In een ander forum (vanaf #57) werd zo terloops opgemerkt dat iemand het zwaartepunt heel eenvoudig kon verleggen. Dat zou dan al gedaan kunnen worden met het aanbrengen van een stukje papier aan de punt. De eigenaar van deze uitspraak wenst er -ondanks mijn uitnodiging- niet verder op in te gaan. Mij heeft het aan het denken en aan het rekenen gezet. Ik heb er even een tekening bij gemaakt, die niet geheel natuurgetrouw is, maar wel als hulp dient om aan te geven hoe de berekening tot stand gekomen is. Ik ben uitgegaan van de resultaten die ik heb verkregen aan een hier voor handen zijnde strijkstok. Het totale gewicht en de ligging van het zwaartepunt zijn daaraan ontleend. Het gaat om een 4/4-vioolstok met een totale lengte van 73.5 cm en een gewicht van 63 gram. Het resultaat staat hieronder: Uit de afbeelding is berekend hoe zich de lengtes verhouden ten opzichte van het zwaartepunt. Daarna werd een fictief stukje 80 grams papier van 8 x 11 cm aangebracht op de punt. Edit: link weer werkend gemaakt! Beheerder
En proefondervindelijk? Gewoon een balans-opstelling, strijkstok op zijn zwaartepunt op een waslijn o.i.d. laten balanceren. Stukje papier erop en dan net zover schuiven met de stok tot ie weer in balans is.
Toch leuk dat je de moeite hebt genomen dit te berekenen. Klopt aardig met mijn waarneming. Alleen op mijn misschien iets lichtere stok is het exact 7 mm. (van 265 naar 272 mm)
Het is natuurlijk wel interessant te weten dat men de strijkstok zeker tot aan het eind van de achttiende eeuw lang niet altijd aan de slof vasthield; de Tourte-stok zullen velen dan ook niet dadelijk aan de slof vastgehouden hebben. Probeer maar eens een Mozartsonate te spelen met de hand een tien centimeter van de slof: dat gaat veel gemakkelijker..
@Liuwe: het zwaartepunt blijft uiteraard op dezelfde positie, maar het kan best zo zijn dat wanneer de stok wordt beetgehouden op het zwaartepunt je dan geen tegendruk hoeft te geven om de stok in balans te houden. Dat zou verlichtend kunnen werken en dat had Mozart waarschijnlijk al in de gaten! Nu wij nog!
Leuk onderwerp. Laatste twee stokken laten herstellen met een nieuwe zilveromwikkeling. Het zwaartepunt (evenwichtsmidden?) is absoluut flink verschoven!
Ja, ik denk het wel. Toen Tourte zijn model stok ontwierp, waren er natuurlijk ook nog een heleboel stokken in gebruik die je gewoon barokstrijkstokken zou kunnen noemen. Een technische verandering aan de strijkstok wordt natuurlijk niet door iedereen dadelijk overgenomen, dat duurt jaren. Ik denk dat in de beginjaren van de Tourtestok velen deze stok nog op de oude manier vasthielden en daardoor ook een ander zwaartepunt hebben ervaren. Violisten die volksmuziek spelen houden de stok ook vaak hoger vast. De stok voelt dan lichter, denk ik. Hoeveel jaren heeft het geduurd voordat iedereen met een metalen e-snaar speelde in de plaats van een darmen e?
Het lijkt mij dat wanneer je de stok precies beet pakt op het zwaartepunt er dan zo weinig mogelijk extra gewicht wordt ervaren. Dat lijkt me heel licht spelen en soms is dat niet gewenst en heb je wat meer stokdruk nodig. Die stokdruk kun je uiteraard ook wel leveren door met je wijsvinger sterker neerwaarts richting snaren te drukken, maar als de zwaartekracht dat voor een deel kan overnemen scheelt dat toch weer.
