Het bovenblad van een viool is meestal van vurenhout, en de zijkant en achterblad van esdoorn(?). Nu las ik net dat het ook wel eens voorkomt dat het bovenblad van mahoniehout wordt gemaakt, bij wat duurdere instrumenten. Ook las ik dat mahoniehout vaak wordt 'vervalst' en dat het eigenlijk dan om een andere houtsoort gaat die erop lijkt. En er zijn twee soorten mahoniehout? Afrikaans en Amerikaans? Nu is mijn vraag eigenlijk tot in hoeverre mahoniehout wel eens wordt gebruikt en of de klank bij een viool met mahoniehout heel anders is als met vurenhout. Want bij gitaren wordt mahoniehout wel vaker gebruikt, toch?
Nooit gezien en een gitaar is geen viool. Mahonie heeft zo'n andere structuur dan Fichte (vuren) dat ik me niet kan voorstellen dat dat nog klinkt als een viool. Maar er komt nu vast een leuke en amusante discussie over dit onderwerp
Ik heb het alleen gezien bij amateur bouwers en dan bedoel ik dus mensen die toevallig een stukje hout hadden liggen en een viool maakten en verder nooit meer. Achterblad kan wel verschillen, je hebt ook populieren en eiken achterbladen.
Ook bij gitaren wordt bijna altijd vuren als bovenblad gebruikt. Een enkele folkgitaar heeft wel eens een ander bovenblad, vooral afkomstig van de hawaiiaanse stijl.
Mij niet bekend, nog nooit een viool gezien met een bovenblad van Mahonie. Lijkt me ook niet passen in de functie van de klankkast als bovenblad waar Mahonie een veel grotere voortplantingssnelheid heeft dan Fichte. Daardoor minder rijk aan boventonen. Er zullen best wel verschillende soorten Mahonie bestaan zoals Honduras Mahonie. Die ik heb gebruikt* kwam uit Afrika. Er schijnen gitaren gemaakt te zijn die geheel uit Mahonie bestaan. Maar meestal wordt het bovenblad van een akoestische gitaar gemaakt uit een wat zachtere houtsoort zoals Ceder en Fichte. Ceder geeft een wat zachtere warmere klank dan Fichte. [* Ik heb zelf twee akoestische gitaren gebouwd met allebei Mahonie achter- en zijkant en bovenblad Fichte.] Een bovenblad van Ceder komt sporadisch wel voor bij violen. Niet alleen bij bouwers 'die nog een stukje hout hadden liggen'.
Populieren achterbladen zie je nog wel eens bij oudere Italiaanse instrumenten. Berken schijnt ook voor te komen. Voor een bovenblad zijn strijkinstrumenten toch aangewezen op naaldhoutsoorten.
Het lukt mij nog steeds niet te begrijpen hoe de structuur van hout (de vezel) bijdraagt aan de boventoon van een strijkinstrument. En groeit de boom waar vurenhout gewonnen wordt nou zoveel langzamer dan die van mahonie??? (als de vraag te onnozel is voor het forum, zou je die dan in de conversatie willen uitleggen?)
Ik denk dat Frits met de voorplantingssnelheid de snelheid bedoelt waarmee de trilling zich voortplant door een plaat/bovenblad gemaakt van mahonie, niet de snelheid waarmee mahoniebomen zich voortplanten. Een spar groeit behoorlijk snel, volgens mij veel en veel sneller dan hardhoutsoorten waartoe Mahonie behoort. Maar ik kan me vergissen natuurlijk!
Met voortplantingssnelheid bedoelde ik de snelheid waarmee een geluidsgolf zich door het materiaal –hout in dit geval- voort beweegt. De tijd die nodig is om een bepaalde afstand af te leggen geeft informatie over de klankkwaliteit en wanneer de dichtheid bekend is geeft dit tevens informatie over de Elasticiteit (E). Er is zelfs een meetapparaat voor dit doel in de handel (Lucchi-meter). Met de metingen laten zich allerlei eigenschappen bepalen via een serie afgeleide formules. (Zie de bijlage) De verhouding tussen stijfheid en gewicht is een maat voor de snelheid van de trillingen. Zo heeft Fichte (Sparrenhout) een gunstige verhouding, hetgeen wil zeggen dat het relatief sterk is (vooral in de lengterichting) in relatie tot het gewicht. De structuur (en de dichtheid) van Fichte is daarom geheel anders dan die van bijvoorbeeld Mahonie. Daardoor zijn de eigenschappen voor de klank ook verschillend. Voor beide houtsoorten geldt er een bepaald klankspectrum wat voor de een versterkt wordt en voor de ander als een filter dient. Waaróm dat zo is weet men niet. Als er een vraag is, geeft dat aan dat er iets niet duidelijk is. Daar is niets onnozels aan! Ik weet alleen het exacte antwoord niet. Duidelijk is gebleken dat verschillende houtsoorten verschillende klankspectra hebben. In al die honderden jaren dat er strijkinstrumenten zijn en worden gebouwd is het bovenblad toch meestal van Fichte gemaakt. Dat is natuurlijk niet 'zo maar'. Als je Vurenhout bedoelt wat in de Bouwmarkten ligt dan groeit dat supersnel t.o.v. Mahonie. Bedoel je Fichte (Vuren) wat wordt toegepast als klankhout in bovenbladen, dan groeien die langzaam om zo de afstanden tussen de nerven van winter- en zomerhout klein te krijgen. Op een hoogte van zo ongeveer 1500 meter wordt er aan die eis voldaan. Dan liggen de nerven soms wel een millimeter van elkaar. Een boom die dan dienst kan doen als klankhout is dan vele tientallen, misschien wel honderden jaren oud!
