Stel je zoekt nou een goede houtsoort om een viool te bouwen of een viool te identificeren aan het hout, waar Moet je dan vooral op letten? ( de kleur, of juist de houtnerven, etc etc )
Een viool identificeren adh van het hout lijkt me uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk. Voor de keuze van klankhout ga je naar de gerenommeerde dealers, die zich allemaal buiten Nederland bevinden. Via internet zijn er verscheidene leveranciers die zich hebben gespecialiseerd in op de juiste wijze verzaagd klankhout voor viool tot contrabas. De nerfbreedte bij het bovenblad en ook de soortelijk massa zijn daarbij een belangrijke factor. Om lange ritten naar de dealers te voorkomen, zijn er websites die de genummerde stukken klankhout uitvergroot kunnen laten zien, zodat een redelijk goed beeld verkregen kan worden over wat je mag verwachten indien je dat online bestelt.
Interessant! Ik zie vaak dat violen met 'tigerstriped' hout een best goede qualiteit hebben! En ook is het vaak dat als het hout hele fijne nerven hebben die dicht bij elkaar staan.
Het hout is van ondergeschikt belang denk ik. Een goede bouwer zal van slecht hout evengoed nog een goede viool bouwen. Een slechte bouwer zal ook van het mooiste hout geen goede viool bouwen. Die oude dure Italiaanse violen zijn soms van lelijkste hout gebouwd. Deze dure Bergonzi met een prachtig geluid, ziet er toch eigenlijk wat het hout betreft niet uit.
Dat denk ik toch echt niet! Uit een stukkie hout van de Gamma of andere bouwmarkt laat zich geen goed klinkend instrument maken. Daar kan ik het mee eens zijn.
Ik zat niet zo lang geleden naast iemand met een 'tigerstriped' cello en die cello klonk heel mooi. Ik hoorde dus eerst die klank en wierp toen een blik op die cello. Wow!
Het tijgerstreepje is puur esthetica. Een nauwelijks of niet gevlamd stuk esdoorn kan evengoed een prima stuk klankhout zijn.
Ja jullie hebben gelijk! Ik vind het zelf heel mooi klinken dames en heren! Toch merk ik ook dat snaren heel veel invloed hebben op je viool zn sound
Ik zou bijna zeggen ik heb nog nooit een cello gehoord die mooi klonk. Maar dat is niet waar want mijn oom Co had een cello die wel mooi klonk. Het is een uitzondering maar ze komen voor. Deze cello was gebouwd van lelijk hout, het kwam denk ik niet bij de Bouwmarkt vandaan maar het was geen mooi hout. Zelfs in de nerven van het bovenblad zaten kleine kronkeltjes en liepen niet evenwijdig. Zelf heb ik een viool die er ook zo uitziet. Maar toch heeft die viool ondanks het lelijke hout de grandeur van een oude dame, en klinkt ook nog eens goed.
Welnee, Tobias, die viool was toch van steigerhout?! Toen Oom Co zijn boot had verkocht, had hij geen steiger meer nodig, maar had hij wel weer meer tijd om viool te spelen. Maar alle gekheid op een stokje: goed hout is één, maar de mate van droogte speelt minstens zo'n belangrijke rol. En de manier waarop het gedroogd is en hoe lang. Misschien zijn die oosteuropese vrieswinters en dan weer kurkdroge zomers wel de beste manier om hout goed droog te krijgen en gaat dat in een vochtig land als Nederland niet lukken.
In het binnenland vast minder dan in NL. Maar mogelijk importeren de vioolbouwers heschikt hout uit oost Europa.
Ja ja: koop een Chineesje van €69,= (incl. strijkstok, koffer en blokje hars), zet er een set Pirastro Olive op (€113,35 !!) en je hebt opeens een pracht instrument? Nee, dat gaat niet gebeuren!
Er bestaat een algemeen verschil in opvatting over hoe lang hout voor een viool gedroogd moet zijn. Geen enkele bron vermeldt jonger dan drie jaar terwijl veel makers geen hout gebruiken wat jonger is dan zeven tot tien jaar maar liever nog hoe ouder des te beter, tenminste als het te krijgen is. Het schijnt dat de bovenbladen die Stradivarius gebruikte 60-80 jaar, of nog ouder waren. Maar het zegt niet alles, want het hout wat Delgésu gebruikte was zo vers, dat hij -bij wijze van spreken- al begon met uitsteken toen de boom er nog stond: met behulp van dendrologie is bepaald dat het hout hooguit 3 tot maximaal vier jaar oud was. De meubelmakers regel voor de ouderdom van geschikt hout is: een jaar drogen voor iedere jaarring wat waarschijnlijk voor instrumentenbouw overeenkomt met minimaal twee jaar droogtijd voor functionele stabiliteit. In die tijd wordt verondersteld dat het meeste vrije water uit het hout is verdwenen, waardoor er niet langer krimp en vervorming optreedt. Dat zou dan overeenkomen met het schema wat Delgésu toepaste. Er zijn veel zaken gaande in het hout terwijl het droogt. Het meest belangrijke is waarschijnlijk het continue verlies aan niet-waterige vloeistoffen (oplosmiddelen zoals terpentijn wat wordt vastgehouden in de hars, vragen een lange tijd om geheel te verdwijnen) en vervolgens het uitharden en oxideren van de harsen. Ook treden er op de langere termijn veranderingen op aan de celwanden zélf zoals de conversie van bijvoorbeeld de hemicellulose structuur. Er zijn ook indicaties dat hout minder krimpt en uitzet naarmate het ouder is en meerder keren aan deze cyclus onderworpen is geweest. Uiteraard zullen veranderingen binnen het hout niet stoppen wanneer het hout is 'omgevormd' tot een viool. Dat betekent ook meteen dat je de geweldige eigenschappen van goed klinkende violen niet geheel mag toeschrijven aan speciale kwaliteiten van het destijds gebruikte hout: er zijn hele oude instrumenten die bar slecht klinken. Het gaat hier ook om een verouderingsproces van honderden jaren. Dan zijn er ook nog allerlei ideeën over het drogen van hout: klnakhout zou op de natuurlijke manier gedroogd moeten zijn, namelijk in de lucht. In de praktijk wordt dit idee niet altijd gerespecteerd onder de dealers. In de praktijk wordt klankhout in het begin in bepaalde mate geforceerd gedroogd. Dat wordt gedaan om schimmelvorming tegen te gaan. Dichtheid van de nerf: veel mensen associëren een fijne nerf met een hoge kwaliteit Fichte (bovenblad). Echter een fijne nerf is geen kenmerk van goede bovenbladen van de beste instrumenten. De meeste meesters kozen voor hun bovenbladen hout met een middelmatige tot brede nerfafstand. De beste violen van Guadagnini zijn gemaakt met breedwijdnervig hout. De cello's met nóg bredere nerf. Fijnnervigheid wordt algemeen verbonden aan een grotere sterkte, terwijl onderzoek op dit specifieke vlak heeft aangetoond dat dat juist niet zo is: er bestaat geen verband tussen de breedte van de nerf en de sterkte en stijfheid in de dwarsrichting (loodrecht op de nerfrichting). Fijnnervig hout is in het algemeen zwaarder en overmatig gewicht bij de bouw is beslist een negatieve factor. Een andere reden is dat fijnnervig hout onder de lak niet bepaald interessant of attractief is. Dat komt omdat hetgeen tussen de nerf zit de grootste interactie met de lak heeft, visueel gezien.
We waren begin februari in Stockholm waar de Vasa, een schip uit de 18e eeuw, zo lang als het kan wordt geconserveerd. Om dat schip is een heel onderzoeksgebeuren opgetuigd, waar kennis wordt vergaard en weer verspreid over het conserveren van hout. Al gaat het hier om hoe lang het schip kan blijven bestaan, uiteindelijk gaat het om de kenmerken van houtcellen. Als bezoeker van schip en de informatie en tentoonstellingen eeromheen, kun je je er heel goed vele uren 'vermaken'. Je kunt zelfs nog vragen stellen aan de aanwezige onderzoekers op het gebied van hout conservering. Zoals er een moment komt, dat de Vasa stukje bij beetje uitelkaar gaat vallen, zo zal ook een strijkinstrument niet het eeuwige leven hebben. In ieder geval kwalitatief niet! Al zijn er nog zoveel verschillen tussen de Vasa en een viool, om maar een strijkinstrument te noemen, op celniveau komen ze overéén en reageren op dezelfde manier op veroudering. Zo kan een topinstrument zodanig achteruit gaan, dat het niet meer klinkt als van weleer. Natuurlijk is er nog een belangrijk verschil tussen een viool en de Vasa: genoemd schip heeft eeuwen in de Baltische zee onder water gelegen in een zandbank onder omstandigheden waaronder het hout intact bleef. Eenmaal heel langzaam omhoog getakeld en onder gecontroleerde condities gedroogd (heel langzaam om het niet te laten imploderen) is het uiteindelijk in een tentoonstellingsruimte beland met daaromheen een steeds uitgebreidere tentoonstelling. Zo kun je bijvoorbeeld van een stuk hout onder een microscoop steeds verfijnder waarnemen. Als je meer wil weten over het drogen en conserveren van hout, kan ik jullie een bezoek aan de Vasa en de tentoonstellingen eromheen van harte aanbevelen!
Ze schijnen daar een oven voor te gebruiken. Tegen schimmelvorming zijn ook wel vriendelijkere methoden te gebruiken. Meer op het gebied van klimaatbeheersing in een ruimte. Kost natuurlijk wat centjes! Stel, je kon de Vasa in een oven laten drogen, dan was die accuut geïmplodeerd (had natuurlijk ook te maken met hoe dat schip eeuwenlang in een zandbank had kunnen blijven bestaan). Zou het hout van de topinstrumenten van destijds tijdens het drogen geholpen zijn door een oven???? Ik dacht het niet.
Haha welnee zo bedoel ik het niet! Maar als je er zwarte snaren op het van 5 jaar lang elke dag spelen dan denk ik niet dat het geluid beter wordt
Vroeger woonden wij niet ver van een houtbedrijf. In het water lagen tot mijn plezier balken. Deze balken lagen daar jaren en ik speelde erop. Dit hout lag in het water omdat hout moet wateren. Het wateren is bedoeld om de aanwezige stoffen in het hout op te lossen. Ook raakt het hout hierdoor uitgewerkt, en krijgt na droging minder snel scheurtjes. Als het vele jaren in het water heeft gelegen dan worden er na droging planken van gezaagd en deze planken worden dan opgestapeld met stokken ertussen, eerst buiten daarna binnen in open houtloodsen en daar blijft het weer vele jaren drogen. In Italië wat een zeer droog klimaat heeft lag het hout van de vioolbouwers op open zolders vele jaren te drogen, op natuurlijke wijze en dat is het beste, net als dat hout vroeger op de houtwerf. Maar voor jaren in het water liggen en jaren drogen is tegenwoordig geen tijd meer.
Toch scheelt het wel. Ik ken die Chineesjes* beter dan dat ik zou willen. Daarop zitten ijzerdraadjes aan snaren. Als je die vervangt door bijvoorbeeld Dominant snaren, dan is het ineens mogelijk er wel een redelijk deuntje uit te krijgen. De klank is dan echt duidelijk beter. Maar een pracht instrument, nee. Frits, daar heb je gewoon helemaal gelijk in, dat zal het nooit worden. Ik ben het wel met Perwanie Dao eens, dat snaren wel degelijk verschil maken! Alleen op een goed instrument is het vaak ook een kwestie van smaak. * o.a. en m.n. Stagg en V2M violen, om maar even flink anti-reclame te maken hier. Doe ik graag. (Mag wel even hè, Frits!) Dit zijn namelijk echt rampenfondsgevallen. Bij 1 op 5 instrumenten staat de toets die zo scheef dat het ding niet of nauwelijks te stemmen is (de G-snaar kan dan niet op spanning), stemsleutels zijn van heel zacht hout of van plastic........ Dus NOOIT aan beginnen! De strijkstokken heb ik het niet over, is nog erger. Niet proberen er martele mee te strijken, want dan ben je de haren kwijt. Twee keer opdraaien en dan is de rek eruit............ Het zou verboden moeten worden dit soort 'instrumenten' in de handel te brengen.
