Sinds kort ben ik op zoek naar een nieuwe viool. Ik had nog mijn oude getrouwe 3/4 van toen ik lang geleden les had, en het geluid daarvan is wel mooi gebalanceerd, maar vrij plat/dof door de kleine klankkast. Tijd voor een volwassen viool dus. Een paar weken geleden ben ik op bezoek gegaan bij de lokale vioolbouwer, en heb ik vier violen geprobeerd. Eentje daarvan bleef hangen, maar helemaal overtuigd was ik nog niet. Deze viool was namelijk een 7/8 viool, en ik wist niet zeker of het een goed idee was om niet voor een 4/4 te gaan. Ik ben op zich groot genoeg voor een 4/4 viool, maar merkte wel dat de 7/8 erg comfortabel speelde. Hij had een mooie milde, ronde klank. Afgelopen week ben ik nogmaals gaan proefspelen, opnieuw op de 7/8, en daarnaast op nog drie andere 4/4 violen. Eén daarvan sprak me ook erg aan. Die viool was zo ongeveer het tegenovergestelde van de 7/8: hij had een extra volle klank op de g-snaar, en meer volume/boventonen dan de andere 4/4 violen. Ook deze viool speelde op zich prettig. Ik heb nu de 7/8 en de 4/4 viool meegekregen om thuis verder te testen. En het irritante is, ik kan niet goed kiezen. Beide violen vervullen in mijn beleving een functie van wat ik van een viool zou willen. Voordelen van de 7/8: Prettige, comfortabele grootte Milde, ronde klank die goed past bij bijvoorbeeld barokmuziek (ook aangenaam naast je oor) Strijkt lekker weg Subtiel Goede balans tussen de snaren (G normaal, D en A wat voller/warmer, E rond) - het geluid voelt intiem en gebalanceerd Voordelen van de 4/4 Iets meer spierspanning bij het spelen (maar dat kan ook een kwestie zijn van wennen) Volle, rijke klank, met name op de g-snaar, goed voor romantische muziek (wel hard bij je oor) Expressief G en D sluiten mooi op elkaar aan, het geluid van de A is wat dunner dan ik zou willen maar nog steeds wel pittig, E is helder - het geluid voelt expressief en assertief Aangezien ik mijn budget niet kan verdubbelen om ze allebei te kopen moet ik toch een keuze gaan maken. Op dit moment heb ik de volgende vragen die bij me opkomen: Is het een nadeel om voor een 7/8 viool te gaan? Ik heb geen grote solo-ambities, maar zou nog wel graag een keer in een leuk gevorderd ensemble willen gaan spelen. Zou een viool met een mildere/zachtere klank dan een belemmering kunnen vormen? Mocht ik voor de 7/8 gaan en over een paar jaar spijt krijgen, is het dan erg moeilijk om hem weer voor een goede prijs te verkopen/in te ruilen? Naar ik heb begrepen zet je op een 7/8 viool gewoon 4/4 snaren. Ga je daar iets van merken, bv. dat de spanning lager is? Zijn er eigenlijk wel violen te krijgen in de gevorderde student-categorie (laten we zeggen <2500 euro) die qua klank goed passen bij zowel oude als bij romantische muziek? Is het een goed idee om nog meer violen te gaan proberen (de bouwer had nog meer in mijn budget), of maak ik het mezelf dan juist nog moeilijker? Ik heb verder geen grote ambitie qua viool spelen: ik speel voor de lol en wil waarschijnlijk wel weer wat lessen nemen/in een ensemble gaan spelen, maar ik zie mezelf geen vioolsolist meer worden Het lijkt me nog wel leuk om een keertje een barokstrijkstok aan te schaffen om daarmee te experimenteren, want ik heb veel affiniteit met oude muziek. Ik hoop dat jullie met me mee willen denken. Ik weet dat een viool kiezen uiteindelijk gewoon een kwestie van persoonlijke smaak + budget is, maar wellicht heb ik nog dingen over het hoofd gezien, of doe ik aannames die niet kloppen. Heb jij ook wel eens in een dergelijke situatie gezeten, en hoe heb je toen uiteindelijk een keuze gemaakt?
Als je moet kiezen: uitleggen aan de vioolbouwer, en vragen of hij een instrument heeft wat de positive eigenschappen combineert; zoeken is ook een kwestie van uitproberen; De klank van een viool of ieder strijkinstrument wordt ook sterk bepaald door de snaren die er op liggen...
Dank je wel voor je reactie, Hubertus! Je hebt gelijk, ik ga zeker nog even verder praten met de vioolbouwer. Wellicht heeft hij nog een andere viool die nog beter bij me past. De ander zes die ik heb geprobeerd raakten me niet, maar hij heeft misschien nog wel meer. En ja, de snaren. Dat is ook een goede. Ik heb zitten zoeken en volgens mij weet ik nu wat er op de violen zit. Op de 7/8 liggen Evah Pirazzi-snaren, en op de 4/4 liggen Pirastro Obligato-snaren. Dus de 7/8 heeft al wat extra 'pit' gekregen daardoor, en de 4/4 is al wat getemperd (en nog liggen ze ver uit elkaar...).
Bij twijfel niet kopen: je hebt nog maar twee violen echt serieus aan de tand gevoeld. Bij normale lichaamslengte en normale handen zou ik niet voor een 7/8 gaan. Misschien moet je ook eens verder kijken dan de lokale vioolbouwer: voor een viool naar je hart moet je vaak een beetje reizen. Schakel je docent in of als je die niet hebt, huur een betrouwbare docent (die liefst geen connecties heeft met de betreffende vioolbouwer) voor een of twee keer les tarief in die je kan helpen beoordelen. De klank van een instrument wordt m.i. in zekere mate beïnvloed door de snaren, niet in sterke mate, zoals Hubertus beweert. 2500 euro is m.i. een mooi budget voor wat je wilt. Veel succes (en ga niet over één nacht ijs)
Obligato op een viool betekent nog wel eens dat de viool aan de heldere kant is. Ik zou nog wat verder kijken.
Dank voor je inzicht, Bert! Je hebt een punt. Ik heb nog maar relatief weinig violen wat langer getest. Sowieso moest ik nog wennen aan de nieuwe afstanden en natuurlijk aan de violen zelf. Dus ja, ik ga er nog wat meer uitproberen. Lastig hoor. Ik wil natuurlijk het liefst zo snel mogelijk een mooie viool (ik kan nu echt niet meer terug naar mijn 3/4), maar ik kan beter geen haast hebben bij het uitzoeken van een nieuwe. Geduld...
Je kunt een mooie viool, die je bij een courante vioolbouwer hebt gevonden, waarschijnlijk een tijd huren. Volgens mij mag je een goed instrument vaak ook thuis uitproberen, en mogelijk, als je het toch nog niet zeker weet, het instrument huren. Vaak bouw je dan ook nog eens kooptegoed op... En je hebt een instrument om op te spelen.
Thuis uitproberen is in de vioolbouwwereld redelijk normaal beleid, al verschillen de voorwaarden per bouwer of geval. Huren van een instrument is zeker een optie, as daartoe de gelegenheid bestaat, maar wellicht is niet elk instrument ook te huur.
Ik zou ook niet zo veel waarde hechten aan andere snaren als Hubertus doet. Een instrument zal haar ingebouwde eigenschappen behouden. Met optimale snaren wordt het dan meer fine-tunen dan een wezenlijke verandering aanbrengen. Het selecteren van een ander instrument wordt bemoeilijkt doordat er altijd vergeleken wordt met het huidige instrument dat dan de referentie is. Je zou eigenlijk voor jezelf al hebben moeten uitmaken welke klank je ideaal vindt. Dat vergemakkelijkt de keuze. Sommigen vinden de E vaak te scherp en storen zich er aan. Anderen willen een sonore diepe warme klank op de lagere snaren. Het is heel persoonlijk allemaal. Soms is het van doorslag gevende betekenis wanneer het gekozen instrument bespeeld wordt door een ander. Onder de kin is niet hetzelfde als in de ruimte. Daarnaast spelen soms ook nog allerlei andere factoren een rol zoals de kleur van de lak of hoe de viool in de hand ligt. De hals kan te breed aanvoelen of het kinstuk wat er dan tijdens het uittesten op zit, zit niet lekker. Dat laatste is natuurlijk te verhelpen en een iets bredere hals ook. Neem er de tijd voor.
Mogelijk is op dit moment je strijktechniek ook nog niet optimaal waardoor je niet de beste klank uit de viool krijgt, ik heb ook gemerkt dat omgevingsfactoren zoals temperatuur en luchtvochtigheid een redelijk grote invloed kunnen hebben dus lijkt me het geen slecht idee om de viool langere tijd uit te testen. Huren is dan vaak een goede optie dan kan je meteen wat experimenteren met de snaren. Tot slot maakt ook de strijkstok een deel van het geluid dat je volgens mij niet mag verwaarlozen dus ik zou zeker voldoende budget voorzien om een goede boog aan te schaffen.
Dank jullie wel voor het meedenken! Wat zijn er toch veel factoren die meespelen, dat maakt het allemaal niet makkelijker... Ik heb een nieuwe afspraak gemaakt met er vioolbouwer om nog wat andere violen te gaan proberen, en hopelijk komt er eentje nog wat dichter in de buurt van mijn klankideaal. Ook een goed punt over mijn strijkstok, Satch. Ik vermoed dat die wel opnieuw behaard zou mogen worden. Maar in ieder geval gebruik ik dezelfde stok op elke viool. Ik probeer het proces verder rustig aan te gaan, zodat ik hopelijk een viool vind die echt goed bij me past.
Het beeld wat Satch schetst om naast het instrument ook onderzoek te plegen aan snaren en de strijkstok maakt de keuze onnodig moeilijk. Op deze manier worden er twee extra variabelen ingebracht die onderling ook nog interactie met elkaar hebben. Men moet oppassen zich niet te verliezen in het testen van verschillende strijkstokken terwijl een instrument wordt onderzocht. Daarom is de beste manier slechts één variabele te onderzoeken. Dat betekent: steeds met dezelfde stok een instrument bespelen en uittesten op de mogelijkheden. Ga daarbij ook in de hogere posities op de G-snaar om daar een eventuele Wolftoon te ontdekken. Wanneer de keuze is gevallen kan altijd nog een geschikte strijkstok worden gezocht, maar dat is van latere zorg. Wanneer iemand nog niet zo volleerd is in het vioolspel zou ik iemand meenemen die dat wel is en die laten uitproberen.
Door alle details sneeuwt het beste advies misschien onder: neem in ieder geval iemand mee, het is toch wel belangrijk om een second opinion te hebben, te horen hoe de viool klinkt als je er een paar meter vanaf staat in plaats van onder de kin, en die ander moet natuurlijk de eigen strijkstok meebrengen en een uitstekende streek hebben lijkt me...
Ik zou niet 'iemand meenemen' maar iemand die verstand heeft van vioolspelen en die ook kan laten horen hoe de viool klinkt. Waarschijnlijk wordt dat ook bedoeld.
Inderdaad, schakel b.v een docent in zoals ik in #4 al suggereerde. Met al deze raadgevingen moet het nu toch gaan lukken! Nogmaals succes!
Inderdaad. In de zin "de eigen strijkstok meebrengen en een uitstekende streek hebben" wordt dat geïmpliceert lijkt me?
Erg bedankt voor al jullie waardevolle tips! Die stel ik echt op prijs Intussen heb ik nog een bezoek aan de vioolbouwer achter de rug. Ik heb de vorige keer iemand meegenomen die kon luisteren en ook zelf wat spelen, daardoor kwam ik bij mijn initiële selectie terecht. Afgelopen keer ben ik alleen geweest, om het eens met de vioolbouwer te hebben over mijn bevindingen tot nu toe. Ik heb uitgelegd waar ik vooral tegenaan liep: ik vind van de 4/4 fijn dat hij een vrij diepe klank heeft op G en D, en relatief mild op de E. Maar de A voelt wat minder rond/vol aan (ondanks de Obligato-snaren), en het strijken op deze viool voelt minder "clean" dan op de 7/8. De 7/8 heeft een mooie bovenkant met diepe D en A, heldere E, maar niet zo'n volle G. De bouwer heeft nog een paar violen tevoorschijn gehaald, waarvan er eentje ook interessant is (maar heel anders). Alleen vond ik daarop een toon die een behoorlijk harde boventoon had (wolf?) en daar gaat hij nog even naar kijken. Ik had sowieso het gevoel dat die viool meer 'onrustige' boventonen had. En de twee violen die ik hiervoor al had gekozen bleven nog steeds mijn top 2. Hij heeft op de 4/4 nu ook Evah Pirazzi-snaren gezet zodat ik ze eens kon vergelijken met dezelfde snaren als op de 7/8. De vioolbouwer heeft ook een stukje voor me gespeeld op de violen die ik interessant vond, en ze hebben elk echt wel iets wat me aanspreekt. Ik heb ook mezelf opgenomen tijdens het testspelen zodat ik thuis nog een keer van een afstand kon luisteren. Overigens klonk de viool met de onrustige boventonen op mijn opname van een afstandje beter - en had die ook wel een interessant karakter in de klank. Ik zal de volgende keer vragen of hij nog iets aan de wolf heeft kunnen doen. Voor nu heb ik dus nog even dezelfde violen thuis als hiervoor (de 7/8 en de eerste 4/4) om ze met dezelfde snaren erop te kunnen vergelijken. Vandaag heb ik vooral op de 4/4 gespeeld, en vond hem erg fijn. Intussen ben ik al redelijk gewend aan de grotere afstanden t.o.v. mijn 3/4, en aan de grotere klank. Het is erg leuk om een nieuwe viool te leren kennen! Aan het eind was ik zo ongeveer overtuigd dat ik voor deze 4/4 moet gaan, en pakte ik nog heel eventjes de 7/8. En die speelde weer zo lekker weg dat ik weer begon te twijfelen. Ja, hij klinkt wel iets minder vol dan de 4/4 (maar ook niet overdreven klein). Hoe belangrijk vind ik dat? Haha, het is me wat. Ik kom er wel uit, hoor, maar het duurt even.
