Passionata nr. 5 voor Strijkkwartet van Koos A. Oosterhof

Discussie in 'Eigen werk' gestart door Koos A. Oosterhof, 20 jun 2016.

  1. Koos A. Oosterhof

    Koos A. Oosterhof Koos A. Oosterhof

    Lid geworden:
    24 okt 2010
    Berichten:
    62
    Passionata nr. 5 in F; geschreven in maart 2016.

    Nu een stuk voor alleen strijkkwartet met steeds terugkerende thema's en varianten (gemoduleerd).

    Op YoyTube:

     
  2. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Bij het luisteren kreeg ik de gedachte: hoe zou het klinken met nog een orgelpartij erbij? Dus Passionata voor orgel en strijkkwartet. Lijkt mij een spannende, misschien zelfs overweldigende sensatie!

    Steeds terugkerende thema's en varianten in compositie toepassen is erg moeilijk, want het dreigt voorspelbaar te worden voor de luisteraar en je moet dan toch net weer een verrassing hebben als wake-up call omdat ik mij bijvoorbeeld als luisteraar erop betrap dat ik het saai vind worden. Je hebt het misschien allemaal net iets te "netjes" (keurig volgens de regels der kunst) toegepast. Het klinkt allemaal wel heel braaf. Dat is alleen maar mijn mening en ik hoop dat er ook anderen met hun mening komen!
     
  3. Koos A. Oosterhof

    Koos A. Oosterhof Koos A. Oosterhof

    Lid geworden:
    24 okt 2010
    Berichten:
    62
    Marcelita,

    Een orgelpartij erbij is wel een idee; ik zal het in overweging nemen.
    Ik moet trouwens nog wel uitzoeken of ik wel een passende orgelsample kan vinden in mijn "bibliotheek"; ik denk dan aan een register Gedekt 8" of Fluit 8" (een zachte/warme stem).

    Dat de thema's en varianten terugkeren, vind ik eigenlijk wel een noodzaak; je moet er wel een touw aan vast kunnen knopen, anders wordt het stuk (voor mijn gevoel), eindeloos.
     
  4. Rolf Straver

    Rolf Straver Rolf Straver

    Lid geworden:
    8 okt 2009
    Berichten:
    81
    Homepage:
    Nou, laat ik een keer mijn mening geven dan. Ik vind dat Marcelita wel een punt heeft. Het stuk is inderdaad te braaf. Dat ik dit vind, is natuurlijk wel logisch, als je mijn composities bekijkt, die zijn op zeker moment veel 'stormachtiger', en dat valt ook niet bij iedereen in de smaak weet ik inmiddels. Maar een forum zou maar gezapig zijn, als iedereen dezelfde mening had ;-) Ik zal een paar van mijn impressies over het werk van Koos naar voren brengen deze keer.

    Om te beginnen, er is niets mis mee als je nog componeert in een idioom uit de tijd van Mozart, maar ik vind wel, dat er in het stuk dan echt iets moet gebeuren.

    Ik mis in de eerste plaats een melodie met enige eigenheid. Het hele stuk bestaat uit lange statische blokken die eigenlijk neerkomen op telkens hetzelfde gebroken akkoord. Twaalf maten lang een F-akkoord laten horen, geeft te weinig substantie voor een stuk. Zoiets zou eventueel kunnen, als in in andere laag van het stuk iets spannends zich tegenover dit statische F-akkoord ontvouwt, of wanneer dit akkoord zich zelf ontvouwt in een soort orkestrale amplificatie. Een symfonisch gedicht over de zonsopgang o.i.d. zou zo kunnen beginnen. Maar als thematisch materiaal is dit te weinig geprofileerd.
    Het ontbreekt naar mijn idee in dit stuk niet alleen aan een melodie, maar ook aan melodische stemvoeringen (zonder thematisch karakter) van enige lengte. Natuurlijk is het een homofoon stuk, maar ook in een overwegend homofoon stuk is af een toe een beetje kontrapunt nodig om fris te blijven. Daarvoor zijn af en toestemmen nodig met een eigen contour en een eigen ritmiek. De hele textuur van het stuk blijft te homogeen en te isoritmisch. De 4/4 beat en de maatstreep zijn te bepalend. Het is juist de uitdaging hier met tegenaccenten, syncopes, variatie (juist tussen de stemmen) tegen in te gaan. Dan wordt de 4/4 maat weer interessant. Bij Bach is geen enkele maat ritmisch constant hetzelfde ingevuld, en als dat op het oog wel zo lijkt, dan zit in de stem een verborgen polyfonie, waardoor er toch een ander ritme in de stem verstopt zit. En Beethoven en Mozart deden ook veel interessants / tegendraads met deze maatsoort. Wat we hier horen is té voorspelbaar allemaal. Natuurlijk, eenvoud kan ook heel mooi klinken, het hoeft niet altijd ingewikkeld te zijn. Maar er is een verschil tussen eenvoud en banaliteit.
    Behalve dat ik als luisteraar een beetje de meerstemmigheid mis, is ook de setting in de gekozen homophone stijl niet juist uitgevoerd. Zo bewegen de buitenstemmen (1e viool en cello) zich af en toe in parallelle octaven (tussen maat 13 en 14 bv. en ook de laatste noten van maat 19) Dit zijn gewoon foute zettingen, die in de traditionele harmonieleer al niet kunnen en die Mozart ook nooit zou hebben geschreven.
    Dit soort onvolkomenheden dragen bij aan de saaiheid van het stuk, want je hoort dan eigenlijk op zo'n moment geen twee verschillende stemmen meer. Zo wordt het allemaal erg vlak.
    De totaalindruk op mij is als volgt: ritmisch gebeurt er niets, kontrapunt ontbreekt, harmonisch gebeurt nauwelijks iets, er is nergens sprake van een contrast of een ontwikkeling, en er is sowieso geen echt thema. Voor iemand die zelf strijker is, vind ik het ook opmerkelijk, dat de eigenheid van de instrumenten niet méér wordt gebruikt in de compositie. Misschien is dat het gevaar van componeren met de computer. Het gevaar van 'te abstract'/ niet idiomatisch schrijven is dan des te groter. Ik zie dat ook in de andere stukken: een fluit bv. die alleen maar kwartnoten krijgt, in een dichtgetimmerde zetting, terwijl een fluit vraagt om bewegingsruimte en speelsheid. Instrumentatie en orkestratie, daar lijkt ook nooit over te zijn nagedacht. En waarom ook dit stuk weer 'passionata' heet, begrijp ik ook niet: zoiets wekt toch de verwachting van een stormachtiger, meer Beethoveniaans stuk op. Dit stuk is veel te gezapig voor zo'n titel vind ik.
    Ik wens Koos als componist op alle fronten meer fantasie!
     
  5. Koos A. Oosterhof

    Koos A. Oosterhof Koos A. Oosterhof

    Lid geworden:
    24 okt 2010
    Berichten:
    62
    Ralf,

    Nooit heb ik gedacht ofwel verwacht dat ik zo'n omvangrijke reactie zou krijgen voor mijn (kleine) compositie "Passionata nr. 5".

    Deze "éénvoudige" compositie is geschreven voor "een ieder" die te "volgen" (dit in tegenstelling met mechanische moderne composities) muziek mooi vindt); dit stuk heeft (bewust of onbewust) niets te maken met de tijd van Mozart, Bach, Beethoven enz..
    Ook heeft deze compositie niets te maken met muziekwetten (harmonieleer) maar met gevoel, maar is dat toevallig wel zo, dan is dat maar zo (m.i. zijn de muziekwetten/harmonieleer ontstaan uit het gevoel van de desbetreffende tijd en vastgelegd in regeltjes).
    Een componist is in de ruimste zin, geheel vrij om muziek te schrijven zoals hij of zij dat wil.

    Gelukkig (voor mij althans) is de komst van de computer (muziekprogramma) een hele uitkomst geweest voor het schrijven van een stuk muziek; in 1963 schreef ik (met de hand) symfonie nr. 1 (4 delen) voor het jeugdorkest van Groningen; dat heb ik geweten ......... .
    Met de komst van muzieksamples, ipv midi (blikkerig geluid), is het componeren een stuk prettiger geworden.

    Passionata is zoiets als voorbijgaan, beleven, gevoel, éénvoud.........; daar voldoet dit stuk aan.

    Koos
     
    Rolf Straver vindt dit leuk.
  6. Rolf Straver

    Rolf Straver Rolf Straver

    Lid geworden:
    8 okt 2009
    Berichten:
    81
    Homepage:
    Beste Koos, mijn excuses voor de nogal pittige toon waarop ik jouw stuk heb besproken. Nu ik mijn reactie herlees, valt het mij wel op. Dat heb ik zeker niet zo bedoeld. Sowieso is het fantastisch als iemand muziek componeert. Je zet het stuk natuurlijk wel in de etalage en dan is het te verwachten dat er naast bijval ook kritiek op komt. Eigenlijk hoefde ik niet op je stuk te reageren, maar ik las ook dat er naar commentaar werd uitgezien.

    Het ligt bij ieder voor de hand om uit te zien naar bijval. Maar gefundeerde kritiek is eigenlijk interessanter dan bijval, hoewel deze natuurlijk altijd leuker is om te lezen, zelfs zonder toelichting. Maar bij kritiek vind ik dit eigenlijk altijd gepast; op een forum treed je in de openbaarheid en dat vraagt m.i. om uitleg van een standpunt. En dat kan interessant zijn voor degene die het betreft en voor de lezers die de discussie volgen. Anders bestaat een thread alleen maar uit dooddoeners: "Ik vind het chaotisch" "Nou dat is dan jammer, ik niet"

    Mijn stukken werden op dit forum regelmatig flink bekritiseerd, op twee fronten: 1) dat de MIDI-weergave erg pover klinkt, en 2) dat de muziek zelf onsamenhangend en niet te volgen is. Wat het eerste betreft: dat klopt, de videopartituur is ook maar een hulpmiddel.
    Wat het tweede betreft, dit soort commentaren vond ik altijd een beetje jammer, want als iemand geen samenhang hoort, wil dat niet zeggen, dat die er niet is. Iemand vindt het stuk niet mooi en kan het niet volgen. Voilà. Dat laat het stuk onaangetast, en wat ik op een forum als dit interessant zou vinden is om commentaar op het stuk zelf te krijgen. Bv. "dit is technisch niet haalbaar" of "het zou beter werken als je dit of dat zus of zo zou doen omdat..." Natuurlijk hoeft dat niet per se, iedereen mag ook gewoon simpelweg een persoonlijke waardering geven, maar dat vind ik, wanneer onbecommentarieerd, even weinig zeggend als het in de openbaarheid brengen van je schoenmaat.

    Dit is ook de reden dat ik een langere tekst heb geschreven, want ik wilde mijn mening wel toelichten. Natuurlijk is een componist vrij om een stuk naar eigen smaak en inzicht te componeren, en zelfs om vanuit het gevoel te schrijven, zonder het verstand erbij te betrekken. Maar een feiloos esthetisch gevoel, zonder bewust bijstellen, dat hebben maar weinig componisten. Mozart had het. Maar Beethoven niet, die was vaak in een worsteling met de materie. Het is overigens een misvatting te denken dat de grote componisten (en ook Mozart) zich niet bewust waren van regels voor een goede zetting of een een goed uitgewerkte architectuur van het stuk. "Regels" klinkt overigens een beetje alsof het een soort verplichting is, het is meer een formulering in woorden van hoe het muzikale denken in noten zich bij hen voltrekt. Het zich verdiepen in die regels kan een stimulans zijn voor componisten door hen het muzikale denken dichterbij te brengen. Het bewust niet volgen van regels van een bepaalde stijl kan leiden tot een andere muziekstijl met nieuwe expressiemogelijkheden. Het onbewust overtreden van principes leidt i.h.a. tot zwakke, inconsistente stukken.

    Ik ben het fundamenteel oneens met de stelling, dat je muziekstuk niets te maken heeft met muzikale wetten. Die wetten zijn er, zelfs als de componist ze blijkbaar niet kent. Om een analogie te geven: stel, je bent architect, en je wilt iets moois bouwen,"op gevoel". Kan dat wel? Tot op zekere hoogte misschien. Voor een mooi architectonisch gebouw moet de architect berekeningen maken, wiskunde toepassen, anders zitten er kieren in, lekt het dak, of stort het gebouw zelfs in. Een architect weet exact wat de oppervlakte is van een koepel, de lengte van de schuine zijde van een rechthoekige driehoek e.d. Anders kom je niet verder dan een hut bouwen. Het toepassen van de stelling van Pythagoras betekent niet, dat je onkunstzinnig bezig bent, "mechanisch"of "cerebraal". Je bent dan gewoon een vakman, die zijn fantasie en esthetisch gevoel verbindt met de wetten van de statica, de wiskunde etc.
    Wie komponeert, ontkomt niet aan sommige universele principes, of je ze nu kent of niet. Ze bestaan eenvoudigweg, en met dezelfde dwingende uitwerking als bv. de stelling van Pythagoras. Sommige stemvoeringsprincipes b.v. moeten eenvoudig gevolgd worden om een goed gecomponeerd resultaat te verkrijgen. Door Bach, door Schubert, Wagner, Hindemith, Bartok en door ons. Een zetting met octaafparalellen in de buitenstemmen is geen esthetische keuze, het is een fout. Tenzij je een lekkend dak of een deur die niet sluit een "persoonlijke keuze" vindt.

    De uitleg van het woord passionata is wel heel erg persoonlijk en voert niet terug op wat het in het Italiaans betekent. Voorbijgaan, eenvoud? Voorbijgegaan zou eventueel passato kunnen zijn misschien?

    Heel veel succes Koos met je nieuwe composities, maar ik zou toch willen aanraden om in de theorie te duiken, je kunt gewoon niet zonder en het is absoluut geen gevaar voor creativiteit en fantasie.
     

Deel Deze Pagina