Barok staartstuk of snarenhouder plaatsen. Snarenhouder klinkt toch mooier dan staartstuk. Om een barok snarenhouder te plaatsen moet door de bovenste gaatjes de lus worden gedaan. Dus met de uiteinde naar beneden anders komen de knoopjes bovenaan te zitten. Die uiteinden moeten daarna geknoopt worden. En dat is een hele klus met zo'n starre lus. Ik zag op het internet een filmpje, en daar werden de uiteinde in een vlammetje verwarmd. En daardoor dus verdikt. Hierna werden de knoopjes erin gelegd, en klaar was kees. Nou bij mij mooi niet. Telkens schiet het knoopje los bij het aanspannen van de snaren. Kortom ik krijg het niet voor elkaar. Waarom doe ik dit, nou ik wil een gewone viool de uitstraling geven van een barokviool. Kinhouder eraf barok snarenhouder erop en darmsnaren. Tobias.
Het moet wel kunnen. Ik zou eerst knopen en daarna de uiteinden even onder een vlam schroeien om ze te verdikken. Ik heb wat afbeeldingen bijeen verzameld: wat is de diameter van je darmlus? Zou 1,2 mm moeten zijn.
Nee hoor, je moet eerst de uiteinden verdikken door ze in een lucifervlammetje te houden en dan omwoelen met een oude e-snaar en die afknopen. Werkt uitstekend, ik heb er vele gemaakt. Je kunt ook de lus zo maken dat je de uiteinden van de lus vlak boven de gaten in het staartstuk met een vlammetje dik maakt en dan gewoon zo laat zitten! Er komt dan geen omwoeling met een oude e-snaar aan te pas. En het werkt heel nauwkeurig. En als je het goed wilt zien: google even "Stradivari stitch" en je krijgt een mooie beschrijving hoe je de lus van darm prachtig kunt maken. Zorg wel voor een darm die ongeveer 2,5 mm dik is: zo komt het staartstuk hoger te liggen en vormt de snaar aan weerszijden van de kam een hoek van ongeveer 159 graden, met minder druk op de kam.
Dat is een ander systeem wat je beschrijft, een systeem waarbij geen knoop voorkomt. Dan kan ik me goed voorstellen dat je eerst de uiteinden verdikt en daarna afbindt. Maar om dat te doen met een E-snaar behoeft enige uitleg, want je bedoelt dan vast een E-snaar die bestaat uit darm en waar vind je zoiets tegenwoordig en ook: wie heeft zoiets (nog) liggen? Ik zou daarvoor perlon of nylon nemen, wat ook goed vast te zetten is door de einden even te schroeien. Als je al tientallen barokstaartstukken op deze manier hebt gelust zul je het wel weten.
Beste Frits, als je een barokstaartstuk wilt plaatsen, doe je dat meestal als je a. een barokviool hebt en b. als je met je moderne viool barokmuziek wilt spelen. In dat geval ga je vast en zeker spelen met darmsnaren. Kapotte e-snaren gebruik ik altijd als materiaal om omwoelingen te maken bij voor een barok staartstuk. Je kunt ook gewoon nylon of perlon nemen natuurlijk, daar zijn geen regels voor. Maar bij een barokviool gebruiken de meeste bouwers ook de authentieke materialen. De methode zonder de uiteinden aan elkaar te knopen, maar de uiteinden simpelweg vlak boven het oppervlak van het staartstuk af te schroeien en te verdikken werkt heel nauwkeurig, je kunt het einde van het staartstuk precies boven het zadel krijgen, zoals Leopold Mozart in zijn Grondig Onderwijs voorschrijft. Je ziet nog al eens een te lange lus, waarbij dan tussen het staartstuk en het zadel stukjes lus zichtbaar zijn. Toen ik trouwens in 1965 voor het eerst viooles kreeg, leerde mijn docent mij dadelijk hoe ik een lus voor een staartstuk moest maken, omdat op mijn viool dadelijk een nieuw staartstuk moest worden gemaakt. Voor zo'n karweitje hoef je niet naar een vioolbouwer, elke bespeler van een strijkinstrument kan dat zelf leren. En hij leerde mij dat dadelijk, met een modern staartstuk natuurlijk: een lus van darm plaatsen, dan afschroeien (dat vond ik toen als leerling heel leuk om te zien) en dan beide uiteinden nog omwikkelen met zwart draad. Bij een modern staartstuk zie je die omwikkelingen niet, net zo min als je bij een perlonlus de koperen schroefjes ziet.
Iemand die net begint met het omzetten van de moderne viool naar een Barokviool heeft nog geen kapotte E-snaar (darm). Maar het ging me er meer om het lezerspubliek aan te geven dat het niet gaat om een stalen E-snaar, want dat werd niet duidelijk genoemd in #4.
De omschrijving van Liuwe is heel goed. Je kunt in plaats van een oude E snaar (blanke darm) ook vlasgaren nemen (het sterke garen waarmee je strijkstokhaarbundels afbindt) Het omwoelde deel kun je behalve onder het knopje, ook tussen knopje en snarenhouder laten uitkomen. Frits: Het gebruik van perlon bij deze procedure is een raar advies: dan kun je net zo goed een aanhangsnaar van Kevlar op een barokviool toepassen, hetgeen overigens ook goed werkt, maar dat soort anachronismen wil je hier natuurlijk niet. Blanke E snaren zijn gewoon te koop van verschillende merken. Een knoop (als je er hem al goed inkrijgt) geeft vaak een rare bult.
Als je goed gelezen zou hebben - dat blijkt een hele kunst te zijn- zou je weten dat het hier ging om het afbinden van de darm aanhanglus. Niet de aanhanglus zélf!
Ja Frits, ik heb het uiteraard goed gelezen: voor het afbinden van de darmlus is perlon een heel raar advies. Ik snap niet hoe je daar bij komt.
In het voorgaande was sprake van het gebruik van e-snaren (darm) bij het omwoelen van de lus voor de snaarhouder. In het verleden hadden darm e-snaren niet zo'n goede naam. Flesch heeft het er over dat hij op sommige dagen de e-snaar wel tot twee tot drie keer moest vervangen. Ik kan mij dus goed voorstellen dat menig violist de komst van de stalen e-snaar verwelkomde. De herintroductie van de barokviool heeft evenwel weer geleid tot een nieuw bestaan van darmsnaren. Wat ik mij dan wel afvraag is of de huidige darm e-snaar net zo vatbaar is voor uitval als zijn historische voorgangers. Of zijn 'moderne' darm e-snaren hier beter tegen bestand?
Dat vind ik nou weer een raar advies: Kevlar laat zich niet schroeien m.a.w. het wordt niet plastisch, maar dat weet jij toch ook wel? Perlon nu juist weer wél en ik ken een strijkstokkenmaker die een kunststof (polymeer) gebruikt voor het afbinden van het haarlint. Wat je maar 'raar' noemt.
Ik geloof, Frits, dat je niet begrijpt waaróm Bert jouw advies "raar" noemt: je gebruikt met perlon namelijk een modern materiaal, terwijl je bij het maken van een barokviool juist probeert om het "oude" instrument ook met de "oude" materialen te maken. Dan valt perlon uit de toon. Je zou de aanhanglus ook best van kunststof kunnen maken, dat zie je niet dadelijk. Maar het gaat om het idee. Dat sommige strijkstokkenmakers kunststof gebruiken voor het afbinden van strijkstokharen is iets heel anders dan het gebruik van kunststof bij een "oud" instrument. Die stukjes kunstof zitten ook verborgen in hun "holletje", dacht ik.
Met jouw uitleg erbij zou Frits het toch moeten snappen Liuwe! Overigens scchroeit het kevlar dat ik gebruik (voor aankangsnaren van moderne instrumenten) inderdaad niet, maar de nylon mantel (alleen kevlar is veel te scherp) van het koord versmelt wel met het kevlaruiteinde bij aanbranden. Voor het afbinden van haarbundels gebruik ik overigens het liefst stevig vlasgaren.
