Het onderste kielhoutje loopt meestal door tot de krans. Maar ik heb ook een viool waarbij dat niet het geval is (zie foto). Wat is het nut hiervan, of heeft het geen nut.
je zou zeggen dat dat inderdaad 'nutteloos' is.. maar ik denk dat het gedaan wordt om: 1: het lijmvlak te vergroten 2: om een iets elegantere uitstraling te krijgen als het blad vrij dik is 3: om eventuele inscheuringen te voorkomen.
Het lijmvlak wordt niet groter, eerder kleiner. Inscheuringen worden voorkomen door enige ruimte te laten tussen het blad en de uiteinden van het onderzadel. Blijft één reden over: een esthetische.
Het lijmvlak wordt juist wél groter: ik ben het met dick eens. Dat zou ook wel eens de reden kunnen zijn om het zo uit te voeren: versterking van de rand. Ik denk echter niet dat er (veel) variatie is in de dikte van de rand, dat schommelt allemaal om en nabij de 4 - 4,5 mm.
Hoe dieper het onderzadel wordt ingelaten hoe meer lijmvlak aan de kopse zijde van het bovenblad (en omgekeerd) Krijg daar maar eens een speld tussen (figuurlijk dan). De sterkte van de lijmverbinding is hier overigens niet van enorm belang voor de constructie. Redelijk op zijn plek houden is voldoende. Bij het merendeel van de violen die ik heb gebouwd heb ik het onderzadel half in het blad ingelaten zoals boven, omdat ik dat mooier vond.
Mee eens, het lijmvlak wordt groter. Alleen niet aan de onderzijde, daar blijft het lijmvlak hetzelfde. Het onderzadel op de foto heeft dus een kleiner lijmvlak omdat het niet geheel is ingelaten.
Wanneer het zadel geheel wordt ingelaten mist het het lijmoppervlak met de overstekende rand. Dus minder oppervlak. Daar is geen breinaald tussen te krijgen, figuurlijk gesproken dan. Bij een geheel ingelaten zadel kan de kracht direct worden over gebracht naar de eindklos. De instrumenten die ik heb gebouwd hebben alle het zadel geheel ingelaten. Is meer een esthetisch oogpunt dan dat het een wezenlijk constructieverschil is.
Maak eens een mooie tekening Frits om uit te leggen wat je bedoelt want volgens mij bedoel je iets heel anders dan ik. Hoe dieper ik mijn vinger in de lijmpot doop, hoe meer lijm ik aan mijn vingers krijg!
Dat van die vinger klopt natuurlijk! Ik zal eens kijken of ik dat schetsen kan en dan inscannen of dat het met Powerpoint beter is te doen. Ik denk inderdaad dat een schetsje verhelderend zal kunnen werken.
Ik vind het lastig tekenen om de verschillen duidelijk te maken, maar ik heb een poging gedaan. Onderstaand twee situaties: A: de volledig ingedaalde zadel B: zadel halverwege ingelaten In situatie B wordt aanzienlijk meer lijmoppervlak verkregen van het contact met een stuk bovenblad, wat in situatie niet zo is. Echter in situatie A is er rondom wat meer lijmoppervlak op de drie rechte vlakjes: de vinger van Bert die dieper in de lijmpot wordt gestoken.(zie #5). Misschien dat een numeriek bewijs aan de hand van gegeven afmetingen uitsluitsel geeft, want beide effecten kunnen elkaar nét opheffen. Misschien dat ik daar nog eens aan ga rekenen......
Ik heb het zelf op een kladje nagetekend en ben tot de conclusie gekomen dat het waarschijnlijk lood om oud ijzer is qua grootte van het lijmvlak, een beetje afhankelijk natuurlijk van de mate van oversteek van het bovenblad en de plaats van de inleg, dus laat maar die tekening
Ik was je net voor! Je zou best eens gelijk kunnen hebben - en dat zei ik ook al in het commentaar bij de schets- dat het 'lood om oud ijzer is'. Zoals eerder gezegd zou dan een numeriek voorbeeld uitsluitsel kunnen geven. En dan moeten daarbij afmetingen worden gehanteerd die gebruikelijk zijn bij een 4/4-viool.
Resumé, de lijmvlakken heffen elkaar grotendeels op, bij een geheel of half ingedaald zadel. En half of geheel ingedaald, heeft alleen te maken met het uiterlijk en heeft verder geen bepaalde functie.
En dan nu een (bijna) echt bewijs. Ik heb een schetsje gemaakt en er aan gerekend: Ik schreef bijna echt, want ik heb geen rekening gehouden met de kromming van de rand én met de 'hohlkehle' of 'goot' waardoor het lijmvlak iets wordt verkleind. Maar ik houd het er op dat het niets uitmaakt. De afmetingen hebben betrekking op een 4/4-viool. De randoversteek is 2,5 mm. Iedereen weer blij en gelukkig!
Reken het nog eens na! Bereken daarna de extra kosten die er gemaakt moeten worden om een zadel half in te laten. Neem daartoe een tarief van €60,= per uur en maak daarna nog eens een keuze.
En lijm kost bij de groothandel in kiloverpakking (doe je heel lang mee) iets meer dan een tientje geloof ik, dus tel uit je winst!
Ik heb het niet over de lijm, dat heeft ook niets te maken met een uurtarief. De berekening van het lijmoppervlak heeft niets te maken met de kosten die gemoeid zijn met de benodigde hoeveelheid lijm. Dacht dat dat wel duidelijk was, maar ja... Die berekening gaat er over om te bepalen of de constructie sterker zou zijn doordat er meer lijmoppervlak is bij de ene dan bij de andere methode. Zo, is dat ook weer helder.
