Enige tijd geleden opende ik een doos die dertig jaar geleden, in verband met een verhuizing, met boeken was gevuld. En daarin trof ik het boekje 'Over de viool, haar makers en virtuozen' van Louis Couturier aan. Van louis Couturier weet ik eigenlijk niet veel meer dan dat hij in 1882 in Den Haag is geboren, leerling van Sevcik en Flesch is geweest en in het Residentieorkest speelde. En ook nog muziekredacteur van de Arnhemse Courant is geweest. Maar terug naar het boekje. Er is sprake van hoofdstukken over onder meer het bouwen van violen en strijkstokken, beroemde Italiaanse vioobouwers uit het verleden, Max Möller, Haagse vioolbouwers en een hele stoet beroemde violisten van toen waaronder, om mij tot de Nederlandse inbreng te beperken, Louis Zimmermann. Het hoofdstuk over het maken van een viool, stelde mij overigens gerust. Ik laat de heer Couturier maar even zelf aan het woord: 'Het vioolmaken is een vrij eenvoudige kunst. Men heeft er geen zeer ingewikkelde machines voor nodig, noch behoeft men er al de hoogescholen van de wereld voor te hebben doorlopen. Met twee vaardige handen en een paar eenvoudige werktuigen komt men al een heel eind'. Er is dus nog hoop voor mij Het hoofdstuk over Jozef Vedral is ook de moeite van het lezen waard. Er is zelfs sprake van een foto van Jozef Vedral in zijn atelier, samen met zijn toen nog jeugdige zoon. Die inmiddels helaas ook al weer enkele jaren geleden is overleden. Er is voorts ook een hoofdstukje gewijd aan de vioolbouwer Paul Kunze. Die was, via Saksen, Leipzig en Amsterdam uiteindelijk in Den Haag beland. In de Prinsestraat, als dat iemand interesseert. Als ik Couturier mag geloven, was Kunze een waarachtig gelover in het afstemmen van bladen. een methode die zijns inziens ook door de oude Italianen was gebruikt. Er wordt in dat verband een halve bladzijde besteed aan de omstandigheid dat eerst de inleg moet worden aangebracht en daarna pas moet worden (af)gestemd. Overigens raak ik op diezelfde bladzijde het spoor bijster. Ik citeer (Kunze): 'Waarschijnlijk heeft men wel eens een viool onmoet waarvan het f-gat bij den stapel geheel in de hoogte was gewerkt. Men zou dan allicht denken, dat in deze viool een te lange stapel heeft gestaan. Dit is echter niet zoo. Op deze viool heeft jarenlang een te hooge kam gestaan, de bovendruk is altijd veel groter geweest dan de onderdruk, daardoor is het bovenblad langzamergand naar beneden gewerkt en het gedeelte, dat door den stapel werd tegengehouden gaat nu boven het overige uitsteken'. Eerlijk gezegd is het mij niet zo duidelijk: veroorzaakt een te hoge kam meer druk dan een lagere? Vader en zoon (en zuster :| ) Vedral hebben jarenlang een atelier gehad in de Molenstraat. Daarvoor woonde in dat pand de vioolhandelaar (niet vioolbouwer) van Welsenes. Een man van kennelijk pregnante opvattingen. Ik citeer wederom: 'Ook voor hem (van Welsenes) was de viool in de eerste plaats een zanginstrument en kenmerkend voor hem is zijn uitspraak over Bach, die volgens hem met zijn Sonates voor viool alleen, alleen had bewezen hoe lelijk men op een viool kan doen'. Those were the days Hopf
Ik heb hier een nieuw onderwerp voor opgestart, die mogelijk enig inzicht geeft hoe dat verloopt. Frits
