Een muziekvriendin stuurde me dit werkje van Mendelson per mail, wordt prachtig vertolkt door Jacqueline du Pré, heb het vele malen beluisterd heerlijke muziek vind ik het, echt een juweeltje.
Dit prachtige stuk wordt door diverse solisten verschillend uitgevoerd. Hier heb ik een andere vertolker: Hij gaat best luchtigjes te werk en ik mis de diepgang en intensiteit van Jacqueline dP. We kunnen hier ook verschillende uitvoeringen van dit prachtige werk van Mendelssohn bespreken en wat we van de uitvoeringen vinden. Je bedoelt een technisch aspect buiten Jacquelines uitvoering? Dus of de grammafoonplaat half zo snel draait, bij wijze van spreken?
Wat een wereld van verschil tussen deze twee vertolkers, Jacqueline heeft mijn voorkeur, het is alsof de Hemel opengaat als zij dit prachtige stuk speelt. Het volgende schreef ik dan ook aan mijn muziekvriendin over deze muziek. Het stuk begint rustig en Hemelse muziek bereikt ons oor een lichte rilling loopt er van over de rug, met deze muziek zou je in het Paradijs ontvangen willen worden en misschien is dat ook wel zo, dan steekt er een krachtige wind op en de bijna ontbladerde bomen buigen in de najaarswind, even is het Paradijs aan ons oog onttrokken en donkere wolken verduisteren het licht Gods, het herfstblad op de grond dwarrelt op, maar even plotseling als de wind is opgestoken verdwijnt zij weer en de diepe tonen van de cello voeren ons terug naar de Hemelse muziek zo prachtig door Jacqueline vertolkt, aan het eind is er dan nog even die oplevende energie en het is alsof de kracht Gods ons opheft en meevoert in het sterven der laatste tonen.
Ik ging nog eens verder op jacht naar vertolkingen van Lied zonder Woorden, maar wát is het moeilijk om nog iets te vinden dat nog klinkt na Jacqueline! Dat wilde niet zo gauw lukken. Hier wel een weergave die weer anders is dan die uit #3. Het klinkt mij alweer een stuk doorleefder! Het beeld moet je even uitzetten als je geen zin hebt in de mimiek. En waar zal ik dit destijds 13 jarige meisje zetten? Kinderen en plezier in cello spelen of deze Lieder Ohne Worte? Dat laatste toch maar, want hoor wat dit meisje voor elkaar krijgt:
Er is nog één ding wat ik niet begrijp: waarom moet de topictitel deels in het engels? We zijn op een NL forum en de componist was duitstalig, dus als er nou één vreemde taal nog enigszins te verdedigen is, is dat het Duits.
Dat is denk ik toch al wel weer een wat oudere opname. De jonge dame is inmiddels wat ouder geworden: Ze is geboren op 31 mei 1996 en dus nu 18 jaar.
Ja, klopt! Ik ben haar al langer op het spoor. Ze komt uit een muzikaal gezin. Haar moeder is cellolerares en haar vader geeft volgens mij ook muziekles.
Wauw, van die opname van dat destijds 13jarige meisje ben ik echt onder de indruk! Van die filmpjes uit het anderectopci met soms heel jonge meest aziatische kindertjes heb ik vaak het idee dat ze een (weliswaar heel knap) kunstje vertonen, maar dit komt gewoon heel authentiek en volwassen over! Wat mij betreft de mooiste van deze, na Jacqueline. Even wat geks, doet die link van Jacq. Du Pre het wel gewoon bij jullie? Bij mij speelt de muziek serieus in half tempo en een oktaaf lager... als ik het filmpje op YT opzoek, doet hij het wel gewoon.
Nee, ik heb net vergeleken, maar bij mij géén verschillen. Hoe dat toch kan??? Ik denk dat het met de Aziatische kinderen en met bijvoorbeeld Irena zo zit dat Irena toch de stijl heeft van de meer westerse manier van het je uiten. Het oosterse is veel geslotener. Ik druk het hier wellicht wat generaliserend uit. We herkennen ons meer in Irena, dan zo'n gesloten, maar knap spelend kind. En overal heb je ook verschillen. Op YT is ook een filmpje te vinden van de destijds 13-jarige Hannah Chang die een celloconcert van Haydn speelt met orkest (ze wordt door de dirigent in zeer lovende bewoordingen bij het publiek geïntroducerd). Hannah laat qua mimiek wel weer meer zien en speelt knap. Toch komt Irena mij meer volwassen over als ik de twee op dertienjarige leeftijd vergelijk. Qua authenticiteit vind ik dat Hannah niet echt onderdoen. Kijk voor de aardigheid ook eens naar een opname van de destijds 13-jarige Oliver Aldort. Dat is ook niet moeilijk te vinden op YT, 't stikt ervan bijna. Alleen de kwaliteit van veel van die beeld-geluidopnames is vrij beroerd. Ook op zijn 13e als musicus geen kinderlijke verschijning, zo'n jongen waarvan je denkt dat-ie na het concert onmiddellijk naar het voetbalveld of zijn gameboy rent. Han-na Chang is van 1982, Oliver Aldort van 1994 en Irena Josifoska van 1996. Eerstgenoemde heeft intussen op heel wat concertpodia gestaan en is nu richting orkestdirectie gegaan ( in Quatar heeft het echter niet lang geduurd voor er gedoe kwam en ze weer vertrokken is) en de twee anderen timmeren aan hun carrére.
Eigenlijk kan ik dus niemand meer vinden die je recht doet om langs de lat van Du Pré gelegd te worden. Bernardo is conservatoriumdocent in (als ik het goed heb) Slovenië en heeft o.a. les gehad van Natalia Gutman. Ik denk dat we de maar moeten ophouden met de vergelijkingen. Of we moeten nog iets heel anders in deze uitvoeringen bespreken dat recht doet aan de kwaliteiten en diversiteit in uitvoering. Verder: Je zou haast denken dat er maar één Lied Ohne Worte is, maar dat is niet zo. Wel stikt het van de uitvoeringen op YT van het lied opus 109. Een succesvolle bewerking door Friedrich Grützmacher (1832-1903). Deze beroemde bewerking is echter niet zijn enige bewerking van een Lied Ohne Worte van Felix Mendelssohn B. Op.19 nr. 1 zal ook erg bekend in de oren klinken als pianowerk bij velen van ons, maar ook hier is een piano-cello versie van van Grützmachers hand. En op. 30: ook hier heeft hij Lieder bewerkt voor cello-piano. Zo zijn er nog wel meer Lieder onder handen genomen (kun je zelf bekijken door verder te graven in http://imslp.org/wiki/Category:Mendelssohn,_Felix) En toen wilde ik op YT eens horen hoe die bewerkingen klinken. Worden ze eigenlijk wel uitgevoerd? Ik kan het niet vinden. Waarom niet? Zou op. 109 echt de top zijn en de rest ondermaats? Wat is hier aan de hand? Wie kan mij vertellen hoe het zit? Gewoon 'kuddegedrag'?
Intussen hebben we, Tobias en ik, wel een celliste gevonden die ons toch aan JdP doet denken qua intensiteit van haar spel. En qua verschijning doet ze toch ook wat aan JdP denken. Het gaat hier om Camille Thomas die optreedt (en op YT te horen en te zien is) met haar vaste pianiste Beatrice Berrut die prachtig begeleidt!!! Ze hebben geen uitvoering van Lied Ohne Worte. Wel andere liederen van Schubert, een eerste deel van het concert van Shostatovitsch en de sonate van Brahms op. 38. Heel benieuwd hoe deze celliste zich verder ontwikkelt, maar zoals zij speelt zou dat nog wel eens de klasse van JdP kunnen worden.
