Een reparatie of project (-restauratie) als hobbyist, foto`s en opmerkingen

Discussie in 'Viool' gestart door Dirk Jan, 19 okt 2023.

  1. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    5.023
    Homepage:
    Ik denk dat volkomen leken die op de rommelmarkt of bij opa op zolder een "leuk viooltje" scoren en daar een leuk "project" van willen maken zonder zich een beetje te verdiepen in vioolbouwtechnieken hier uit respect een eerlijk oordeel mogen verwachten.

    Ik denk dat op dit forum niet de indruk gewekt moet worden, dat elk eigenwijs "vioolproject" dat zonder kennis en kunde leidt tot een in de ogen van de traditie verschrikkelijk resultaat, "best wel OK is."

    Een oordeel van iemand die een groot deel van zijn leven beroepsmatig met vioolbouw bezig is geweest, daar een heel goede boterham in heeft verdiend en zowel profs als amateurs tot zijn klantenkring mocht rekenen, is vanzelfsprekend niet persé positief.

    Een leek die in zijn -misschien- naïviteit zijn project hier unverfroren uitgebreid gedocumenteerd presenteert, heeft het meest aan eerlijke kritiek, al is die niet automatisch mals.

    Wie iets serieus wil in de vioolbouw, op welk niveau ook, wil ik aanmoedigen zichzelf eens te verdiepen: Hij/zij heeft de beschikking over de nodige literatuur, een aantal cursussen en zelfs U-tube filmpjes (die van Davide Sora zijn fantastisch, al zou je daar niet mee moeten beginnen, omdat het gevoel van een scherpe beitel of guts in een stuk esdoorn of Fichte niet vanaf het beeldscherm overgebracht wordt).
     
    Dirk Jan vindt dit leuk.
  2. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.401
    Homepage:
    Ik ben het ten dele met je eens Hubertus en ik begrijp je kritiek.
    Mogelijk ook dat met wat uitleg erbij je begrip kunt opbrengen voor mijn verwoordingen, aangezien Dirk Jan komt met probleemstellingen en ik daar over nadenk, in mijn archief duik om het e.e.a. te verduidelijken met wat foto's. En wat blijkt? DJ is zélf al aan de slag gegaan en geeft van het resultaat er ook foto's bij. Dan denk ik, tja, wat zal ik me dan nog inspannen om hier nog wat goede adviezen te geven? Waarom worden antwoorden op vragen dan niet even afgewacht? Waarom wordt het überhaupt gevraagd?
    Je zegt zelf nogal verguld te zijn geweest met positieve reacties op jouw cello-opknapwerk. Ik kan iets wat in mijn ogen volkomen verkeerd is niet omdraaien tot iets wat goed is. Ik zal dat ook niet zeggen tegen de persoon in kwestie en zeg dan liever niets.
    Hoe iemand een total-loss instrument dan wil opknappen en/of speelklaar wil maken moet 'ie zelf weten. Als de ideeën al vast liggen is het opstarten van dit onderwerp eigenlijk overbodig. De weg waarlangs ligt immers al vast?
     
  3. Hubertus Bogaers

    Hubertus Bogaers ♫ ♪

    Lid geworden:
    3 nov 2015
    Berichten:
    909
    Het laten zien van je werk, en openstaan voor kritiek, is bijzonder leerzaam. Het vraagt ook jezelf kwetsbaar durven maken.
    Sommige mensen leren door eerst aan de slag te gaan, anderen door te kijken of eerst de theorie door te nemen, dan wel te reflecteren op wat ze hebben gedaan (voor geïnteresseerden: de leerstijlen/leercircel van Kolb)
    Vandaar dat de verwijzingen naar bronnen waar je de basis kunt leren bijzonder nuttig kunnen zijn.
    Om te leren is een veilige omgeving veel bevorderlijker dan wanneer je je ergens onveilig voelt. Vandaar dat de toon volgens mij wat bijgesteld kan worden. Gelukkig is Dirk Jan redelijk bestand tegen kritiek, maar we zijn al best wat deelnemers met een wat minder dikke huid verloren na toch wel erg scherpe reacties (die niet alleen van jullie komen denk ik...)
     
  4. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    Hubertus voelt het perfect aan, dat is zeker de kern van dit project.

    Dat ik de reacties niet kan implementeren in deze viool komt omdat ik bij de start van dit topic de viool al voor een groot deel gereed heb, de viool moet nog een paar keer gepolijst worden en kan dan een setup krijgen, nu put ik uit de verzameling foto's al gemaakt, hierdoor plaats ik misschien meer posts sneller achterelkaar dan verwacht, het was een aanname van uw kant om te veronderstellen dat ik nog niet zover gereed zou zijn.

    Laat dat vooral geen belemmering zijn om niet te reageren op de posts, tot nu toe worden alle reacties toch zeker zeer gewaardeerd.

    Ook negatieve reacties zijn juist leerzaam voor mij en voor anderen. eerlijke kritiek kan ik goed mee omgaan, aannames zonder grond ben ik minder content mee tenzij er een gedegen redenering achter zit.
    En zeker de tijd en moeite die er in gestoken wordt om de antwoorden te verduidelijken word ook zeer gewaardeerd.
     
  5. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    De viool kwam zonder staartstuk, nu had ik er een kunnen kopen maar ik vond de uitdaging om er zelf een te maken.
    eerst gekeken naar de modellen die gebruikt worden, nl: harp vorm, engels model (een V alst ware) of een Hill.
    het is de Hill geworden maar niet zoals die uit de winkel,

    mahonie, eiken en meranti verlijmd:
    DSC_0295-min.JPG

    de papieren vormen uitgeprint op ware grootte:
    DSC_0298-min.JPG DSC_0296-min.JPG
    DSC_0301-min.JPG grove uitsnede

    DSC_0302-min.JPG DSC_0303-min.JPG geschuurd:
    DSC_0306-min.JPG

    randje waar de snaren overheen lopen ingelegd: DSC_0312-min.JPG DSC_0313-min.JPG

    afgewerkt en in de politoer gepoetst:
    DSC_0325-min.JPG

    Als ik het goed begrepen heb is het gewicht het meest bepalend voor overbrengen van trilling, resonantie.
    dit staartstuk weegt 16gram, origineel Hill is van (boxwood) buksus of (rosewood) pallissander, de buksus is ook 16gram. Hoe de houtsoort van mijn samenstelling van invloed is moet nog blijken.
     
    Laatst bewerkt door een moderator: 22 okt 2023
  6. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    Bedankt voor deze opmerking Hubertus.
    Veel mensen hebben denk ik bij kritiek (negatieve) de nijging om het eigen gevoel te volgen en waar ze niet in hun gelijk gesteld worden dit jammerlijk omzetten in vlucht gedrag.
     
  7. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    5.023
    Homepage:
    Vioolbouwers snijden zelden snarenhouders, omdat ze meestal bakken vol oude snarenhouders hebben liggen van violen waarvan de snarenhouder van hout is vervangen door een van kunststof en zou er een houten snarenhouder nodig zijn, dan kosten ze bij de groothandel vanaf enkele euro's. Ik maak hooguit af en toe een snarenhouder voor een barokinstrument: het is niet omdat ik geen snarenhouders zou kunnem maken, maar het loont gewoon de moeite niet.
    De snarenhouder van Dirk Jan ziet er "gedurfd apart" uit!
     
  8. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    DSC_0259-min.JPG De staartpen was bij aanschaf met bruislijm vast gelijmd omdat het gat behoorlijk was uitgelubbert, het gat uitgeboord naar tien millimeter en gevuld met plug van dezelfde diameter.
    DSC_0309-min.JPG DSC_0310-min.JPG vervolgens afgezaagd en nieuw gat geboord net iets kleiner van diameter dan de pen.
    DSC_0314-min.JPG DSC_0315-min.JPG DSC_0317-min.JPG
    omdat ik geen ruimer heb, heb ik een stuk schuurlinnen om de pen gewikkeld en zo al draaiend het gat conisch in de vorm van de pen geschuurd.
    DSC_0340-min.JPG

    Hier is al een reactie op geplaatst in het topic "Identificatie label?" In het kort komt het er op neer dat het verstandiger was geweest om het complete eindblok te vervangen. Frits heeft daar een reactie op geplaatst met leuke foto's ter ondersteuning.
     
    Laatst bewerkt: 21 okt 2023
  9. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    Ook dit is al ter sprake gekomen in de topic "Identificatie label?" maar voor het complete plaatje plaats ik het ook hier.

    Het ruwe kielhoutje aangeschaft en de raakvlakken pas gemaakt (geschuurd):
    DSC_0364-min.JPG
    vast gelijmd:
    DSC_0368-min.JPG
    grove vorm geschuurd het overige met vijlen bewerkt:
    DSC_0369-min.JPG
    DSC_0370-min.JPG
    DSC_0371-min.JPG
    resultaat tot nu toe:
    DSC_0375-min.JPG
    DSC_0376-min.JPG

    De reactie van Frits,
    "Hier zie ik een kielhoutje wat de sierlijkheid mist. Dit is grofstoffelijk verwerkt en niet bepaald fraai. Dat komt omdat een kielhoutje vormgeven niet zo simpel is als het lijkt. Het moet aan alle kanten lijken op een gepolsterd kussen, dus overal een mooi afgeronde vorm. Dat zie ik hier niet. De gleuf voor de snaren zit in het algemeen te diep en met name die van de G is verder ingekerfd dan die van de andere snaren".

    Een opmerking wil ik nog wel toevoegen wat betreft de diepte van de gleuf.
    de hoogte tot de toets:

    bij de E is 0.4mm
    bij de A is 0.5mm
    bij de D is 0.5mm
    bij de G is 0.6mm

    destijds had ik nog geen snaren om de diepte van de gleuf te bepalen (ik had geen referentie) heb hier met voorbedachte rade de bovenkant hoog gehouden om met referentie de juiste diepte te kunnen bepalen. Inmiddels heb ik snaren aangeschaft, de diepte is als ik het goed heb als stelregel 1/3 van de dikte van de snaar, ben hier echter nog niet aan toe gekomen het kielhout verder te verfijnen.
     
  10. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    het onderzadel was smaller dan de ruimte waar die invalt (was ook met bruislijm vast gelijmd) deze eerst netjes ontdaan van lijmresten en de ruimtes aan de zijkanten opgevuld en blank gehouden (wel in de vernis)
    DSC_0356-min.JPG DSC_0357-min.JPG

    De kam die bij de viool kwam was nieuw uit de doos en dus nog niet pas gemaakt:
    DSC_0380-min.JPG
    DSC_0381-min.JPG DSC_0382-min.JPG
    ik ben er mee begonnen maar nog niet klaar.

    Dit is de status van de viool tot nu.

    Hier nog een foto uit mijn archief van het verlijmen van het bovenblad:

    DJ Viool bovenblad.JPG



     

    Bijgevoegde bestanden:

  11. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    snarenkeuze is gevallen op de Infield red's:

    DSC_0349-min.JPG
     
  12. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.401
    Homepage:
    [​IMG]

    [​IMG]

    Als je dan het/een zadel weer wilt aanbrengen moet het wel passen. Dat kan op twee manieren:
    1. met een nieuw stuk ebben een passend zadel maken.
    2. Het bijbehorende zadel hergebruiken nadat de inleg aan beide zijden is verlengd en het ontbrekende Fichte aanbrengen met in acht neming dat de nerfbreedte nagenoeg hetzelfde moet zijn.
    Het moge duidelijk zijn dat het maken van een nieuw passend zadel de voorkeur verdient (1), omdat daarmee het intensievere en complexere werk om de inleg aan weerszijden aan te brengen (2), komt te vervallen. Dus hier had een nieuw zadel gemaakt moeten worden.

    Opmerking:
    een nieuw zadel maken heeft enkel zin wanneer de breedte van het te maken zadel die van de eindklos niet overschrijdt. Aan weerszijden van de klos moet voldoende materiaal overblijven. Is dat niet het geval, dan kan een bredere klos een optie zijn of is de enige manier die van optie 2

    Zoals het nu is gedaan, is het overduidelijk zichtbaar dat er stukjes zijn ingelijmd. Ook als de stukjes op kleur (zouden) zijn gebracht.
     
    Laatst bewerkt: 23 okt 2023
  13. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.401
    Homepage:
    Niet alleen het gewicht maar ook en vooral de eigenfrequentie van het staartstuk is verantwoordelijk voor de beweging. Afgaande op hetgeen ik zie op de foto's is het samengestelde deel nogal grof in structuur. Dat ligt aan de gekozen typen hout. Zeker in vergelijking met buxus of ebben, die een heel dichte structuur hebben.

    Hoe wil je dat vergelijken dan? :(
     
  14. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    Stel dat na het samen stellen van de viool alles goed klinkt (ga ik van uit) dan zou je niet hoeven vergelijken. Als ik dan wel zou twijfelen aan de klank en niet direct aan de snaren denk is dit waarschijnlijk wel het eerste onderdeel om te vervangen voor een buxus of ebben of kunststof. Zoals Bert al aangeeft is dit makkelijk uitwisselbaar en minst kostbaar.

    Nu gaat het complete plaatje de klank beïnvloeden, nieuwe (andere) vernis, lijm zal van invloed zijn, binnenkant bovenblad van ruw gegutst naar glad en geschuurd afgewerkt (dikte is minimaal aangetast), afwerking van de kam enz. Hier heb ik echter ook geen vergelijk in omdat ik de viool in originele en huidige staat nooit gehoord heb. Dat is dus nog afwachten.
     
    Laatst bewerkt: 22 okt 2023
  15. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    5.023
    Homepage:
    Daar ben ik dan even kwijt wat ik aangaf en waar dan wel!
     
  16. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.401
    Homepage:
    Het gedeelte over het pas maken van de eindpin:

    Eerst een gat boren met een cilindrische houtboor is prima wanneer er daarna met een ruimer het juiste gat wordt aangebracht. Te verkrijgen door de juiste diepte te hanteren. Met een stukje schuurpapier een conisch gat maken gaat nooit passen. Een ruimer alléén zal het ook niet doen want zowel de eindpin als ook de stemsleutels hebben een conisch verloop (1:30). Een ruimer aanschaffen kost een hoop geld en dan ben je er nog niet want de eindpin en de stemsleutels moeten worden voorzien van dezelfde coniciteit als de ruimer en dat gaat met een speciaal apparaat:

    Sleutelsnijder Berbuer (2).jpg

    Dit zijn dure stukken gereedschap en voor een eenmalig gebruik niet rendabel.
    Een eindpin die niet exact past gaat op den duur los zitten, schiet er uit met alle gevolgen van dien.

    Ik zal verder voor dit project geen commentaar meer leveren, omdat het hier niet meer gaat om -naar mijn mening- vioolbouw. Sommigen noemen dat vluchtgedrag, maar dat lijkt mij iets geheel anders. Maar goed, ik heb er geen verstand van, ik heb geen gedragswetenschappen gestudeerd.
     
    Laatst bewerkt: 23 okt 2023
  17. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    5.023
    Homepage:
    Waarom?
     
  18. BertBoonVioolbouw

    BertBoonVioolbouw |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    25 mrt 2003
    Berichten:
    5.023
    Homepage:
    DJ bovenblad verlijmen.jpg
    Wat zijn dat voor martelwerktuigen?​
     
  19. Dirk Jan

    Dirk Jan

    Lid geworden:
    16 okt 2023
    Berichten:
    30
    Dat haal ik uit dit stuk,

    "Vioolbouwers snijden zelden snarenhouders, omdat ze meestal bakken vol oude snarenhouders hebben liggen van violen waarvan de snarenhouder van hout is vervangen door een van kunststof en zou er een houten snarenhouder nodig zijn, dan kosten ze bij de groothandel vanaf enkele euro's."
     
  20. DaisyvdPol

    DaisyvdPol

    Lid geworden:
    28 mrt 2021
    Berichten:
    9
    Ik vind dit zoals Huub zo mooi zei ook een heel interessant topic worden. Ik vind het leuk om je stappen te zien en te lezen Dirk Jan. Ik ben erg benieuwd hoe ooit uiteindelijk de voor en na foto's eruit zien.

    Ik wil toch wat kwijt over het stukje project/restauratie/reparatie waar hier een aantal mensen over vallen. Ikzelf ben hier ooit een topic gestart over een cello die ik net zoals Dirk Jan ergens heb gekocht en waar ik een leuke hobby/project van wilde maken. Hierbij benoemde ik toendertijd al dat ik geen professioneel verstand heb van houtbewerken, ik geen vioolbouwer ben of daar een opleiding in volg en dit project puur experimenteel van aard was.
    De commentaren die ik daarover kreeg waren ronduit kwetsend en kleinerend en maakte ook dat ik mijn project hier niet meer wilde delen.

    Ik vind vioolbouw prachtig. De ambacht die al zo lang en puur wordt beoefend vind ik een van de mooiste vormen van kunst. En het is heel goed dat dat via traditie wordt gedaan door professionals.
    Maar waar het mis gaat is het moment dat mensen die buiten de begaande paden wandelen worden afgebrand. In de strijkers wereld zijn amper vernieuwingen geweest de afgelopen honderd jaar. Elektrisch is "fout", andere kleuren zijn "fout", nieuwe stem mechanieken zijn "fout".

    Zonder mensen die risico's durven nemen en fouten durven maken zal de strijkers wereld nooit een stap vooruit maken, en dat is gewoon jammer.

    Laat vioolbouw een prachtige ambacht blijven vol traditie zoals de oude meesters het deden.

    Maar laat er een stroming mensen komen die op zoek gaan naar vernieuwing en experiment voor de anderen die dit interessant vinden.

    En laat hierbij elkaar in hun waarde. Op dit moment vind ik dat niet terug bij die eerste groep professionals.

    Dirk Jan, ik kijk uit naar je updates.
     
    Hubertus Bogaers vindt dit leuk.

Deel Deze Pagina