de mechaniek van een misschien behoorlijk goede boog is vastgeroest. Ik krijg er wel beweging in maar ik vrees dat ik het kapot zou wringen als ik doorga. Nu dacht ik de boog tot over de slof in fijne petroleum te zetten maar ik vraag me af of dit effecten op de vernis kan hebben. Wie heeft een tip? Michiel
Niet doen! Wanneer de stok (zo u wilt boog) de moeite waard is, ga er dan mee naar een vioolbouwer of stokkenmaker die meestal een verantwoorde remedie (ik kan niet direct zeggen welke) heeft om de stok te redden. Olieachtige stoffen, maar ook alcohol, kunnen een verwoestende werking op het hout van de stok hebben.
Ik vermoed dat het draadeinde van de opspanknop verroest is waardoor en wellicht wel een stukje beweging in zit, maar daarna de zaak vastloopt. Kijk, je kunt op zo'n vraag natuurlijk altijd zeggen"ga ermee naar een vioolbouwer" (ik zou zelfs eerder naar een strijkstokkenmaker gaan), dan loop je nooit enig risico. Aan de ander kant kan iemand tòch besluiten het allemaal zèlf te willen oplossen en dan is het wel handig een aantal ideeën of suggesties te vernemen. Het enige wat ik zou kunnen verzinnen is de knop er af zien te krijgen, waardoor er toegang ontstaat tot het draadeinde. Ik weet alleen niet goed hoe! Zagen kan niet want dan blijft er geen draadeinde over om houvast te hebben. Misschien zit er toch wel een beetje ruimte tussen het uiteinde van de stok en de spanknop, zodat er een beetje kruipolie in gedruppeld kan worden en zou de roest kunnen weken of oplossen, zodat de gehele spaninrichting verwijderd kan worden. Wanneer ook dit allemaal niet leidt tot het gewenste resultaat is forceren te allen tijde verboden en is de weg naar de vioolbouwer of strijkstokkenmaker de resterende optie! Frits
dank voor de tips en waarschuwingen. ik was al behoedzaam, nu nog behoedzamer. Als edelsmid durf ik wel een en ander avonturen maar niet zonder de nodige kennis of ervaring van geroutineerde bollebozen. Het wordt dus vioolbouwer of stokkenbouwer.
Laat er geen misverstand over bestaan: mijn suggestie Cola te gaan gebruiken was niet serieus bedoeld! Wat wèl gezegd kan worden van Cola: het lost roest op en dat komt voornamelijk doordat de pH van dat spul om en nabij de 1-2 ligt. Dat is ook de reden dat Cola in combinatie met wat 'knabbeltjes' een aanslag doet op het glazuur van de kiezen, zo erg zelfs dat er een speciale sealing door de tandarts moet worden aangebracht om erger te voorkomen! Maar ik dwaal nu wel heel erg ver af van dit topic. Het wordt tijd dat er weer wat serieuzer over een vastgelopen strijkstok mechaniek wordt gebabbeld. Groet, Frits
Tot hier toe alleen maar berichten over hoe het NIET moet... Ik ben benieuwd naar hoe het nu WEL moet.
Hoe het wel moet is moeilijk te beoordelen; daarvoor moet ik de stok in handen hebben. Het gaat te ver om hier alle mogelijke problemen en alle mogelijke remedies op te sommen.
Maar, stel het schroefdraad van de spanknop is juist vòòr de schroefmoer behoorlijk verroest (geoxydeerd), zodat de schroef er niet uit wil. Wat zou je (Bert) dan doen? Frits
het bleek uiteindelijk een eenvoudig klusje: tang op de knop zetten en draaien maar aan die verroeste schroef ! Je kan eigenlijk weinig kapot maken. Stel dat de knop breekt, dan heb je de schroef vrij waar je opnieuw de tang kan opzetten. Stel dat de moer breekt waar de schroef doorheen gaat, dan komt de slof vrij en dan kan je via de gleuf in de basis van de stok die verrekte moer doorschijven. Een ander risico is er nauwelijks. De slof is breed en hard, die zal niet uitscheuren als je wat kracht gebruikt. De schroef was niet meer te redden maar het was ook niets bijzonders. Nieuwe moer erin, nieuwe schroef is een makkie. Opnieuw beharen is een klus waar ik me niet aan waag.
De oplossing blijkt vaak heel simpel.. Om ter voorkomen dat de stelschroef vast loopt of vastroest aan het koperen of bronzen deel in de slof smeer ik zins jaar en dag het schroefdraad in met kranenvet. Kranenvet, ja zeker. Even googelen en meteen geeft de eerste link de juiste informatie. Kranenvet, prachtspul dat me telkens wer uit de brand heeft geholpen. Een dun laagje is slechts nodig. Een andere methode is het langzaam los wikken, het schroefdraad verroest (roest/ijzeroxide) het busje verroest/geoxideerd (koper-oxide of brons-oxide), een heel dun laagje. Heen en weer blijven draaien tot je er wat speling in krijgt. Een paar druppeltjes olie lijken mij best een beetje te helpen om de zaak opgang te brengen, vanwaar de aversie tegen olie of cola. Gaat het puur om de waarde van de stok te garanderen, gaat het om alles in de meest oorspronkelijke staat te houden… Ik weet het niet. Zelf heb ik een stok/boog in bezit welke opnieuw behaard moet worden, niets bijzonders een gewone Duitse boog, stok of hoe je het wilt noemen, nee het mechaniek zat niet vast maar krijgt straks na beharing wel een smeerbeurt met…. Kranenvet Remi
Ik heb me bij het doorlezen van de oplossing van Michiel een beeld proberen te vormen van de toegepaste methode. Ik denk dat in dit geval het slagen van de operatie te danken is aan het feit dat er uiteindelijk beweging is gekomen in het van draad voorziene gedeelte van de spanschroef. Want, stel dat er door met het aanleggen van enige kracht de schroefdraad zou zijn gebroken? Het gedeelte was immers aangetast door oxidatie, dus dat is niet ondenkbaar. Het gedeelte met knop heb je dan in je handen en kan terzijde worden gelegd. Dan zit er nog een gedeelte van de schroefdraad door de moer heen plus het resterende gedeelte van de schroefdraad wat daarachter zit (gericht naar de punt van de stok). Dan kan de slof nog steeds niet uit de uitsparing gehaald worden, want die wordt geblokkeerd door het resterende schroefdraadeinde!! M.a.w. ik denk dat Michiel erg blij mag zijn dat het met een beetje extra kracht gelukt is beweging te krijgen in de spanschroef. Daarom vind ik het ook zo jammer, dat Bert hier met geen enkele letter een woord aan wil wijden. Natuurlijk kan niets worden afgedwongen, maar in het algemeen belang van dit forum zou het toch sieren als hij ‘zijn oplossing’ zou willen ventileren, tenzij hij dit ziet als prijsgeven van een ‘beroepsgeheim’, wat het denk ik niet is. Ik heb in ieder geval mijn gedachten er nog eens over laten gaan en kom tot een mogelijke oplossing, die er in het kort op neer komt dat de toegang tot de verroeste draadeinde verkregen moet worden via de binnenkant van de slof. Dat zou inhouden dat het haar aan die kant verwijderd moet worden, maar dat is niet onmogelijk. Er zou dan een soort demontage moeten volgen om het ‘moer-gedeelte’ waar het schroefdraad doorheen gaat los te krijgen. Misschien dat zoiets lukt door een klein gaatje te boren in dat gedeelte van de slof waar zich het deel van de schroefdraad van de moer bevindt. Dat gedeelte zou dan verwijderd moeten worden m.b.v. een slijpschijfje o.i.d. Later dient het gemaakte gat weer te worden opgevuld om een stevige bevestiging van een niuewe moer te waarborgen. Op deze manier kan de slof wèl van de stok worden los gemaakt en daarna kan de hele reparatie beginnen met hier en daar nieuwe onderdelen. @Remi: is de kranenvet die jij bedoelt niet hetzelfde als Siliconenvet? Ik heb me laten vertellen dat kaarsvet het beste is. Een druppeltje olie schijnt niet goed te zijn. Ik doe het echter wèl met olie, maar zéér spaarzaam, omdat de stok niet daarmee doordrenkt mag worden. Na opbrengen, testen en smeren (door te draaien), daarna met een tissue de overtollige olie weer verwijderen. Groet, Frits
Ja Frits, het is jammer, maar ik geef in een dergelijk geval liever geen advies zonder iets gezien of in mijn handen te hebben (gehad). In sommige gevallen moet je ook al doende een oplossing bedenken. Het heeft niets met geheimen te maken, maar wel met de vrees onbedoeld het verkeerde advies te geven of een advies verkeerd opgevolgd te zien. Het had in dit geval kunnen varieren van de oplossing die Michiel zelf vond en het opofferen van de slof en alles daartussen. Kaarsvet is een heel goed advies voor het smeren van de slofas, het enige goede eigenlijk. Het is ook geschikt voor het smeren van stroef lopende fijnstemmers en bovendien bijna altijd wel ergens bij de hand.
@Frits Kranenvet is totaal iets anders dan siliconenvet, het is een ouderwets smeermiddel voor kranen (de naam zegt het al) het kost bijna niets en is bestand tegen temperaturen van ik geloof -10 C. tot een kleine 140 C. het verhard niet en laat zich niet makkelijk wegspoelen en kost c.a. 1,20 euro voor een klein tubetje. Het kaarsvet is inderdaad ook een heel goede oplossing. Het eventueel opofferen van de stelschroef en of de slof is natuurlijk een keuze, zolang de stok zelf geen schade oploopt lijkt het mij de beste keuze. Ik heb vanmiddag nog een paar stokken uit elkaar zitten schroeven en gekeken wat de verschillen zijn, maar dat valt wel mee. Ook de oudste stok/boog die destijds bij de Ruggeri zat had wel wat roest op maar bij alle sloffen en schroeven komt het schroefdraad overeen, hoogte en breedte van het koperen blokje zijn nagenoeg gelijk. Het schroefdraad is bij alle stokken gelijk dus uitwisselen maar. Remi
Remi schreef: "Kranenvet is totaal iets anders dan siliconenvet...... Heb even gegoogled en het gekke is dat ik alleen maar 'kranenvet' kan vinden op siliconenbasis of iets wat voor 100% uit siliconen bestaat. En omdat het siliconen is, is het tevens waterafstotend en da's wel handig bij kranen, vandaar dat het ook 'kranenvet' heet. Bij een strijkstok zie ik niet zo wat het voordeel is als dat vet waterafstotend is. Maar er is wel siliconenvet wat niet zuur-vrij is en daar zou het mis kunnen gaan, want dat bevat dus zuur waardoor de slofas dan heel langzaam wordt aangetast. Dus: het beste -en tevens goedkoopste- zou dan toch kaarsvet kunnen zijn! mvg, Frits
Er bestaan op zijn minst twee schroefdraadmaten voor slofassen/moeren: metrisch en "duims". Ook het zomaar overzetten van een complete slof van een andere strijkstok kan tot problemen leiden: de maat van het baantje (het metalen plaatje tussen slof en stok) hoeft niet dezelfde te zijn; er zijn meerdere maten en verschillende hoeken.
Om van alle ellende van vastlopende schroefassen, versleten draad en niet meer opspanbare strijkstokken af te zijn, heb ik mijn toevlucht genomen tot deze oude strijkstok. Een prima stokje met een altijd instelbare spankracht!! Zelfs geen kaarsvet nodig! Frits
