Dag allemaal, Zoals bekend moge zijn uit eerder door mij geplaatste posts, 'restaureer' ik een totaal vernielde cello. Mijn vorderingen worden gevolgd en ook wel beoordeeld door een vioolbouwer bij mij in de buurt en tot op heden gaat er in ieder geval niets desastreus verkeerd. Ik wil meer weten dan slechts een mening, vandaar mijn vragen. Ik heb het instrument nu in de eerste twee lagen grondering (Hammerl olie-gedragen lak) staan en ben werkelijk ape(n)?trots dat me dit is gelukt zonder zakkers etc. Hoe nu verder? Moet ik nu reeds met Tripoliet aan de gang ( en waar kan ik dat dan kopen?) of moet ik voordat ik de kleurlak aanbreng ( Hammerl Rotbraun olie-lak) eerst nog verder schuren? Dat zou dan korrel P-2000 worden. Dat is vraag 1 Voordat ik dit überhaupt ga doen, moet ik toch de hals losnemen en opnieuw verlijmen. Deze staat niet precies in het midden. Hoe haal je zoiets op de goede manier los? en zijn er truc's om verlijming exact in het midden makkelijker te doen? Dit is mijn tweede vraag. Mijn derde vraag behelst de nieuwbouw van de cello. Ik ben door het werken aan dit instrument dermate gebiologeerd geraakt, dat ik zelf een heel eigen cello wil gaan bouwen. Op de diverse sites die ik heb gevonden, wordt uitsluitend het bouwen van de viool belicht. Nergens zie ik iets over de opleiding voor cello-bouw. Bestaat er zoiets in Nederland, of moet ik daarvoor naar bv. Frankrijk Duitsland ofwel België? Wie heeft hierover informatie. M.vr.g. Thon.
Misschien kom je verder met de volgende organisatie: www.bouwerskontakt.nl (Lokatie: Arnhem. Onderdeel van de Stichting Huismuziek).
Hammerl levert ook Tripel(oliet). Zelf schuur ik elke laklaag op met tripel en water, maar wel voorzichtig, de laklagen zijn dun. De laatste laklaag ("Ueberzuglack") laat je een aantal weken harden en die polijst je dan met tripel en "Polieröl", ook bij Hammerl te krijgen. Hammerl levert ook leuke laksetjes met alle materialen voor één viool, in de praktijk meer dan genoeg. Voor een cello heb je natuurlijk flink wat meer nodig! Mijn grootste ergernis: stof. Gebruik na elke schuurbeurt een kleefdoek!
Kijk , hier kan ik weer mee verder! Liuwe bedankt. Ik heb Tripo niet op hun site zien staan (waarschijnlijk over het hoofd gezien) maar natuurlijk ook wel dom mijnerzijds om niet te bedenken dat zij dit product ook zouden leveren. (gebeurt de laatste tijd wat vaker. ik hoop niet dat meneer/ mevrouw Alsheimer aan het landje-pik aan het spelen is). Het gegeven om tussen iedere laag te schuren?/polijsten met dit materiaal is voor mij belangrijker om te weten. En dan natuurlijk STOF..... ik heb een 'stof-vrije' ruimte waar het lakwerk aan onderdelen van de jachten wordt gedaan, maar toch... kleefdoekjes, inderdaad. Zoals ik al eerder stelde, ik mag op twee meter afstand en met mijn handen in m'n zakken toekijken wanneer er op de werf wordt gelakt maar na de lak-sessie die ik nu zelf - overigens thuis - heb gedaan, ga ik met opgeheven hoofd en plein publique de rest van het lakwerk in bovengenoemde ruimte uitvoeren! Met dank en vr. gr. Thon.
Beste Thon, ik heb een tijd gewacht met reageren, omdat het antwoord op deze vraag een aantal A4-tjes in beslag zou kunnen nemen. Ik zocht daarom naar een soort foto-sessie, die vele woorden overbodig zou maken. Echter nog niets geschikts gevonden. Maar eerst maar eens een beknopt antwoord over het verwijderen van de cellohals. Dat gaat in principe op dezelfde wijze als bij een (alt)viool. Eerst moet een zaagsnede gemaakt worden met een zaagje wat niet dikker is dan 0,5 mm tussen halsvoet en hieltje. Door deze dikte is een Japanse trekzaag het aangewezen zaagje. De diepte van inzagen moet beperkt blijven, maar het gaat tevens om het verkrijgen van een naad waar alcohol in kan lopen. Het mooiste is een zaagje zoals op de afbeelding staat, maar het is maar nét de vraag of die beschikbaar is: Wanneer de cello nog niet gelakt is kun je rustig met alcohol aan de slag, want dat is hét middel om eerder gedane verlijmingen met huidenlijm (bij andere lijmsoort werkt dit niet!) weer ongedaan te maken. Eerst moet de toets eraf (als die er al niet af is). Dan krijg je toegang tot het lijmvlak tussen bovenblad en halsvoet. Met een dunne maar niet scherpe (!) spatel kan met een beetje wrikken een begin gemaakt worden om een beetje alcohol met bijvoorbeeld een druppelpipet langs de spatel te laten lopen. Zo gaat het ook met de beide zijkanten van de halsvoet: Geduld is hier een schone zaak! Naarmate er meer speling komt gaat het verwijderproces steeds vlotter, totdat alles los zit en de hals verwijderd kan worden. Veeg lijmresten meteen weg anders worden die later weer hard. Het richten van de hals moet gedaan worden met de toets erop. Breng de toets weer aan met hier en daar een dotje dunne huidenlijm, zodat de toets er bij het lakken weer gemakkelijk af kan. Met de kam erop (op zijn plaats te houden door een elastiek o.i.d.) kan gemakkelijk worden gezien of de toets symmetrisch staat. Bij een viool gaat dat zo: De hoek die de hals moet maken is afhankelijk van de welving van het bovenblad en de kamhoogte. Die moet eerst worden bepaald. Je kunt niet de hoogte meten van einde toets tot bovenblad, omdat die niets zegt over de kamhoogte. Bij een te lage kam wordt het instrument onbespeelbaar voor de A- en de C-snaar, omdat de strijkstok dan steeds de beide randen van de cello raakt. Dan hangt het ook allemaal af van de symmetrie van het bovenblad, want wanneer de centrale lijn niet overeenkomt met het meetkundige midden, moet die eerst worden bepaald. Doordat er bij het verwijderen van de hals werd gezaagd zal er vermoedelijk wat materiaal moeten worden toegevoegd voor de juiste hoek. Dat kan een wig zijn die later tegen de binnenkant van de halsvoet verlijmd wordt. Ook zal er vermoedelijk iets moeten worden opgevuld tussen het hieltje en halsvoet om een goede aansluiting te krijgen. Je kunt natuurlijk wat wegsteken van de bovenklos, maar dan wordt de hele hals in feite korter en daarmee de speelbare snaarlengte. Een kortere snaarlengte heeft weer effect op de snaarspanning (wordt kleiner) en dus minder druk op het bovenblad. Men zegt dat de mensuur dan veranderd is. Bij het vioolbouwonderwijs worden naast (alt)viool ook de cello en contrabas behandeld. Aangezien de werkwijzen in principe voor deze instrumenten dezelfde is, wordt de meeste aandacht besteed aan de viool. addendum (6-2-2011): extra fotos' met tekst toegevoegd! Frits
@ EricM. Dankjewel voor de verwijzing naar bouwerskontakt! Sorry voor deze late reactie, maar ik heb vanmorgen gebeld en misschien is er ook nog wel een plaats voor me in het komende seizoen. m.vr.g. Thon. @ Frits Oosterhof' Dag Frits, Ik ben blij met je reactie. Zoekend op dit forum, alles nalezend en vaak zelfs printend, ben ik wel een aantal posts tegengekomen over dit item, maar echte duidelijkheid heb ik er niet kunnen uithalen. Je uitleg is duidelijk. Wat betreft het zaagje: ik gebruik al jaren een Japanse z.g. 'proppenzaag'. Dat is een heel flexibel zaagje, waarvan de tanden maar in een richting zijn gezet. (Dick art. nr.712303) Bij juist gebruik beschadig je de goede kant van het te zagen onderdeel dus niet (zo erg!!) Misschien zou ik dat daarvoor kunnen gebruiken, alhoewel ik denk, dat de snede plm. 0.8mm. is. Maar dat zou dan ook ongeveer de dikte aan hout zijn, dat opnieuw moet worden ingelijmd toch....? Het instrument is twee keer in een gronderingslak gezet. De stapel is gezet, misschien nog niet helemaal perfect op z'n plaats, maar toch wel zo nauwkeurig, dat de (nieuwe)kam ongeveer op maat is (in ieder geval voor de C en de A-snaar). Ik kan dus dezelfde inclinatiehoek aanhouden (Ik heb een mal, welving blad: hoek toets gemaakt). De toets is overigens inderdaad los/vast - met heeeel kleine deuveltjes - op de hals bevestigd. De rest van de uitleg is me nog niet helemaal duidelijk, echter ik begrijp uit e.e.a, dat het 't belangrijkst is, dat de incl.-hoek, de centralisering v.d. hals en de 'mensuur' resp. correct worden teruggebracht, gecorrigeerd moet worden en worden behouden. E.e.a te realiseren door het inlijmen van extra wiggetjes, plakjes hout en zulks. Zeg ik dit zo goed? Overigens heb ik me aangemeld bij het "Bouwerskontakt" en waarschijnlijk is er in dit seizoen nog een plaats voor me. Dan ga ik dus een compleet nieuwe cello zelf maken. Veel dank, ik laat weer van me horen. met vriendelijke groet, Thon.
Dag Frits, Bedankt voor de extra foto's, dit is duidelijk en ik ga aan de slag. Overigens een correctie m.b.t. de dikte van het zaagblad van de Japanse proppenzaag die ik eerder noemde. Die dikte bedraagt in de praktijk iets meer dan 0.4 mm, hoewel wordt aangegeven dat dit 0.3 zou zijn. Jammer is dat er niet zowel een linkse als een rechtse versie van dit stukje gereedschap verkrijgbaar is. Met name als ik kijk naar de foto waarbij tussen halsvoet en krans wordt gezaagd zou dit kunnen uitmaken waar het zaagbeschadigingen betreft. Ik heb de firma Dick hierover benaderd, maar heb nog geen antwoord ontvangen. Wordt vervolgd, m.v.g. Thon.
Voor wat betreft de zijkanten van de halsvoet: je kunt ook eerst proberen met de botte (maar wel dunne en stevige) spatel en beetje ruimte te maken. Dus zonder te zagen! Als voorgaande lukt, dan kan met de combinatie spatel-alcohol soms ook al het gewenste resultaat bereikt worden. Het voordeel daarvan is, dat er geen materiaal verdwijnt als zaagsel en dat er wellicht niets hoeft te worden opgevuld. Frits
Thon Over Bouwerskontact. Leuk dat je er daadwerkelijk iets aan hebt. Ik ben benieuwd hoe de cursus bevalt.
