Beste strijkers Mijn 2e kwartet in f# kl. t. op. 59 werd uitgevoerd op 17 oktober 2014 in de Komitas Koncerthal in Yerevan door het New Camerata strijkkwartet van het Armeens Staats Filharmonisch Orkest: 1e viool Tereza Natsjaryan, 2e viool Gayane Kakoyan; altviool Gor Hovhannisyan; cello Armine Petrosyan. Er zijn vier delen ! Allegro di sonata 2 Scherzando 3 Dolente 4 Finale Deze delen zijn op twee manieren onderling thematisch verbonden; het centrale 1e thema (aan het begin van het kwartet te horen in de cello en daarna meteen in de 1e viool) duikt bv. ook regelmatig op in de andere delen, polyfoon gecombineerd met de thema's van dat deel. De Finale, heeft eigen thema's, maar laat ook de belangrijkste thema's uit de voorafgaande delen de revue passeren. Mocht iemand geïnteresseerd zijn in de partituur, laat het maar weten. De videopartituur van mijn beide kwartetten is overigens ook te vinden op Youtube: Zijn er kwartetspelers op dit forum? Volgend jaar schrijf ik zeker weer een nieuw strijkkwartet. Al ben ik zelf gitarist, ik vind het strijkkwartet een prachtig medium, samen met het pianotrio trouwens.
Beste Rolf, Wat bijzonder moet dat zijn om een strijkkwartet uitgevoerd te horen door een strijkkwartet! En best een eind uit de buurt, hoe heb je dát voor elkaar gekregen? (daar word ik dan wel nieuwsgierig van!). Zelf speel ik niet in een strijkkwartet, alhoewel ik er wel een keer aan heb kunnen ruiken (gelegenheidskwartet, in het kader van een project in Arnhem Klassiek Open Podium). Dat smaakte zeker naar meer! Wie weet hoe het loopt, zo ook met de stukken die op de lessenaar gaan komen. Misschien die van jou.... Ik denk dat ik je kwartet vaker moet laten klinken om er thuis in te raken, te wennen en doorgronden. Dat lukt mij niet in één keer en zeker niet op een moment dat ik weet dat ik ook nog wat anders moet doen. In ieder geval gefeliciteerd met de uitvoering van je werk! met vriendelijke groet, Marcelita
Dankjewel Marcelita voor je felicitaties! Leuk dat je je de tijd gunt om mijn kwartet beter te leren kennen. Zelf geen strijker -wel verzot op strijkinstrumenten- ben ik altijd geïnteresseerd in wat strijkers vinden van mijn muziek. Hoe ik vaste componist ben geworden bij de Armeense Filharmonie is een wel erg lang verhaal... De kern is, dat ik mijn muzikale scholing vooral te danken heb aan mijn studententijd in St. Petersburg en zo een andere achtergrond heb dan veel Nederlandse componisten, ik vind meer aansluiting in het Oosten. In Nederland wordt het compositieklimaat beheerst door de Haagse school van Andriessen zal ik maar zeggen. Innovatief zijn is een must, vandaar al die experimentele muziek hier in Nederland. Maar mij spreken die stukken niet aan. Een Symfonie voor losse snaren is leuk bedacht, maar ik vind het zelf gewoon geen mooi werk, al kan ik het nog verdragen, Andriessen is zeker een vakman. Ik schrijf een tonaal kwartet in sonatevorm; daar zijn er al honderden van, dus dat mag in Nederland eigenlijk niet meer. Wil ik mijn muziek in de concertzaal ten gehore laten brengen, moet ik wel naar het buitenland. Ik schrijf wat ik het liefste schrijf en ga daar waar mijn muziek gewaardeerd wordt. Ik hoef er niet van te leven gelukkig en ik houd van reizen ;-) fijne dag verder Marcelita, Rolf
Dag Rolf, Hier een update, dat betekent dat ik weer eens je 2e kwartet ben gaan beluisteren. Het eerste deel, dus direct na het introductiepraatje. Daar gaat het nu over. Deze keer trof mij toch wel de mooie rol die je de cello hebt toegewezen! Als amateurcellist ben ik daar natuurlijk wel gevoelig voor. Er zijn veel cellopartijen waarvan ik blijheid voel van : ja, hier doe ik het voor! Ik kan je vertellen dat ik dat dus ook bij jouw kwartet had! Zeker daar zo vanaf 5;06 en vooral 5;15 - 6;41 mooie cellopartij. En heel mooi met cellosolo i.c.m. pizzicato bij violen! Daarna begint weer wat pittiger en ook daar is de cellopartij mooi pittig erbij. Bij 9;39 naar ca. 11;04, eigenlijk wel gewoon naar het eind ook heel mooi. Heb je iets met bassisten/baslijnen? Ik kreeg nogal eens het idee dat de andere partijen aan de bas werden "opgehangen" ipv dat de bas/cello bij veel composities een soort 'begeleidingscorvee' heeft. De eerste 5 minuten...eh, lastig. Ik vind het een hele 'brei', maar kan het zijn dat de acoustiek en/of de opname niet geheel optimaal waren? Bij het introductiepraatje hoor ik al een galm. Het eerste begin tot ergens bij 2;20 gaat het eigenlijk nog heel mooi, maar daar ergens begint iets dat ik als 'brei' hoor dat dan weer bij 2;58 weer mooier tot zijn recht komt. Ik ga nog wel eens een keer luisteren naar die zgn. 'brei'. Bij de langzame delen gaat het veel beter. Daar komen toch de mooie cello melodielijnen mooier uit. Wellicht tot een volgende keer/bespreking. Met vriendelijke groet, Marcelita PS "Groene Piet": lijkt toch een beetje 'narrig' dat hij groen is geverfd, vanwege de NL Pietendiscussie. Was dat de bedoeling, of moet ik het anders zien?
Dag Marcelita, leuk om te horen dat het kwartet je niet heft losgelaten ;-) Ja, je hebt wel een beetje gelijk van de "brei" aan het begin van het kwartet, het is voor een deel de galm van de zaal, maar zeker ook een deel mea culpa: ik heb het de musici niet altijd even helder gemaakt wat in de partituur op de "voorgrond" moet komen. Bijna altijd spelen alle stemmen meteen bij de expositie tegelijkertijd verschillende belangrijke thematische lijnen, in mijn volgende kwartet moet ik dat iets meer doseren en wat rustiger alles introduceren, bv. solo of met een rustiger homophone begeleiding. Zoals deel IVook in dit kwartet begint, is beter. En ik heb inderdaad iets met de baslijnen! De buitenste stemmen in een zetting zijn m.i. de belangrijkste. Een interessante, melodische baslijn in uitstekend kontrapunt met in elk geval de bovenste stem is een must voor een goede compositie, zeker een van de top 10 items voor een checklist! En ik ben verzot op het lyrische karakter van de cello, ga zeker nog eens een nieuwe cellosonate schrijven! Ken je mijn eerste sonate in dkl.t. op 51? Een groot vierdelig werk, waarvan de videoscore op youtube is te vinden. Hier is een link naar het laatste deel, dat in karakter grote contrasten heft: In 2015 kun je een live indruk krijgen op youtube, waarschijnlijk in Mei. Nou Marcelita, jij boft maar dat je zo'n mooi instrument als de cello spelt! Hartelijke groet, Rolf
Ha dag Rolf, Ook jij dank voor je reactie en link naar je eerste cellosonate! Intussen heb ik al een stuk gehoord van het 4e deel van je kwartet en dat speelt nu verder. Inderdaad veel rustiger, meer ruimte voor de melodielijnen van het kwartet. En hier hoor ik al meer variatie wat betreft voorgrond-achtergrond van de partijen. Maar je voornemens klinken mij eveneens als muziek in de oren. Je gaat waarschijnlijk ook wel de delen waar we het over "brei" hadden, verder voorzien van aanwijzingen op het gebied van dynamiek. Het derde deel, dolente, daar heb je ook een hele mooie cellopartij neergezet; het hele deel is goed te volgen, geen brei/mistwolk. Maar op de één of andere manier betrap ik mij erop dat ik zit te wachten op een soort hoogtepunt dat dan niet komt. Waarschijnlijk ben ik een beetje 'geprogrammeerd' in bepaalde verwachtingen...of heb ik iets gemist? De cellosonate die je laat zien: eigenlijk is het vreselijk moeilijk om jouw muziek gedigitaliseerd goed te kunnen volgen. Je krijgt daar eigenlijk geen mooi beeld van. De pittige pianopartij speelt de digitale cello helemaal weg. Ik hoop dat het onder betere acoustische omstandigheden wordt uitgevoerd en opgenomen, zodat het veel beter tot zijn recht komt! Het lijkt mij overigens heel fascinerend om als musici samen met een componist een nieuwe compositie tot leven te brengen. Het procesmatige in de voorbereiding dus. En dus ook voor jou om aan degenen die het gaan spelen zien duidelijk te maken wat je bedoelingen zijn. En hoeveel ruimte wil je de musici geven, dat soort vragen en overwegingen. De cello is zeker een fantastisch instument: niet voor niets dat ik het heb gekozen en velen met mij (en veel muzikale 'herkansers', die na een ander instrument toch voor deze hebben gekozen, ook ik) Met vriendelijke groet, Marcelita
Dankjewel Marcelita voor je reactie en je vasthoudendheid om grip te krijgen op mijn strijkkwartet ;-) Ik neem je commentaar serieus want waar je twijfels hebt c.q. andere verwachtingen over het verloop van de muziek, had ik ze ook als ik eerlijk ben. Toen het langzame deel klaar was, had ik zelf ook vaag het idee dat een "hoogste top" ontbrak. Het stuk is eigenlijk een soort afgetopte "tafelberg" geworden: er is zeker voldoende intensiteit in het midden van het stuk, maar er ontbreekt inderdaad een climax. Ergens moet er een moment komen waar het even gewoon niet intensiever kàn, een punt waar de muziek ineens overkookt, zoals iemand die plotseling door verdriet wordt overmand, een verpletterend besef dat je ineens kan raken. Het elegisch karakter van dit kwartetdeel vráágt dit, zoals jij ook aanvoelde als ik je goed heb begrepen. Je "programmering" is gewoon een goed esthetisch oordeel, voor een duidelijk romantisch stuk. Want natuurlijk is deze "programmering" pas in de Romantiek ontstaan. In de Barok tref je zulke heftigheid nog niet aan en blijven scherpe contrasten binnen een deel ook achterwege. Zo kan een heel stuk lang een soort "tristesse douce" klinken, zonder ontwikkeling. Je verwacht die niet en je weet het ook: deze muziek voert niet naar een woeste bergtop. We blijven in het heuvelland, waar wel plaats is voor de melancholie van vergeelde bladeren op het bospad. Ik ervaar dit geregeld zo bij Bach, en het blijft prachtige muziek, zo'n langzaam deel van deze Meester, vooral met viool... Maar inmiddels luisteren wij met andere oren naar muziek met een duidelijk romantische stijl, zoals dit kwartetdeel, dat ook "elegie" had kunnen heten. Wat is a.h.w. een compositorische "must do" bij een elegie, waaraan ik waarschijnlijk onvoldoende gehoor heb gegeven? Volgens mij ofwel: -een middendeel dat a.h.w een droom van voorbijgegaan geluk uitdrukt (b.v. zoals in de Marcia Funèbre van Chopin's pianosonate in bes kl.t. ) -afsluiting van het van het middendeel door een luide, emotionele climax (zoals bv. aan het eind van de cadenza van het Adagio uit het gitaarconcert van Rodrigo (het Concierto de Aranjuez)) -een extreem geïntensiveerde reprise van het droefgeestige beginthema. Beter nog: een combinatie van deze kenmerken. De Elégie voor cello en piano van Fauré gebruikt zelfs meesterlijk alle drie procédés, en mag daarom alleen al tot een topwerk uit de romantiek worden gerekend. Kon ik zo'n vormperfectie ooit eens evenaren, één keer op de Parnassus staan! Ik blijf ernaar streven ;-) Toch ben ik niet ontevreden over het kwartet. Het is best een verdienstelijk kwartet, maar "room for improvement" is er nog volop. Voor 2015 heb ik mij voorgenomen nog beter naar de totale spanningsboog van een stuk te kijken, en op zeker moment een echte steile "bergtop" te vormen. Doordat mijn thema's vaak combineerbaar zijn, in canon kunnen e.d. -dit automatische creatieve "talent" is kan ook een nadeel zijn - is mijn persoonlijke risico, dat ik veel van deze mogelijkheden dan ook (te vroeg) al wil gebruiken. Maar dat gaat dan ten koste van de vorm. Vaak is er in de expositie al sprake van themacombi's, canon e.d. Dat geeft de indruk die jij terecht de "brei" noemt, en die slechts kosmetisch met meer dynamiek-aanwijzingen kan worden ondervangen. Ik moet meer kiezen hierin en een paar overtuigende kontrapunttrucs bewaren als verrassing in de doorwerking. Inmiddels heeft de luisteraar de thema's dan eerst in een minder complexe omgeving gehoord en kent ze beter. De doorwerking, waar een zekere mate van desorientatie c.q. "brei" zelfs gewenst is, wordt hierdoor ook beter te vatten, en tegelijk kan de muziek nu ook prachtig contrast vertonen met de beginfase. Hierdoor wordt de ervaring sterker dan met de afgeknotte, trapeziumvormige spanningsboog. Langs duizelingwekkende afgronden lopen is immers emotioneler dan lang op een hoogvlakte vertoeven, zelfs als deze veel hoger gelegen is. Je ervaart haast niet dat je in de bergen bent. Zo zie je maar weer Marcelita, dat jouw reactie op het Forum beslist van nut is! Je zet mij aan het denken over mijn eigen muziek, doordat je zulke rake dingen zegt. Ineens deel ik weer het perspectief van de luisteraar. Ik vind de aanvang van het kwartet zelf geen "brei" doordat ik elk thema, motief zo terdege ken. Maar een componist doet er goed aan zich te realiseren, hoe een onvoorbereide toehoorder dit allemaal ervaart. Ik zou nooit mijn muziek aanpassen om aan cliché verwachtingen te voldoen, maar ik geloof wel in algemeen toepasbare esthetische wetten, zoals de luisteraar even tijd gunnen om thema's te leren kennen, dat een goede doorwerking contrast en climax behoeft t.o.v. een expositie etc. etc. Je moet toch iets overbrengen bij een ander, een schrijver of een componist moeten zich die ander blijven voorstellen, zonder hun eigen taal weer aan te passen aan een clichématige, oppervlakkige smaak. Hopelijk kun je mijn gedachtegang volgen, en luister je t.z.t. met extra plezier naar mijn nog te schrijven derde kwartet, waaraan je jouw positieve bijdrage in de wording ervan al hebt geleverd Muzikale groeten! Rolf
Beste Rolf, Je gedachtengang is heel goed te volgen! En ik vind het ook heel leuk te horen - dank voor het compliment! - dat ik heb kunnen bijdragen aan je volgende werk! Jij staat voor de uitdaging om je gevoel voor thema's die goed in canon passen, te doceren, werken aan opbouw, spanningsboog. Hierdoor wil je je luisteraars helpen je muziek te volgen, te begrijpen. Niet te snel je kruid verschieten en dus je mooie kontrapuntverrassingen bewaren en op een zeker moment inzetten. De elegie van Fauré is zeker een voorbeeld als muzikaal hoogtepunt voor wat betreft 'elegie' (en dolorosa, waar jij vast aan had gedacht bij het 'dolente' noemen van je derde deel: het slaat allebei op dezelfde gemoedstoestand. Bij 'dolente' heb je het wat milder willen maken?) De combinatie van de opbouw van de cellopartij, de prachtige accoorden en ook baslijnen van de pianopartij en dan ook de keuze daar waar de spanning de climax heeft bereikt de cello solo te laten spelen....topwerk! Wat je schreef over het 'heuvellandschap van de barok': dit was voor mij weer even een wake-up call voor wat ik met een kwartet andere amateurs aan het doen ben. We spelen o.a. triosnnates van Sammartini en Corelli. We hebben sterk de neiging die te 'romantiseren'. Zo is er een Largo in Sonate 4 (opus?) waar je met de cello naar een prachtige climax kan werken en weer afbouwen. In de bladmuziek staat natuurlijk nergens een cresc., maar als je kwartnogen in de vierkwartsnoot telkens na vier noten een halve toon ziet ophogen....het is de kunst om het dan wel netjes subtiel te houden en niet bombastisch 'op te voeren'. Maar toch, het is barokmuziek en géén romantiek! Ben benieuwd naar je volgende muziekwerk! Veel plezier en inspiratie! Met vriendelijke groet, Marcelita
Dankjewel nogmaals Marcelita voor alweer een reactie ;-) Leuk om te weten dat iemand al benieuwd is naar mijn 3e strijkkwartet! Ik wil er liefst z.s.m. aan beginnen, maar eerst heb ik nog drie toezeggingen te voldoen: de eerste wordt echt een tour de force: een requiem koorwerk op Armeense teksten, voor de eeuwherdenking van de genocideslachtoffers. Dan verder een concertino voor twee hoorns en nog een pastorale voor althobo en harp (ook een klus voor mij, zo'n pedaalharp, echt een complex instrument). Maar ik zie zeker uit naar het schrijven van een nieuw kwartet, misschien ga ik er parallel aan werken. Wat ik graag wil, is nog meer met klankkleuren en effecten werken, zoals flageolettonen, col legno battuto, dubbelgrepen... Ik doe nog te weinig aan dit soort typisch idiomatische dingen, ook wil ik er meer op gaan letten wat voor effect register en snaarkeuze kunnen opleveren. En de stokvoering blijft mij intigreren, een zee van mogelijkheden! Maar als je als componist daar wat mee wil, moet je je goed laten adviseren door de strijkers zelf! Nog even over het verromantiseren van barokmuziek wat je boven vermeldt: ik vind dat beide standpunten bestaansrecht hebben: de een wil de originele stijl zuiver houden, de ander wil de muziek nieuw leven inblazen (baroque goes romantic) Als je het smaakvol doet en consistent, kan er niets op tegen zijn vind ik. Vrijheid blijheid, niemand zal je op de bon slingeren voor een crescendo in een barok muziekstuk. En als componist moet je dankbaar zijn dat je muziek zelfs in de toekomst nog wordt gespeeld! En ook beseffen -tenminste dat vind ik- dat je geesteskinderen niet meer aan jou toebehoren, zodra ze de wijde wereld ingaan. Je geeft ze het nodige mee: hier een staccato, daar een diminuendo, maar ze gaan hun eigen relaties aan met musici, net zoals mijn eigen kinderen invloeden ondervinden door ontmoetingen met nieuwe mensen in hun leven. Ik heb het volle vertrouwen in de musici en gun hun ook een creatieve en persoonlijke bijdrage aan mijn stukken. Hun interpretatie, hun expressie. Vaak verrassend, innovatief en goed! Hartelijke groeten en geniet van het samenspel met je strijkvrienden!
Dank je! Er zit één violist in dat kwartet en verder dwarsfluit en hobo. Dat maakt het uitdagend om toch tot iets te komen dat klinkt ipv wringt. En wat heb je dat mooi uitgedrukt van de geesteskinderen van de componist die de wereld ingaan en hun eigen relaties aangaan met musici! Succes met je andere opdrachten, zeer uitdagend voor je! Houd me aanbevolen voor de filmpjes van de uitvoeringen! Hartelijke en muzikale groeten, Marcelita
Nieuwsgierig geworden na al het enthousiasme wat Marcelita uitsprak over de eerste cellosonate heb ik het videobeeld gestart van het vierde deel. Maar ik schrok echter van de kwaliteit van deze muziek: dit is niet meer dan een soort digitale versie die de klanken produceert vanaf een SoundGenerator uit de PC. Het cellogeluid is ver te zoeken. Ik denk toch dat het beter is de life-versie af te wachten alvorens er iets over te zeggen (mei 2015!). Ik vraag me dan wel af hoe Marcelita tot haar beoordeling is gekomen.
Frits, de geschreven muziek komt met die soort SoudGenerator niet tot zijn recht, het stoot eerder af. Er rest niets anders dan het geluid uitzetten en al lezend je eigen muziek in je hoofd te laten spelen. Gaat niet snel, is echter wel 'acoustisch'. En ik hoop heel erg dat zijn volgende live opnames wat beter zijn opgenomen in een geschiktere ruimte.!
