UV Kast

Discussie in 'Viool' gestart door PeterN, 15 feb 2011.

  1. PeterN

    PeterN

    Lid geworden:
    2 apr 2009
    Berichten:
    53
    Ik kwam op internet een mogelijk ontwerp van een UV-kast tegen, zeer eenvoudig te maken.
    Het probleem hierbij is alleen dat de voorgestelde lampen erg moeilijk te verkrijgen zijn.
    Ik heb wel een alternatief (TL 20W/52) gevonden die een vergelijkbaar lichtspectrum heeft. Deze is in tegenstelling tot het ontwerp 60cm lang, dus de hoog/laag verdeling lijk mij dan ook niet zinvol.
    Ik vraag mij alleen af of de functionaliteit van zo'n kast sterk beïnvloed wordt als het aantal lichtbronnen wordt verminderd. Heeft iemand hier ervaring mee?
    Een voordeel van minder lichtbronnen is dat de temperatuur in de kast ook minder snel zal oplopen waardoor je geen geforceerde luchtcirculatie hoeft toepassen wat weer minder stof in de lak tot gevolg zal hebben. En natuurlijk minder investering in de dure lampen :)
    [​IMG]
     
  2. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.397
    Homepage:
    Ik heb dit plaatje als eens eerder gezien en het komt uit:

    http://www.oldwood1700.com/pdf/UVitaliano.pdf

    een firma die misschien best heel mooi spul verkoopt aan lak en dergelijke maar die de prijs wel extreem hoog maakt en houdt!

    Ik lak mijn instrumenten meestal met spiritus lak. Ik heb wel ervaring met olielakken maar niet met een UV-kamer. Ik heb ook ergens gelezen dat bij toepassing van een minder aantal lampen er een rotatieapparaat nodig is, om een egale verdeling van de straling te krijgen. Dat zou dan kunnen in de vorm van een spiegelbol rotatiemotor (kost € 11,89 bij Conrad). Diezelfde firma heeft losse BlackLight lampen type F20TB/BLB 18W voor € 8,99 /stk en da's niet duur. Let op: pas leverbaar vanaf 21-2-2011!!

    Verder kun je een PC-ventilator gebruiken als koelmedium mits je er een fijnmazig filter voor plaatst. Moet mogelijk wel even een voeding voor die gelijkspanning levert, maar dat is meestal wel te doen.
     
  3. PeterN

    PeterN

    Lid geworden:
    2 apr 2009
    Berichten:
    53
    Frits, bedankt voor je reactie.

    Die rotatie motor had ik ook gevonden als oplossing voor de gelijkmatige belichting.

    Ik vraag me wel af wat de invloed is van het kleuren spectrum, de blacklight lampen zitten (voor zover daar specificaties van beschikbaar zijn) wat lager in het kleurenspectrum dan de lampen uit dit ontwerp.
    Een andere optie is om een lamp te gebruiken die een breed spectrum weergeeft, maar dan wordt de energie ook verdeeld over een groter spectrum en daarmee mogelijk minder effectief.

    Weet iemand misschien welke lichtfrequentie het meeste effect heeft op het hardingsproces van olielak / verkleuring van het blanke hout?
     
  4. pietergillis

    pietergillis

    Lid geworden:
    25 jan 2011
    Berichten:
    10
    Beste Peter,
    Sorry voor de wat late reactie.
    Ik heb gewerkt met een UV kast waarbinnen de spreiding van de TL-verlichting geoptimaliseerd werd door folie aan de binnenzijde van de kast te plakken. Gewoon Alluminiumfolie dat overal te koop is.
    Natuurlijk werkt daarenboven een rotatie nog optimaler, maar met af en toe de viool die te drogen is gezet zelf in een andere positie te zetten werkt het bij mij ook tot nu toe.
    Kijk wel uit voor je ogen want het UV-licht uit deze TL-balken is schadelijk als je er langer inkijkt.
    Groet
    Peter de Regt
     
  5. PeterN

    PeterN

    Lid geworden:
    2 apr 2009
    Berichten:
    53
    Peter, bedankt voor je reactie.
    Mag ik vragen welke TL-buizen jij gebruikt in je UV kast?
     
  6. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Maar waarom willen jullie het hout laten verkleuren? Guarneri en Amati hadden veel zon, maar geen lichtbak. En wat weten we eigenlijk over hun werkwijze wat betreft het in de zon laten verkleuren? Er zijn in de vioolbouw veel mythen!
    :)
     
  7. PeterN

    PeterN

    Lid geworden:
    2 apr 2009
    Berichten:
    53
    Ha Liuwe,

    Kritisch als altijd. (en dat waardeer ik)
    Het eerste doel van de UV kast is het drogen van de lak. (Ik weet dat jij olielak gebruikt die zonder UV kast redelijk snel droogt)
    Naast het experimenteren met het drogen van de lak met en zonder UV kast, wil ik ook experimenteren met het verkleuren van het hout door gebruik te maken van de UV kast.

    misschien worden de mythen toch nog een keer opgehelderd :)
     
  8. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Je kunt hout ook prettig kleuren met beits, dat heb ik net gedaan met een rode viool. En het effect is prachtig! De laklaag kan ook wat dunner, je hoeft minder lagen lak aan te brengen, wat de kans op stofdeeltjes verkleint. Maar je beantwoordt de vraag niet: waaróm wil je het blanke hout laten verkleuren? Of anders: waarom moet het hout vóór het lakken donkerder gemaakt worden? Ik vind dat een overbodige drukte, zeker als ik zie wat je er voor nodig hebt...

    De mythen aangaande de oude bouwers worden nooit opgehelderd, daarvoor zijn de bronnen simpelweg te schaars. :(
     
  9. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.397
    Homepage:
    Dan moet je de literatuur er maar eens op nalezen!
    Op deze manier breng je ook een mythe de wereld in.
     
  10. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Welke literatuur raad je aan? Maar ik weet nóg niet waarom men het hout wil laten verkleuren! Dat een viool donkerder wordt is, me bekend: mijn Bolink-viool was in 1982 oranje van kleur; hij is nu bruin-achtig; moet ik dan concluderen dat Bolink de viool niet in de zon/UV-kast heeft gehad? :|
     
  11. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.397
    Homepage:
    Ik ga eerst even in op de waarom-vraag:
    De oude Italiaanse meesterwerken hadden overwegend dunne laklagen. Om nu toch een diepe kleur te krijgen die nog steeds transparant was kreeg het kale hout een bepaalde behandeling. Vaak werd de verkleuring van het originele hout verkregen door blootstelling aan UV-licht afkomstig van het zonlicht. Aangezien de zon in Italië volop schijnt hadden de meesters zeker geen UV-bak nodig. Door bruinende werking van het UV-licht werd de ondergrond dus donkerder en kon men volstaan met minder laklagen. Hetzelfde wordt tegenwoordig gedaan door toepassing van een beits of zelfs een thee-extract voor de kleur. Dat wordt dan vaak aangebracht op de sealerlaag omdat anders een onevenredige verdeling naar binnen toe in het hout zou zorgen voor vreemde (en ongewenste ) effecten.
    De achterliggende gedachte is dus: minder laklagen terwijl toch de gewenste kleur(diepte) verkregen wordt.

    Een opgave van welke literatuur daarover geraadpleegd kan worden zal ik eens proberen te vergaren en op een rijtje te zetten. Ik heb het zo niet bij de hand. Ik dacht dat in een van de laatste uitgaven van The Strad daar ook het een en ander over vermeld is.

    De verkleuring van de Bolink-viool zal vermoedelijk toe te schrijven zijn aan de algehele verkleuring van de laklaag, niet per se de houtvezels helemaal in de diepte. Dat gebeurt altijd wel. Kijk maar eens onder het staartstuk of onder het kinstuk: daar treedt meestal verkleuring op. Allemaal door UV-licht gedurende vele jaren.
     
  12. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Het is me geheel duidelijk! Möckel schrijft niet over zonlicht als hulpmiddel voor verkleuren, maar de gedachte erachter is wel duidelijk: mijn rode beitslaag heeft er inderdaad voor gezorgd dat ik met drie lagen rode lak de beoogde rode kleur had bereikt. In het bovenblad zijn de houtnerven als ribbeltjes nog zichtbaar, de laklaag is dus niet spiegelglad. Ik heb eiwit als sealer gebruikt, maar als je bijvoorbeeld de randen van de bladen na het lakken wilt schoonvegen om een mooi kleurcontrast te bereiken tussen blad en rand, dan kun je denk ik beter de rand na het sealen (wat een woord, ik hoor mijn tandarts) met een doekje met blanke grondlak overstrijken, zodat de beits niet te diep in die rand trekt. Bij de krul kun je dan hetzelfde doen voor een mooi contrast tussen de windingen en de dieper liggende delen.
     
  13. luthier

    luthier

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    197
    Op Youtube staat een docu over de vioolbouwschool in Mittenwald, die laten de blanke violen een half jaar in een uv kamer hangen.

    De tekening komt beter naar voren, sommige mensen zeggen dat het ook het hout stabiliseert.

    De hoofdreden om een UV-kast te maken lijkt mij ook het klimaat (in ons land).

    Toen ik afgelopen zomer de tekening van het hout naar voren wilde halen met zonlicht was het te heet, en de lijmnaad in het midden van het voorblad was open gegaan.

    In de winter is het te koud om een viool buiten te hangen of te vochtig.

    Dus met een UV-kast voor de tekening of droging van olielak heb je de voordelen van het UV-licht, maar niet de nadelen van te heet, te koud of te vochtig.
     
  14. Geert

    Geert Geert

    Lid geworden:
    30 sep 2004
    Berichten:
    1.000
    Oorspronkelijke bericht is aangepast (ging over de veronderstelling dat Stradivarius zijn violen in de zon hing om te drogen)

    Citaat uit "Vijf violen en het genie Stradivarius" van Toby Faber:

    ... bovendien hadden de Cremonezen problemen ondervonden met de tijd die nodig was voor het drogen, als sinds de dagen van Galileo, toen zijn neef uiteindelijk een oude viool kreeg omdat de eerwaarde Micanzo niet wilde wachten tot "tot de sterke hitte van de zon" een nieuwe viool "volmaakt" had gemaakt.
     
  15. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Beste Frits, laat jij dan voortaan termen als "spiritlak" en "C-bouts" ook weg? Ik heb zelf ook een hekel aan het te pas en te onpas gebruiken van Engels, maar de algemene kennis van het Engels is tegenwoordig zo groot, niemand valt meer over een Engels citaat. Waar ik veel meer moeite mee heb is het gegeven dat wanneer er in Nederland iets georganiseerd wordt, dat festijn dadelijk een Engelse naam krijgt, tot in het absurde.
    :/
     
  16. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.397
    Homepage:
    Beste Liuwe,

    spiritlak wordt spirituslak en C-bout heb ik de laatste tijd al vervangen door 'taille', maar ja dat is ook weer een Frans leenwoord waar we geen ander woord voor hebben. Ik denk dat het duidelijk is, dat het niet de bedoeling is op dit forum, om ellenlange geciteerde tekst in een vreemde taal te plaatsen. Of dat nou Engels is, of Duits of Frans doet niet ter zake, het moet Nederlands zijn. Is het dat niet, dan zou ik een Nederlandse samenvatting geven en de bron vermelden met een verwijzing naar de website. Een ieder die de taal beheerst kan dan zélf lezen hoe het zit.

    Wanneer organisaties een Engelse kreet gebruiken om hun diensten aan te prijzen, kan ik die niet beïnvloeden.
     
  17. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Jawel: die diensten niet gebruiken. :(

    Maar echt waar, Frits, Engelstalige citaten worden over het algemeen best begrepen. Ik vind het wel onzinnig als je een oorspronkelijke Italiaanse, Duitse of Franse tekst in het Engels citeert: dan zou ik hem inderdaad in het Nederlands vertalen.
     
  18. luthier

    luthier

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    197
    hallo

    Ik heb een kast met een uv lamp en 2 computer ventilatortjes met een computer voeding gemaakt.

    De lamp lijkt het hout snel te bruinen, ik heb ribben er in gezet en een controle rib van de zelfde ribset om te vergelijken.

    hoe het met drogen van de olie werkt weet ik nog niet omdat ik dat pas net besteld heb.59 euro voor 3x 100ml (bedankt hammerl).

    De lamp is een Repi Glo desert lamp voor reptielen en heeft sterke pieken rond 440nm en 540 nm in het uv spectrum.

    Nu nog een spiegelbol motor (bedankt frits, goed idee :) )

    als ik fotos heb van de box en het resultaat zal ik ze posten

    Koen
     
  19. luthier

    luthier

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    197
  20. luthier

    luthier

    Lid geworden:
    16 mei 2010
    Berichten:
    197

Deel Deze Pagina