Ik heb kort geleden de gelegenheid gehad om eens een keer een CD die ik al langer in mijn bezit had, te beluisteren. Het gaat om de 24 caprices van Nicolo Paganini. Nu ben ik niet gauw gecharmeerd van deze caprices en dat komt omdat de opnametechniek van veel uitvoeringen te wensen overlaat wegens óf te veel nagalm óf de solist bakt er technisch gezien niet veel van: veel te veel bijgeluiden en gekras. Maar hier was ik even heel erg stil van geworden. Ik hoorde hier echt een stuk muziek! Ik heb het dan over Ylia Kaler: Diep onder de indruk was ik van de nummers 5 en 19. Fabuleus! Met name no. 19 met een schitterende toon op die allerhoogste posities op de G-snaar! Positiewisselingen van de laagste G tot de hoogste noot op de E: je hoort het niet in No. 5. Dan wordt zo’n compositie ook nog eens een stuk muziek in plaats van een shownummer om te laten zien wat iemand (al) kan spelen. Dus, mochten er liefhebbers zijn voor deze uitvoering dan kan ik die sterk aanbevelen. Het gaat om een opname uit 1992 onder het Naxos-label No. 8.550717. In het bijgeleverde hoesje staat van alles over Paganini, maar niets over de viool waar Kaler op speelt, maar via internet kom je er dan achter dat het gaat om de "Sennhauser" Giuseppe Guarnerius del Gesu viool uit 1735.
Hier is dan een uitvoering waarbij caprice No.5 naar mijn mening zo wordt uitgevoerd, dat je veel te veel bijgeluiden hoort en dat doet veel afbreuk aan de compositie. Het wordt er niet bepaald fraai van! Overigens speelt deze Alexander Markov de caprice No. 19 weer wél fantastisch! (In HD-kwaliteit!!)
Naar mijn bescheiden mening zijn er zeer veel uitstekende opnamen van de caprices. Zowel opnametechnisch als uitvoeringstechnisch. Denk aan Mintz, Milstein, Perlman etc.
Ossy Renardy, Kogan en Ricci - later Salvatore Acardo. Dat zijn (of waren) DE specialisten. De eerste twee leven niet meer, Ricci is ver in de tachtig en Accardo is, dacht ik, de laatste die van Paganini een uitvoerige studie heeft gemaakt en zelfs latere bewerkingen c.q. arrangementen weer terug heeft gebracht naar het oorspronkelijke partituur. Er bestaat echter geen referentie voor Paganini (en zijn spel) dus het is vrijwel onmogelijk hier een maatstaf voor aan te leggen. Het is en blijft derhalve een subjectief verhaal. En daarin ben ik het met Elman eens.
Beste zzp1, Ricci is inmiddels tot de vaderen geroepen en Ossy Renardy noch Leonid Kogan hebben de complete cyclus opgenomen. Overigens geen kwaad woord over beiden, want ze behoren tot de groten van de vorige eeuw. In het geval van Renardy des te opmerkelijker, want de man was als violist bijna geheel autodidact. Nog even over violisten die opus 1 van Paganini volledig hebben opgenomen. Ik ben opgehouden met iedere nieuwe set die verschijnt te kopen en voorts hebben sommige sets eerdere saneringen niet overleefd. Maar ik beschik dus nog over de volgende complete sets: Accardo, Gitlis, Kaler, Kawaciuk, Koelman, Markov, Perlman, Pikaizen, Rabin, Ricci (meerdere), Rogliano, Spivakovsky, Vasile, Tianwa Yang en Frank Peter Zimmermann. En dan de $64.000 vraag: wie is de beste? Antwoord: ik zou het niet weten. Maar het is wel zo dat sommige uitvoeringen mij meer aanspreken dan andere, zoals in het geval van Kawaciuk, Pikaizen, Rabin, Ricci (vooral de onderling totaal verschillende DECCA-opnamen uit de jaren veertig en vijftig), Spivakovsky en Zimmermann. Uit sportief oogpunt niet dan de grootste bewondering voor Tianwa Yang: op elfjarige leeftijd zo vlekkeloos te kunnen spelen is ongelofelijk. En Rogliano en één set van Ricci hebben de bonus van de 'adieu' caprice Maar het zou me een lief ding zijn waard geweest als Perlman in 1950 niet slechts elf, maar alle caprices van Paganini had opgenomen. En hetzelfde geldt voor Kogan, Renardy, Snitkovsky, Gulli en Milstein. Om van Heifetz maar te zwijgen (maar die speelde er maar een paar). Of Kavakos, want dat is zo ongeveer het grootste violistische fenomeen dat anno nu op de aarde rondloopt. De opmerking aangaande het ontbreken van een maatstaf voor het spel van Paganini is op zich waar. Ook het boek van Guhr kan niet (voortdurend) als betrouwbaar worden beschouwd. Daarbij werd de speeltechniek van Paganini nogal beïnvloed door de gevolgen van het syndroom van Marfan. Aan de andere kant: weten wij hoe Mozart speelde of van Beethoven? Van Brahms hebben we welgeteld een klein minuutje Hongaarse dans .......... Hopf
Ik zie dat je ook Koelman in de serie hebt opgenomen. Ik heb de laatste tijd wat uitvoeringen van deze violist gehoord, zoals de vioolconcerten van Paganini alsook een aantal caprices van Nicolo P., maar die hebben mij geen enkele keer in vervoering kunnen brengen. Ik krijg steeds meer de indruk dat hij het technisch gezien allemaal wel kan, maar dat er een dimensie ontbreekt waardoor hij maar niet door wil breken als top-solist. Deelt iemand die bewering? Frits
Best Hopf, Ik had alle 24 van Ossy Renardy, Ik heb - maar dan moet ik thuis gaan zoeken - 24 van Accardo (aan boord, digitaal) Ricci (zelf gedigitaliseerd), Kogan, Szering. Ik heb jarenlang vinyl van Paganini verzameld, van uiteenlopend solisten. Mijn jacht is niet groot en heb ik maar een beperkt aantal cd' s aan boord. Zo nu en dan ruil ik ze om. Kavakos heb ik een jaar of wat geleden ontdekt, en inderdaad het is een fenomeen. Ik heb gisteren nog op YT geluisterd en een lijstje gemaakt van cd' s die ik de komende zomer op mijn reis mee wil nemen. Want dan ga ik NL verlaten. Ik zal dan mijn vinyl doneren aan iemand die ik daar serieus een plezier mee kan doen, want meenemen gaat eenvoudig niet. Rabin heb ik gehad in de zestiger jaren maar toen, in 68 is mijn hele collectie verbrand. Ik meen dat Gideon Kremer ook nog enige werken van Paganini heeft gespeeld, als ik me niet vergis zelfs met de "Cannon Joseph." Kogan heeft nog steeds mijn voorkeur - maar ik ga me niet wagen aan discussie wie beter zou zijn. Opvattingen kunnen veranderen en ik heb sinds drie jaar weer een deel van mijn gehoor terug dat ik 7 jaar geleden volledig kwijtraakte.
Niet alleen kunnen opvattingen veranderen maar ook ieders persoonlijke voorkeur kan ver uiteen lopen. Ik vind altijd dat discussies over wie het beste is, nergens toe leiden. Je kunt hooguit zeggen -indien mogelijk- waaróm je dat vindt.
Beste zzp1, Ik weet dat Ossy Renardy de eerste twaalf caprices van Paganini op de plaat heeft gezet, maar ik heb die *&**^*^& Remington LP nooit in handen gekregen. Ik wist alleen niet dat hij alle vierentwintig caprices heeft opgenomen. Dat wordt dus zoeken :/ Van Michael Rabin is nog altijd een EMI 5 CD-set te koop met de concerten van Paganini nr. 1 (2 versies), Wieniawski 1 & 2, Tchaikovsky, Mendelssohn, Bruch (Schotse fantasie), Glazunov, de caprices van Paganini en het nodige 'klein grut'. Voorts heeft DOREMI drie delen Rabin uitgegeven, in totaal 4 CD's. Niet allemaal even interessant. Voorts zijn er nogal wat opnamen bij waarin hij wordt begeleid door dat vreselijke Bell Telephone Hour orkest onder leiding van die nog vreselijker Donald Voorhees :/ En in het wat meer 'informele' circuit is er nog veel meer. Kremer heeft inderdaad wat Paganini opgenomen, waaronder het Wilhelmj arrangement van het 1e vioolconcert en de 'Barrucaba' variaties. Het arrangement van Wilhelmj (en van Prihoda en van Kreisler) is in zoverre te plaatsen dat voor de Tweede Wereldoorlog van het 1e vioolconcert van Paganini bijna uitsluitend alleen het eerste deel werd gespeeld. Maar muzikaal voegt het niets toe en het is dan ook, althans voor mij, de vraag waarom Kremer dit heeft opgenomen. Alleen leuk voor verzamelaars :lol: De Barrucaba variaties, 60 stuks nog wel, zijn een soort voorstudie voor de caprices. Met alle, ook muzikale, beperkingen van dien. Eerder is elders op dit form al gepostuleerd dat iets als 'de beste uitvoering' op zijn minst subjectief is. Ik kan mij daar wel in vinden, al heb ik voor het 1e vioolconcert van Paganini wel kandidaten die ik bij voorkeur hoor. Ik heb het dan over Accardo, Bustabo, Francescatti, Gimpel, Hirschhorn, Kogan (3), Menuhin uit 1934, Tretjakov (2) en Voicou. En met een pistool op de borst kom ik dan inderdaad ook uit op Kogan, met Hirschhorn als tweede. Maar om dan ook nog te kiezen uit de uitvoeringen met Nebolsin, Bruck of Kondrashin gaat mij dan weer te ver. En ik had er graag alle andere uitvoeringen van dit concert voor over gehad om de uitvoering te horen die Kogan in de finale van het concours Reine Elisabeth speelde. Maar de band van de opname is verdwenen .................................. Wees zuinig met die LP's. Hopf
Hopf alias Ronald, mag ik nog even refereren aan mijn vraag over Koelman die ik in post #6 aan je stelde?
Frits, Ik dacht in mijn onschuld wel te hebben gereageerd, maar ik vind die reactie nergens terug. Dus mogelijk is de kwaliteit van mijn denken kennelijk soms wat aan variatie onderhevig Tja, hoe wordt iemand top-solist? Dat hangt van een aantal omstandigheden af. Technische bekwaamheid en muzikaliteit spreken dan vanzelf. Voorts de bereidheid alles (en vooral iedereen) aan die loopbaan ondergeschikt te maken. Maar er is, zeker tegenwoordig, meer voor nodig. Je moet namelijk, ik krijg het haast niet uit de bek, als produkt worden 'verkocht'. Dus reclame, aandacht van de media en andere vormen van 'exposure'. Tot overmaat van ramp moeten al die kinderen er ook nog eens jong/mooi/aantrekkelijk en vooral eigentijds uitzien. De popartiest 'goes classic''. Het contract van Frank Peter Zimmermann, toch één van de grootste violisten van deze tijd, met EMI werd niet verlengd omdat hij weigerde in kleding van Armani te poseren. Ik vind het lastig musici alleen aan de hand van hun geluidsopnamen te beoordelen. Anders gezegd, ik bezit weliswaar enkele opnamen van Koelman (het vioolconcert van Conus, de caprices van Paganini, een recital met werkjes van Kreisler en een CD waarop hij zijn 'Lieblingszugaben' speelt), maar ik heb hem niet in werkelijkheid gehoord. Genoemde opnamen laten iemand horen voor wie geen merkbare viool-technische beperkingen gelden. Aangaande zijn muzikaliteit dan wel interpretatie is het moeilijk op basis van de hiervoor genoemde werken (caprices en recitalstukken) tot een meer afgerond oordeel te komen, want die lenen zich hier nauwelijks voor. Evenmin als dat gooi-en-smijtwerk van Conus. Maar zo op het oor wordt er wel beschaafd & welluidend gemusiceerd Tenslotte nog een kanttekening. Na zijn jaren bij Heifetz is Koelman naar Zwitserland vertrokken. Vervolgens is hij benoemd bij het Concertgebouworkest waar hij na twee jaar weer, naar zeggen gillend, is vertrokken. Retour Zwitserland. Dus bekruipt mij de gedachte dat Rudolf Koelman mogelijk niet is geïnteresseerd in een loopbaan als top-violist, dan wel de hieraan verbonden concessies afwijst. Hij zou de eerste of enige niet zijn. Het is daarbij opmerkelijk vast te moeten stellen dat nagenoeg geen enkele leerling van Heifetz iets als 'stardom' heeft bereikt. Goede violisten, maar geen 'sterren'. Het klinkt bijna als een compliment :lol: Ronald (Hopf)
Dus, als Rudolf dan toch nog zou willen doorbreken, dient hij een andere leermeester in de arm te nemen?
Frits, Ik denk het niet. Ik heb eerder al aangegeven welke aspecten, waaronder gewoon geluk, een rol kunnen spelen bij het al dan niet wereldberoemd worden. Een vaststelling is dan ook dat de in het verleden geldende trias talent-muzikaliteit-vlijt niet meer voortdurend opgaat. Op het gevaar af mezelf te herhalen: solisten zijn tegenwoordig een produkt dat moet worden verkocht. Dus moet je er als een soort Europees songfestivalzangeres of - zanger uitzien. De techniek, dat moet ik toegeven, is meestal wel goed verzorgd. Alleen die muzikaliteit .................. Onder de voorwaarde dat deze latent voorhanden is, moet die worden ontwikkeld. Ik memoreerde dat je er tegenwoordig als jong talent 'goed' moet uitzien, want anders doe je op voorhand al niet meer mee. En als ik dan denk aan al die beroemdheden van vroeger dan vrees ik dat die er anno nu volstrekt niet meer aan te pas zouden komen. Op uiterlijk bedoel ik. Ooit jeugdfoto's gezien van Clara Haskil, Moiseivich, Carl Flesch, Maria Yudina, Mischa Elman, Arthur Rubinstein of zelfs maar Menuhin? Dan weet je wat ik bedoel. Elisabeth Schwarzkopf heeft het altijd vertikt iets te laten doen aan die spleet tussen haar voortanden. Die zou dus tegenwoordig niet eens meer door de voorronden komen Over techniek heb ik het al vaker gehad dus zal mijn opvatting dat veel jonge musici elkaar technisch niet veel ontlopen maar, helaas, ook vaak hetzelfde klinken, niet nieuw zijn. En dat hoeft niet. Heifetz, Kogan en Prihoda waren voorbeelden van technische perfectie maar klonken 'in de techniek' toch totaal verschillend. Een leraar speelt een uiterst belangrijke rol bij het ontwikkelen van de muzikaliteit. Een goede leraar, bedoel ik dan. Maar die muzikaliteit moet ook de tijd krijgen te rijpen en het is de vraag of die tijd er nu nog is. Want een opnamemaatschappij moet ook de return-on-investment in de gaten houden. En de 'shareholders value'. Ik kan niet beoordelen of één van de hiervoor genoemde aspecten de wereldberoemdheid van Rudolf Koelman in de weg heeft gestaan. Maar misschien, ik gaf dat al eerder aan, speelt beroemdheid voor hem niet zo'n rol. Met als bijkomend voordeel niet drie-kwart van je leven in hotelkamers door te hoeven brengen. Of iedere uitvoering weer met gehavende zenuwen (Oistrach!) aan de hoogste eisen te moeten voldoen. Zelfs na een betrekkelijk korte loopbaan als violist begint Nikolaj Znaider de strijkstok al om ruilen voor een dirigentenstok. Niet dat dat nou zo'n doorslaand succes is :lol: Ronald
