Ik heb onlangs voor weinig geld deze schitterende opname (Naxos) gekocht met Bartoks' altvioolconcert. Er staan 2 versies van hetzelfde concert op en nog een aantal andere werken. Wat een geweldig spel van deze Chinese altvioliste. Laat eens een paar biertjes (of iets anders) staan en koop deze cd voor veel luisterplezier! Voor de mensen die de 2 aanwezige versies al kennen: welke versie van het altvioolconcert heeft jouw voorkeur: die van Bartok/Neubauer of die van Serly? En kun je aangeven waarom? Ferrie
Ik geef de voorkeur aan de versie van Peter Bartok/Neubauer, omdat die meer gebaseerd is op het oorspronkelijke manuscript van Bartok. De versie van Serly is gebaseerd op de speelstijl van Primrose, die het concert bij Bartok sr bestelde en permitteert zich een aantal vrijheden in orkestratie. Overigens zijn er nog een paar andere versies bekend.
Bedankt, Alexander, voor je reactie. Ik heb een lichte voorkeur voor de versie van Serly maar ik moet je gelijk geven: het gaat natuurlijk om de bedoeling van de componist. Ik vind de dynamiek in het laatste deel overtuigender maar wellicht vanuit het gevoel van luisteren naar muziek uit de romatiek terwijl Bartok toch meer een "modernist" was. Het adagio religioso raakt mij in het bijzonder maar weer om eerder genoemde reden. Ik denk dat Primrose vooral een romantische altvioolspeler moet zijn geweest en zich wel zal hebben kunnen vinden in de bewerking van Serly. Misschien speelt ook de (Engelse) afkomst van Primrose een rol hierbij? Ben benieuwd naar die andere versies.
Het gehele concert ademt een gewijde sfeer, maar dat is wellicht omdat je weet, dat het Bartoks laatste werk is en hij het praktisch op zijn sterfbed schreef. In 1953 verdween het oorspronkelijke manuscript en dat dook op wonderbaarlijke wijze weer op na de dood van Serly in 1978. Voor 1978 bestond er dus maar één versie en ik denk, dat het merendeel van de altisten deze Serly/Primrose versie speelt. Serly heeft voor Primrose onder meer zo'n 200 noten in toonhoogte veranderd en bovendien in het laatste deel een gedeelte een halve toon verhoogd om op de alt natuurlijke flagioletten mogelijk te maken. Nu is er ook nog een versie van Atar Arad en een van Csaba Erdélyi. Deze laatste wordt door veel musicologen erg goed gevonden. Ik heb ze zelf nooit beluisterd. Wellicht zijn er nog meer versies.
Bedankt, Alexander, voor jouw bijdrage. Ik hoop een keer ook die andere versies te mogen horen. Ik ga zeker op zoek ernaar. "Een gewijde sfeer" komt inderdaad in de buurt van het karakter van het stuk. Wellicht zit er ook iets sterk suggestief in de tempo-aanduiding van het 2e deel (Adagio religioso) tenminste in de versie van Serly. Ik denk trouwens dat het een over-duiding van Serly is en dat Bartok zelf gewoon Lento (of geen tempo-aanduiding) heeft vermeld (Daarvoor zou je het manuscript moeten inzien). Niet zonder risico dus. Als het gaat over interpreteren van de noten -ook al kun je van mening verschillen over het resultaat- Serly heeft wel zijn best gedaan om de noten van Bartok gestalte te geven. Sommige concerten zijn nog wel te bewerken voor andere instrumenten maar dit concert van Bartok is een altvioolconcert pur sang. Ik hoorde dit concert lang geleden al eens samen met het 3e pianoconcert van Bartok. Volgens mij 2 van zijn laatste werken. Bijzondere muziek.
Wie muziek, voor je tot aankoop overgaat, wil beluisteren (legaal en in goede kwaliteit) kan zich gratis abonneren bij de Centrale Discotheek Rotterdam: http://www.muziekweb.nl/menu/digileen/index.php Je vraag een gratis account aan en luisteren maar...... (blijft er dus toch een biertje of iets anders over voor tijdens het luisteren) Naast de eerder genoemde versie van Bartoks altvioolconcert door Hong-Mei Xiao is er ook een prachtige versie te horen gespeeld door Kim Kashkashian. Veel luisterplezier!
Ik heb de vertolking van het eerste deel van het Bartok concert door Kim Kashkashian nu nog eens vaker kunnen beluisteren. Een geweldige speler maar ik vind toch de versie van Hong-Mei Xiao overtuigender, vanzelfsprekender en natuurlijker (grotere lijnen). Niet iedereen zal het daarover eens zijn, smaken verschillen. Ik realiseer me ineens de kracht van het woord "vertolking" ...... de speler als tolk voor de muziek (de vreemde taal) die wordt gespeeld. Wie heeft een tip voor nog een andere vertolking? (misschien de versie die "het meest de taal van Bartok spreekt.......)
Csaba Erdélyi heeft zijn versie, die door musicologen zo wordt gewaardeerd, ook op CD gezet. Een andere uitstekende Serly versie is van Yuri Bashmet met de Berliner Philharmoniker met als dirigent Pierre Boulez. Wellicht is het aardig om ook eens de Serly versie van Primrose te beluisteren met Serly als dirigent en live met Klemperer.
Wederom bedankt Alexander, Yuri Bashmet...... dan noem je ook een kanjer! Die ga ik in ieder geval als eerste zien te vinden. Daarna de andere versie van Csaba Erdélyi ook al is dat de meest interessante natuurlijk. Bedankt voor de gouden tips. Waarom ik zoveel tijd steek in Bartok's alvioolconcert? Ik denk dat onvoltooide werken (vergelijk Mozarts Requiem) ergens de fantasie van mensen prikkelen. En verder natuurlijk omdat het muziek is waar ik van kan blijven genieten, vooral wanneer je luistert hoe de diverse interpreten nuances aanbrengen in dit stuk. Op youtube is Primrose trouwens in levende lijve te zien maar dan met heel ander repertoire (caprice van Paganini voor altviool). Voor de liefhebbers.
Mee eens Alexander, Het valt trouwens nog niet mee om ergens in Europa een cd te bestellen van Erdélyi's uitvoering. Ik ben alleen maar nieuwsgieriger geworden. Ik zal eens een beroep gaan doen op de creativiteit van de cd-leverancier bij mij in de buurt. Ik vond nog wel een interessant artikel met (misschien) het "waarom"....... http://www.classical.net/music/recs/reviews/c/ccr00003a.php
Voor wie niet het hele artikel wil lezen even alleen het venijn in het staartje van het artikel dat ik eerder noemde: "You may have to wait a while before this version (de versie van Erdélyi die gemaakt is vanuit de aantekeningen van Bartok zelf) ........ ....................... generally replaces the Serly. The (Erdélyi) version is forbidden in most of the world, except for Australia and New Zealand, the only two countries that didn't sign the extension of copyright from 50 to 75 years following the author's death. At this point, in my opinion, the only people who win anything from this decision are publishers who've had, after all, at least fifty years to make money from the bones of a dead man. Scholars, students, and music lovers worldwide lose". Reden te meer om kennis te nemen van deze versie. http://concordance.co.nz/index.htm
Het zijn natuurlijk auteursrechten waarom de Erdélyi versie niet op CD in Europa te verkrijgen is. Nu moeten we in Europa wachten tot 2020 voordat deze versie te horen is in de zaal en op CD.
De grote klassieke muziekhandel bij mij in de buurt geeft als reactie: "Helaas wordt deze cd alleen door Concordance zelf rechtstreeks geleverd. Wij kunnen de cd derhalve helaas niet bestellen voor u"...... Dat is precies wat ik al had gedaan, niet te lang aarzelen vind ik. De cd is onderweg. Let even op het berichtje dat ik terugkreeg (ik ben namelijk niet in het bezit van een credit-card) n.a.v. mijn vraag of betaling mogelijk is door bank-overschrijving: "Easiest way to handle this is for us to send you the cd and on receipt you donate 15 euro to a suitable charity". Dat zal ik doen! Wat een mooie reactie! Hart voor de goede zaak, niet? Super, toch! Ik zal de cd op goed volume afspelen zodat iedereen die het wil horen kan meeluisteren. Ik sta werkelijk te popelen......
Ik heb de cd van Concordance uit Nieuw Zeeland ontvangen. Wat een geweldige speler deze Csaba Erdélyi !!!! (zie http://concordance.co.nz/cover.htm) Het is natuurlijk niet een "geheel ander stuk" geworden maar vanzelfsprekend zijn er er wel een aantal saillante verschillen met de versie van Tibor Serly. Samengevat: een hele mooie versie en een prachtige opname. Heel puur. P.S. Een "suitable charity" leek mij musicianswithoutborders.
Wie wil luisteren en kijken (!) naar eveneens een bijzonder mooie uitvoering van Bartok's altvioolconcert (Serly versie) door Luca Ranieri zie: http://www.lucaranieri.it/ zie onder "video" Trouwens ook nog veel meer moois op de site van deze 1e altist van het RAI (Mozart!)
