Ik weet inmiddels best wel hoe ik de strijkstok vast moet houden (kwestie van goed nadoen van wat je op les leert). Ik zie ook kleine verschillen in hoe spelers hun strijkstok vasthouden, mogelijk ook omdat handen en dus ook vingers nou eenmaal verschillend zijn (zo is mijn ringvinger bijna net zo lang als mijn wijsvinger). Ik zou echter graag wat meer inzicht willen krijgen over het waarom van die houding van de vingers en wat de vingers van de rechterhand precies doen tijdens het strijken. Wat de wijsvinger van de hand doet kan ik nog wel enigszins inschatten (overbrengen zwaartekracht hand op de strijkstok). Wat de duim doet is ook nog wel redelijk duidelijk. Maar kan iemand iets zeggen over de functie van bijvoorbeeld de pink? Ik vind het (soms) eenvoudiger om de pink gewoon los te houden van de strijkstok. Stel dat je een vinger zou missen; welke vinger zou dan het minste nadeel opleveren? Kan iemand daar uitleg over geven of weet iemand of er in de literatuur iets beschreven staat over de functie van de vingers van de rechterhand (of in het algemeen over de houding van de vingers op de strijkstok)?
Ik denk dat het ontbreken van de rinvinger het minste zou belemmeren, omdat die voor zover ik weet niet echt een duidelijke functie heeft. Voor zover ik heb begrepen, dient de pink ervoor, evenwicht in de stok te houden wanneer je in de buurt van de slof speelt. Dan oefen je kracht uit op het achterste gedeelte van de strijkstok en houdt je hem zo omhoog. Zo heb je meer controle over de stok en gaat hij niet kantelen. Maar er zijn mensen die de pink nauwelijks gebruiken, vooral niet wanneer ze met de punt spelen. Volgens mijn lerares is het voor iedereen verschillend, net wat het fijnst speelt, dus iedereen moet eerst wat experimenteren. Zo heb ik eerst weinig met de pink gedaan maar ben ik sinds gisteren mijn pink actief gaan gebruiken, en mijn strijktechniek is er wat op vooruit gegaan. Ik merk wel dat mijn pinkspieren nog getraind moeten worden, haha. Met de middelvinger en de duim vorm je een soort 'rondje' (tenminste, ik en mijn leraren) wat ervoor zorgt dat je de stok niet zo gemakkelijk kan laten vallen. En inderdaad, de wijsvinger zorgt voor wat druk op de snaar en extra stabiliteit. En uiteindelijk zullen alle vingers wel een rol spelen met de pols- en vingerbewegingen bij het strijken. Maar zover ben ik nog niet. Ik hoop dat je er wat aan hebt.
De duim en de pink zijn veruit het belangrijkste. Met deze 2 "vingers" houdt je de strijkstok vast en geef je balans aan je strijkstok. Deze moeten beide dus op een goede plek staan en goed krom zijn. De overige 3 vingers moet je zo losjes mogelijk op de stok leggen en geven inderdaad wat druk mee. Met deze vingers moet je dus niet gaan duwen want dan gaat alles kraken en klinkt het niet meer mooi.
En de wijsvinger dan? Die lijkt me ook van essentieel belang voor het aanleggen van meer of minder druk op de stok, als dat nodig is.
Ja dat deed ik volgens mijn lerares dus fout. Maar ik vind het heel raar voelen om mijn pink krom te houden. Het voelt niet natuurlijk en een beetje verkrampt. Wanneer ik even niet oplet, houd ik hem weer recht. Maar oefening baart kunst. Of doe ik iets fout?
Ik neem aan dat "krom" betekent: "niet gestrekt". Sterk gekromd lijkt me niet goed, ik neem aan dat je dat niet bedoelde. De leraar van mijn zoon merkte op dat bij een groot aantal beginnende spelers de wijsvinger vaak ten onrechte een constante druk op de strijkstok uitoefent. De moeilijkheid zit 'm vanzelfsprekend dus in het "doseren" van die druk(?) Ik neem aan dat altvioolspelers (nog) meer gebruik maken van de zwaartekracht (druk op de strijkstok) dan ("gewone") violisten(?)
Ik had het in post #4 over meer of minder druk en dat zou een soort 'doseren' kunnen zijn. Dus ik denk ook dat je met de wijsvinger de druk op de snaren kunt sturen.
De wijsvinger van de rechterhand is dus duidelijk een "actieve" vinger. Ik ben benieuwd naar het effect van die "druk". Betekent meer druk dan vanzelf dat je luider (meer forte) gaat spelen? Bepaalt de wijsvinger daarmee dus voornamelijk het volume van klank? Of houdt meer of minder druk vooral in dat je de klankkleur ermee beïnvloedt? (klankvolume kan toch ook samenhangen met de snelheid waarmee je de strijkstok beweegt dus ook of je gebruik maakt van een deel van de stok of de hele stok?)
De 3 vingers, maar met name de wijsvinger, gebruik je inderdaad om de druk te doseren maar het is niet de bedoeling dat je dus veel druk uitoefent, het is voornamelijk de zwaartekracht en wellicht in een aantal gevallen een beetje druk. Je oor is daarvoor de beste graadmeter want het belangrijkste is dat het mooi klinkt. Zelf leer ik mijn leerlingen aan om de vingers zo ontspannen mogelijk te houden omdat men vaker te hard drukt dan te weinig druk geeft. Bij het uitoefenen van te veel druk krijg je het bekende "kraak" geluid. Het volume bepaal je voornamelijk door de snelheid van strijken en wanneer je sneller strijkt moet je dus ook vaak iets meer druk uitoefenen omdat anders de haren van de stok niet op de goede manier achter de snaren haken en je dus een soort van "glij-geluid" produceert. Ook hier bij geldt natuurlijk...luister naar de klank die je produceert en als die niet mooi is, pas dan de druk, snelheid of stand aan. Volume behaal je overigens ook door dichter bij de kam te spelen. Kom je met je stok boven je toets dan zal het geluid ook veel zachter klinken. De snaren van een Altviool (en dan met name de C-snaar) strijken zwaarder. Daarom is ook de stok van een Altviool iets zwaarder zodat je meer zwaartekracht hebt maar je hebt dan ook iets meer druk nodig van de vingers om de snaar goed aan te strijken. Ik noem dat wel eens "in de snaar duiken".
Nico haalt terecht aan dat je met dichter bij de kam strijken ook meer volume krijgt. Dat betekent dat je niet alleen met sneller strijken meer volume teweeg kunt brengen en dat is maar goed ook, want bij veel noten onder één boog of een hele noot met een langzaam tempo, zul je moeten 'sparen'. Dat 'sparen' betekent dan dat je zuinig met de beschikbare haren c.q. haarlengte moet omspringen en daarbij een goede verdeling moet maken. In het orkestspel heb je daar vaak mee te maken.
Ik ben begonnen met viool spelen, maar mijn pink gaat niet krom (van de rechterhand)? Weten jullie hoe dat komt en hoe kan ik dit veranderen, weet een van jullie misschien een goeie oefening?
Hoe het komt dat je pink niet krom wil, kan ik hier vandaan niet beoordelen, maar leuke oefeningen om hierin verbetering te krijgen zijn er wel, bijvoorbeeld; - houd de strijkstok horizontaal voor je (laat je viool lekker liggen in z'n kist, die heb je hierbij niet nodig); nu de oefening 'spoorboom open/dicht' door middel van strekken van de pink (punt van de stok gaat omhoog) en het tegenovergestelde, dus als het goed is het krom maken van de pink (stok komt weer horizontaal). -stok horizontaal voor je; nu vingers naar rechts bewegen, ongeveer zoals je een deurkruk beweegt, maar; de strijkstok blijft horizontaal. - stok weer horizontaal voor je; nu proberen circeltjes te draaien met je pols, waarbij je de stok horizontaal houdt! Kan natuurlijk twee kanten op. -wat je ook nog kunt proberen; stok verticaal voor je, en nu d.m.v. het één voor één bewegen van je vingers van onder naar boven (en weer terug) klimmen in de stok (of beter gezegd; de stok omlaag en weer omhoog bewegen door je vingers heen). Dit zijn oefeningen voor het soepel en sterker maken van de vingers van de rechterhand, met name van de pink. Als deze oefeningen nieuw voor je zijn; langzaam opbouwen, dus in het begin niet te lang achter elkaar, bij vermoeidheid/kramp stoppen en later of volgende dag weer proberen. Een oefening met de viool; streekoefeningen aan de uiterste slof, bijvoorbeeld toonladders in allerlei streekvarianten, bijv. triolen.
