Speelgemak en combinatie stok-viool.

Discussie in 'Viool' gestart door Muzirene, 17 feb 2019.

  1. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Ik heb een mooie viool (viool 1). Tobias heeft hem wel eens gezien. Hij zit "stevig in het hout" zei hij toen. Dat klopt ook. Het is een wat zware viool, maar als hij op mijn schouder ligt merk ik dat niet.
    Hij heeft een grotere kast, een smalle hals en de mensuur is precies zoals hij moet zijn. Ik heb smalle vingers, dus die smalle hals is fijn voor me.

    Daarnaast heb ik sinds kort een andere viool (viool 2) die heel anders gebouwd is maar wel eenzelfde smalle hals en mensuur. Ik vind de klank veel minder mooi en ik speel er dus veel minder op, maar hij speelt fijn. Eigenlijk fijner als mijn mooie viool, vind ik.
    Het zijn beiden violen echt niet uit de laagste prijsklasse, maar viool 1 is wel de sjiekste van de twee.

    Gisteren speelde Femke ook eens op mijn viool, ze is nu bijna toe aan een hele viool, en die zei het meteen: Jouw viool speelt moeilijk! Alsof je een wild paard moet temmen. Dus eigenlijk bevestigde ze wat ik eigenlijk ook altijd al vond.

    Het is vooral dat je niet makkelijk een mooie klank uit de viool kunt halen. Maar áls je die er uit haalt, dan is die ook wel echt mooi.

    We gingen aan het experimenteren met stokken. Ik heb een paar stokken die naar mijn idee de categorie studiestok overstijgen en die hebben we gebruikt. En toen ontdekten we dat met een wat zwaardere stok eigenlijk moeilijk te spelen valt op die viool. De klank wordt snel schel en lelijk. Als je strijkt voelt het een beetje als 'op eieren lopen'. Op viool 2 daarentegen werkt deze stok fantastisch. Een paar tonen die lelijker klonken, nasaal en mat, werden met die stok ineens mooi 'rond'.
    Met een lichtere stok (donker gekleurd) komt wel makkelijker een mooie klank uit viool 1. Ik kan dan vrijer spelen. Die stok doet het trouwens ook prima op viool 2, maar haalt daar dan niet een duidelijk mooiere klank uit.
    (Overigens past de zwaardere stok ook echt niet bij Femkes 3/4 viool, dan klinkt die viool ineens heel 'goedkoop'! Terwijl ze het een topstok vindt bij viool 2. Maf toch?)

    Nu vraag ik mij af hoe dat nu komt, dat het zo verschillend kan zijn hoe violen spelen. Ik moet dus echt een heel goede streektechniek hanteren om een mooie klank uit viool 1 te krijgen. Terwijl dat lang niet zo nodig is bij viool 2.

    Bij allebei de violen hebben we heel bewust en precies snaren uitgezocht. Het toeval wil dat, op de A-snaar na, op beide violen dezelfde snaren zijn gekomen, verschillende merken. Ik heb die A-snaar van de violen eens geruild, gewoon uit nieuwsgierigheid, maar dat is geen succes.

    Jullie gedachten hierover? Waarom is het zo verschillend en zou er een manier kunnen zijn waarop mijn mooie viool makkelijker te spelen is? (Is dit trouwens 'aanspreken'?) Kan een vioolbouwer iets betekenen hierin?

    Dank jullie wel!
     
    Laatst bewerkt: 17 feb 2019
  2. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Hier is me iets onduidelijk. Op beide violen dezelfde snaren (behalve de A) maar verschillende merken. Dan zijn het dus toch verschillende snaren, hetgeen het gedrag in bespeelbaarheid (mede) zou kunnen verklaren. Hoewel je de keuze van de snaren hebt geoptimaliseerd voor het instrument. (Snaaranalyse in Zutphen neem ik aan).
    Goed aanspreken betekent dat de toon gemakkelijk tot klinken komt. Als er verschil zit in de aanspraak kan dat verschillende oorzaken hebben die zijn toe te schrijven aan de bouw en/of afstellen van het instrument. Zo kan een viool slecht(er) aanspreken als de stapel te dicht bij de kam staat of onder een te grote spanning tussen de bladen staat. Ook kan de oorzaak liggen in een verkeerd afgesteld staartstuk of zelfs de eindknop. Als de instellingen niet optimaal zijn, gaat er energie verloren. Tussen beide instrumenten zou daar verschil kunnen zijn. Het materiaal van de kam en de kam zélf hebben ook invloed op de aanspraak. Die kan tussen beide instrumenten ook verschillen. Het is nog niet zo eenvoudig vast te stellen waarom het ene instrument wel beter aanspreekt en de andere niet.
     
  3. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Op allebei de violen zitten dezelfde snaren.
    G: Cantiga
    D: Obligato medium
    A: viool 1 Obligato soft, viool 2: Jargar medium
    E: Pirastro Gold

    Viool 1 is in Zutphen geweest, viool 2 met de vioolbouwer hier gedaan.`

    Je reactie geeft in ieder geval aan dat 'het temmen van een wild paard'-gevoel niet uit de lucht gegrepen is. En dat er dus wel iets in te veranderen zal zijn?
    Ik denk erover om met de viool naar de vioolbouwer te gaan. De kam moet misschien ook eens vervangen worden en de toets heeft deukjes.... Dus ik heb toch wel redenen...
    De vioolbouwer hier heeft deze viool niet afgesteld, dat is door een andere bouwer gedaan. De vioolbouwer hier heeft wel viool 2 afgesteld en daar ben ik dus heel tevreden over. Misschien dus toch wel eens een goed idee om hem er eens goed naar te laten kijken?
     
  4. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Kun je dit uitleggen?
     
  5. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Ga het proberen:

    Door de haren van de strijkstok wordt de snaar in trilling gebracht. Via de kam en stapel worden boven- en onderblad in beweging gebracht waardoor de lucht in de corpus en daar buiten eveneens trilt en uiteindelijk via onze oren wordt waar genomen. Als de kam niet optimaal is gesneden en de stapel staat verkeerd moet er méér energie in worden gestopt om de trilling te genereren. Niet alle aangeleverde energie wordt dan gebruikt voor het opwekken van de trilling. Soms kunnen systemen elkaar tegen werken. Zo kan een verkeerd afgestelde lengte tussen kam en staartstuk er voor zorgen dat er energie wordt geabsorbeerd die daardoor niet ten goede komt aan het opwekken en hoorbaar maken van de trilling. Of de niet optimale stapelpositie werkt doorgifte van de trillingen tegen: de bladen zijn mogelijk in tegenfase met die van de kam. Er is fysisch gezien nogal wat gaande bij het hoorbaar maken van trillingen. Als er dan energie niet efficiënt wordt aangewend moet er dus meer energie worden aangeleverd om hetzelfde effect te bereiken ten opzichte van een instrument wat wél optimaal functioneert.
     
  6. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Met meer energie leveren, bedoel je dan forser strijken? Gaat een niet goed afgesteld instrument ten koste van de resonantie?
     
  7. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Ja, meer stokdruk, meer haren op de snaar. Meer energie om diezelfde klank en volume te genereren.

    Het hangt er van af wat jij er onder verstaat en wat ik daar onder versta. Ik denk dat die resonantie er wel zal zijn zijn, alleen kost het meer inspanning (energie) om het te laten gebeuren. Het gaat met een niet optimaal afgesteld instrument allemaal veel moeilijker. Het kan ook zijn dat bepaalde gewenste klanken zich niet laten horen.
     
  8. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Mmm, dat is met mijn viool niet aan de hand. Volume zat en klank is prachtig. Ik kan juist niet zo'n mooie klank maken als ik meer stokdruk gebruik. Dan wordt het schel, al met een stok die iets zwaarder is.
    Ik kan mijn viool, als ik goed strijk, prachtig laten gillen. Geweldig gewoon.
    Maar hoe fors en zwaar hij is, hij lijkt gewoon dus wel heel sensitief.

    En meer resonantie is ook niet nodig... dan zou het juist teveel worden. Het is nu al echt geen saaie viool aan klank wat eruit komt....

    Alleen moet je dus heel precies strijken, niet scheef, precies genoeg haar, juiste (weinig) stokdruk, maar wel goed in de snaar.... dus niet zomaar te spelen en niet met iedere (goede) stok.
     
  9. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Jij hebt denk ik een andere definitie van 'resonantie' dan ik heb. Ik versta onder resoneren, meetrillen. Dat is heel gemakkelijk te demonstreren bij een correct gestemde viool. Zo kun je in Pos. I de g op de D-snaar (derde vinger) aanstrijken en als je de juiste frequentie te pakken hebt en het strijken plotseling staakt, klinkt de open G-snaar mee. Idem bij de b (Pos. I) pink op de E-snaar: aanstrijken en plotseling stoppen. Als het goed is en je dus zuiver speelt, hoor je dezelfde toon. En zo zijn er vele tonen meer. Het zijn allemaal boventonen van de losse snaren. Heel belangrijk om te controleren of je nog steeds zuiver speelt! Doe je dat dan verrijk je daarmee je klankspectrum, het geeft verdieping.
    Dit is mijn interpretatie van het begrip 'resonantie'.
    Het is natuurlijk mogelijk dat jij daar wat anders onder verstaat, maar als we dat duidelijk kunnen maken treedt er geen verwarring op.
     
  10. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Nee hoor, dat is precies ook wat ik er onder versta.
     
  11. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Oké, ik heb de violen eens vergeleken op resonantie en wat ik dan ontdek is wel heel apart. Ik nam die B op de E-snaar, om te vergelijken. Bij viool 1 moet ik dan, om die resonantie te krijgen, inderdaad veel preciezer spelen. Precies zuiver en precies de goede streek.
    Ik denk dus dat je toch gelijk hebt.

    Mijn viool is ooit eens in zijn koffer van een tafel af gegleden. Ik maakte me toen druk om de stapel, maar de vioolbouwer zei dat er niks aan de hand was. Toch heb ik vanaf dat moment gehad dat hij minder prettig speelt. Maar heb me toen verteld dat dat tussen mijn oren zit. Zou dat toch....
     
  12. Muzirene

    Muzirene |♫♫|♫

    Lid geworden:
    23 apr 2012
    Berichten:
    2.202
    Homepage:
    Ik was het zat en ben met mijn viool naar een vioolbouwer gegaan. Ontdekking: een scheurtje van ongeveer 3 of 4 cm, haast onzichbaar, in de krans.
    Dus dat scheurtje is gelijmd. En ik moet gewoon wennen. Ik heb nu een heel andere, prachtige viool waar ik veel vrijer op kan spelen!

    Waarschijnlijk is dit scheurtje toch ruim 2 jaar terug ontstaan, toen de koffer met viool erin van de tafel gleed.

    Voortaan vertrouw ik mijn intuïtie. Ik vond toen al dat er iets mee was en dat blijkt ook zo te zijn. Hoe fijn dat dan je dochter dat inzicht kan brengen!

    Grappig is dat het nu ook een ander verhaal is met die stokken. Ik kan opnieuw gaan experimenteren!
     

Deel Deze Pagina