Chinese violen: bedreiging of buitenkans? (Antwoord: beide.)

Het is gemakkelijk schamperen over de muziekinstrumenten die bij bosjes uit China (of andere Oost-Aziatische landen) naar het westen worden verscheept. Sommigen lijken er behagen in te scheppen al die 'speelgoedviolen' te betitelen als 'brandhout'. En eerlijk is eerlijk, een aanzienlijk deel van de verscheepte goederen moet niet hoog worden aangeslagen als serieus instrument. Die hebben ook helemaal die pretentie niet. Wel is er een markt voor: wie slechts 200 euro wil neerleggen voor een studieviool, verwacht nu eenmaal geen apparaat waar je de rest van je leven op speelt.

De vraag is of dit imago van 'Chinese instrumenten' als goedkope dingetjes in het laagste segment niet tegelijk onrecht doet aan de waardevollere instrumenten die óók uit China komen.

Ook is de vraag of het onderwerp 'Chinese violen' niet zoveel sentimenten oproept dat een zakelijke discussie over de kwaliteit bij voorbaat al gedoemd is te mislukken. Het staat buiten kijf dat de economische draak China een enorme speler op de markt is en nog veel meer gaat worden. De Chinese prijsstelling is moordend voor de westerse concurrenten, en ik snap heel goed dat mensen die van instrumentenbouw en -verkoop moeten leven, met stevige anti-gevoelens kijken naar die draak.

Maar wat betekent het voor de consument? Die kan slechter uit zijn als hij genoegen neemt met mindere kwaliteit (voor een verleidelijke prijs) terwijl hij voor het dubbele bedrag het tienvoudige aan speelplezier en muzikaal genot zou hebben gehad. Maar ook dan blijft het de afweging van die consument. En de consument kan natuurlijk een stuk beter uit zijn, als hij voor hetzelfde geld een veel beter instrument uit China kan betrekken dan bij Europese bouwers. Of voor veel minder geld een gelijkwaardig instrument.

Ik ben oud genoeg om me te herinneren hoe dat liep op de gitaarmarkt, waar Japan in de jaren zestig louter matige tot slechte kopieën van westerse instrumenten inbracht. Tot ze halverwege en eind jaren zeventig veel kwaliteitsbewuster gingen produceren, en er Japanse instrumenten kwamen die zich duidelijk konden meten met hun westerse evenknieën - in kwaliteit, en steeds meer ook in prijs. Dat heeft te maken met de hogere levensstandaard in Japan vergeleken met China. Inmiddels heeft 'Made in Japan' een absoluut gunstige connotatie op de gitaarmarkt, en komen uit China hoofdzakelijk goedkope gitaren. Maar ook die goedkope Chinese gitaren zijn van een heel behoorlijk niveau, en lijken maar weinig op de goedkope kopietjes die Japan aanvankelijk op de gitaarmarkt bracht. China pakt het meteen goed aan, kwaliteitsbewust. Ongetwijfeld zien we China over tien jaar ook in het betere middensegment gitaren.

Wat de strijkinstrumenten betreft, lijkt het er op dat China al in dat betere middensegment is terechtgekomen. Maar krijgt de kwaliteit van die betere instrumenten een eerlijk onthaal? Hopelijk vindt de westerse vioolbouw onder de Chinese druk een manier om een vooraanstaande marktspeler te blijven, wellicht koersend op kwaliteit en op innovatie. Maar ja, innovatie? In een sector waar traditie en conservering belangrijker zijn dan moderniteiten, is innovatie geen toverwoord.

Wat wel kan, is de markt vergroten. Was vioolspelen of cellospelen ooit voorbehouden aan de elite, tegenwoordig kan - financieel gesproken - iederéén 'een beetje' vioolspelen, of althans een poging in die richting ondernemen. Een grotere markt is ook gunstig voor Europese instrumentbouwers, zowel op het gebied van onderhoud en reparatie, als voor de afzetmogelijkheden van de handgebouwde betere instrumenten voor mensen die méér willen. Dat betekent dat er ook reclame gemaakt moet worden voor het spelen op strijkinstrumenten - en waarom zou de sector dat niet doen?

Ik zie geen heil in het continu en generaal negatief bejegenen van Chinese instrumenten. China is een land van massaproductie, maar ook van een lange muziekcultuur en expertise in handgebouwde instrumenten, het gebruik van goede houtsoorten etc. Het land heeft gewoon veel potentie voor de betere instrumenten. De afzet daarvan is niet tegen te houden, en zal de prijzen in het westen best onder druk zetten. Aan de Europese vioolbouwers de taak te bewijzen dat ze hun prijsniveau waard zijn. Dat vereist vakwerk en een goede relatie met de klanten, liever geen gemakkelijke negatieve retoriek.

 

Chinese violen zijn mits goed opgetuigd en speelklaar gemaakt en mits afkomstig uit een betrouwbaar atelier heel goed als studie-instrumenten toe te passen. Wie zelf geen kennis heeft van het fatsoenlijk speelklaar maken en optuigen van een strijkinstrument komt voor een Chinese viool van enige kwaliteit toch bij een vioolbouwer terecht. Tweehonderd euro is dan een onhaalbaar bedrag, in weerwil van wat hier en daar beweerd wordt. Vierhonderd tot achthonderd is dan eerder een ondergrens. Het "brandhout" dat soms ook nog voor te hoge prijzen wordt aangeboden door allerlei "vioolverkopers" zou natuurlijk verboden moeten worden, maar daarover zijn we het hier allang over eens.
Dat Chinese violen bijdragen aan het uit de elitesfeer halen van het vioolspel lijkt mij een onzinbewering. Het bespelen van een instrument vraagt om lessen van een leraar. Dat is de grootste kostenpost in verhouding tot het huren of aanschaffen van een eenvoudig instrument. Dat het vioolspel wellicht enigszins uit de "elitesfeer" is gekomen (als dat al zo is) is te vergelijken met tennis; eens voor de happy few, nu bijna een volkssport.
Het afgeven op Chinese instrumenten is overigens in de vioolbouwwereld tegenwoordig behoorlijk verstomd: menig vioolbouwer verkoopt en/of verhuurt Chinese instrumenten.
Of innovatie alleen afkomstig is van het aanbod is natuurlijk de vraag; aan de vraagkant is er ook weinig beweging. Violen van carbon zijn bij wijze van spreken er al, maar niemand wil ze hebben.
Toch is er de laatste jaren een revolutie in de strijkinstrumenten aan de hand: strijkstokken van carbon, koffers van kunststofschuim en carbon, snaren van hypermoderne kunststoffen etc. (trouwens, allemaal ontwikkelingen die met name in Europa en de VS zijn gestart en daarna nagevolgd door Azië)

 

Frits, kun je mij uitleggen waarom Chinees vuren of Chinees esdoornhout van mindere kwaliteit zou zijn dan Europees vuren of Europees esdoorn? Heeft het hout daar een andere celstructuur? Of is dit weer één van de vele aannames die we graag willen lezen om een bepaald product tot "iets minder" te kunnen bestempelen? Je schrijft "er zijn best redelijke Chinese violen te koop". Waarom schrijf je niet "er zijn best heel goede Chinese violen te koop"? Waarom blijven Chinese violen altijd steken in de categorie "redelijk"? Waarom hebben de Chinezen in jouw ogen "geen ervaring met het bewerken van inheemse housoorten in de toepassing van strijkinstrumenten" ? Ze maken toch al tientallen jaren violen en zolang duurt het echt niet om dat vak prima te leren. In Cremona leer je het in vier jaar! Wat geen ervaring?

De Chinezen bewerkten en lakten al hout toen onze voorouders nog in beestenvellen rondliepen, waar práten we eigenlijk over? Ik denk dat die vele "klankkasten" waar je het over hebt een kwaliteit hebben waar menig vioolbouwer hier alleen maar jaloers op kan zijn. De zogenaamde Chinese massaproducten van "geperst karton" of triplex worden door de serieuze sites helemaal niet aangeboden, die bieden, en de close-up-foto's bewijzen het, prima spul.
Je schrijft dat de Nederlandse vioolbouwer steeds meer reparatiewerk aan Chinese violen krijgt. Maar beste Frits, ze leefden toch ook al jááren van reparatiewerk aan Franse, Italiaanse en Duitse violen?

Ik heb nu verschillende Chinese violen/altviolen gekocht en geen daarvan was verkeerd afgesteld, had een verkeerd gesneden kam of had een te hoog kielhoutje of een te hoog zadel: ze waren prima afgeregeld! Het enige wat de klankkwaliteit negatief beïnvloedt is de kwaliteit van de snaren. Nou, die heb je zó vervangen. En dan kun je voor weinig geld een prima instrument hebben, tenminste als je beoordelingsvermogen niet beïnvloedt is door grote namen en hoge prijzen.

 

Het is en zal altijd een discussie blijven, ik heb uit noodzaak een nieuw 7/8 cello aankocht, bij Pro Arte in Antwerpen,er stond bij dat het een concert instrument was, ik nam het eigenlijk met een korreltje zout, daar de prijs in mijn ogen best mee viel. De strijkstok heb ik zelf gekozen, niet uit het pakket omdat die ook een serieuze invloed heeft op het. Instrument, ze hebben me twee cello's laten horen, ze hadden twee verschillende soorten snaren opgelegd, ik heb die puur op gehoor gekocht, ik vond de mijne mooi klinken.
Ik ben pas serieus verrast geweest bij mijn leraar, hij testte mijn viool uit en vond hem zelfs beter dan zijn cello, die hij tweedehands gekocht had en naar zijn mening nadien teveel voor betaald heeft. Ik heb zelf op later niveau geen ander instrument nodig, en mijn cello is zeker zijn concerttitel waardig. Ik was stomverbaasd want ik had dat nooit verwacht, hij heeft een paar lessen na elkaar herhaald dat ik het nu wel geloof. Een studente voor mij zal nog een andere cello nodig hebben als ze verder wil gaan.
Ik geniet iedere keer van het moment. Dat hij hem stemt, hij speelt er een werkje op. Ik moet toegeven dat Ik hem ook zie genieten. Als ik wat beter kan spelen ga ik wel nog naar een betere boog moeten uitkijken, het is een betere beginners boog. Absoluut geen springboog. Ik weet dus waar ik weer voor spaar.

 

Ik geloof, Frits, dat dat helemaal niet vreemd is: veel mensen hier in Europa hebben dezelfde vooroordelen over de kwaliteit van het Chinese hout en de kwaliteit van het Europese hout dan jij hebt en áls je dan in Europa wilt verkopen.. Dat heeft dus niks te maken met het feit dat zelfs de Chinezen de voorkeur geven aan Europees hout, het heeft te maken met verkooptechniek! De Chinezen vermelden er ook telkens zeer specifiek bij dat het instrument gemaakt is van Europees hout: bedoeld voor klanten die denken dat Europees hout beter is!

Je opmerkingen over de invloed van de grondsamenstelling op de kwaliteit van het hout is natuurlijk waar; maar wáár wordt dan wetenschappelijk vastgesteld dat de kwaliteit van Chinees hout door de samenstelling van de bodem lager is dan de kwaliteit van Europees hout? Noem het onderzoek! Geef een titel! Dan kan ik het nalezen! Dat Chinees hout anders van samenstelling is dan Europees hout geloof ik best! Maar slechter? Is de kwaliteit van het vakwerk niet bepalend voor de kwaliteit van het instrument? Stradivari gebruikte ook niet altijd het mooiste hout, maar is het móóiste (hoe subjectief!) hout ook hetzelfde als het béste? Is dát wetenschappelijk aangetoond? Noem de literatuur, ik snel naar de bibliotheek en ga het lezen!

 

Men kan het misschien wel uittesten welk hout er beter is, maar ik zou dan nog het verschil niet kennen, je moet eigenlijk al viool of cello bouwer zijn om het verschil te weten, als speler ga je af op het gehoor en de zaak waar je je instrument koopt, je loet op anderen vertrouwen dat je een goed instrument koopt.
Hetzelfde van de strijkbogen, als ik de eerste keer de verschillende soorten en prijzen zag viel ik bijna achterover, zoveel keus, soorten hout tot carbon, mijn leraar vertelde dat de betere soort hout voor strijkbogen aan het verdwijnen is, en als ik nog een hele goeie boog wil ik er niet veel jaren over mag laten gaan, dat die bogen onbetaalbaar zullen worden. Ik hou me voor om dit voor mijn verjaardag cadeau te doen. Het zal een zoektocht worden, een goeie boog zoeken .Ik heb er dan twee dat miskomt toch niet. ik hoop een goeie zaak te vinden dat ik een paar dagen krijgen om een paar bogen uit te testen. Ofwel ga ik met mijn leraar op stap om zijn advies mee te krijgen, als hij dat ziet zitten natuurlijk.
Al die dingen samen maken nog maar een klein deel uit van het resultaat, het kunnen bespelen, talent hebben, oefenen, enz. Twee personen gaan uit een instrument er andere dingen uit kunnen halen, dus wie kan er maatstaven plaatsen ? Hoe kun je als liefhebber op,maatstaven voortgaan?
ik heb altijd op gehoor gekocht en nooit de goedkoopste en nooit de duurste, en ik ben tevreden met wat ik heb.
Ik hoop dat er ooit wel meer duidelijkheid komt over de kwaliteiten van instrumenten, zodat het gemakkelijker wordt voor de klant om te kunnen kiezen.

 

Er blijft natuurlijk een groot verschil in instrumenten die uit China komen. Een deel daarvan is brandhout, goedkoop en slecht afgesteld. Maar mijn cello komt ook uit China en dat is wel degelijk een goed instrument (geen idee overigens waar het hout vandaan komt), dat ik bij een vioolbouwer gekocht heb. De vioolbouwer heeft de gehele afstelling gedaan, maar het dure werkt komt uit China. Daar zijn de lonen nu eenmaal lager.

Mijn cello is wel in een fabriek gemaakt, één persoon maakt de bovenbladen, een ander de achterbladen, weer een ander de ribben enz... Maar er is wel zorg aan besteed. En ook de bladen zijn bij elkaar gezocht en bij de ribben, zodat uiteindelijk een prima instrument (door meerdere handen gebouwd) ontstaat.

En ik heb mijn (nieuwe en Chineese) cello naast oude Duitse en Franse instrumenten in dezelfde prijsklasse mogen proberen, maar dit was gewoon de mooiste, dit instrument past bij mij... Bovendien is het een nieuw instrument dat ik helemaal inspeel, en naar mijn hand gaat staan en onder mijn stok nog groeit in klank, het is dus echt mijn cello... Hoewel ik de charme van oude instrumenten ook goed begrijp.

Volgens mij heb ik dit verhaal al eerder verteld... Maar duidelijk is dat het stempen "China" een instrument niet meteen minderwaardig maakt. Er moet echter wel eerlijk gekeken worden naar de kwaliteit en veel wat voor weinig wordt aangeboden op internet is inderdaad brandhout. Maar dat kan je van instrumenten die je bij een vioolbouwer koopt niet zeggen (Of de bouwer verstaat zijn vak niet, maar daar geloof ik niet in...).

Is het trouwens niet zo dat de kwaliteit van het hout ook afhankelijk is van het klimaat waar het in groeit. Te warm zorgt voor te brede groeiringen, wat het hout te zacht maakt. Te koud voor te te smalle jaarringen, wat het hout te hard maakt. En veel verschil in temperatuur tussen zomer en winter of over de jaren heen, is toch ook niet goed voor de jaarringen? Maar hier ben ik niet geheel in thuis.

Daphne

 

post 3

". Maar China heeft geen traditie noch ervaring opgebouwd met inheemse houtsoorten in de toepassing van strijkinstrumenten."

de erhu:

"De oorsprong van de erhu is terug te voeren naar instrumenten die meer dan 1000 jaar geleden in China werden geïntroduceerd."

pipa:

"The pipa appeared in the Qin Dynasty (221 - 206 BCE) "

en nog zon 30 gestreken instrumenten
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Chinese_musical_instruments

 

ow de pipa is geen strijkinstrument...

erhu wel

 

Het prijsverschil tussen sommige oude violen en sommige nieuwe is, dat nieuwe nog volop gemaakt (kunnen) worden en oude, waarvan de voorraad eindig is, niet meer. Veel strijkers hebben bij een oude viool (of oud meubel of kunstwerk) een warmer gevoel dan bij een nieuwe. Dat opgeteld bepaalt de prijs. Dat moet niet de handelaar verweten worden, maar de kopers die hoge bedragen willen betalen. Dat uit China wel eens iets moois en goed klinkends komt staat vast, hoewel er ook veel "violinshaped objects" van laag allooi vandaan komen, die de algemene reputatie van Chinese instrumenten geen goed doet. Daarbij moet nog worden aangetekend dat het prachtigste Himalaya-esdoorn met zijn zijdeachtige vlam in China al bijna geheel is weggekapt, en niet alleen voor instrumenten, maar ook voor prullaria en kastjes van Zweedse warenhuis kwaliteit. Nu kopen de Chinezen in het groot Karpaten-esdoorn uit Roemenië voor hun violenindustrie; die heeft weinig romantisch gehalte!

Tekst aangepast door Beheerder.

 

Weinig romantisch gehalte? Kwam Dracula daar ook niet vandaan? Hm..

 

Dracula was maar een virtuele (literaire) engerd. Vlad de 2e (de spietser), echter een hele echte griezel. Maar inderdaad, Transsylvanië/Walachije/Karpaten. Misschien heel geschikt vioolhout, maar een nogal lugubere omgeving. Lang geleden heb ik het kasteel van koning Vlad de 2e bezocht en ik vond het zelfs bij klaarlichte dag ronduit macaber. Ondanks het feit dat die 20.000 gespietste Turkse soldaten allang waren weggehaald.

Ronald

 

Welke hout soort bedoel je precies?

 

ik had zin om mijn artikel te verwijderen, het was te langdradig.
Maar de discussie over oude of nieuwe (Chinese) violen vind ik wel interessant.
De redenering dat de klant - koper - of gewoon "gek "de prijzen van violen omhoog jaagt en niet de handelaar vind ik wat contradictoir in terminis, een beetje kip-ei redenering.
Zover maar weer.
Waar kan ik goedkoop een nieuwe kam laten snijden en mijn viool na laten kijken?
Mijn budget is 100 euro.

 

Bij iedere vioolbouwer bij jou in de buurt.