In een onder genoemde kop in de NRC van 19 december geplaatst artikeltje, wordt wederom de superioriteit van BEROEMDE ITALIANEN geboekstaafd aan de hand van de omzetcijfers van de kunsthandel. En ook de platgetreden mantra van 'in het graf meegenomen' vakkundigheid van Stradivarius en Guarnerius wordt weer ten tonele gevoerd. Jurriaan van Roon (bestuurslid van de Groep van Viool- en strijkstokkenmakers) reageert hierop in een bijdrage aan dezelfde krant (24 december). Hij is het, samenvattend, met de teneur van het eerste artikel niet eens en meent dit, onder meer, te kunnen adstrueren aan de hand van het feit dat 'blinde' tests in het verleden hebben uitgewezen dat geen kwaliteitsverschil te horen was tussen nieuw en oud. Deze discussie is niet nieuw en, erger, vordert ook volstrekt niet. Want heeft te maken met geloof. Geloof dat een oude Italiaan beter is. En als je een G'dsvermogen voor zo'n ding hebt neergelegd ben je wel gedwongen te bezweren dat die beter klinkt Maar ik blijf zitten met de vraag waarom een redelijk mens bereid is MILJOENEN neer te leggen voor een houtje kastje dat wellicht al tientallen malen (of erger) is gerepareerd en dat mogelijk ook nog eens bestaat uit onderdelen van verschillende instrumenten? Verlangt de publiciteit dat? Of de pers? Het publiek? Het ego van de musicus? Is het een leuke niche in de opgeklopte 'kunsthandel'? Hopf
Hopf, In dezelfde trant blijf ik me ook verbazen wanneer mensen duizenden Euro’s uitgeven aan een hele oude, dus antieke Franse secretaire, die vol zit met wormgaten, slijtplekken van gebruik vertoont en hier en daar laden heeft die òf niet meer geopend kunnen worden òf waarvan de bodemplaat is verdwenen. Het is dan wel een origineel stuk handwerk uit 1673! Of wat te denken van een prachtig geslepen stuk kristalglas uit 1570 voor de lieve som van €1500,= per glas, wel te verstaan! Ach en zo zijn er vele andere voorwerpen waar iemand een kapitaal voor wenst uit te geven om het in bezit te krijgen. Waarom een mens dat doet? Ik weet het niet. Misschien is het wel net zoiets als de uitgave voor een automobiel: iets willen bezitten wat niemand nog heeft of iets nieuws willen hebben. Mogelijk dat hier voer voor psychologen ligt? Frits
Hoeveel mensen denken niet: vroeger was alles beter? (dat even terzijde)... Maar ik doe even serieus een gooi: geloof past perceptie aan. En perceptie bepaalt de beleving. Beleving past overtuiging aan. Als je gelooft dat een oude viool beter is, dan verwacht je dat ook. Als jouw perceptie bepaalt dat een oude Italiaan beter is, dan ervaar je de klank en speelbaarheid van zo'n instrument ook mooier, prettiger en beter en zul je ervan overtuigd zijn dat je met het instrument in kwestie meer kunt. Zoals Hopf met wat minder regels dan ik al aangeeft, het cirkeltje houdt zichzelf in stand. .........En misschien dat het ook een soort placebo effect is? (schat, doe mij maar een placeboviool ) Blijft voor mij de vraag hoe die mythe onstaan is. In stand houden van een mythe, is niet zo moeilijk als er maar eenmaal een of twee generaties overheen zijn gegaan. Mensen zijn goedgelovige en bijgelovige wezens. Mensen claimen realistisch te zijn, maar geloven op hun eigen volwassen manier nog steeds in sprookjes. En vinden steeds weer opnieuw hun eigen verhaal bevestigd omdat ze zelf in het verhaal geloven. Sommige mensen geloven in natuurwezens, veel violisten blijkbaar in oude violen. Is het denkbaar dat er ooit een tegenbeweging op gang komt? (met een potentieel nieuw gevaar van mythevorming) hartelijke groet, Annemieke
Vroeger dacht ik ook dat alleen oude violen goed waren, en dat de vioolbouwer alleen maar "oude" violen had. Het is wat je als "leek" overal leest en hoort. Daar komt bij dat als je met les begint en andere jonge kinderen wel een nieuwe viool hebben, die onder de naam chinees brandhout dienen te vallen, dat je wel door hebt dat oude violen beter zijn. En dat is wat je leert, wat je weet, dat blijft altijd meespelen in je geheugen. Maar aan de andere kant. Nu ik meer geinteresseerd ben in vioolbouw heb ik ook de stukken gelezen waarin staat dat solisten heel blij zijn met hun nieuwgebouwde viool. En ook over blinde proeven waarbij kenners het verschil niet konden horen tussen de echte oude en de nieuw gebouwde violen. De prijs is het verschil en we (de mens) houdt dat in stand. Maar het is ook anders, denk ik. Mensen die mij nu bezig zien met het maken van mijn viool, vragen of ik soms Stradevarius heet. Blijkbaar zijn alle vioolbouwers Stradevarius... En wordt mijn viool ook een Stradevarius, lijkt me leuk... Maar ik hoop nu vooral dat er een redelijke klank uit zal komen! De meeste bekende violisten spelen toch wel op een bekend instrument, met naam en geschiedenis. Die en die violist, met dat en dat instrument... Het klinkt zo mooi en mensen kunnen zich er iets bij voorstellen. Wat dat betreft is de viool echt een eigen leven gaan leiden.
n.a.v. post #3 van Violino: Annemieke, Bij het doorlezen van je reactie moest ik aan het programma “Idols” denken. Wanneer ik dan deelnemers zie die –vaak aangespoord door anderen, ook niet gehinderd door kennis van zaken- een poging wagen, zie ik alleen maar een grenzeloos geloof in eigen kunnen. Hoe een deelnemer dan toch volledig afgaat op de ondeskundige beoordeling van zijn/haar vrienden, familieleden of anderszins, en gelooft geweldig te kunnen zingen, zal me altijd een raadsel blijven. Je kunt dan zeggen dat het geloof in eigen kunnen nogal de bovenhand voert, maar dit leidt helaas niet tot een geweldig optreden. De jury maakt dergelijke deelnemers vaak belachelijk en breekt hun performance meestal voortijdig af: de perceptie bij de jury is van een geheel andere orde dan die van de deelnemer zèf! Ra, ra hoe kan dat? Mijn antwoord is: gebrek aan zelfkennis en gebrek aan zelfkritiek. Bij eenzelfde soort geloof in het bespelen van ‘een oude Italiaan’ kan een vergelijkbaar zelfbedrog aan de orde komen. Ook op een top-instrument is een bepaalde mate van aanleg en talent nodig om het instrument te laten geven wat het in zich heeft. Ik heb persoonlijk meegemaakt, dat iemand een peperdure viool aanschafte omdat hij daarmee dacht beter –niet per sé mooier- te kunnen spelen, dit geheel geënt op het spel wat ik uit mijn –toen nog- Tjechisch fabrieksviooltje haalde. [ik heb er wel eens een aantal posts aan gewijd op dit forum, althans over dit viooltje]. Hier speelt niet een grenzeloos geloof in eigen kunnen een grote rol, maar veel eerder een soort zelfhypnose die, eenmaal terug in de werkelijkheid, leidt tot een geweldige teleurstelling. Ik ben daarom van mening, dat niet elke oude Italiaan per definitie een geweldig instrument hoeft te zijn. Er zijn ‘bosjes’ oude instrumenten die maar zeer matig zijn. Ook onder de gerenommeerde instrumenten van Stradivarius zijn minder fraaie. Analoog hieraan zijn er hedendaagse nieuwbouwinstrumenten die niet onder doen voor een goede ‘oude Italiaan’. Deze nieuwe(?) mythe krijgt steeds meer voeten in de aarde wanneer ook steeds meer getalenteerde solisten een nieuwbouw instrument gaan bespelen in het openbaar of via DVD's. Zoals Daphne in de hierbovenstaande post al meldde, waaròp een solist speelt is allang geen geheim meer, alle details zijn bekend. De nodige aandacht van de media zal hierin een goede ondersteuning zijn. Frits
Het door mij geciteerde artikeltje was gebaseerd op gesprekken met een 'dealer' in London en veilingmedewerkers. Mogelijk zelfs op de economiepagina En vooral die veiliginbreng bracht mij op de slechte gedachte dat hier sprake zou kunnen zijn van een niet zozeer muzikaal als wel financieel (eigen)belang. De Stradivarius die Stern in de jaren vijftig kocht, kostte iets van 5.000 dollar. En moet nu vele MILJOENEN opbrengen. De 17e eeuwse Hollandse tulpenhandel hiermee volledig in de schaduw plaatstend. Een tweede punt, maar dat is hier al eerder en door anderen aan de orde gesteld, RAAKT AAN HET FEIT DAT veel moderne instrumenten de vergelijking met OUDE ITALIANEN moeiteloos kunnen doorstaan. Maar dan nog. Want helaas wil mij de naam van de muziekcriticus niet meer te binnen schieten die het bestond te schrijven dat' 'x' zodanig uitstekend had gespeeld op zijn eigentijdse instrument dat de vraag gewettigd leek hoe geweldig het allemaal wel niet zou zijn geweest als hij de beschikking had gehad over een OUDE ITALIAAN'. Over een goeie pers kun je lopen ................... Hopf
Kennelijk was die recensent even vergeten dat -ik meen- Pablo Casals ooit eens op een heel ander instrument speelde dan zijn gebruikelijke Goffriller of Tononi cello’s. Het publiek was na afloop razend enthousiast met kreten als “je kunt toch wel horen dat dit een echte Goffriller is”. Later werd bekend dat Pablo door omstandigheden op een ander hedendaags instrument had gespeeld. Dergelijke voorvallen zijn geen uitzondering, zodat hier nog maar eens weer bewezen wordt dat de mensheid zich behoorlijk laat beïnvloeden door wat men denkt te horen. Frits
