Ik heb een tijdje geleden een eenvoudige cello gekocht voor erbij. In eerste instantie bedoeld om te testen of ik aan darmsnaren zou kunnen wennen. Maar nu bijvoorbeeld handig omdat mijn goede cello een paar daagjes uit logeren is bij de vioolbouwer. Dat het geen topding is wist ik bij voorbaat, maar waar ik maar niet aan wennen kan en wil is het feit dat ze zo lelijk is. Het liefst zou ik haar helemaal kaal strippen en opnieuw lakken. Ik weet dat zoiets dergelijks wel eens eerder besproken is op dit forum, maar ik kan het zo gauw niet vinden. (off topic: de zoekfunctie geeft de onderwerpen weer waar er over lak of het verwijderen gesproken is, maar ik kom niet op de post waar dat in genoemd is, maar op alle posts over dat onderwerp. En dan zoek je je alsnog een rotje. Kan dit handiger?) Nu dan de vraag: hoe verwijder ik de lak?
Ik heb zelf eens de lak proberen te verwijderen van een viooltje waarvan de lak nergens in oploste en heb daarom mijn toevlucht gezocht in een verfafbijtmiddel. Dan niet eentje die je zo koopt in een bouwmarkt maar een chemisch stofje waar ik gemakkelijk aan kon komen (het was N-methylpyrrolidon voor de chemici onder ons). Hoewel de lak week werd en zwol en daardoor zacht werd, kan ik het niet aanbevelen: het wordt een grote kliederpartij. Ik had eerst een gedeelte van het achterblad geprobeerd, maar vond het niks. Een betere oplossing vond ik in het weg schrapen van de lak met een scherp schraapstaal. Het hangt een beetje van de kwaliteit van het instrument af, want hier en daar zal ook een ietsje van het hout worden weg gehaald. Maar verder vond ik het heel goed te doen. Daarna de gebruikelijke procedure toepassen voor het gronderen, sealen en lakken van een instrument, hetzij met olielak, hetzij met spirituslak.
Mogelijk dat je het volgende onderwerp zocht: Index » Bouw » Diepe krassen in lak? Op het volgende topic is de zelfde vraag ongeveer ook gesteld, het wordt op dat topic sterk afgeraden: Index » Bouw » Opnieuw lakken? retouch? enig idee? Waarschijnlijk dat het geluid van het strijkinstrument ook negatief kan worden beïnvloed door opnieuw te lakken.
Ik zou een beetje heel,veel meer op Frits zijn methode hangen, geloven. Lijkt me een beetje veiliger en betrouwbaar. Je weet dan wat je doet. Remi
Olielak moet met gewone afbijt, een stukje per keer. en dan een beetje schrapen om de vloeibare massa er af te halen. Oppassen voor krassen. Als de cello met spirituslak is gelakt (meestal het geval) is er een veel eenvoudigere oplossing. Een handdoek drenken in blauwe spiritus. Goed om de cello heen wikkelen en aandrukken. Na een poosje (af en toe even kijken) de doeken verwijderen en de lak is er schoon af. (ook weer niet te lang laten zitten, je wilt de lijmnaden niet loshebben.) De methode om het weer "witte" instrument te lakken staat hier: http://www.strijkersforum.nl/viewtopic.php?id=2613
Deze methode om spirituslak te verwijderen klinkt heel interessant. Hoelang is een poosje, minuten, kwartieren, uren, dagen? Wat voor lak is eigenlijk het meest aannemelijk voor een goedkoop fabriekscellootje? PU-lak? Nitrocelluloselak?
"Eenvoudige celli voor erbij" zijn ook nog wel eens gelakt of gespoten met nitrocellulose of isocyanaat en dan helpt wellicht alleen Thinner (bevat Tolueen) Gasmasker en handschoenen verplicht.
Na een half uurtje inweken even kijken of de lak al loslaat. Je kan eerst met een beetje spiritus op een doekje testen of het spirituslak is. Een "goedkoop" instrument heeft eigenlijk nooit olielak. Alles wat uit Markneukirchen e.o. komt (massawerk van voor WW2) heeft spirituslak. PU lak en nitrocellulose worden veel gebruikt in de gitaarindustrie. Nieuwere fabrieksviolen en celli kunnen zoals Bert aangeeft dus ook met nitro zijn gespoten. Het hangt dus ook een beetje van de herkomst af. Als er een "harde" lak op zit kan je er misschien beter maar afblijven.
Een lak 'die nergens in oplost' kan je met succes bevrijden van haar pantser door een scherp schraapstaal te gebruiken. Zo zou ik het doen, maar uiteraard is een ieder vrij om te doen wat haar of hem het beste lijkt.
Maar om een cello-oppervlak met een schraapstaal te lijf te gaan is een flink karwei! Zeker als je het hout niet wilt beschadigen. Is deze cello al dat werk waard? En dat bedoel ik dus niet financieel! Kun je ook foto's plaatsen?
Ik denk dat het met een schraapstaal het snelst en gemakkelijkste gaat. Als er geen enkele vezel mag worden afgeschraapt, zou ik er niet aan beginnen. Maar met enig beleid kan vrij precies worden geschraapt. Het moet wel een scherp schraapstaal zijn, anders neem je niets af en moet je heel veel energie stoppen in het schrapen zélf. Het kunnen zetten van een schraapstaal is daarom een vereiste.
Maar een cello-oppervlak is voor een schraapstaal wel èrg groot! Hoe lang ben je er dan mee bezig? Of speelt in dit geval tijd geen rol?
Nee, tijd speelt geen rol. Het zal nog wel even duren voor ik de klus echt ga aanpakken, maar eenmaal begonnen is het van geen belang hoelang het duurt. Ik kan alleen nog niet inschatten hoe groot de weerstand zal zijn, hoe hard is de lak, hoe snel gaat mijn schraapstaal bot worden, dat soort dingen. En eenmaal beginnen betekent doorgaan tot het af is. Daar moet ik nog wat moed en motivatie voor verzamelen.
Ik vond nog een -naar mijn mening- goede instructiefilm voor het scherp maken van een schraapstaal. Er zijn vele methoden in gebruik en ik gebruik een iets andere methode, maar deze geeft duidelijk aan wat belangrijk is. Let eens op wat een botte schraapstaal 'produceert' en wat een scherpe doet!! Eentje die scherp is, werkt eigenlijk zonder al te veel druk.
Ik gebruik zelf schraapstalen met een hoek van ongeveer 45 graden, niet zoals in dit filmpje een hoek van 90. Bij het gebruik van een schraapstaal duw ik soms het staal van me af, zoals in dit filmpje, maar soms ook gebruik ik het in een snijdende beweging. Het staal tussen duim en vingers, de snijdende braam op het werk, maak ik ronde bewegingen door mijn polsgewricht een zo ruim mogelijke buitenwaartse curve te laten maken. De braam snijdt zo dunne rolletjes hout.
De hoek van je schraapstaal hoeft juist geen 90 graden te zijn maar net wat minder, 45 graden is een beetje te veel van het goede. Eenmaal goed aangezet en onder juiste hoek gehouden kan het wonderen doen, juist omdat het dan net wat makkelijker is aan te zetten. Remi
Ik gebruik ook een hoek van 45 graden. Dan heb ik precies een schraaphoek te pakken die mij bevalt. Wanneer je onder een ietsje minder dan 90 graden afslijpt, zal de schraaphoek ook anders zijn. Het is maar wat je het liefste hebt.
Weet je al wat voor soort lak er opzit? afschrapen klinkt wel leuk maar het veroorzaakt krassen die je later na het lakken terugziet. (en het lijkt me bijna niet de doen)
Met een goed gewette schraapstaal krijg je geen krassen. Wordt zelfs vele malen beter dan wanneer men zijn toevlucht neemt tot schuurpapier!! Schuurpapier moet als verboden worden beschouwd.
Snijden is altijd mooier dan schuren, en met een schraapstaal snijd je als het ware de lak er af. Zelfs al gebruik je korrel 400, dan nog duw je de groefjes vol met schuurstof waardoor het oppervlakte glad lijkt maar eigenlijk is het alleen opgevuld met je schuur residu. Schuurpapier is als je het vergroot te vergelijken met een rasp, een schraapstaal als een mes (tenzij goed scherp). Commadant wordt bij auto lak gebruikt om "op te poetsen". Eigenlijk snijd je de verf er af, dit middels diamant stof wat in de Commadant zit. Het nadeel van Commadant is dat er een drager word gebruikt voor het diamantstof wat niet zo best is voor hout.
