In mijn jeugd heb ik een aantal jaren cello gespeeld. Toen ik ging puberen heb ik mijn instrument in de wilgen gehangen en sinds een kleine 3 jaar heb ik de cello weer opgepakt en neem ik eens in de 2, 3, 4 weken een lesje. Heb weinig tijd om te oefenen, dit vanwege andere hobby's en kleine kinderen. Nu probeer ik af en toe vibrato aan mijn spel toe te voegen, alleen vind ik dat erg lastig om toch zuiver te blijven spelen. In mijn jeugd heb ik het niet geleerd. Heeft iemand tips om dit toch een beetje onder de knie te krijgen? Een stuk wordt er simpelweg een stuk mooier van.
Trissie, er zijn wat oefeningen om de vibratobeweging te ervaren en eigen te maken, zie onder. Als je wat geoefend hebt zou je in een cellostukje de vibrato kunnen gebruiken, alleen in de lange noten. Zie: les 1: les 2:
Ben wel benieuwd of iemand adh van een YT-filmpje vibrato kan leren. Als dat zou lukken maakt dat straks lijfelijke docenten overbodig.
Nee idd, je leert het niet zomaar van een filmpje. Maar zoals de vraag in #1 gesteld is: Trissie zou al wat kunnen uitproberen en de filmpjes laten de oefeningen zien die leraren ook gebruiken. Op les zullen leraren merken dat leerlingen het op internet allemaal al gezien hebben. Didactisch zou je ook kunnen zeggen: nog niet aan beginnen. Maar nieuwsgierig en vooruitstrevend zijn heeft ook wel wat ... .
@Trissie73 , waar dat mooier met beginnend vibrato nog niet lukt is er nog een manier. In de barok, bijvoorbeeld, wordt de nuance in de klank vooral met de stokvoering gemaakt. Wie weet is daar ook winst te behalen als het gaat om 'mooier'.
Maar hier ligt het gevaar op de loer dat er iets fout wordt aangeleerd en dat moet dan weer worden afgeleerd. Dan ben je twee keer bezig met een en hetzelfde te leren. Niet bepaald efficiënt.
De 'droge' oefeningen van het filmpje zijn best redelijk veilig zelf te oefenen. Eigenlijk heb ik vooral geoefend dat ik de beweging uit mijn elleboog haalde. Dat kun je checken door je een lucifersdoosje met rijst op je onderarm vast te zetten en de rijst hoor je als je het goed doet. Dat is ook een veilige oefening die je zonder toezicht van een leraar kunt doen. Zo ook die oefening op de cello waarbij je de snaren 'poetst' en de beweging steeds kleiner wordt. Op een gegeven moment is het wel handig als een leraar eens kijkt hoe je het doet, want een fout vibrato leren kan ontstekingen aan je pols geven. Daar zit je niet op te wachten.
Als ik bovenstaande lees komt bij mij de vraag op: "wat is een fout vibrato?". Of: kan een vibrato wel fout zijn? Wie wil hier op reageren?
Een vibrato vanuit de pols ipv vanuit de elleboog. Dat is namelijk veel te belastend en vragen om blessures. Dat zal wellicht voor viool anders zijn.
Waarbij je je forceert, bijvoorbeeld door een polsvibrato op een cello te doen. Dat is vragen om problemen (met je pols). O wacht even, oeps, ik zie dat het antwoord al gegeven is. Maar dan blijkt nu dat we het eens zijn.
Bij viool heb je verschillende soorten vibrato: pols-, arm- en vingervibrato. Heb je dat bij cellospelen ook of is er enkel vibrato vanuit de elleboog?
@Huub M. Bogaers , ik vermoed dat jij hierover veel weet. Wil je beschrijven: vibrato uit elleboog en onderarm; en in hoeverre ook pols?
dat moet ik eens uitzoeken, ... ik ging er van uit dat de beweging uit de schouder komt, in de elleboog en pols groter worden omdat die niet strak gehouden worden (soort van zoals je een grote ronde deurknop omdraait). wel is vibrato in de eerste positie anders dan in de duimposities, en in de 4e en 5e posities een soort tussenvorm? Later meer...
Ik dacht dat dit soort vibrato voor cello de minst optimale was. De beweging is op deze manier groot en oncontroleerbaar met de minst mooie klank. Vibrator waarbij je als het ware "door je vinger zakt" is lastiger te leren maar geeft een mooiere klank.
Er zijn wat verschillen in stijl en opvattingen over vibrato. Meestal is het, als ik het goed heb: Schouder en bovenarm gaan in een houding van waaruit cello vibrato goed mogelijk wordt. Onderarm heeft een belangrijke rol, daar komt de beweging vandaan. Pols: sommige cellisten hebben een wat sneller vibrato met polsbeweging. Meestal is het niet vanuit de pols, maar dan wel weer bij intens solospel in heel hoge posities. Mijn voorkeur: een wat groter niet te snel vibrato vanuit onderarm. Vervolgens vraagt de muziek en de expressie om te variëren.
Het blijkt een hele lastige te zijn... ten dele hangt het af of je uitgaat van een haakse of schuine linkerhandhouding. Allebei de houdingen hebben hun voordelen en uitmuntende voorbeelden. Bij de haakse houding is door de vingers zakken volgens mij niet goed mogelijk. http://www.celloprofessor.com/Left-hand47arm-position.html Het voorbeeld van de deurknop helpt niet, dat wordt juist ook gebruikt om het foute polsvibrato te beschrijven. Ik bedoel een beweging vanuit de schouder, elleboog én pols, bij een ontspannen arm. Die is heel groot, maar kan ook kleiner gemaakt worden en heel beheerst gehouden worden. Voorbeeld: strek de linkerarm met de duim omhoog, en draai de arm naar de plek met de klok mee tot waar de duim half acht aangeeft. Buig nu de elleboog (en laat die niet zakken) Probeer nu dezelfde beweging te maken (de duim zal van 9 naar 3 uur gaan). Die beweging kun je gebruiken om de vinger over de snaar te laten rollen. Tegelijk besef ik dat alle beschrijvingen helemaal tekort schieten, William Pleeth (docent Jaqueline du Pré) geeft in zijn boek in de Menuhin reeks ook aan dat hij het niet uitlegt, maar voordoet door zijn linkerhand over die van de leerling te leggen en de beweging aan te laten voelen. (wat doen wij dan her om te proberen het in woorden te beschrijven...) Verder geeft hij ook aan dat je niet moet beginnen met vibrato voor je toonvorming door de rechterhand helemaal in orde is, omdat vibrato te gemakkelijk als een stoplap voor een slechte toonvorming wordt gebruikt... daarnaast ook dat het belangrijk is meer dan één vibrato te hebben en het af te stemmen op de muziek die je speelt. Het mag vanzelfsprekend zijn dat een goed vibrato alleen gemaakt kan worden op basis van een hele goede intonatie in plaats van gebruikt worden om een slechte intonatie proberen te verbergen... Wat losse bruikbare tips vind je ook op http://stringsmagazine.com/learn-to-develop-beautiful-vibrato/
en toevallig postte George Mertens vandaag een heel bruikbare post hierover: https://www.facebook.com/GeorgMertensGeorgcello/videos/1520890591254665/
