Hoi allemaal, Nog even een vraag over vioolspelen. Ik heb nu twee jaar les en word door mijn docente opgeleid met de Suzuki-methode. Ik speel veel liedjes uit het hoofd...maar het onthouden is soms lastig. Vooral omdat ik nog zoveel concentratie nodig heb bij het uitvoeren van de handelingen op de viool. Of misschien moet ik aan geheugentraining doen? Het lijkt voor een volwassen Suzuki-leerling (van 34 jaar) wel iets lastiger om de liedjes te onthouden dan voor kinderen... Heeft iemand hier ervaring mee? En wat is eigenlijk zo goed aan liedjes uit het hoofd leren spelen? Zijn er manieren waarop je je geheugen kunt trainen? Bedankt voor jullie hulp/het meedenken! Groetjes van Lize
Als je de liedje van suzuki al niet kunt onthouden weet ik het ook niet meer. Ik kan zo alle melodieën ophalen uit mijn hoofd. Ik kan alleen maar adviseren om de bladmuziek weg te halen en het dan (samen met leraar) te spelen.
Jammer Chrish. Is dit een reactie om het enthousiasme bij collega's vooruit te helpen of is dit een ongelukje? Waarschijnlijk weet jij zelf ook wel beter: er zijn best wel manieren om het van buiten spelen te verbeteren. Gewoon doorverwijzen naar de juiste pagina, zoals Alexander deed. Lize, het is vast en zeker goed om uit je hoofd te spelen, juist om van de moeilijkheden van het instrument los te komen. Maar uit je hoofd spelen hoeft niet een doel op zich te zijn. Ferrie
Hoi, Bedankt voor jullie reacties. Ferrie en Alexander, het heeft denk ik vooral te maken met voor een publiek een stuk uit mijn hoofd spelen. Thuis gaat het namelijk prima (zo slecht onthoud ik Suzuki-liedjes niet, Chrish , ik heb al een breed repertoire ), maar als er meerder mensen bij zijn verlies ik sneller mijn concentratie en weet ik soms even niet meer waar ik in een stuk ben. De pagina waarnaar Alexander verwijst biedt in ieder geval nuttige tips. En Ferrie, het uit je hoofd spelen moet inderdaad geen doel op zich worden, lijkt me. Groeten van Lize
Mijn ervaring met uit het hoofd spelen is, dat je gedurende het instuderen ook de volgorde van de vingers neer zetten en de streken er als het ware ‘in slijpt’. Dat geldt ook voor een toetsinstrument. (Ooit eens een stukje uit het hoofd geleerd zo’n 50 jaar geleden voor orgel en die kan ik nog steeds zo ‘ophoesten’). Het gaat daarom ook mis wanneer je de juiste vingerzetting niet meer toepast, want dan komt de hele sessie niet meer overeen met hoe het vroeger werd ingestudeerd; wordt niet door het geheugen herkend en is dan in feite volkomen nieuw. Wanneer die vingerzetting en streek even ‘weg’ is, moet je een tijdje wat mogelijkheden proberen en dan blijkt dat de goede toch weer boven water komt. Ik vond het heel bijzonder dat te merken. Ik dacht dat er ergens al eens eerder het een en ander op dit forum is besproken over hoe het geheugen zou kunnen werken. Misschien dat ik dat nog eens weer tegen kom, dan zal ik een linkje leggen. Frits Ja, gevonden (21:22u) geheugen Opmerkelijk dat Ferrie ook toen (2008) al bijna letterlijk hetzelfde antwoord gaf!! Namelijk dat het uit het hoofd spelen geen doel op zich moet worden.
Blijkbaar gebeurt er bij jou iets onder invloed van toeschouwers en is niet jouw geheugen de oorzaak. Het komt vaker voor dat mensen black-outs hebben tijdens het voorspelen en gewoon niet meer weten waar ze gebleven zijn. Voorspelen is trouwens voor veel mensen een verzoeking. Maar ook daar kun je in groeien en dan zul je zien dat muziek maken voor anderen echt leuk is. Anderzijds: neem het voorspelen voor publiek niet al te serieus; er hangt zelden veel van af (tenzij je een platencontract aangeboden krijgt). Er is trouwens wel iets bijzonders over het geheugen op te merken. Je kunt namelijk net zo gemakkelijk fouten automatiseren als allerlei correcte handelingen. Let maar eens op kinderen die (bijvoorbeeld) onzuiver spelen of een verkeerd ritme spelen: vaak hebben ze in het begin thuis deze fouten feilloos mee ingestudeerd. Op les hebben ze vervolgens geleerd om zuiver te spelen en ook met het correcte ritme. Tja, en de beginfoutjes komen onder druk van het optreden dan weer naar boven. Ik speel zelf trouwens graag en veel uit het hoofd tijdens het studeren. Zo probeer ik de moeilijkheden die ik aantref in de noten te "omspelen" en er mee te improviseren (spelenderwijs er anders naar te kijken). Zo vermijd ik fixatie en kan ik me bovendien meer op het instrument concentreren. Misschien heb je iets aan deze aanpak?
Een interessant boekje: Algemene en muzikale geheugenleer Alex De Vries Uitgave 1973 by De Monte, Naamse straat 178 3000 Leuven België D/1973/1507/13 Mvg, Johan
"De angst, iets niet te onthouden, bepaalt dikwijls het vergeten. Het is duidelijk, dat het in dergelijke omstandigheden dwaas zou zijn, door memotechniek of iets dergelijks, het geheugen te oefenen en te trachten te verbeteren. De stoornissen zijn in dergelijke gevallen alleen symptomen; niet het geheugen moet men verbeteren, maar wel de nerveuze toestand. Meer dan eens zal men kunnen vaststellen, dat het geheugen niet zo slecht is als blijkt uit de klachten; in andere gevallen is het duidelijk, dat de inderdaad bestaande geheugenstoornissen niet de oorzaak, maar wel het gevolg zijn van de klachten. Dit hangt samen met het diepere wezen van de nerveuze toestand." uit: Alex De Vries "Algemene en muzikale geheugenleer" Johan
Met 'uit het hoofd spelen' is iemand ooit begonnen. Paganini, geloof ik. Nu spelen zelfs strijkkwartetten uit het hoofd :/ De reden, afgezien van het mogelijk 'pour épater le bourgeois', is geloof ik dat hiervoor het adagium geldt dat je je dan beter op de inhoud van de muziek kunt richten. Tja. Ik vraag me dan alleen af waarom symfonieorkesten nog steeds van blad spelen Daarnaast heb ik in het verleden genoeg 'groten' (Oistrach en Schneiderhan) meegemaakt die tijdens recitals gewoon een lessenaar met muziek naast zich hadden staan. Niet dat er nou voortdurend naar gekeken werd maar wellicht bedoeld als vangnet in het geval van geheugenuitval. Ik heb tweemaal in mijn leven een uitvoering van het vioolconcert van Schönberg meegemaakt en in beide gevallen speelde de solist van blad. Iets dat ik mij heel goed kan voorstellen want het is mij een raadsel hoe iemand die ogenschijnlijke onsamenhangende verzameling noten in zijn geheugen perst. Ik heb het overigens niet over lieden die beschikken over een fotografisch geheugen. Zoals Toscanini die de complete ouverture van 'Die Meistersinger' uit het hoofd opschreef. Terugkerend naar het onderwerp: uit het hoofd spelen is in mijn ogen iets dat ooit is geïntroduceerd en waar we kennelijk nooit meer van af komen. Een traditie dus. Wat zei Mahler ook alweer over traditie? Hopf
De meest eenvoudige oplossing hiervoor is om aandacht te schenken aan datgene wat je op dat moment doet, namelijk vioolspelen. Als je namelijk mindful viool speelt, dan kan er eigenlijk niets mis gaan. Een goede oefening in mindful vioolspelen is je concentreren op het punt waar het haar van de stok de snaar raakt. Door mindful viool te spelen, geef je namelijk bewust aandacht aan jezelf en je spel en wordt je niet afgeleid door de omgeving. Je speelt dan in het moment en laat onder meer oordelen over je spel los. Hierdoor kan je innerlijk kalm blijven en kan je ook gemakkelijker uit je hoofd spelen. Ademhaling is ook belangrijk. Die moet regelmatig blijven. Probeer dat ook te doen als je thuis aan het oefenen bent. Gewenning aan spelen in publiek of voor publiek is echter het allerbelangrijkste. Als je vaak in publiek speelt, dan ben je steeds minder snel afgeleid. Je kan dat trainen door bijvoorbeeld als straatmuzikant op een straathoek of in een winkelcentrum te gaan spelen.
Wat bedoel je precies met de regelmaat van ademhaling? Is het in het kader van mindful spelen juist wel goed om met de muziek mee te ademen (wat niet altijd even regelmatig is, als een zanger) of moet je je ademhaling los schakelen van de muziek en regelmatig blijven doorademen?
Ik denk dat de ademhaling bij een zanger(es) totaal afwijkt van de reguliere ademhaling van iemand die viool speelt. Bij een zangstem wordt de ademhaling vaak gedicteerd door de tekst. Dat is bij een strijker natuurlijk niet zo. Frits
Dat klinkt heel aannemelijk, Frits. Toch zal het zeker helpen beheerst te blijven spelen (vooral tijdens een optreden) als je de beheersing over je ademhaling houdt. Concentreren op "klank maken" én beheersing houden over je ademhaling helpen je minder bezig te zijn met "toeschouwers"en wellicht uiteindelijk een betere prestatie neer te zetten voor dat publiek.
@Ferrie: jammer dat je m'n tweede zin niet citeert, want dat is nu juist waar het verschil zit!! Frits
Bij deze, Frits. De ademhaling van de strijker wordt inderdaad niet op een of andere manier gedicteerd door de muziek of anderszins. Wat niet weg neemt dat je de vergelijking met de ademhaling van een zanger haast niet weg kunt denken bij het interpreteren van muzikale frasen. Bij uitstek bij de strijker is de vergelijking met de menselijke stem overduidelijk. Trouwens: sommige violisten en vooral sommige cellisten hebben er nogal een handje van hun ademhaling onbewust mee in de strijd te werpen tijdens het spelen. Ze sniffen en snuiven er op los. Niet altijd even esthetisch maar wel begrijpelijk.
Ja, klopt: vooral cellisten zijn veel vaker verkouden dan violisten. Tijdens het spel kun je natuurlijk geen gebruik maken van een papieren zakdoek, dus is 'snuiven en sniffen' het enige middel wat werkt. Frits
Hier dan een ervaren zangeres. Ik ben ook ALTIJD zenuwachtig als ik op moet, maar wat mij helpt is me NIET bezig houden met wat het publiek denkt. Dit werkt twee kanten op positief. Ik heb meer lol tijdens een optreden en het publiek vindt het optreden leuker omdat ze zien dat je lol hebt en met passie bezig bent. Het is míjn feestje! Sommige stukken text willen nooit in mijn hoofd blijven hangen. Hiervoor maak ik dan gewoon een spiekbrief, want het zijn altijd dezelfde dingen die ik vergeet. Alleen al het feit dat je de spiekbrief hebt gemaakt zorgt dat je het beter onthoudt en waarschijnlijk niet eens nodig hebt. Hier kun je in het geval van bladmuziek waarschijnlijk ook wel wat mee. Het belangerijkste is dat je je gewoon egoistischer moet opstellen. JIJ speelt het instrument omdat JIJ het leuk/mooi vindt. Wat de zaal vindt is niet zo belangrijk, ze zijn niet verplicht om te komen kijken. Het is altijd makkelijk om kritiek te hebben als je in de zaal staat. Negen van de tien keer durven die mensen zelf niet eens op het podium te gaan staan. Wat vindt je zelf het leukst om naar te kijken? IK persoonlijk iemand die passioneel bezig is met zichzelf en zijn instrument. Voel je je op een gegeven moment lekker genoeg om ook nog met het publiek bezig te zijn dan is dat mooi mee genomen :lol: . Waar ik zelf altijd last van heb als ik uit het hoofd speel is dat het op een bepaalde manier wordt opgeslagen en als er dan iets anders gaat dan anders kan je het inderdaad even helemaal kwijt zijn. Dat risico loop je minder als je de muziek leest denk ik. Misschien helpt het als je het muziekstuk opdeelt en die stukjes ook nog apart uit je hoofd leert?
O ja wat betreft de ademhaling, dat gaat bij mij eigenlijk onbewust. Wat betreft de bijgeluiden denk ik dat dit er automatisch bij komt als je zonder gène (schrijf je dat zo?) met je hoofd bent bij wat je aan het doen bent in plaats van met de omgeving. De kunst is om je elke keer als je een lied speelt te concentreren op elke noot en het te brengen alsof je dit voor de eerste keer doet. Dat vergt een hoop concentratie.
Je zegt dat je een ervaren zangeres bent. In de vierde alinea van post#18 schrijf je, dat je uit je hoofd speelt en dan denk ik: zou ze ook viool spelen dan? Maar later in post #19 lees ik dat je 'een lied speelt’ en dan zou het toch wel weer de zangstem kunnen zijn. Spelen zangeressen een lied? Wat taal teweeg kan brengen hè? Frits
