Hoe haal je een verlijming met Beenderlijm weer los ?

Discussie in 'Viool' gestart door Fred, 9 dec 2008.

  1. Fred

    Fred

    Lid geworden:
    11 jun 2008
    Berichten:
    75
    Met de verlijming van de C rib,is deze toch niet helemaal correct.
    Dus moet hij er weer af.Ik ben nu bezig met een dun warm mesje tussen de verbinding te wurmen.Dat gaat een beetje,uiteraard wil ik het hoek klosje niet beschadigen.Is er daar een handige manier voor ??
     
  2. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Wanneer het gaat om een nog niet gelakt instrument -en dat is het in dit geval neem ik aan- gaat het bindend vermogen van de lijm drastisch achteruit wanneer met alcohol wordt gedruppeld tussen de lijmverbinding.
    Met warm of heet water wordt de lijm wel zacht maar neemt het bindend vermogen niet af.

    Met bijvoorbeeld een plastic druppelpipet is een nauwkeurige dosering prima te doen door op het lemmet van het mes wat tussen de voeg zit, een druppeltje te plaatsen. Dit een aantal keren herhalen tot de delen te scheiden zijn.

    Volledigheidshalve vermeld ik dan ook maar even hoe het dan zou moeten wanneer het wél een gelakt instrument betreft. In die gevallen waar alcohol een desastreuze beschadiging aan de lak teweeg brengt, moet het dus toch met heet water en warmte!

    Succes!
     
  3. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Ik probeer me voor te stellen hoe geheel eruit ziet! Zit de krans al helemaal in elkaar?Je zou het ook eens kunnen proberen met een electrische verfbrander op een zachte stand (50 à 80 graden), de verbinding warm maken, de lijm wordt dan weer zacht en wat stroperig.
     
  4. Fred

    Fred

    Lid geworden:
    11 jun 2008
    Berichten:
    75
    Nee,de krans zit nog niet in elkaar,alleen de twee C ribben.
    Met een brander zie ik niet zo zitten.Eerst ga ik het met alcohol druppels proberen dat lijkt mij de beste manier voor dit geval.
    Bedankt
     
  5. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Zeg Fred, gebruik je echt beenderlijm of is het huidenlijm?
    Dat laatste zou het moeten zijn!

    Frits
     
  6. Fred

    Fred

    Lid geworden:
    11 jun 2008
    Berichten:
    75
    Wat ik gebruik is beenderlijm(kleine bruine korrels)zo ver ik weet.
    In iedergeval heb ik ze wel los gekregen met alcohol en een beetje mee helpen.
    Ik dacht ook eigenlijk dat beenderlijm voornamelijk gebruikt word bij vioolbouw.
    Fred
     
  7. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Je kunt met beenderlijm ook prachtig fineren! En wat die brander betreft: het klinkt gevaarlijker dan het is. Er komt geen vuur aan te pas en een beetje een goede brander kan op verschillende temperaturen worden gezet; misschien werkt een föhn ook goed! Je hoeft dan niet met vloeistoffen te werken, alles blijft droog.
    Je kunt een verbinding soms ook in een warme electrische oven leggen, op 70 graden, dan wordt de lijm ook zacht, zonder dat er iets verbrandt. Of ben ik nou ècht een barbaar aan het worden? Met messen en vloeistoffen wordt het er ook niet altijd beter op...
     
  8. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Huidenlijm is ook geel/bruin, dus met die kleuraanduiding is er geen eenduidigheid of het nu huidenlijm of beenderlijm is. Bij opwarmen en oplossen van beenderlijm heb je te maken met een behoorlijk stank terwijl huidenlijm wel ruikt, maar niet onaangenaam.

    In de vioolbouw wordt voornamelijk huidenlijm gebruikt. Er zijn er die ook beenderlijm, en vislijm gebruiken of zelfs caseïne.

    Frits
     
  9. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Ja een brander of hete luchtpistool kan goede diensten verlenen bij het verlijmen. Maar dan niet om de straal te richten op de lijm maar een proces eerder: namelijk de te lijmen delen voorverwarmen, waarna de hete lijm wordt opgebracht. Het voordeel van voorverwarmen is dan dat je daarmee de geleertijd uitstelt, waardoor je meer tijd krijgt om de delen op hun juiste plek te brengen.

    Wanneer je een hete straal lucht richt op uitgeharde huiden- of beenderlijm, wordt die na verloop van tijd bros. Er zal toch op z'n minst water moeten worden toegevoegd om de lijm zacht te krijgen. Daarbij loop je gevaar bij een gelakt instrument, dat er al heel gauw blaasjes ontstaan die uitermate veel tijd vergen om ze weer in het reine te krijgen. Bij een ongelakte viool speelt dat natuurlijk niet, maar daar kan het hout wanneer het dun is zoals bij de ribben, ook snel schroeien. Schroeiplekken zijn zwakker en hebben ook een andere kleur.

    M.a.w.: oppassen geblazen bij gebruik van een hete lucht pistool!

    Frits
     
  10. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Ja, je moet een plek niet te lang verwarmen met een brander, maar ingesteld met een temperatuur van zo'n 80 graden speelt dat probleem niet of nauwelijks.
    Ik heb wel eens gelezen dat het voorverwarmen van het hout de houtporiën open deed staan, waardoor er lijm in kon lopen, met als gevolg een sterkere verbinding. En inderdaad, de lijm blijft langer vloeibaar. Dat bros-worden van verwarmde lijm wist ik niet. Dit forum is toch wel erg leerzaam! Bedankt, Frits!
     
  11. Fred

    Fred

    Lid geworden:
    11 jun 2008
    Berichten:
    75
    Inderdaad is zo,n brander een goed idee,ik dacht dat je een gasbrandertje bedoelde Liuwe.Dat zag ik niet echt zitten.Wat ik eerst wel geprobeerd heb is een verwarmde metalen staaf tegen de C rib gehouden om hem zo op te warmen.
    Dat ging niet echt geweldig.
    Met verlijmen zorg ik dat de temperatuurin de werkruimte ca 22 graden is maar het voorverwarmen(met hete luchtpistool) is ook een hele goede tip.

    Ook ik ben erg blij met dit forum
    Bedankt!
     
  12. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Ik denk eerder dat door de warmte de lijm minder visceus wordt c.q. is en daardoor ook beter de eventuele oneffenheden in een 'vlak' oppervlak bereikt. Als de poriën zich zouden openen bij opnemen van warmte, dan zouden diezelfde poriën bij afkoelen zich toch ook weer sluiten zou ik denken. Het netto resultaat is dan nihil. :(

    Frits
     
  13. liuwe

    liuwe liuwe van der meer

    Lid geworden:
    26 aug 2005
    Berichten:
    1.485
    Dat is niet helemaal waar, Frits: als houtporiën bij verwarming wat open gaan, kunnen ze, doordat ze gevuld worden met lijmdeeltjes, niet meer helemaal dicht. De lijm in de poriën vormt een geheel met de rest van de lijm. Misschien kun je ook zeggen dat het te lijmen oppervlakte iets wordt vergroot doordat de poriën wat open staan, te vergelijken met het opruwen van een oppervlak om een lijmverbinding steviger te maken.

    Nou ja, ik geef ook maar door wat mij eens is verteld door een professionele houtbewerker. Misschien berust alles op verbeelding en dan past het goed bij vioolbouw, ook daarbij is nog al eens sprake van verbeelding/veronderstelling.
     
  14. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Bij afkoeling zal, zo lang de lijm zich nog in de vloeibare fase bevindt, deze door de zich vernauwende poriën eruit geperst worden. Het proces komt tot staande (in evenwicht) wanneer de viscositeit te hoog wordt voor de uitdrijvende kracht. Maar ik denk, dat het niet zo'n vaart zal lopen, want wanneer de lijm te ver zal zijn afgekoeld kun je er ook niet meer mee lijmen. Dus de poriën zullen waarschijnlijk dan toch zijn voorzien van lijm, zodat Liuwe wel eens gelijk zou kunnen hebben!

    Ik heb dit nooit allemaal onderzocht hoor, maar dit is mijn verklaring over wat er zich zou kunnen afspelen bij het verlijmen van hout onder verhoogde temperatuur.

    Frits
     
  15. jos22

    jos22

    Lid geworden:
    8 mrt 2009
    Berichten:
    179
    Ik weet niet zeker of deze informatie juist is, maar gezien de aard van dit forum zal ik snel verbeterd of aangevuld worden.

    Huidlijm en beenderlijm zijn beide een dierlijk eiwit die een functie hebben in de opbouw van de weefsels. De ketens voor de huid zijn iets langer en daardoor taaier. Die van been iets korter en daardoor brosser.
    Doorredenerend is huidlijm zeer geschikt voor die verbindingen die het van hun taaiheid moeten hebben, zoals halsaanzet, toets e.d. Beenderlijm zou dan meer geschikt zijn voor die verbindingen die eerder hard dan taai moeten zijn, zoals de bladen en de krans.
    Bijkomend voordeel is dat de bladen, die in de regel toch iets vaker losmoeten, redelijk goed los te krijgen zijn met alleen een lemmet. Door rustig en aanhoudend wrikken barst de brosse lijm, die zwakker is dan het taaiere hout.

    Jos
     
  16. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.350
    Homepage:
    Voordat er op je vragen wordt ingegaan zou ik graag nog even een eerdere 'thread' op dit forum over hetzelfde onderwerp willen opvoeren: https://strijkersforum.nl/viewtopic.php?id=314

    Misschien dat er ook al wat vragen mee beantwoord worden.

    Wat mij later wel ter kennis is gekomen, is dat er binnen de groep huidenlijm verschillende sterktes te krijgen zijn. Die sterkte wordt dan uitgedrukt in 'gram sterkte' of ook wel 'Bloom strength'. Opmerkelijk is ook dat de leverancier veel belang hecht aan de juiste water/lijm-verhouding voor het verkrijgen van de optimale sterkte. Die verhouding moet dan proefondervindelijk worden vastgesteld op gewichtsbasis en niet op volume basis!

    Anderen -waaronder ikzelf- reguleren de viscositeit van de lijm door die verhouding te wijzigen, binnen het toelaatbare natuurlijk. Ik heb nooit nadelige invloed daarvan ondervonden noch waar genomen.

    Frits
     

Deel Deze Pagina