Ik speel al 40 jaar op deze viool, maar als ik hoog op de A-snaar speel raak ik vrij snel de D-snaar en de E-snaar. Meer bij de kam spelen dus. Mijn G-snaar zit 7,5 mm van het einde van de toets af, terwijl 5 tot 5,5 mm normaal is voor de afstand snaar uiteinde toets. M’n E-snaar zit 5,5 mm van einde toets af, terwijl 3,5 mm normaal is, hoorde ik. Ik moet dus de snaren dieper indrukken om bij de toets te komen, wat lastig wordt voor snelle loopjes en dus meer tijd kost. De kam is door Max Moller &Zn gemaakt, maar is dus te hoog. Verder is vreemd dat de afstand van kam tot f-gat rechts 18,5 mm is (zie foto) terwijl de afstand kam linker f-gat 13,5 mm is. De toets is aan de smalle kant vrij smal 20 of 21 mm, terwijl de e-snaar rechtser zit in de zwarte ""fret"" van de toets dan de g-snaar op de toets vanaf de stemschroeven. M'n hals staat misschien een beetje naar rechts, waardoor de E-snaar er een beetje afloopt. Soms floept er wel eens een vinger van de e-snaar en toets af. De toets is weer wat rechter op de hals geplakt zodat links van de toets je nagel op de hals valt aan de g-snaar kant.De afstand van m’n A-D snaar op de kam was 13 mm, terwijl bij een leenviool was die afstand 11 mm bleek na grove meting met een schuifmaat. Een lagere kam met de snaren dichter bij elkaar zou het speelgemak misschien verbeteren. Lastig voor jullie vioolbouwers en -reperateurs om een goeie diagnose te stellen zonder de viool gezien te hebben, maar misschien geven onderstaande foto's een beetje beeld: Zou 2 mm van de hele kam afhalen de meeste problemen verbeteren?
De kam alleen lager maken is alleen een optie wanneer hij hoog genoeg is: een te lage kam zorgt voor een probleem bij het aanstrijken van de E snaar: de stok (het haar) raakt dan naast de snaar ook de rand van de C insnoering van het bovenblad. Een bezoek aan de vioolbouwer kan helderheid verschaffen over een andere mogelijke optie: het uitnemen en opnieuw inzetten van de hals en dan recht en in de goede hoek.
Ik zou er niet te lang over nadenken en een vioolbouwer er naar laten kijken. Sowieso kan een nieuwe (schone) kam geen kwaad volgens mij. Gewoon een APK voor je viool laten uitvoeren zeg maar.
Als ik foto No.6 bekijk, lijkt me dat de hals er scheef in zit: te ver naar links (richting G-snaar). Of de inclinatiehoek juist is kan ik uit geen enkele foto opmaken. De kam is zeker te hoog gezien de ruimten tussen de snaren en de toets. Dat is voor de E snaar erg vervelend spelen omdat daar de snaarspanning het hoogst is en indrukken de meeste inspanning vergt. Als het kielhoutje dan ook nog te hoog is, wordt het helemáál ellende zelfs al bij spel in Pos. I, maar afgaande van de foto lijkt dat wel in orde. De afstanden tussen de snaren op de kam lijkt me teveel: standaard is zo'n 11 mm. Of de hals er opnieuw ingezet moet worden kan ik van hieruit niet beoordelen, mogelijk dat een kleine correctie met de toets al voldoende is, want een verschuiving van 2.5 mm naar de E-snaar brengt de zaak in balans (aan weerszijden 16.0 mm tussen kamvoet en f-gat) en dat moet te doen zijn met een toetscorrectie. Dan hoeft er niets te gebeuren aan het herzetten van de hals. Wat de reden is van de asymmetrie kan ik van hieruit ook niet beoordelen, mogelijk dat linker- en rechterhelft van het bovenblad niet symmetrisch zijn. Frits
Ik herken de assymmetrie overigens wel helaas. Enige tijd geleden viel me opeens op dat de toets van mn altviool niet in 1 lijn staat met kam/staartstuk. Als je dat eenmaal hebt gezien blijft het opvallen.
Als je de kam goed hebt staan, d.w.z. aan weerszijden van de kamvoeten evenveel lengte tot de f-gaten, en de toets staat dan niet in lijn zit er ook iets mis in de bouw. Wanneer zowel toets als de kam in lijn staan maar het staartstuk niet, dan zou een oorzaak kunnen zijn dat het eindknopje niet exact in het centrum -dus in het verlengde van de centrale lijn- is geplaatst. Wat ook wel eens voorkomt bij een houten staartstuk is dat 'ie niet symmetrisch is waardoor die dan scheef trekt. Bij de kunststof Wittner staartstukken (met geïntegreerde fijnstemmers) komt dat niet voor.
Wat ik zo met het blote oog heb kunnen zien is dat de hals niet onder een hoek van 90 graden op de klankkast staat. Uitnemen en inzetten van de hals zou dan noodzakelijk zijn om dat op te lossen.
Gaat het nog steeds over de viool van Vieuxtemps? Uit welke foto's kun je dat dan afleiden? Ik heb er niet een bij gezien die dat bewijst. Aannemende dat de hals er onder een hoek van 90° in zit, kun je ook nog besluiten een wig onder de toets te maken om de gewenste inclinatie te krijgen. Dan kan de hals verder onaangeroerd blijven.
