heyhey, Ik weet dat een te droge en warme omgeving (bijv. door centrale verwarming) ervoor kan zorgen dat het hout van je viool scheurt, maar wat zijn precies de gevolgen van een te vochtige omgeving?(rotten?) En wat zijn de gevolgen van een koude omgeving? Groetjes Lotta
Lotta, Aangezien niemand tot nu toe een antwoord heeft (durven?) geven, moest ik dat dan maar eens doen. Op zich een hele interessante vraag die theoretisch gezien tot enig nadenken dwingt. Praktisch gezien zal er weing aan de hand zijn, omdat denk ik niemand zijn instrument in een super vochtige kelder oid zal plaatsen. Een droge en tegelijk warme omgeving komt –zoals je zelf al aangeeft- voor bij ons huidige verwarmingssysteem: de CV. Het hout gaat onder deze condities krimpen en dat heeft tot gevolg dat er krimpscheuren kunnen ontstaan. Een te vochtige omgeving: De vochtigheid is afhankelijk van de temperatuur, omdat de relatieve vochtigheid afneemt naarmate de temperatuur daalt. Zo is bij een beetje vorst de lucht veel droger dan wanneer de temperatuur hoger is. Warme (buiten)lucht kan veel meer vocht bevatten dan koudere lucht. Daarom heeft warme lucht vaak een hogere relatieve vochtigheid dan koudere (behalve bij CV). Wat gebeurt er nu wanneer de viool zich gedurende lange tijd in een omgeving bevindt met een hoge luchtvochtigheid? Wanneer we te maken hebben met een viool die gelijmd is met huidenlijm –en daar ga ik maar even van uit- kan de lijm week worden en mogelijk z’n hechtkracht verliezen. De onderdelen gaan uitelkaar en gaan wijken, de stevigheid neemt af. Vooral de lijmnaden van de twee-bladige helften van bodem en front kunnen gaan wijken, omdat daar krachten op worden uitgeoefend. Wanneer de viool normaal met snaren is bespannen en gestemd, kan de kracht te veel worden en wordt de hals naar voren gedrukt en het bovenblad mogelijkerwijs naar omlaag. Aan een kant is het fijn dat de lijm weer week wordt, omdat daarmee de mogelijkheid bestaat tot reparaties. Ik denk niet dat een rottingsproces zo gemakkelijk op gang komt, omdat de condities waardoor schimmelgroei en rotting worden bevorderd binnen nauwe grenzen liggen. Dan kom je al gauw terecht in tropische omstandigheden met hoge relatieve vochtigheid en temperaturen van zo’n 30°C. Snelle temperatuurwisselingen zijn veel ernstiger dan wanneer dit gelijkmatig plaast vindt. Zo zal het niet bepaald wijs zijn de viool vanuit de huiskamer in de brandende zon te leggen en na een tijdje (een uur of zo) weer terug. Nog afgezien van wat er allemaal met de lak gebeuren kan, zoals barstjes en verkleuringen. Scheuren repareren kan een arbeidsintensief werkje zijn, zodat het verstandig is met beleid om te gaan met de temperatuursomstandigheden, anders kan het een kostbare aangelegenheid worden.
@ Frits Sorry Frits, je hebt een beetje gelijk: …tot nu toe een antwoord heeft (durven?) geven. Meestal zijn jou antwoorden zo compleet en afdoende dat er misschien een beetje terughoudendheid is.
Bedankt voor jullie reacties Ik ben in de winter nogal een koukleum, en dan zet ik normaal gesproken de verwarming best wel hoog. Maar nu er een viool op mijn kamer ligt, durf ik dat eigenlijk niet meer. Verder ben ik dan ook bang dat als het raam ff open staat in de winter er in 1e keer hele koude lucht naar binnenkomt en dan vervolgens weer best wel warme lucht... Dat kan niet bepaald goed zijn toch?
Beste Lotte, Je moet de extremen mijden, maar overdrijf ook niet. Een viool loopt in het nederlandse klimaat alleen echt gevaar bij extreme droogte die optreedt bij heel strenge vorst en dan in CV gestookte huizen; daar kan de hygrometer ruim onder de 40 belanden en de kans op scheuren neemt dan exponentieel toe. Dergelijke omstandigheden zijn echt heel zeldzaam. In Nederland is het klimaat gematigd en een beetje aan de vochtige kant en voor strijkinstrumenten is dan niet echt slecht. In het algemeen voelt de viool zich prettig waar jij je ook lekker voelt, afgezien natuurlijk van eventueel sauna's of doucheruimten, maar daar neem je je viool toch niet mee naar toe. Bij extra vochtige omstandigheden (een uurtje fietsen in de regen met je viool op je rug, een openluchtconcert op een zomeravond) moet je goed opletten dat het instrument en de koffer weer goed droog kunnen worden, uiteraard met de koffer open. Niet Bang zijn dus en bovendien dekt de verzekering doorgaans klimaatongelukjes, al zou ik de kleine lettertjes in de polis er wel even op nazien. Er zijn natuurlijk gebieden in de wereld die niet zo goed zijn voor strijkinstrumenten; in de woestijn (extremen en grote droogte) en de tropen (grote warmte en hoge vochtigheid) is extra voorzichtigheid geboden.
Even een heel oud topic naar boven halen, gezien het weer. Hoe erg is de huidige temperatuur voor mijn cello? De kamer waar hij staat, overstijgt de 30 graden onderhand...
Vandaag heerlijk gespeeld. Geen geplak, gewoon spelen. De kamer was nog redelijk koel bij een cello/contrabas-maatje, met wie ik duetten speel van o.a. Reinagle. Hier bij mij binnen is het ook nog heel aardig koel gebleven, omdat ons huis bij de bouw al moest worden voorzien van extra isolatie wegens een geplande snelwegverbreding (geluidsisolatie). Morgen wordt het weer normaler zomerweer, verheug je dus maar dat je dan weer lekker kunt spelen.
