Als je als tiener op de middelbare school zit en bv engels krijgt staat het van te voren vast wat er behandeld moet worden. Een leraar weet van hoger hand wat er in havo-3 behandeld moet worden op gebied van woordenkennis, grammatika en literatuur. Welke doelen er aan het eind gehaald moeten worden. Er wordt gewerkt volgens aangeschafte en beproefde methodes. Bestaan er ook zulke methodes op strijkgebied? Oké, er zijn genoeg boeken, maar is het ook bekend hoe je een leerling zo goed en efficiënt mogelijk op bepaalde niveaus krijgt?
Het is al weer een hele tijd geleden dat ik begon met leren vioolspelen. De leraar die ik had hanteerde de studieboeken van Matthieu Crickboom, een in die tijd alom gebruikt en gerespecteerd pedagoog. Die studieboeken bestonden uit vijf delen. En de inhoud van ieder deel afzonderlijk was zorgvuldig opgezet zodat de leerling niet met onnodige ballast werd opgezadeld: efficiënt dus. Daarnaast stond er op een bepaalde bladzijde een aanbeveling om naast de methode ook een bepaald muziekstuk te gaan studeren. Dat paste op dat moment in de ontwikkeling. In mijn geval was dat het uiterst saaie technische studie van Ševčík, de oudere violisten onder ons wel bekend. Ik bedoel hier mee te zeggen, dat de vioolschool op zich in feite al pedagogisch van opzet was en dat de leraar de volgorde en moeilijkheid niet meer hoefde te bepalen. Hij moest natuurlijk corrigeren daar waar nodig en als het snel en vlot ging kon daar altijd meer studiemateriaal bij gegeven worden. Als je dan vraagt welk doel er in dit geval gehaald moest worden, is dat het kunnen spelen van de allerlaatste oefening van deel V.
De leraar heeft keuze tussen diverse methodes en hij/zij kijkt meestal wat het best bij de leerling zou kunnen passen. Als leerling neem je je talenten en tekortkomingen mee. Je hoeft niet perse een bepaald diploma te halen, alleen in het gesubsidieerde muziekonderwijs kan daar wel anders over gedacht worden, dan is er iets meer ' moeten'. Bij harmonie-en fanfareopleidingen (amateurs) eist het bestuur ook wel dat je A en B haalt bijvoorbeeld. Maar goed, wij hebben het verder hier maar niet over wat HaFaBra aangaat. Mijn ervaring is dat docenten wel een didactisch plan hebben en de leerling daarbinnen laten kiezen welke van de extra stukken/ boeken erbij komen. Als kind bij pianoles had ik nagenoeg geen inspraak en als volwassene bij celloles is de docent meer adviserend. Ik denk wel dat docenten met langere leservaring wel een idee hebben hoe je leerlingen effectief naar een hoger niveau kunt krijgen. Waar bij de middelbare school een 'moeten' is waar zelfs metingen voor zijn om de vorderingen bij te houden, zijn vioollessen en cellolessen voor amateurs toch vooral voor de 'leuk' en helpt de leraar het leuk te houden. Talentvolle leerlingen stromen door naar de wat minder vrijblijvende talentklassen of vooropleiding conservatorium.
Crickboom, nog nooit van gehoord....als je bij het laatste stuk was kon je daarna naar het conservatorium of was je dan solist in het concertgebouw....? Ja, Marcelita. Zo denk ik inderdaad dat het gaat, dat de amateurs op een andere manier benaderd worden dan talenten, dat het meer leuk moet blijven, meer in het moment en minder gericht op de toekomst.
Dankzij het internet is er heel gauw al wat over te vinden, zoals hier bijvoorbeeld. Ja, met de extra werken die zo hier en daar stonden aangegeven en die je zelf koos. Daarbij natuurlijk de bekende vioolconcerten van Bach, Bruch, Beethoven en de solowerken van Bach. Dan nog de theoretische kennis die de leraar je moest bijbrengen en met een beetje aanleg, doorzetting, was je klaar gestoomd om naar het conservatorium te gaan.
Alhoewel er ook amateurs tussen zitten die genoeg talent hebben en ook nog eens heel fanatiek gaan studeren (al heb je talent, van het studeren moet je het dan toch vooral hebben). Ze zijn bijvoorbeeld op hun 18e, 19e begonnen (of zelfs later) met een instrument en ontdekken dat het echt bij hen past. Het doel kan dan worden om toegelaten te worden op het conservatorium en dan gaat de toekomst toch een rol spelen. Er zijn zo best wel wat volwassenen die op de Schumann academie zijn terechtgekomen en staatsexamen bachelor muziek hebben gedaan. Die nu zelf vioolles of celloles geven en wellicht nog met anderen die ze in de loop van hun opleiding hebben leren kennen een ensemble vormen om hier en daar op te treden.
