Newbie op het forum - opgegeven voor vioolles

Hopf,

Het is inderdaad de kunst om je muzikale hobby zo leuk mogelijk te houden. Dat lukt je alleen met het stellen van reëele doelen en daar kan je docent wel een goede rol in spelen. Het moet alleen niet zo zijn dat alle ambitie gedoofd moet worden door het rationele besef van wat haalbaar is. Een beetje dromen van de mooie stukken die je 'misschien' nog gaat spelen is niet verkeerd, zolang je er maar niet (heel) gefrustreerd en krampachtig van wordt.

Ik denk dat we dan wel een beetje meer op het filosofische terrein komen over dromen (en verlangen) versus realiteitszin. Ik denk dat het dromen, het verlangen naar het kunnen spelen van een prachtig stuk toch wel aan de wieg staan van een al dan niet professionele viool/cello-carriere. Tenslotte moet je flink oefenen en een lange adem hebben. Oefenen is vaak toch ook afzien en het stelt je behoorlijk op de proef.

Soms brengen de dromen mensen wel zover dat ze zo'n symfonie van Sibelius proberen uit te voeren. Ik denk echter dat de dirigent van zo'n amateurorkest heel goed weet wat-ie in z'n orkest heeft aan kwaliteiten om zoiets (redelijk) te laten slagen. Zo heb je bijvoorbeeld de muziekdocenten die geen plaats hebben in het professionele orkest, maar wél graag in orkestverband spelen. Als je in een orkest een aantal van die docenten hebt in diverse instrument groepen, trekt dat wel het niveau flink omhoog. Het ene amateursymfonie-orkest is het andere niet.

En wat als je met je strijkkwartet eens probeert die niet meer voor jou weggelegde opus 59 te spelen? Je komt er met je muzikale gehoor samen gauw genoeg achter dat het niet wil klinken en vlotten.

Uiteindelijk is het vaak dat de dromen nog latent blijven, maar dat de realiteitszin wel zorgt dat iemand uiteindelijk leert genieten van wat die wél kan bereiken en de dromen zich iets meer richting haalbare verlangens bewegen.
Hopelijk vindt ieder de plek (één of andere combinatie/ensemble of misschien toch lekker alleen op zolder met een meespeelCD) waar die muzikaal het beste tot zijn recht komt.

 

Of er komen dingen op je pad die je niet voor mogelijk hield. Ik kan je een echt 'leuk' en motiverend verhaal vertellen

 

Ook daarom blijven dromen nog steeds goed om gedroomd te worden.

DOEN!

 

Oke, doe ik, maar nu niet, ik wil nog ff spelen!

 

Dat klopt helemaal IdB !

 

IdB,

Om met je vraag te beginnen: naar mijn mening is het antwoord 'ja'.

Ik heb geen last van een overbemeten voorstellingsvermogen. Genen noch opvoeding boden en bieden daartoe al te veel ruimte. Misschien kan ik om die reden de theorie van je collega-docente niet volgen. Als ik samenvat: mensen worden bewust geraakt door een instrument-het maakt hen warm van binnen ook al klinkt het aan geen kant. En dat maakt dat ze graag spelen en genieten van iedere stap vooruit. Warm worden ook al klinkt het aan geen kant en daar dientengevolge ook nog door worden geïnspireerd graag en veel te willen spelen. Als die aanname waar zou blijken te zijn, aarzel ik eerlijk gezegd tussen ofwel Sisyphusarbeid dan wel Tantaluskwelling.

 

Marcelita,

Mogelijk heb ik weer last van de worgengel op mijn schouder, ik verwijs maar even naar HaverSchmidt, maar ik vrees dat onze zienswijzen wat uiteen lopen. Want ALS de dirigent zaken goed inschat en ALS er beroepsmusici meespelen, komt het allemaal wel goed. ALS. Maar ik heb in het verleden te veel voorbeelden meegemaakt van ronduit gepruts. En dan ook nog in het openbaar. En dan wordt het zelfs voor meespelende beroepsmusici erg lastig, de overige middelmaat indachtig, er toch nog iets van te maken. Beperk je tot speelbaar repertoire want daar is genoeg van en hou ook eigenlijk op met openbare uitvoeringen. Want wat bij repetities mogelijk nog 'net' lukte, gaat in een openbare uitvoering vaak faliekant verkeerd. Simpelweg door nervositeit. Ik heb daar, spelend in een amateurorkest, te vaak voorbeelden van gezien.

De zes strijkkwartetten opus 18 van van Beethoven zijn voor geoefende amateurs wel speelbaar. In de zin van 'alle noten worden gespeeld'. Want of je aan de muziek zelf toekomt, is een andere vraag. De drie Rasumovsky kwartetten opus 59 zijn technisch van een andere orde. Ten eerste is, eigenlijk de enige keer bij van Beethoven, sprake van een concerterende eerste viool. Ten tweede zijn deze kwartetten zowel harmonisch als ritmisch erg gecompliceerd. En ik heb in het verleden zoveel voorbeelden van adembenemende uitvoeringen gehoord, dat mij de lust is ontnomen dat zelf ook te willen spelen.

 

Hopf,

Op zich ben ik ook wel voor het adagium "beperk je tot speelbaar repertoire" en dan daarbinnen nog voor het voor jouw ensemble haalbare werk. Het is zelfs zo dat als je echt iets eenvoudigs speelt, maar dan wel heel erg mooi (want daar kom je dan aan toe, aan dat extra's) dan valt het helemaal niet zo op dat het helemaal niet zo moeilijk is. Dan neem je de mensen mee in de muziek.
Ik merk het ook als je iets vrij eenvoudigs heel mooi op de cello speelt, dan gebeurt er iets in de muziek en met de muziek, je kunt daarmee je publiek boeien en vasthouden.

Ophouden met openbare uitvoeringen lijkt mij niet echt een optie. Als orkest wil je ergens naar toe werken en dan niet voor de muren spelen. Ik weet dat er ook mensen zijn die anders inelkaar zitten, maar voor mij geldt dat ik meer uit mijzelf haal als ik weet dat er een optreden komt, al was het zelfs maar voor vrienden, familie, andere bezoekers. Met anderen samen naar zo'n hoogtepunt toewerken is wel heel mooi en het doet ook iets met een groep amateur musici.

Maar áls je als amateurorkest dan iets moeilijks uitzoekt, dan lijkt mij zelfreflectie wel op z'n plaats. Dan zou je moeten kunnen besluiten dat het toch niet iets voor de planken is geworden, dat het daarvoor te hoog gegrepen was.
Zo denk ik ook dat het helemaal niet gek is als je als amateurkwartet je eens probeert te wagen aan opus 59. Als het goed is, ga je toch horen en voelen of dat echt wat voor je kwartet is of niet. Ik waag niet uit te sluiten dat er onder de amateurs ook zéér vergevorderde spelers zijn. Ben je dat toch niet, dan is het raadzaam niet te lang te wachten met het kiezen van iets dat wél binnen je bereik ligt (dus waar je naast nootjes spelen nog mooie dingen kunt doen met de dynamiek en sfeer van het stuk).

We horen (en hoorden) natuurlijk af en toe uitzonderlijk mooie uitvoeringen en daarmee lopen we wel een beetje of meer het risico dat ons de moed in de schoenen zakt om zelf nog te spelen, om er zelf nog te gaan oefenen. Wáárom zou je, je overtreft die CD of die uitvoering in de concertzaal toch niet! Stop je strijkinstrument maar in je hoes/kist!

Wat bezielt ons dan om die er tóch weer uit te halen en ook nog om samen te musiceren?

 

Oh, jammer dat je dat gevoel niet kent, helemaal gelukkig te worden van het gevoel van een stok op de snaren.....

Mijn eerste vioolles, ik wilde zo graag, als kind al, viool spelen...
Maar dat zat er toen niet in. Toen ik eindelijk een viool had en op les die viool op mijn schouder legde, ik werd echt helemaal warm vanbinnen. Zo van: NU ga ik het eindelijk leren....

Sisyphusarbeid of tantalusarbeid is alleen ter sprake als je jezelf een doel stelt dat buiten je bereik ligt. Ik heb geen gigantisch doel. Ik speel gewoon en ontdek dat ik ineens weer nieuwe dingen kan, of dat mijn viool weer mooier klinkt. Of zelfs iets wat niet eens te maken heeft met dat het beter gaat, maar gewoon ontdekken dat mijn viool zo'n mooie toegevoegde waarde heeft in een trio. Dat soort dingen.

 

Ik heb het gevoel dat je in de eerste zin van je bericht het probleem aardig hebt geschetst. Mijn compliment.

Voor het geval dat je je afvraagt waarom ik dan in vredesnaam viool ben gaan spelen, is er een tweeledig antwoord. Ten eerste zag mijn moeder het leren bespelen van een instrument als een noodzakelijk dan wel onontkoombaar onderdeel van de opvoeding. Voorts leek het mij zelf ook wel aardig, zeker als ik dat gestrijk op de plaat of via de radio hoorde. Samengevat kwam mijn viooltraining in essentie neer op het overwinnen van technische moeilijkheden. De een na de ander. Tot in het oneindige. Tot en met sommige oefeningen van D.C. Dounis toe. Ik zag het als een 'uitdaging', ofschoon dat vreselijke woord toen nog niet zo in zwang was. Opwinding was weggelegd voor het eindelijk beheersen van octaven met vingerzetting of het kunnen spelen van dubbele flagoletten. Dat heb ik nou met het spelen van muziek nooit in die mate gehad. Eerlijkheidshalve moet ik hieraan toevoegen dat op gezag van mijn vioolleraar van lang geleden ik alles in mij had om een -technisch- meer dan bedreven violist te worden. Maar van mijn muzikale kwaliteiten was hij minder overtuigd. To put it mildly

Maar het goede nieuws is dat ik een uitermate getalenteerd luisteraar ben. Die, als muziek en uitvoering daar aanleiding toe geven, bijzonder vatbaar is voor emoties. Het opmerkelijke is alleen dat de groep uitvoerenden die dat effect bij mij bewerkstelligt steeds kleiner wordt. Maar dat geldt ook voor veel componisten. Dus wellicht krimpt mijn wereld en eindig ik met uitsluitend Purcell. So be it.

 

Goh, hier ben ik wel even stil van...

 

Gek is dat, zeker nu ik de bijdrage van Hopf lees.
Wat is de motivatie om überhaupt te beginnen met spelen?

Ik vind het op het moment best moeilijk om mezelf te motiveren om te oefenen, vooral omdat ik voor mijn gevoel mijzelf altijd teleurstel met mijn klank. Een gevoel wat ik vroeger trouwens ook vaak op saxofoon had; met mijn sopraansax kon ik doen wat ik wilde maar op het conservatorium moest je nu eenmaal alt studeren en dat instrument heb ik voor mijn gevoel nooit echt beheerst. Eén brok frustratie...

Als ik nadenk over het plezier in het cello spelen, merk ik dat dat bij mezelf heel wisselend is. Ik moet me er vaak even toe gaan zetten om te gaan spelen.
Ik dicht mezelf wel het nodige talent toe, op basis van mijn voorgeschiedenis. Maar mijn doelen zijn niet heel hoog gesteld. Of misschien toch wel?
Ik heb niet meer de ambitie, zoals vroeger, om de beste te worden, om te soleren. Ik hoef geen moeilijke stukken te spelen, ik begrijp dat dat er niet meer inzit met mijn beperkte studietijd (wel dagelijks, maar kort) en op mijn leeftijd. Maar ik zou zo graag eens een stuk móói willen kunnen spelen.
Ik heb me ook weleens beklaagd bij mijn docent dat ik geen enkel stuk echt mooi kan spelen voor mijn gevoel. Gelukkig heb ik een fantastische docent, die goed luistert en die overloopt van enthousiasme en betrokkenheid.
Naast een technisch stuk (meestal duetten) krijg ik dus nu ook steeds een 'eenvoudig' stuk, met veel lange noten, ter ontwikkeling van de klank, streek en vibrato. En waar ik genoeg 'ruimte' overheb om er muzikaliteit in te leggen, waar we in de les ook veel aandacht aan besteden. Maar dan nog...
Tijdens mijn les heb ik sinds dit jaar (vorig jaar) voor het eerst heel, heel soms momentjes dat ik echt geniet van mijn spel, meestal met duetten. Dat komt natuurlijk mede doordat het geheel opgetild wordt door het spel van mijn docent maar ook door iets anders: Ik wordt muzikaal het diepst geraakt door harmonieën. En die heb je maar heel weinig in je eentje.

Mijn vader wilde dat ik een instrument ging spelen. Als klein kind heb ik orgelles gehad maar vond het in één woord afschuwelijk. Dat heeft ook alles te maken met de juf toen, en daarom heb ik niets meer gespeeld tot mijn 15e. Toen ben ik voor het eerst meegenomen werd door mijn vader naar de fanfare, en was ik verbijsterd door het mooie wat ik hoorde (ondanks dat het niveau niet wereldschokkend was). Dagenlang heb ik op school geen les meer meegekregen, had alleen maar die harmonieën in mijn hoofd. Toen ben ik sopraansaxofoon gaan spelen (waarschijnlijk omdat die wel een beetje als een hobo klonk, maar die kende ik toen nog niet).
En die ervaring heb ik zoveel meer gehad. Toen ik voor het eerst in het Nationaal Jeugd Fanfare Orkest kwam, ben ik er de eerste studieweek bijna weer uitgeschopt. Ik speelde nl. helemaal niet; ik was bijna letterlijk omver geblazen door een prachtige 4stemmige hoornpassage die ik nu (na 35 jaar) zo weer kan terughoren in mijn hoofd. Op dat moment was ik totaal overdonderd en kon niet eens denken aan zelf spelen. Ik zat daar maar met open mond en de sax op schoot...ik heb geloof ik, niet eens gegeten die eerste dag.
Ook het zingen in het eerstejaarskoor, met orkest, was een geweldige ervaring. Ik weet het nog: het Te Deum van Kodály. Dat ik daarmee voor het eerst in mijn leven een symfonie-orkest in levenden lijve hoorde, versterkte die ervaring nog eens. Ook alle jaren dat ik in een topamateurharmonie orkest heb gespeeld, heb ik met volle teugen genoten. En wat een fantastische ervaring, toen ik eens een aantal keren mee mocht spelen met een beroepsharmonieorkest (tbv een dirigentenexamen).

Dus eigenlijk speel ik alleen maar om ooit (weer) onderdeel uit te kunnen maken van een (enig) ensemble/orkest. Maar wat een lange weg nog te gaan....Om toch maar in de stemming te blijven, heb ik mezelf opgegeven voor een dagje van de vereniging voor huismuziek. Om daar met een aantal mensen aan een stuk te werken dat ik ooit met harmonie-orkest heb gespeeld (en heel verantwoord overigens): de Schilderijententoonstelling van Moussorgski. Die dag spelen we maar 2 deeltjes, + één promenade en ik heb de contrabaspartij gekregen. En daar heb ik mijn handen nog vol aan. Maar ik kijk er enorm naar uit!

 

Is dat in Tilburg, 10 maart? Ik zag het ergens staan...

 

@gevoeligesnaar, wat was dat leuk om te lezen!
Ja, motivatie, dat is zo'n boeiend aspect van de mens! Daar gebeurt zoveel in.
Hoe zat dat bij mij?
Bij ons in huis kwam op een goede dag een prachtige Steinway piano te staan die mijn moeder had georven van een tante van haar. Mijn oudere broer ging op pianoles en ik volgde dat met belangstelling. Dat wilde ik ook wel.
En zo geschiede, ook ik mocht op pianoles. Ik vond alleen die beginstukjes van mij voor geen meter boeiend; mijn broer speelde intussen al wat beters! Dus wat ging ik doen, ik leerde mijzelf heel snel nog meer noten te lezen en stortte mij op zijn boeken. Dit natuurlijk geheel niet conform wat mijn lerares beoogde/ goed vond.
Na jaren van preken over lesstof oefenen e.d. (opvallend was dat ik niet van les werd 'geschopt'), speelde ik een lastig fantasie-impromptu van Chopin gelijk goed en was de lerares verbaasd dat tot dan toe al haar zeer gevorderde leerlingen eerst fout begonnen, terwijl die toch altijd degelijk hadden gestudeerd...Toen was ze 'om' en mocht ik eíndelijk uit de boeken spelen waar het mij om ging!
Mijn motivatie zat dus echt in de mooie klank die je met het instrument kunt bereiken, heel herkenbaar natuurlijk.

Jaren later ging er iets mis met mijn linkerhand, ik bespaar je de details.
Tien jaar later was mijn linkerhand weer enigszins bereid mij van dienst te zijn en besloot ik een nieuwe droom na te jagen: cello! Ik ben hierin héél rustig begonnen en door dat rustig-aan vol te houden, bleef mijn linkerhand intussen verder herstellen.
Met het leren van cello gaat er een nieuwe wereld open, die van de orientatie op zowel solo als begeleidingspartijen. Je gaat nóg bewuster luitsteren naar hoe een basinstrument een fundament legt in de muziek. Dat was echt een geweldige ontdekking. Natuurlijk had ik wel met piano stukken waarin de linkerhand de melodie overnam, maar dit nu met cello kwam nog veel intenser binnen. Je hoort een groep sopraaninstrumenten oefenen en dan kom jij met je cellopartij en wat er dán gebeurt...Samenspel is daarom ook een heel belangrijk onderdeel geworden voor mijn om motivatie cello-oefeningen te blijven doen. Als ik mijn motivatie zou moeten halen uit wat ik solo voorelkaar krijg... Stel dat ik alleen maar op mijn kamer zou blijven oefenen en lessen nemen, dan weet ik nog niet hoe lang ik dat zou volhouden! De teleurstelling in de eigen mogelijkheden zouden dan toch de overhand kunnen gaan nemen.

Intussen heb ik terdege wel wat solo mogen doen, bijvoorbeeld bij de wereldmuziekgroep eindconcert. En dat lukte ook nog heel aardig. Je kunt jezelf om de oren slaan om wat je nog mooier eruit had willen halen (en in mijzelf om de oren slaan ben ik ook heel goed!), maar het levert uiteindelijk niet de positieve energie om verder te ploeteren aan de oefeningen. Ook dat leer je dus in de loop van de tijd: knop omzetten. En waarom wil je die knop kunnen omzetten? Uiteindelijk gaat het om het plezier van samen musiceren en zelf steeds beter je partij kunnen spelen. Door dat oefenen gaat per ongeluk ook het zelf iets kunnen voorspelen langzaamaan beter. Ik zie wel hoever ik kom, ik wil daar helemaal niet over nadenken. Gewoon in het hier en nu blijven: oefenen, samenspel, genieten. En je doet nog eens mee aan iets waar je in het verleden niet aan had gedacht!

 

Hoe gaat het met jou Hennetje ? Al zo lang niets van je gehoord..... Heb je weer les vanavond ?

 

Hennetje ?

 

Wha, gisteren met les gehoord dat je pas na 3 jaar vibrato gaat aanleren. DRIE jaar !

 

Nou ja, ik denk dat ze bedoelde dat de gemiddelde leerling er 3 jaar over doet voordat vibrato aangeleerd kan worden. Ik geloof dat ze eerst alle handposities aanleert voordat met vibrato wordt begonnen. Ik begreep dat dat er 5 zijn ? Dus dan duurt het nog wel even ......

 

Neh, je hoeft niet eerst alle posities te leren.
Wel in ieder geval de vingerzetting in de eerste positie (dus wat je nu leert) goed weten, zodat je gewoon ontspannen je vingers op de juiste plaats kan zetten en de noot (aardig) zuiver kunt spelen.
Vibrato komt als je wat vrijer op je viool kunt spelen. Geforceerd heeft namelijk geen zin, je hebt er een mate van ontspanning voor nodig.
Dus gewoon lekker veel spelen en oefenen.

Belangrijker (vind ik) is streek. Ik zie best wat aardig gevorderde mensen (volwassenen) die leuk nootjes kunnen produceren op hun viool, ook aardig riedltjes spelen, maar geen klank weten te maken of bepaalde streken niet kunnen vanwege onvoldoende stokbeheersing.