal waarschijnlijk niet beter klinken dan een viool van een paar duizend euro, maar dat kan niet bommen, het gaat tenslotte om de lol en het idee. En is de viool van een echt bekende en goede bouwer dan zal hij altijd zijn geld opbrengen en misschien wel meer waard worden, dus het is dan ook nog eens een goede geldbelegging.
Ik doe het met de viool die ik heb hoor. Een prima instrument. Al kan ik me nu voorstellen dat ik ooit een andere wil. Een andere klank. De klank die je mooi vindt zit niet persé in het bedrag weet ik. Mijn keus is op deze viool gevallen omdat hij links fijn speelde. Ik vraag me dus af waarom iemand er een laat bouwen? Misschien wel wat Tobias zegt? Belegging?
Voor mij is de klank het belangrijkste. Op dit moment heb ik een Chinees waar ik tevreden over ben, maar toch als ik sommige violen hoor, dan denk ik: "Wauw, wat een mooi geluid!: Dat heeft natuurlijk ook te maken met techniek en zuiverheid (waar ik nog heel veel aan moet werken) en mijn vingers gaan nog steeds aan de wandel. Ik denk niet in termen van belegging o.i.d. Daar heb ik ook de financiën niet voor en eerlijk gezegd boeit het me ook niet zozeer wat een viool waard is of zou kunnen worden. Voor mij is het gewoon een erg leuke hobby. Wat ik me gewoon afvroeg was wat een nieuwbouwviool (nieuw of tweedehands) gemaakt door een Nederlandse bouwer ongeveer kost. En dat gewoon voor vrouw-met-de-pet. ;-)
Het is de bespeler die de klank maakt. Wat jaren geleden was er een soort proef, een amateur die niet onverdienstelijk viool speelde, streek op een goede viool. En een topviolist bespeelde een viool die echt was gemaakt van een sigarenkistje. Het geluid wat die topviolist uit zijn sigarenkistje haalde was stukken mooier dan van die ander. Denk ook maar aan de bekende anekdote van Menuhin. Een vrouw zei tegen hem na zijn spel, O wat klinkt uw viool toch mooi. Menuhin hield de viool bij zijn oor en zei, ik hoor niets.
Klopt, maar tussen violen onderling als ik ze beluister via internet vind ik soms wel erg veel verschil zitten.
Meestal zit er dan ook een andere bespeler aan vast... en een andere zaal, geluidstechnicus enz... er zijn eigenlijk maar 2 manieren om twee of meer strijkinstrumenten te vergelijken: 1 - er zelf op spelen, voelen hoe het instrument aanspreekt en dergelijke en ook nog wat luisteren 2 - iemand anders op meerdere instrumenten laten spelen in dezelfde ruimte en goed luisteren...
Dat had je gedacht! Als de klank voor elkaar is krijg je soms: "Maar toch vind ik de kleur van de lak niet mooi!" Of: "de hals is wel wat aan de brede kant" of "hij is wel wat zwaarder dan de viool die ik nu heb". Het resultaat is dan dat de koop niet door gaat. Echt waar, komt voor!
Frits, verschilt het gewicht in violen dan zo veel? Of voelt men een minimaal verschil in gewicht zo snel?
klopt mijn vergelijking is incompleet, ik had moeten schrijven "er zijn eigenlijk maar 2 manieren om het geluid van twee of meer strijkinstrumenten te vergelijken:" maar in die beoordeling neem je natuurlijk altijd mee hoe het instrument aanspreekt. Daarnaast: Er moet wel degelijk een "klik" zijn. Soms weet je dat meteen, soms heb je tijd nodig om naar elkaar toe te groeien (de speler en het instrument zijn beide aan te passen: welke speelstijl past bij een instrument, hoe kun je de cello aanpassen qua snaren, kam en plaats van de stapel. Bij celloleerlingen kom ik erachter dat iemands lichaamsbouw ook moet passen bij een bepaald instrument. Na tijden kun je er achter komen dat een instrument dingen kan die je jaren voor onmogelijk had gehouden. Hierin vind ik de inbreng van een goede en ervaren vioolbouwer goud waard (zelf ben ik klant bij Zick in Eindhoven). Ik kan me voorstellen dat niet alleen met je instrument maar ook met je vioolbouwer een "klik" nodig is!
Wat altijd meespeelt is, dat men het te beoordelen instrument vergelijkt met het instrument waar men al jaren op speelt. Ook als dat referentie-instrument een verkeerde mensuur (verkeerde verhouding halslengte versus snaarlengte) heeft, dan nog wordt dát als juist beoordeeld en alles moet daar aan voldoen. Heel lastig om daar vanaf te stappen. Zo probeerde eens iemand een viool van mij uit en had commentaar op de afstanden tussen de snaren bij het kielhoutje, die te ver van elkaar af zouden staan terwijl die volgens de 'regelen der vioolbouwkunst' waren aangebracht. Maar ja, het instrument waarop al jaren gespeeld werd was 'anders' en was verheven tot referentie hoe het moest wezen. Wat het totale gewicht betreft had iemand eens gelezen dat de beste violen ook de lichtste (in gewicht) waren. Dus vraagt iemand dan een viool te bouwen die uiterst licht is. Een wonderlijke gedachte natuurlijk.
Ter vergelijking: van een in Nederland goed bekend staand vioolbouwer was de prijs van een handgemaakt cello E 20.000,- (een jaar of 6 geleden). Meestal ligt het wat hoger, soms wat lager. Een in Nederland opgeleide Duitse bouwer bouwde cello's voor E 30.000,-. De Duitse, Roemeense of Chinese instrumenten uit werkplaatsen, in de medium klasse (grotendeels handgemaakt, in serie dus niet van een master bouwer alleen) daar kunnen formidabele instrumenten tussen zitten. Vanaf E 3500,-. (Medium klasse duidt op onderscheid met 'student', leerling instrumenten). Terug naar de viool: ik weet niet precies hoe de verhouding is tussen viool- en cellotarieven. Sommige websites van bouwers laten hun prijzen zien. Dan staat er '.. vanaf .....'. Zoals hierboven al opgemerkt: kijk wel of het een zelf gebouwde is of een geimporteerde die de bouwer speelklaar maakt.
Ik zie bijvoorbeeld bij een bouwer de beginnersviool voor E 500,- en de cello voor E 1295,-. Als ik die verhouding ongeveer door reken, vanuit het beweerde in #18, dan zou een een bouwer die een hand gebouwde cello van E 26.000,- aanbiedt de viool voor E 10.000 te koop hebben. (Misschien is deze redenering een versimpeling ...).
De beginnersprijzen voor violen ken ik niet, maar voor cello vind ik hem erg laag. Mijn eerste huurcello was ongeveer € 2000 en ik had het idee dat dat wel zo'n beetje het minimum was voor een beetje serieuze starterscello.