Nu ik voor de vijfde keer in mijn strijkersloopbaan van 25 jaar een cello koop en verkoop, probeer ik wat algemene ervaringen op papier te zetten. Dit doe ik ook omdat in het forum zo vaak berichten staan van medestrijkers (rijp en groen) die met net zo’n grote voeten als ik steeds weer in alle valkuilen trappen. Ik heb (bijna)koopervaringen van: een instrument gekocht van mijn celloleraar, van een oom die nog een cello van zijn vader op zolder had liggen, van een advertentie op het Albert Heyn prikbord, bijna een cello op een veiling, een cello die van een oudere vrouw was afgetroggeld door een handelaar en die niet te koop bleek, en een cello van een vioolbouwer. Strijkinstrumenten hebben in de handel twee belangrijke eigenschappen: ze kunnen een grote financiële waarde hebben, en ze kunnen alle speeleigenschappen hebben die je persoonlijk zoekt. Hier begint de grote verwarring. Als kopers zijn er handelaars met als enig doel zoveel mogelijk winst maken, daar zijn er veel van, en o ja, ook spelers die een goed instrument zoeken, maar die lijken in de minderheid. De handelaars schuimen marktplaats af vooral op zoek naar naïeve verkopers die zelf geen kennis van zaken hebben en bv. verkopen uit een erfenis. Ze doen zich voor als spelers, en om de verwarring compleet te maken zijn er ook spelers die zo opgewonden geraakt zijn van waarde en status van een instrument, dat het eigenlijk handelaars zijn geworden zonder dat ze het zelf weten. Je kunt als speler makkelijk verblind raken door labels, mooie verhalen over oude instrumenten, prijzen die laag lijken, buitenkansjes voor snelle beslissers, overschatting van je eigen expertise. Dit zijn allemaal factoren die niets te maken hebben met wat je als speler eigenlijk zoekt: een fijn bespeelbaar instrument dat je jarenlang gaat inspireren om betere muziek te maken. Het is verleidelijk te dromen over een top-instrument voor een koopje, maar dat is net zo reëel als dromen over de hoofdprijs in de staatsloterij, en je wordt er net zo onrustig van. Een goed instrument is een partner, die je niet kunt uitzoeken op een speed-date. Neem je tijd. Vergelijk en probeer, en doe dit bij een verkoper die je daarvoor alle gelegenheid biedt. De vioolbouwer is dat beroepshalve, en andere aanbieders kunnen dat ook zijn, maar als je een instrument probeert, doe het dan veilig: • Zorg dat je alle tijd krijgt. • Laat waarde en eventuele reparaties taxeren. • Accepteer dat je enkele jaren en vele reiskilometers nodig hebt om te vinden wat je zoekt.
Marcello, hoe beviel het je toen je het instrument van je leraar kocht? Want ik wil misschien de viool van mijn viooldocente overnemen. Zij heeft nl. een nieuwe. Ik ben benieuwd naar jouw ervaring met het instrument van je cellodocent.
Ik vind eigenlijk dat als je een instrument van iemand overkoopt, dan wel van een oom die er een op zolder had liggen, dan wel van marktplaats, je eigenlijk tot een overeenstemming moet komen dat je het instrument een tijdje uit kan proberen. En er mee naar een (jouw) vioolbouwer kan gaan, om een idee van de kwaliteit van het instrument te krijgen en eventuele gebreken op te sporen. Wanneer je van de verkoper niet de mogelijkheid krijgt om te proberen, zou ik toch al bedenkingen hebben. En alleen als je dan heel zeker bent, maar dat lijkt me een moeilijke keus. Belangrijkste is denk ik ook dat je je laat leiden door de klank en de manier van vasthouden (met sommige violen heb je nu eenmaal "ruzie," en het zal heel veel moeite kosten om dat goed te krijgen), dan dat je je richt op de prijs. Probeer ook altijd verschillende instrumenten te vergelijken en kies pas als je echt zeker bent. Mijn cello vinden was ook een zoektocht, maar toen ik uiteindelijk op deze cello speelde, wist ik het eigenlijk al meteen bijna zeker. Toch heb ik nog even de tijd genomen en nu ben ik al jaren heel blij met mijn instrument. Daphne
Als ik de viool van mijn juf overneem, mag ik hem eerst een tijdje proberen. Dat heeft ze al gezegd. In mijn volgende les mag ik aangeven of ik het wil of niet. Maar.. ik denk ook wel dat ik het ga doen. Eerst uitproberen... dan pas beslissen. Want net wat jij zegt Daphne, niet elk instrument, viool in mijn geval, ligt goed in de hand. Of anders gezegd, speelt fijn naar mijn gevoel en klinkt mij fijn in de oren.
De cello die ik overnam van mijn leraar was mijn eerste, en ik heb er geen spijt van gehad. Het was een eenvoudig instrument, en het heeft me 2 jaar plezier opgeleverd totdat ik een cello van mijn oom kon overnemen. Natuurlijk naar een vioolbouwer gegaan voor taxatie en reparatie, maar het was een hele verbetering dus ik heb toen niet verder vergeleken of gekeken. Met mijn oom kon ik ook een goede betalingsregeling treffen. Op dat instrument heb ik zeker 12 jaar gespeeld, voordat ik tegen beperkingen aanliep. Hij had namelijk een grotere mensuur, en een wolftoon die moeilijk te beheersen was.
Hm... als ik dat zo lees... ik heb nl. nog maar anderhalf jaar les. Dan zal ik met haar instrument goed af zijn. Hopelijk speelt het fijn voor mij en klinkt het mij goed in de oren als ik erop speel. Maar dat mag ik uitproberen.
Het fenomeen wat zich altijd voordoet bij het maken van een keuze voor een ander instrument is, dat er altijd vergeleken wordt met wat men had. Dat is namelijk de referentie. Wanneer die referentie een hals had die breder was dan normaal, is dat tóch de norm geworden. Je went aan je instrument, alles wat anders is wordt als afwijkend beschouwd. Het is niet eenvoudig daar doorheen te zien en oog te hebben voor de positieve veranderingen. Hetzelfde doet zich voor met de klank, tenzij men al een bepaald klankideaal voor ogen heeft. Dat maakt het maken van een keuze extra lastig.
