In de begintijd van mijn cellolesssen liet mijn lerares mij de stukjes, die we behandelden uit Suzuki deel 1, uiteindelijk ook uit het hoofd spelen. Ze vond het goed voor de ontwikkeling om uit het hoofd te leren/kunnen spelen. Ik vond het wel moeilijk om, naarmate ik meer stukjes leerde spelen, ook de vroegere stukjes nog uit het hoofd te kunnen spelen. Gaandeweg kwamen er meer boeken bij (Lee, Feuillard) en hierdoor ging de focus nog verder uit naar de ontwikkelingen op het gebied van cellospelen en tegenwoordig zijn we eigenlijk niet meer bezig om de stukjes uit de boeken, naast de oefeningen hieruit, ook nog uit het hoofd te kennen. Dit vind ik op zich niet zo heel erg, want er gaat al genoeg tijd zitten in het oefenen en het mezelf eigen maken van alle overige aspecten van het cellospelen. Maar het nadeel is dan wel weer dat ik geen muziek paraat heb als ik elders een cello kan spelen en mijn boeken niet bij de hand heb. Ik ben dus benieuwd hoe belangrijk jullie het vinden om, naast alles wat er al bij leren cellospelen komt kijken, uit het hoofd te blijven leren spelen en om uit het hoofd te kunnen spelen.
Leuke vraag! Laat ik beginnen met vertellen dat ik makkelijk uit mijn hoofd leer. Dat kan mijn mening op z'n zachtst gezegd wel kleuren. Uit het hoofd spelen heeft m.i. de volgende voordelen: - je kunt dus inderdaad ergens anders zonder boek nog leuk spelen; - je hoeft niet meer op bladmuziek te turen tijdens het spelen en houdt zo meer 'ruimte' over om naar jezelf te luisteren en je spel aan te passen. Mooi proberen te intoneren. Maar daar kom je ook aan toe als je even teruggrijpt op heel makkelijke stukjes en je dan dwingt om extra mooi te spelen. - ik speel meer ontspannen zonder bladmuziek. Maar het is ook lang niet zo dat ik álles uit mijn hoofd kan spelen. En daarom helpt toch wel een blik op de bladmuziek een handje. Risico's heeft het ook: - slordigheid kan er zo insluipen en zo noten te kort of te lang laten duren, foute noten. Moet dus regelmatig de bladmuziek erbij nemen om het nog eens na te kijken. Geen fijn klusje, maar 't moet wel om niet volledig te 'verwilderen'. - onaangename bron van stress om het MOETEN, terwijl het niet echt wil lukken. Er zijn mensen die prachtig kunnen spelen, maar haal niet hun boek weg... Vraag je dan af wat belangrijker is. Bij die Wereldmuziekgroep hebben we ook wel dat ons een melodietje wordt voorgespeeld waar we geen bladmuziek van hebben. En dat moeten we dan op het gehoor leren. Wat een worsteling, wel voor de één meer dan de ander, maar je gaat er zoveel beter van luisteren. We moeten het dus uit ons hoofd kunnen spelen. Door geen noten te zien en geheel op je gehoor te werken, houd je ruimte over om het stuk te snappen. Je let meer op hoe het opgebouwd is en ik denk dat je zo zelfs sneller toe komt aan bedenken hoe je het mooi kunt uitvoeren (op- en afstreken en andere strijktechnieken). Maar dat kan te maken hebben met mijn 'kleuring'.
Judith, Ik houd me er niet heel sterk mee bezig en zou dat wel iets meer willen. Soms speel ik een melodie die ik ken zomaar even, om het op gehoor spelen te trainen. Wat ik wel merk, bij stukken die ik goed ken: als ik het zicht op de noten even kwijt ben, ga ik gewoon door. Ofwel: mijn spel is al iets verder dan mijn ogen
Dank jullie alvast voor jullie visie hierop. Leuk om jullie mening te horen. Ik merk wel dat de melodielijn van veel stukken best wel in mijn hoofd zit. Als ik een voor mij bekend stuk speel en ik speel een foute noot, dan hoor ik het vaak al eerder dan dat ik het merk op basis van het notenlezen. Maar als ik wat verder ben in ontwikkeling, als mijn basis zogezegd wat steviger is en ik mijn aandacht al wat naar andere zaken kan verleggen, ga ik mezelf weer wat meer bekwamen in het uit hoofd spelen. Ik denk ook wel dat hoe verder je bent qua ontwikkeling, techniek en klankgehoor/-herkenning, dat uit het hoofd leren spelen ook wat eenvoudiger zal zijn of wellicht wat sneller zal gaan en dat stukken meer kunnen blijven "hangen".
Ik speel heel gemakkelijk uit mijn hoofd, maar dat gaat niet helemaal vanzelf. Moeilijke stukjes moet ik wel echt oefenen. Maar dat doe je toch als je een stuk leert spelen, en na een paar keer gaat dat dus ook uit mijn hoofd . Ik ben trouwens een slechte prima vista speler... Dus snel uit mijn hoofd spelen is een soort van compensatie. Voor orkest ook heel gunstig, want ik schiet in de stres van snelle stukken. Maar als ik al weet wat mijn vingers moeten doen, dan komt het wel goed. Op les speel ik meestal wel gewoon van blad, maar als ik een stuk een paar keer gespeeld heb, kan het zomaar zo zijn dat de muziek wel voor me staat, maar dat ik eigenlijk niet meer lees en alleen maar naar het globale verloop kijk. Grappig hierbij is dat ik ook vaak even naar de piano partij moet kijken om te weten wat de begeleiding doet, en ik dat dan dus ook kan plaatsen. Daar heb ik veel meer aan dan oefenen met een metronoom. En als ik uit mijn hoofd speel, kan ik veel beter letten op dynamiek, mooie cellotoon en vibrato. Dat laatste heeft waarschijnlijk te maken met dyslexie; lezen vraagt kennelijk veel van mijn werkgeheugen . De laatste tijd heb ik uit mijn hoofd spelen wel meer getraind. Dat was noodzaak. Ik woon op twee plekken en speel cello op beide plekken. De laatste tijd vergeet ik mijn bladmuziek wel eens, en dan moet ik wel. Gelukkig kan ik op dit moment de vorige (2) stukken die ik gespeeld heb en het stuk waar ik nu aan werk (ongeveer 1 blz) uit mijn hoofd. Van het stuk daarvoor ken ik nog ongeveer de eerste bladzijde uit mijn hoofd. Ik zou daarvoor nu wel weer terug moeten naar de bladmuziek, maar dan is dat ook wel snel weer terug, denk ik. Voor etudes doe ik trouwens wel veel minder mij best, die speel ik wel van blad/dan wel heb ik de bladmuziek nodig om de globale lijn te herinneren.
Blijft een interessant onderwerp. Ik leer stukken maar moeilijk uit mijn hoofd, maar ben het wel helemaal eens met de andere personen dat het belangrijk is en het je helpt om een stuk te doorgronden en er meer muziek van te maken. Ik ben nu de laatste tijd meer bezig met andere soorten muziek en daardoor ook aan het meespelen met radio of op gehoor solo's proberen uit te vogelen en te spelen. Ik merk nu dat het iets beter begint te gaan om uit het hoofd te spelen. Grote voordeel is dat ik nu vooraf nadenk over wat ik wil spelen en hoe ik dat wil laten klinken. Dat is echt een andere manier van spelen dan snel a prima vista te lezen (en ook daar heb ik veel voordeel van, het is niet óf óf, maar én én) Kortom: ik zou het zeker blijven oefenen en doen. Niet teveel uitstellen voordat je basis weer verder is (vooral niet omdat je naar mijn idee namelijk altijd bezig blijft met de basis ....)
Ik ben het inderdaad eens met jullie, blijven oefenen om stukken uit het hoofd te spelen en reeds geleerde (en de favoriete) stukken te blijven herhalen is eigenlijk ook een onderdeel van het hele pakket cello/viool/ander instrument leren spelen. Het is natuurlijk sowieso geweldig voor de ontwikkeling van je algemene en muzikale geheugen.
Ik merk dat mijn handen soms gewoon beginnen te spelen zonder dat ik erbij stil sta. Dat gaat dan dus uit mijn hoofd. Vervolgens 'schrik' ik daar weer van, ga ik nadenken, zoeken waar ik ben...en dan gaat het mis!
voor de liefhebbers: http://www.thestrad.com/cpt-latests...on-why-memorisation-is-key-to-interpretation/
Jaaa, dit is een mooie zienswijze, het behandelt echter nog meer dan alleen het uit het hoofd leren spelen. Het gaat ook over interpreteren (waar we het in een ander topic over hebben) en dat je met de strijkstok het uiteindelijke werk (spelen, interpreteren) doet.
Mooi artikel, dank voor de link. Geweldig leuk hoe dit aansluit op dit topic en inderdaad het topic elders hier over interpretatie. Ik ga toch maar weer aan de slag om de stukken ook uit het hoofd te leren spelen. Ik merk al studerende, dat de muziek vaak toch ergens al in mijn hoofd een plekje heeft ingenomen, want als ik een foute noot strijk hoor ik al meteen dat het niet klopt met hoe ik het b.v. een paar dagen eerder speelde.
Tot op heden inderdaad ook niet gedaan . Voordat ik aan een nieuw stuk begin klap ik wel eerst de maten, zodat ik enigszins de duur van de noten en de maatsoort in mijn systeem krijg. "Sing the line to yourself".... ook dat zal ik eens gaan proberen . Ik denk dat ik mijn gezin hiermee ook een paar aangename momenten ga bezorgen
"Sing the line to yourself", dat advies kreeg ik ook van mijn leraar. Intussen heeft hij wel begrepen dat mij dat allerminst helpt, en daar is geen zangles tegen bestand. Maar als ik mij concentreer op de notenbalk, hoor ik de tonen ook van binnen.
De tonen 'van binnen' horen, zo deed Van Beethoven het ook! Nu kwam dat ook omdat de man doof was, dan 'hoor' je anders.
Ja, dat wordt over hem geschreven, en dat moet ook wel zo zijn met zijn doofheid. Maar ja, ik ben een beetje gevorderd cellist, om nou onder een noemer met Beethoven komen te staan... Bij het uit het hoofd leren spelen merk ik bij mijzelf, dat als ik het stuk technisch lekker op de rit heb (dat is dus meer dan alleen de noten netjes achterelkaar spelen), ik het eigenlijk wel uit mijn hoofd kan spelen. En dat het bij begeleidingspartijen wel langer duurt voor ik het zo kan spelen, want dan geen houvast aan een eigen melodie, ténzij de begeleidingspartij op zichzelf een mooie melodie heeft. Dat heb je bijvoorbeeld bij de klezmer Erets Israël. http://www.stifterhof.de/songs/06erets/erets_forC.pdf
Op zich kost het me weinig moeite om een melodietje uit het hoofd te leren en te spelen maar het gaat mis als er positiewisselingen aan te pas komen. Vaak speel ik dan op zich wel de juiste noot maar met de verkeerde vinger...
Per stukje lukt het me ook prima om het uit hoofd te leren, maar om alle stukken uit het hoofd te blijven kennen is zo moeilijk. Moet je alles steeds blijven herhalen...
Klopt, inderdaad door herhaling houd ik het erin en anders verdwijnt het weer. Maar als je op wat stukjes bent uitgekeken, is dat toch ook weer niet erg dat het uit je geheugen raakt. Ruimte voor nieuwe stukjes!
