Onlangs kwam ik een website van een vioolbouwer tegen die mij aan het denken zette. Hier wordt vermeld dat het bouwen van een geheel hand gemaakt instrument prijziger is dan eentje die op een wat eenvoudiger manier is afgewerkt. Op zich valt dat wel te begrijpen, want er gaan veel meer uren in zitten om alles vanaf een ruw stuk hout te gaan maken. Ik vraag me dan wel af of de bouwer er nog zijn eigen label in lijmt of juist niet. Daar lees ik niets over. De man is wel heel open over zijn beleid getuige een citaat uit zijn site: “Indien volledig handwerk financieel niet haalbaar is kan ik u een “handafgewerkt” instrument aanbieden. Deze instrumenten koop ik als “bouwpakket”. De belangrijke onderdelen bewerk ik met de hand, totdat de juiste dikte van de klankbladen is bereikt. De f gaten worden gezaagd, de zangbalk en de hals worden gelijmd. Het instrument wordt gelakt met dezelfde lak als mijn handgemaakte instrumenten. Dit instrument voldoet aan de hoogste eisen.” Overigens lees ik op de website van Bert Boon ook nergens dat er nog instrumenten gemaakt worden van de hand van Boon zélf. Er worden instrumenten ‘geïmporteerd uit geselecteerde Oosteuropese of Aziatische ateliers’ en die worden vervolgens speelklaar gemaakt in eigen atelier. Welke bouwer bouwt nog echt zélf tegenwoordig? Ja ik ken er wel een aantal, maar het lijken er steeds minder te worden.
Het is een kwestie van vraag en aanbod denk ik. Wat kost een volledig in NL hand gemaakte viool? Als ik alleen al de uren tel (200?) tegen een normaal uurloon (40 euro?) Kom ik al op 8.000 euro. Komt er dan nog materiaal bij dan kun je dus geen viool meer onder de 10.000 euro kopen (tenzij ik er met mijn geschatte aantal uren erg naast zit). Is zo'n viool heel veel beter dan een goede Chinees (ja, er zijn goede Chinese violen) die in NL worden afgewerkt en afgesteld en vervolgens voor € 1.500,- worden verkocht? Net als andere arbeidsintensieve werkzaamheden naar lage lonen landen gaan...is het bouwen van een viool net zoiets als het in productie hoeveelheden gaat. Denk dat er altijd wel een markt blijft voor een aantal (semi-) professionals die 10.000 euro en meer voor een viool uitgeven maar ik denk dat de vraag erg klein is...niet genoeg om de vioolbouwers allemaal van te laten leven.
€40 per uur is iets te hoog gegrepen, dat krijg je immers bij een baas ook niet! Kostprijs €6500 heb ik al van meerdere bouwers gehoord, dat is inclusief materiaal.
Hmmmzz, Wat kost het als iemand een goed fietsframe bouwt, er goede onderdelen te koop zijn, het geheel goed geassembleerd wordt, op elkaar afgestemd. Eventueel op rijeigenschappen aangepast. Moet het frame, de voorvork, de trapas, de pedalen per se door een en dezelfde persoon gemaakt zijn? Zaagt Frits, Bert, Jan, Piet en Joop zijn eigen kam geheel uit en ruw stuk hout? Nee ik denk het niet, we kopen ruwe kammen in en snijden deze bij, dit mag, het zelfde doen we met sleutels, staartstukken top en kielhoutjes en ook de toets is prachtig voorgevormd. Als ik een andere toets op mijn viool laat zetten, laten we zeggen dat deze is versleten, wie vertelt mij dat er een toets wordt nagemaakt die aan nagenoeg de zelfde eigenschappen voldoet als de oude toets. (hebben we ooit een topic over gehad "tunen" geloof ik). Nee ik ben er niet wars van om voorgevormde onderdelen te mogen en kunnen gebruiken, je moet wel kunnen uitzoeken wat je koopt. Ik heb het hier over boven en onder bladen zonder de f-gaten en liefst ook zonder de randinleg. Gewoon het grove werk is al gedaan. Nee ik heb daar niets op tegen even als het grove werk met een frees te doen. het doel heiligt de middelen. De hals, eigenlijk de krul vindt ik een ander verhaal, die moet je gewoon zelf steken en wat betreft het voorbereidende freeswerk voor de bladen mag van mij het grove werk best door een freesmachine gedaan worden. Maar laten we de handjes sparen om van en ruwe bolster een mooi instrument te kunnen maken. Remi
@Frits, Voor zover ik weet lijmt de vioolbouwer in kwestie wel zijn label in handafgewerkte instrumenten. Mijn zus heeft een door hem afgebouwde alt die inderdaad zijn label draagt. En deze man bouwt ook nog écht zelf ja.
Het is een beetje hoe ver je hierin wilt gaan. Het is niet onmogelijk dat er ateliers zijn die precies willen en kunnen leveren wat je vraagt: je kunt vóórgefreesde bladen kopen, die dus ook al gevoegd zijn. Je kunt ook een complete 'bouwdoos' kopen (zie: 'Bouwdoos') voor een prijs - nog géén US$180,= - waar ik het absoluut niet voor kan maken. Dat zal mogelijk ook te maken hebben met de keuze van de materialen. Maar stel, je koopt zo'n bouwpakket, gaat er mee aan de slag, bladen op dikte brengen zangbalkje op spanning (of juist niet), de hals inlaten, lakken etc. is dan een label van jou als maker terecht? Het is ook mogelijk een instrument te laten leveren wat al wat verder in ontwikkeling is en waar bijna niets meer aan hoeft gedaan te worden. Met een beetje schuurwerk en lakken is het verder klaar. 'Mag' er dan een eigen label in? "Wie zal het merken?", zal iemand zeggen. Ik denk dat het meer een ethische kwestie wordt dan een zakelijke. een eenduidig antwoord laat zich niet zo gemakkelijk formuleren, maar is naar mijn mening wel waard om over na te denken.
Correctie op mijn eigen post: er zit toch geen Johan Jacobs-label in de genoemde altviool. Goed kijken kan ook geen kwaad Inderdaad lijkt het me vooral een ethische kwestie. Persoonlijk vind ik het wel van bescheidenheid getuigen om bij handafgewerkte instrumenten het eigen label achterwege te laten.
Ik vind dat Jacobs dat dan keurig doet: hij zegt op zijn site dat zoiets mogelijk is en noemt dat dan 'handafgemaakt'. Geen label erin is dan zijn besluit. Hier geldt vooral volgens mij in hoeverre de voorbewerking werd uitgevoerd. Ik zou rustig mijn eigen label plaatsen bij een instrument waarvan ik kant en klaar gevoegde bladen heb verkregen. Het zijn dan toch voornamelijk stukken ruw hout. Het model is niet voorgeprogrammeerd en ook de welving niet. Speelruimte te over denk ik dan om de variabelen inhoud te geven. Waar de grens ligt of er wél of geen eigen label in mag blijft moeilijk en zal bij een ieder weer anders liggen. Je kunt ook nog overwegen bij 'handafgemaakt' dat je er wel een label in lijmt, maar dan met informatie die laat zien dat het om de afwerking gaat. Zoiets als 'afgewerkt door' en dan de naam van degene die dat heeft gedaan.
ik heb ooit een instrument gehad uit Mirecourt. Een gebied waar lang geleden "fabrieksviolen" werden gemaakt. Ik weet niet of dat nog steeds zo is. Men keek er met een scheef oog naar..... In de viool was een brandmerk van Didier Nicolas. Hij was ook beetje groot uitgevallen, want hij zat boven en onder in mijn kist klem. Er werd beweerd dat dit de orkestviool van Jean Fournier was. Misschien is het leuk als iemand wat opzoekt over Mirecourt en een artikeltje schrijft. Als ik naar het zuiden reis door Frankrijk, wordt Mirecourt op de snelweg aangegeven als de vioolstad. Peter
Interessante site. Mijn vraag is echter hoe mijn toenmalige Didier Nicolas aan de naam "fabrieksviool" komt. Zo oppervlakkig weet ik dat wel, maar misschien weet iemand wat sappige details. Peter.
Ja, inderdaad interessante site, met name de rubriek "Tarification' waaruit ik opmaak dat ik te goedkoop ben. Bij dit atelier kost het laten snijden van een kam (Aubert 8L) € 90 tot €100,=. Onduidelijk is of dat inclusief kam is. Het verwijderen van een bovenblad heeft ook zijn prijs. Aardig om eens te zien wat het in het buitenland allemaal kost. Wat ik heel vreemd vind is de regel dat wanneer het totale bedrag de €300,= overschrijdt, er zonder pardon 30% bij komt. Wat zou daar de reden van zijn? Iemand een idee?
het gaat om een AANBETALING, het komt er dus niet bij: Si le montant du travail dépasse 300,00 euros, nous réclamons un acompte de 30 % du montant total. Als het bedrag voor het werk hoger is dan 300,00 euro, eisen wij een aanbetaling van 30% van het totaal bedrag.
Prijs zal wel inclusief kam zijn, of hij doet er heel lang over dat kan natuurlijk ook... Beetje bouwer is daar met 20-30 min mee klaar en kost in Nederland ongeveer €50 voor een aubert 7, 9 zal iets duurder zijn €75?
Dan ben ik denk ik niet een 'beetje bouwer', want ik besteed daar meer tijd aan dan 20 minuten. Maar ja, ik ben dan ook nogal precies. Ik hanteer nooit een uurloon, maar een prijs per opdracht. Soms zit het dan mee en soms zit het tegen. Dat houdt elkaar mooi in evenwicht. Je kunt naar mijn mening niet per tijdseenheid gaan rekenen. De totaalprijs hangt mede af van de kwaliteit van de kam: meestal gebruik ik een Aubert #7: vioolbouwerskwaliteit. Voor de betere instrumenten Milo Stamm kwaliteit Royal of Premium en die kosten ook zo het een en ander. Verder krijgt de kam ter plekke van de E-snaar een perkamenten beschermstrip en tenslotte mijn brandmerk.
