Ik gebruik al geruime tijd Oliv snaren. Door toeval eigenlijk. Jaren geleden had ik een A-snaar nodig en kwam bij de voor mij toentertijd dichtstbijzijnde vioolbouwer (Ulli Schnorr) terecht. Maar de enige A-snaar waar hij mij aan kon helpen was van het merk Oliv. Daarna heb ik de rest ook maar vervangen door snaren van dat merk. De E-snaar was overigens maar een kort leven beschoren, want die floot nogal. Ondanks de gouden kleur. Oliv snaren zijn omwikkelde darmsnaren, leerde ik enige tijd geleden. Nu speel ik al enige tijd met de gedachte over te gaan op niet-omwikkelde darmsnaren. Je moet immers wat als gepensioneerde Ik vraag mij alleen af of sprake is van daadwerkelijk klankverschil tussen omwikkelde en niet-omwikkelde darmsnaren en of ook de levensduur verschilt. Iets anders. Als ik in de toelichting bij sommige snaren het begrip 'stijf' tegenkom, wat moet ik me daarbij voorstellen?
Hopf, Niet omwikkeld is toch barok of richting barok? Neem eens contact op met Bert. Bert heeft veel, heel veel snaren. Bert heeft ervaring, heel veel ervaring. En een dagtocht met het o.v. en wat shoppen in Groningen...
Ja Hopf, ik weet er het een en ander van, maar dat kan ik je ook telefonisch vertellen. "Stijf" mag je in dit geval vrij letterlijk nemen. Pirastro levert een deel van haar Oliv en Eudoxa snaren als "steiff" en verpakt die niet opgerold in zakjes maar "langgelegt" (vergeef het Duits) in kokers of dozen.
Dat is weer terug naar vroeger, waar je met een doorzichtige koker naar Alkema (Oude Kijk in 't Jatstraat, Groningen) ging voor de aankoop van een of meerdere snaren. Opgerold in een zakje kwam alleen voor bij de E. Die koker heb ik nog en er zit ook nog een snaar in.
Er zijn puristen die het klankverschil groot vinden. Het zilverachtige, metalen randje dat het metaal geeft is hoorbaar. Voor veel anderen zal de omwikkelde snaar juist vreugde brengen: de snaar is wat zwaarder en veel violen reageren daar goed op. Op cello bijvoorbeeld worden voor de 2 laagste snaren dan omwikkelde gebruikt. Op viool de niet-omwikkelde uitproberen? Mijns inziens kan het een heel leuk experiment zijn (en wie weet wil je na enkele weken niet anders meer!).
Ja, da's ook wel weer zo. Een vriend van mij heeft een oud instrument en hem werden darmsnaren aangeraden. Snel stuk en daarom werd het nogal duur. Hij heeft er Pirastro Obligato opgezet en dat voldoet goed (kunststof kern, metaal omwonden).
Ik heb nog geen darmsnaren gekocht of besteld. Maar ik heb er inmiddels wel op gespeeld. En dat leidde tot wat gemengde gevoelens. Gisteren heb ik een vriend bezocht die, na zijn bedrijf te hebben verkocht, een aantal jaren geleden is verhuisd naar ‘het oosten des lands’. Zeg maar ‘in the middle of nowhere’. Op zoek naar de veronderstelde romantiek van groen en ruimte. Die begrippen zijn inmiddels overwoekerd door het besef van onmetelijke saaiheid, maar daar gaat het hier niet over. Die vriend is een verslaafde amateur violist die daar ook vele uren in stak en steekt. Ook het nodige geld, want om de haverklap was sprake van een andere viool en/of strijkstok. Maar inmiddels had hij het licht gezien. En dat licht gaat door het leven als de ‘authentieke speelwijze’. Dus werd er een (dure) barok viool aangeschaft (een kopie van een viool van iemand van wie ik de naam weer ben vergeten) en een stok. En darmsnaren. Ik was nogal benieuwd hoe dat klonk en dus kreeg ik viool en stok in mijn handen geduwd. Met het advies ‘probeer maar’. Het is helaas bij proberen gebleven want ik ben volstrekt niet gewend te spelen op een viool zonder schoudersteun en kinhouder, maar in plaats daarvan een kussentje (met een zakdoek er omheen want ik mocht eens psoriasis hebben). Ik heb mij beperkt tot het eerste deel van het vioolconcert in A klein van Bach. Maar nogmaals, het klonk aan geen kant. En zo moeilijk is dat stuk nou ook weer niet. Naar de oorzaak kan ik alleen maar raden. Afgezien van de mogelijkheid dat mijn vingers mij die dag in steek lieten, aarzel ik tussen de onwennigheid van een andere viool en strijkstok (inclusief het ontbreken van schoudersteun en kinhouder), de darmsnaren dan wel de wel erg lage stemming van iets meer dan 420 hz. Of wellicht moet je eerst maanden aan de slag bij zo’n project. Overigens vraag ik mij inmiddels wel af hoe al die Stradivariussen en Guarneri’s vroeger moeten hebben geklonken als ik denk aan de oorspronkelijke positie en de afmeting van de toets, de darmsnaren en een strijkstok van ver voor Tourte. Dit in combinatie met die lage stemming. Ik weet het niet. Ik weet het niet.
Omgekeerd, hoe zou men het spel uit onze tijd beoordelen met hoe een viool tegenwoordig is opgetuigd? Hoe zou onze manier van zuiver spelen worden beleefd? Misschien zou ons spel lawaaiig en 'scherp'. Maar ja, ik denk ook niet dat er veel zijn die zomaar makkelijk even uit een heel andere viool met ook nog eens darmsnaren en een barokstok een vioolconcert van Bach gaan wegfiedelen, of je moet heel professioneel getraind zijn. Wij amateurs zullen toch wat meer tijd nodig hebben voor zoiets, en al helemaal niet als je ook nog specifieke rugklachten hebt.
Inderdaad, het lijkt me zelfs iets als spelen op een heel ander instrument! Stel dat ik ineens cello zou gaan spelen ipv viool, dat idee.... Misschien had een toonladder gewoon wel al aardig geklonken... Ik had laatst een 3/4 viool in handen. Niet zo'n goede ook, en ik voelde me echt weer een startende violist, ongelooflijk, ik kreeg er echt niks fatsoenlijks uit....
Wat heeft deze opmerking met het onderwerp te maken? Er zijn mensen die wat moeite hebben met het spelen in een lage stemming, op een viool met darmsnaren en zonder kinsteun en schoudersteun. Ja, dat moet even wennen. Je kunt rustig een schoudersteun gebruiken, dat doen ze in veel barokorkesten ook, want het is minder vermoeiend. Wat het spelen zelf betreft: gewoon wennen, de verschillen tussen een moderne viool en een barokviool zijn helemaal niet groot. Je moet je er voor openstellen, dan komt al snel het moment waarop je niet anders meer wilt! Want met een barokstok speel je barokmuziek heel wat gemakkelijker, de stok is wat lichter en als je hem op de juiste manier vasthoudt, merk je wel dat sommige loopjes bijna vanzelf gaan, muziek en instrumentarium zijn voor elkaar gemaakt. Je moet altijd even wennen als je dingen gebruikt die net even iets anders zijn.en darmsnaren spelen erg fijn, heel natuurlijk.
Violiste Vera Beths speelde in de oude muziek (weer) met kinsteun. Zonder kon zij wel, maar het maakte voor spel en klank niet uit. Daarom koos zij ervoor het ding wel te gebruiken. (Interview in een docu).
Je moet in je leven kennelijk een aantal dingen hebben geprobeerd. Het tot heden laatste experiment in mijn leven betrof het vervangen van de Oliv snaren (behalve de e-snaar) door darmsnaren. Om eerlijk te zijn, het was geen openbaring. Ik hoor nauwelijks verschil met de Oliv-snaren en ook het 'aanspreken' verschilt niet wezenlijk. Tot overmaat van ramp begaf de a-snaar het na ruim een week. Dat kan natuurlijk toeval zijn (of het gevolg van een te lange nagel), maar het stimuleert niet erg. Dus is de Oliv-bespanning weer terug van weggeweest. Ach ja, zelfs Milstein en Heifetz zijn gestopt met het gebruik van darmsnaren
Dat weet ik en heb dat ook in mijn eerste bericht aangegeven. Maar in aanmerking nemend zowel Heifetz als Milstein hun leven lang op 'kale' darmsnaren hebben gespeeld, wilde ik het ook eens proberen. En ik hoorde geen verschil met mijn Oliv snaren. Misschien dat een betere viool, strijkstok of violist dat wel kunnen laten blijken. Maar ik ga op mijn 71ste niet meer bij Kees van Hemert langs
Er wordt wel gezegd dat het verschil tussen darm (kaal) en darmsnaar omwikkeld is dat de omwikkelde een 'zilveren' randje geeft in de klank. Ik kan me dat voorstellen, maar heb het niet uitgeprobeerd. Een enkel oude muziek ensemble speelt geheel zonder omwikkelde snaren.
En die ensembles klinken uitstekend. Beluister maar eens opnamen van het Orkest van de Achttiende Eeuw. Of de opnamen die het Quartetto Esterhazy maakte van de strijkkwartetten van Haydn en Mozart. Je moet wat wennen aan het spelen op darmsnaren, maar je moet altijd wennen aan een andere klank, een andere speelaard. Dat maakt het ook boeiend! Speel maar eens een vioolsonate van Mozart met een barokviool en een fortepiano, dat klinkt eerst ook erg onwennig, maar na twee delen weet je al niet beter en dan is die nieuwe balans een verademing. Je moet je er voor open stellen en niet dadelijk roepen dat iets niet deugt. Een harpist moet ook vaak bijstemmen..
Mee eens, @liuwe , ik vind die klank ook heel speciaal. Overigens gebruiken zij nogal eens in de laagte omwikkelde snaren (zoals in de 18e eeuw ook al). Bijv. op cello en gamba zullen de lagere snaren omwikkeld zijn. Bij 'Spirit of Gambo' ook wel, maar niet als zij de oude consort muziek spelen, dan wel 'kaal'.
