Hallo Eerst even een korte voorstelling als nieuweling alhier: Na zo'n 20 jaar gitaar heb ik sinds een jaar of 10 de viool ontdekt. Dat had ik eerder moeten doen! De gitaar wordt, zeker de laatste 3 jaar, door mij weinig meer beroerd omdat de viool echt een pracht instrument is. Mijn voorliefde gaat uit naar volksmuziek in brede zin. Ben ik ook maar zo brutaal om een nieuw topic te starten. In een vorig topic over de stemming van de viool in kwinten heb ik gereageerd m.b.t. de GDGD stemming. Die stemming is in sommige kringen populair en is m.i. vooral aan volksmuziek gebonden. Zelf speel ik daarmee, op nog erg korte termijn, in de richting van oosters klinkende muziek. Klezmer blijkt zich ook goed te lenen voor deze stemming. Vraag ik me af of er op dit forum mensen zijn die ervaringen hebben met het spelen in andere stemmingen dan GDAE en de bijbehorende muziekstromingen. Groeten A
Dag Alabama, Iedereen mag een nieuw onderwerp opstarten, daar hoef je niet brutaal voor te zijn. Echter, dit nieuwe(?) onderwerp sluit wel heel erg aan bij een eerder gestarte, waarop je bijna hetzelfde verhaal neerzet. In die zin is het niet echt nieuw. Misschien dat ik het later ga verplaatsen om er een beetje orde in te bewaren, tenzij het echt een heel andere kant op gaat. Frits
Hallo Frits Dat krijg je met die nieuwelingen op een forum..... Mijn idee was dat dat andere topic wel erg lang was en toch een andere strekking had. Groeten A
Het onderwerp "viool in kwinten" is inmiddels een adembenemend relaas geworden. Toch is de vraag van Alabama of er mensen op dit forum zijn die in een andere stemming spelen OF niet beantwoord OF ze waren er niet (meer). Ik speel met een resonance-stemming d'' - a' - d' en dat was in het begin best wennen. Je grijpt de eerste weken nogal eens mis. Aan de ene kant leg je jezelf een beperking op wat toonsoorten betreft; C-groot ligt niet bepaald handig. Aan de andere kant krijg je zeker als je in d speelt, een extra volle klank. Bij middeleeuwse instrumenten (in mijn geval een rebec, maar bij vedels ook) is geen standaardstemming bekend. Zelfs de hoeveelheid snaren varieert. Resonance-stemming werd vaker toegepast.
Je speelt met een resonance-stemming, zo schrijf je. Dat doet me denken aan een Hardanger Fiddle, die is uitgerust met een viertal sympatische snaren. En dat is al eens eerder op dit forum ter sprake geweest, zodat we toch weer een beetje een herhaling dreigen te krijgen, zij het in een ietwat ander jasje. Kijken hoe het hier verder afloopt..... Frits
Alabama vroeg: Vraag ik me af of er op dit forum mensen zijn die ervaringen hebben met het spelen in andere stemmingen dan GDAE en de bijbehorende muziekstromingen. Hoi, Ik heb inderdaad een ervaring daarmee. Ik was op een turks feest, zo´n beetje de enige nederlander, en veel turkse bezoekers mochten om de beurt een nummertje meezingen met de band (wel grappig, het was een van de beste muziekgroepen van Ankara, maar ze leenden zich toch voor een avondje karaoke). Er was een violist bij, en ik ken geen turks, maar wel viools, dus ik dacht, laat ik dan maar even vragen of ik de viool mag lenen om mee te jammen. Vonden ze een erg goed idee, maar ik merkte terwijl ik inzette dat deze viool in gdgd gestemd was. Ik wist niet eens dat dat bestond. Het was dat het feest al even bezig was en de raki rijkelijk vloeide, dus het publiek had het niet echt door, maar ik stond wel te zweten. Ik heb zelf wel een geëxperimenteerd met een verlaagde g-snaar, bijvoorbeeld wegdraaien naar een lage d. Je kunt dan op de onderste snaren in oktaven spelen (er zijn ook violisten die dat op een andere manier doen, maar zoveel techniek heb ik niet), en je kunt hem mooi als een lage bourdon gebruiken (vergelijkbaar met doedelzak). Geeft wel een leuk effect.
Mooi verhaal van dat Turkse feest. Het feit dat ze de ruil een "erg goed idee" vonden, zal hen zeker enige voorpret gegeven hebben. De eerste keer dat ik met andere stemmingen in aanraking kwam was gedurende mijn zoektocht naar een ander instrument dan een viool. Ik heb bij iemand op 2 rebecs gespeeld waarvan eentje met d' - a' - d'' en eentje met c' - g' - c''. Ook heb ik een 5-snarige vedel in handen gekregen die (van beneden naar boven) gestemd was: g - d' - d' - a' - d'' . De twee gelijkgestemde d-snaren hebben een bourdonfunktie. De d' - a' - d'' stemming op mijn instrument heeft wel het voordeel dat je een a kan stemmen hetzij met stemvork of andere medespelers en dat er meer herkenning is tijdens het van blad spelen t.o.v. de c - g - c stemming. Wat ik me afvraag: kan je bouwkundig gezien zomaar ongestraft een snaar zoals gdae beschrijft een kwart naar beneden "wegdraaien"? De stukken die in scordatura geschreven zijn zowel voor viool als cello, wijken bij mijn weten niet meer af dan een kleine of grote secunde.
Wanneer het een naar 'omlaag draaien' is, zal er in ieder geval niet te veel kracht komen te staan op de kam en bovenblad. Dus in die zin denk ik dat het zonder problemen kan. Wat echter wel het geval kan zijn, is dat de snaarspanning en snaardruk nu juist te gering wordt, waardoor de betrokken snaren niet meer goed kunnen worden aangestreken, ze zijn te slap. De remedie is dan om te zorgen dat er dikkere snaren opgespannen worden. Die zijn alleen niet altijd te krijgen. Maar bouwkundig gezien kan het dus zonder problemen. Frits
Een voorbeeld van een andere scordatura vind je in Biber's elfde Rozenkranssonate (1674). Op de foto zijn de twee middelste snaren kruiselings verwisseld. Vervolgens is de e’’ snaar afgestemd op d’’, de a-snaar is een kwint lager gestemd tot d’, maar de d’ snaar wordt opgetrokken naar g’. Op deze manier zijn de meerstemmige mogelijkheden van de viool uitgebreid en zijn de snaren kruislings gestemd. Hierdoor is niet alleen het mogelijke bereik aan noten uitgebreid en het karakter van het instrument aangepast voor een nieuw soort sonoriteit, maar kunnen ook griezelige of sinistere geluidseffecten worden bereikt.
Interessante foto! Ik begrijp alleen niet wat het nut is van het wisselen van de snaren achter de kam. Je kunt op die manier kruisen wat je maar wilt, het heeft geen enkel effect!! Het enige waarop je dan moet letten is de juiste stemsleutel te verdraaien. Je zou even goed de snaren niet kunnen kruisen en dezelfde stemming als eerder beschreven er op los laten. Frits
Misschien dat het iets met de kracht verdeling over de viool? Aangezien de a en e snaar naar beneden worden gestemd en de d juist omhoog? Het is puur een gok aangezien ik geen enkele ervaring met vioolbouw heb, maar het klinkt zo in eerste instantie wel plausibel.
De kracht die wordt uitgeoefend op de kam wordt door het kruisen van de snaren achter de kam, helemaal niets minder. Ook wordt de totale spankracht op het staartstuk niets minder bij wel of niet kruisen. M.a.w. ik zie niet in wat het nut daarvan is! Frits
Een interessante stemming die behoorlijk wat aanpassing vergt. Die kruising van de middensnaren kan ik ook niet zo volgen. Ik vraag me af of de middensnaren en de gleufjes van de kam niet een beetje "ruzie" krijgen. Dat kruis tussen de snaren heeft misschien (?) wel wat invloed op de klank omdat ze tegen elkaar duwen en iets teweegbrengen als een wolvendoder.
Lijkt me stug! De gekruiste snaren oefenen een te verwaarlozen kracht op elkaar uit in de dwarsrichting. Frits
