Enig idee hoe ik de mensuur van een viool kan aanpassen? De lengte van het bruggetje naar de voet van de kam is hetzelfde als bij mij andere violen en ook de lengte van het bruggetje naar de rand van de viool en van de rand van de viool naar de kam, allemaal 3:4 wat kan er mis zijn? Het is best storend want de 2e vinger op 1e positie raakt al niet meer de 1e vinger dit terwijl dit wel gebeurd bij mijn andere violen, als ik niet goed oplet dan speel ik ook vals op deze viool.
In de vioolbouw is geen sprake van een 3:4-deling. In de vioolbouw gebruikt men de 5/7-deling en veel minder de 2/3-deling. De 2/3-deling levert een mm kortere mensuur op. De juiste mensuur kan worden ingesteld door de positie van de kam te controleren en eventueel te corrigeren. Tijdens de bouw gaat dat precies andersom: dan wordt de halslengte bepaald aan de hand van de grootte van de corpus. Omdat de lengte van de hals bij een gereed instrument vast ligt moet een eventuele correctie voor een juiste mensuur dus komen van de stand van de kam. Bepaal daartoe de halsmensuur, dat is de lengte gemeten tussen kielhoutje en einde hals. Als het goed is zal dat 135 mm zijn. Deel deze waarde door 5 --> 27mm. Vermenigvuldigen met 7 levert de mensuur op: 189 mm. Met een bijtelling van 5 mm vanwege het inlaten van de halsvoet in de rand (5mm) kom je dan op een mensuur uit van 194 mm. De denkbeeldige lijn tussen de beide f-kerven dient daarom een afstand van 194 mm te hebben, gerekend vanaf de buitenste rand van het blad. Wat als dat allemaal niet klopt? Stel de halsmensuur is 139 mm? Deel dit dan door 5 --> 27.8mm x 7 ->194.6mm. Tel daar de 5 mm bij op voor het inlaten van de halsvoet, dan kom je uit op nét geen 200 mm. Dat is dus dan de positie van de kam voor een correcte mensuur! Stel de halsmensuur is 130mm? Dan is de berekening als volgt: 130:5 = 26mm x 7 --> 182 mm Mensuur wordt dan: (182 + 5) + 130mm = 317 mm. Dus dan moet de kam op die positie (187 mm) worden geplaatst, gemeten vanaf de buitenste rand ongeacht de inkepingen van de f-gaten. Die zijn soms fout geplaatst. Als de kam een paar mm's in positie gewijzigd moet worden heeft dat onmiddellijk effect op de klank! Want in feite is daarmee ook de positie van de stapel gewijzigd! Addendum: Even een plaatje erbij (zegt meer dan 1000 woorden volgens Remi): Hoop dat het een beetje duidelijk is. Anders navraag doen.
Ok morgen maar eens uitrekenen. Overigens bedoel ik 2:3 ipv 3:4 zoals bij het bij een bas is. Hoe kom je bij 5:7 deling? kan ik dat ergens terugvinden?
Van het kielhoutje tot eind hals 137mm dat is dus gemeten tot het einde van de hals wat in de viool nog gaat. vanaf einde hals tot begin kam: 18.8mm en vanaf bovenste rand: 194mm moet ik de kam nu 2.2cm naar voren schuiven? is het niet makkelijk om het kielhoutje dan iets korter maken? als ik overigens over de snaren meet (van einde hals tot kam) dan kom ik ook op194mm
Hier en daar wat verwisseling van de eenheden millimeters en centimeters, maar ik probeer het te begrijpen. Als ik goed meereken, kom ik op het volgende: Halsmensuur 137mm (inclusief 5mm) dan krijgen we: 137 / 5 = 27,4mm x 7 -> 191,8 mm + 5mm => 197mm De kam stond op een positie van 194mm gerekend vanaf de rand en moet dus 3mm verder richting staartstuk worden verplaatst om de juiste mensuur te hebben. Maar in veel gevallen zal dan de stapel niet meer goed staan en moet ook die een millimeter of drie richting staartstuk worden verplaatst, aannemende dat die dan nog goed past want dat is dan nog de vraag! Dan je vraag of je het kielhoutje dan niet simpel wat mm's smaller kunt maken (of inkorten): de snaarlengte wordt bepaald door de contactpunten met kam en kielhoutje. Het contactpunt bij een smaller gemaakt kielhoutje verandert niet. Wat wel zoden aan de dijk zou zetten is de toets inkorten en daarna het kielhoutje weer plaatsen, maar dat wordt eigenlijk nooit gedaan. Je houdt dan een stuk hals over die dan toch ook weer moet worden opgevuld. Doe je dat met een heel breed c.q. kielhoutje, dan is dat geen gezicht!
Heb jij nog een echte zakjapanner Frits? Zo een met rode floeperlampjes en vier batterijtjes die je elk halfuur moest verwisselen bij ingewikkelder berekeningen dan wortel 4? . Ik zie nog wel eens een viool die zo'n extra breed bovenzadel heeft. Heb het zelfs zelf op verzoek wel eens uitgevoerd. Mooi is het niet, maar het voorziet soms in een behoefte.
Denk dat Frits nog van de generatie is die dit kan berekenen zonder machine (zegt een moeder die blij is dat haar dochter de rekentoets heeft gehaald die nodig is voor haar eindexamen komend jaar).
