Beste Allemaal, Vorige week las ik hier ergens over kruizen en mollen. Over het meervoud van een mol zijn niet veel twijfels te bedenken. Maar wat is het juiste meervoud van kruis? In het Van Dale woordenboek wordt het kruis # als muziekteken wel vermeld maar niet als meervoud. Ik heb altijd geleerd: kruizen hang je aan de muur (onze muziekschool was in het klooster) en kruisen staan op je notenbalk. Toch kan ik van die stelling het bewijs niet vinden. Ik zie dat hier op het forum beide meervoudsvormen door elkaar gebruikt worden. Ik ben benieuwd naar jullie bevindingen.
De kruizen zien er niet echt uit als kruizen. Eigenlijk meer de ### (hekjes) van de computer. Bij een echt kruis zijn de hoeken recht, dus 90 graden. Daarom voel ik er zelf meer voor om kruisen met een s te spellen, omdat het hier voor mij niet om de kruizen uit het geloof gaat. Maar ja, misschien is het verschil meer een soort 'haarkloverij'. Ik ben eigenlijk wel benieuwd naar waaróm de halve verhoging kruis is genoemd en de halve verlaging mol? (is het werkelijk zo dat een keer een papa aan zijn beginnend musicerend kind zei dat de mol omlaag kruipt en je hoog hangt aan het kruis, zoals de misdadigers?) En wanneer dat begonnen is?
Dus duik ik nu weer in mijn muziekboeken om de kruisen dan wel hekjes te bekijken. Inderdaad geen hekjes in de vorm van wat de computer ervan maakt. Maar ligt het nou aan mij, of is er nog steeds geen gewoon kruis....??? De twee verticale lijntes staan evenwijdig, maar de rechter begint en eindigt iets hoger dan de linker. En de dwarsstrepen gaan ook schuin omhoog van links naar rechts....Scheefgetrokken kruisen? (en ik heb geen glaasje op ! ) Maar goed, in de muziekgeschiedenis is men op zeker moment halve tonen gaan onderscheiden. Waardoor zijn de halve tonen kruis en mol gaan heten????
Ik heb heel wat literatuur afgezocht en heb gedeeltelijk een antwoord gevonden: Zo rondom de periode 1000 – 1400 ontdekte men een leemte in de toonovergang als eerste gebied tussen de a en de b. De toon die daar in ‘hoorde’ waardeerde men als een toon die van de b was afgeleid. Men noemde deze toon: b mollum (mollum komt uit het Latijn en betekent: zacht) in tegenstelling tot de oorspronkelijke b, die men harde b noemde b durum (durum komt uit het Latijn en betekent hard). De Duitsers hebben deze naam bijna zo overgenomen getuige de gebruikelijke namen B-Dur of B-Moll voor respectievelijk majeur en mineur. Men noteerde b mollum ♭(rond) en het herstellingsteken. Later is uit het herstellingsteken ♮ de b durum ontstaan. Ik heb echter niet kunnen vinden hoe nu het ♯-teken is ontstaan. Bron: Algemene Muziekleer, Theo Willemze; pag 97 -98, twaalfde druk 1993
Frits, dat is een mooi onderzoeksresultaat voor de ♭! Ik kan mij inderdaad voorstellen dat die ♭-tjes voor allerlei 'zachte tonen' van toepassing zijn geacht. Dank je wel voor deze kennisverrijking, dit had ik niet kunnen verzinnen en zo leer ik weer bij! Op internet heb ik het nog niet kunnen vinden. Hoop dat er nu nog iemand het mysterie rond de kruisen weet te ontrafelen.
Frits, Inderdaad bedankt, want ook ik had geen idee. Maar volledigheidshalve: wat in Duitsland wordt verstaan onder respectievelijk B-Dur en B-Moll is in de rest van de wereld bekend als Bes groot en Bes klein. Voor de B-groot en B-klein toonladder gebruikt men daar de letter H. Voorbeeld de H-Moll Messe van Bach. Iets HEEL anders. Alweer geruime tijd geleden trof ik een brochure uit 1927 aan van de hand van een Dr. A. Verwey (nee, niet DE Albert Verwey). Deze brochure, getiteld "Vioolbouw. Bijdrage tot de oplossing van het probleem der oude meesterviool", bevat een nogal uitvoerige beschrijving van zijn experimenten en conclusies op dit gebied. Aangezien ik denk dat niet iedereen die brochure in de boekenkast heeft staan, leek het me wel aardig dan wel zinvol een samenvatting van die theorie en de uitvoering daarvan in Strijkersforum te plaatsen. Maar aangezien breedsprakigheid nogal 'my middle name' is, is die samenvatting inmiddels een heel verhaal geworden. Ik vraag mij dan ook af of bijdragen aan Strijkersforum aan een maximale omvang zijn gebonden. Zo ja, dan verdient het wellicht aanbeveling het verhaal in meerdere delen te splitsen. Met groet, Ronald
Poeh technisch gezien weet ik niet of er een limiet aan zit. Gewoon kopiëren en plakken zou ik zeggen. Het kopje literatuur lijkt me hier prima geschikt voor.
