Hoe laat je een nieuw gebouwde viool oud(er) lijken?

Discussie in 'Viool' gestart door Oosterhof Vioolbouw, 10 dec 2023.

  1. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Hier een filmpje waar bij een recent gelakte viool wordt onderworpen aan wat behandelingen om de viool ouder te doen lijken dan ze is. Kijk hoe dat in z'n werk gaat! (Vanaf 3:36 min.)



     
  2. M.

    M. M.

    Lid geworden:
    17 mei 2008
    Berichten:
    111
    Je zou de energie om het uiterlijk van een instrument te manipuleren (het lijkt wel omgekeerde plastische chirurgie) beter kunnen steken in het intensief bespelen ervan. Dat is enige manier om het instrument karakter te geven en niet met allerlei cosmetisch gefrunnik. Wat een verspilling van materiaal! Een instrument rijpt vanzelf met de musicus mee. Een muzikant die zijn instrument keurt met zijn ogen heeft sowieso voor het verkeerde vak gekozen. Een schilder luistert ook niet naar zijn verf.
     
  3. Satch

    Satch

    Lid geworden:
    24 jan 2019
    Berichten:
    464
    Best nogal triest, doet me wat denken aan de gitaren uit de fender custom shop waar die duizenden euro's meer kosten omdat ze de lak op verschillende plaatsen hebben weggehaald zodat deze eruitziet als een volledig afgeleefd exemplaar van een bekende gitarist. Hopelijk is men op zijn minst eerlijk en probeert men deze instrumenten niet te verkopen als oude violen.
     
  4. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    4.985
    Homepage:
    Ik ben ook niet zo'n voorstander van al dat antiek maken en doe daar ook niet aan mee bij nieuwe instrumenten (even met een sleutelbos op bepaalde plekken rammelen, allerlei chemische processen tot zelfs begraven in een mesthoop etc.) maar de markt vraagt kennelijk om nieuwe instrumenten die er oud uit lijken te zien.
     
  5. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Er zijn bouwers die dusdanig gespecialiseerd zijn in het antiek maken, dat het voor een beoordeling lastig wordt te achterhalen of het instrument wérkelijk zo oud is als ze er uit ziet.
    Overigens laat ik me daar ook niet mee in. Maar ik was verrast om te zien welke 'tools' men aanwendt om het gewenste effect te verkrijgen.
     
  6. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    4.985
    Homepage:
    Soms moet je wat bij een restauratie, maar dat is weer een ander hoofdstuk.
     
  7. JanJan

    JanJan

    Lid geworden:
    17 nov 2019
    Berichten:
    50
    Ik neem aan dat er voldoende technische mogelijkheden zijn om te achterhalen of een instrument de afgelopen decennia verouderd is. 200 jaar vervalsen op het oog zal misschien wel mogelijk zijn, al lijkt het mij zeker mogelijk om een juiste datering vast te stellen m.b.v. de huidige stand van de techniek. En misschien wel zeer betaalbaar. Dna onderzoek was vroeger kostbaar.
    (Mompelt.. Wat een onzin om dit te doen.. en de binnenkant?... )
     
  8. Elman

    Elman ♫ ♪

    Lid geworden:
    4 sep 2007
    Berichten:
    705
    Het ziet er eigenlijk uit als pure mishandeling.

    Maar wel leuk dat je het plaatst want het is een leerzaam filmpje. Recent zag ik plaatje van een Nederlandse vioolbouwer die ook zo'n verouderde viool had gebouwd. Het zag er mooi uit maar ik dacht: eigenlijk is het je reinste kitsch.
     
  9. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Er zijn bouwers die een kopie bouwen van -laten we zeggen- de 'Plowden' (Guarneri 'del Gesu') uit 1735. Daar zitten nogal wat gebruikssporen aan en die worden dan zo goed en zo kwaad als dat kan mee gekopieerd. Dat betekent dat de slijtplekken ook dáár worden aangebracht waar het origineel dat ook heeft. Ik denk dan daarbij: het ware veel beter wanneer de klank gekopieerd zou zijn in plaats van het uiterlijk. Hieronder de viool gebouwd door GdG:

    PlowdenPage_1.jpg

     
  10. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Er zijn ook hedendaagse bouwers of dealers eigenlijk zoals Scott CAO die namaken wat men maar wil. Zo ook hier een versie van de 'Plowden' zoals die door Scott CAO wordt aangeboden. Ik heb het origineel, gebouwd door Guarneri, er naast geplaatst om te vergelijken:

    Scott versus GdG.jpg
    Er zijn uiteraard verschillen want hetzelfde stuk hout is niet voor handen.
     
  11. JanJan

    JanJan

    Lid geworden:
    17 nov 2019
    Berichten:
    50
    Het filmpje en de foto's in dit topic zijn absoluut zeer interessant. Inclusief de aanvullende informatie. Eenzelfde achterblad zal lastig te vinden zijn. Afgezien van dat, zie ik aardig wat verschillen betreft slijtage. Maar als iemand blij is met een nieuw instrument dat er oud uit ziet, dan gun ik diegene zijn of haar plezier. Uiteindelijk gaat het om de klank en speelplezier en of de lak, in dit geval lak aan, daar invloed op heeft? Ik denk weinig.
    (Mijn vrouw ziet er nog steeds jong uit. ;) )
     
  12. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Ja, inderdaad! Een heel goede opmerking, want het is wel heel vreemd wanneer het instrument aan de buitenkant er uitziet als meer dan honderd jaar oud terwijl de binnenkant doet vermoeden: pas geleden gebouwd. Dat is nogal tegenstrijdig met elkaar. Vandaar ook dat de lieden die zich hier in bekwamen zoeken naar mogelijkheden de binnenkant te voorzien van een aanblik die past bij de buitenkant. Er zijn diverse manieren te vinden op internet en een veel toegepaste techniek is gebruik maken van de kleur van een thee-extract. Men neme daartoe een stel theezakjes zwarte thee (8 of zo?) en laat dit trekken met 1 liter heet water. Dan de zakjes er uit halen en blijven koken totdat het volume is gereduceerd tot ongeveer 100 mL. Na afkoelen wat ethanol (alcohol) toevoegen om schimmelvorming te voorkomen. Wanneer dit op de binnenzijde wordt aangebracht geeft dit een redelijke verkleuring behorend bij een oud stuk hout.
    Er zijn er ook die daarna nog 'stof' aanbrengen en dit 'verankeren' met schellak. Hoe ver wil je gaan?

    stof in instrument.jpg

    Je moet de werkzaamheden wel goed plannen want het aan de binnenkant verouderen, moet gebeuren voordat het bovenblad er wordt opgelijmd.
     
    Laatst bewerkt: 17 dec 2023
  13. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    4.985
    Homepage:
    Akoestisch gezien klinkt een viool in het "wit" van een goede kwaliteit hout vervaardigd door een vakman en afgelakt met een nette kleurloze lak, zeker niet slechter dan hetzelfde instrument gelakt met een mooie kleurlak of zelfs een antiek uiterlijk zoals uit het eerste filmpje. Helaas is het witte instrument niet verkoopbaar op een markt die er niet om vraagt.
     
  14. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Nee, dat ben ik niet met je eens.
    Lak heeft een belangrijk aandeel in de response alsmede de demping. Ik heb er heel wat over gelezen en kan het staven met een serie onderzoeksresultaten van ondermeer Martin Schleske. Het past echter niet hier in dit onderwerp, dus ga ik er niet verder op in.
     
  15. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Het ouder doen lijken moet uiteraard ook tot uiting worden gebracht door het etiket. Dat betekent dat je dan ook een stuk papier in handen moet zien te krijgen wat gemaakt is in dezelfde tijd. Soms kan dat verkregen worden door een vrijwel onbedrukte of onbeschreven pagina uit een oud boek te scheuren . Daar zijn vele etiketten mee te maken. Maar dat zit je ook weer met de inkt waarmee de informatie op het etiket wordt gebracht, want die moet dan ook voldoen aan de samenstelling uit die tijd. Wat een gedoe eigenlijk. Er zijn trouwens ook handelaren in fake labels:

    Valse labels (2).jpg
    Die witte streep (die ik er niet in heb aangebracht) zit er door om te voorkomen dat mensen deze bijlage gaan gebruiken om aan een vals etiket te komen.

     
  16. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    4.985
    Homepage:
    Ik bedoel een goede vioollak, maar dan zonder de pigmenten en/of andere alchemisterij.
    De kleur in de lak speelt m.i. geen rol in het akoestisch eindresultaat. Hadden ze in het 16e eeuwse Italië van groene of blauwe gehouden, dan waren alle violen nu groen of blauw denk ik.
     
  17. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Aha, ja, daar kan ik me geheel in vinden!
     
  18. JanJan

    JanJan

    Lid geworden:
    17 nov 2019
    Berichten:
    50
    100 jaar later tussen 'Kunst & Kitsch.'

    'Nee, dit is echt authentiek. Zelden heeft men indertijd zoveel gedaan om instrumenten te vervolmaken in schoonheid die eigenlijk niet nodig was. '

    'eeuh was het eigenlijk niet nodig?'

    'Nee, helemaal niet. Het zijn geen vervangingen, maar een correctie op de bouwer.'

    'was de bouwers kunst om dit te creëren dan niet voldoende?'

    'Dat! heeft u juist!'

    'Zie het als ... Een kleine cosmetische ingreep.'

    'ten behoefte van de klant?'

    'Ja! kopje thee? Weet u waar thee zoal niet goed voor is?'

    'Nee, geen idee..'

    Ik zie het maar als straatkunst. En ik hoop dat men ook begrijpt dat men dit eigenlijk nooit moet doen bij een goed instrument. Als bouwer zou ik me beschaamd voelen.
     
  19. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.365
    Homepage:
    Frits Sissing zal er dan niet meer bij zijn geweest evenals Mieke Zilverberg die verstand had van archeologie en oude munten. Maar thee kan daar nog steeds een verbindende factor naar een strijkinstrument zijn.
     
  20. JanJan

    JanJan

    Lid geworden:
    17 nov 2019
    Berichten:
    50
    Een kopje thee kan zeker verbinden. ;)
    Blijkbaar is er een markt voor gepimpte instrumenten. Of het enige waarde toevoegt? Blijkbaar wel voor een bepaalde doelgroep. Een oude munt poets je niet op. De patina laat je heel. Een met hand gebouwd instrument van een professional dient men te koesteren. De slijtage is een kwestie van tijd en (persoonlijk) dan en slechts alleen dan als het een goed instrument is.
     

Deel Deze Pagina