Beste Vioolfanaten, ben een strijkkwartet aan het componeren en gebruik nogal veel 'sul tasto' en 'sul ponticello'. Maar hoe duidt men in de partituur aan dat men terug in de normale positie moet spelen? Dank bij voorbaat. Groeten, Ludo(s)
Dag Ludo, Wanneer je een strijker weer gewoon wilt laten spelen, dan schrijf je in de partij 'ordinario'. Dat is italiaans voor gewoon. Francis
Dag Ludo, Hierbij voor de volledigheid alles op een rijtje. Van 'sul tasto' of van 'sul ponticello' ga je naar 'ordinario'; dit wordt echter steeds afgekort weergegeven met 'ord.' Je schrijft ook 'ord.' na 'col legno' (slaan met het hout van de boog). Na 'pizzicato' (getokkeld), altijd afgekort tot 'pizz.', schrijf je 'arco'. -Sommige componisten vergeten dat wel eens, vooral na een groot aantal maten rust. - Sul tasto wordt nooit afgekort, sul ponticello haast altijd tot 'pont.' Met demper wordt aangeduid met 'con sordino', zonder is 'senza sordino'. Moet je dat vaak vermelden, dan kan je dat afkorten tot 'con sord.' en 'senza sord. ' en zelfs tot 'c.s' en 's.s.', met het risico dat de strijker daar overheen kijkt. Sul tasto heb ik zelfs al vermeld zien staan met 's.t.' Maar omdat sul tasto van alle speelwijzen het minst wordt toegepast, is dat niet evident voor elke uitvoerende strijker. Een bartokpizzicato (de snaar omhoog trekken zodanig dat hij terug tegen de toets slaat) heeft een speciaal tekentje: een rondje met vanuit het midden een streepje naar beneden (tot over de rand van van dat rondje). Francis
sul tasto betekent op de toets. De violist speelt dan op de snaar ter hoogte van de toets. Je hoort dan een zachte, wollige klank. Omdat de snaar op die plaats weinig tegendruk kan geven (denk bvb aan een doorhangende hoogspanningslijn ), mag de violist bij sul tasto geen boogdruk geven anders gaat de snaar 'doorslaan' en dan krijg je gekras. Het tegenovergestelde van sul tasto is sul ponticello. De violist speelt dan zo dicht mogelijk tegen de brug (of kam), het stukje hout dat tussen de snaren en de viool zit geklemd. Daar is de tegendruk van de snaar heel sterk (de snaar is daar weerbarstiger) en de druk van de strijkstok moet vrij hoog zijn. De sul ponticello-klank is heel herkenbaar: snijdend en nasaal. Speelt de violist sul ponticello met weinig druk (in piano), dan gaat 'glijdt' de stok over de snaar en de klank is transparant en spookachtig. Brrr! Om te griezelen!
