Hallo allemaal, Ik heb 1,5 jaar geleden mijn eerste eigen viool gekocht. Daarvoor speelde ik altijd op een huurviool. Bij mijn viool kreeg ik ook een klein potje met een vloeistof erin waar ik mijn viool mee kon poetsen, als ik bijvoorbeeld een optreden had etc. iig, als ik het maar niet te vaak deed. Nou speel ik binnenkort op de bruiloft van mijn zus, maar ben ik het poetsspulletje kwijt! Ik zoek dus een goed poets middeltje om van die vlekjes op de lak mee weg te halen, en hem weer helemaal te laten glimmen. Als ik hem nu in het licht hou zie je namelijk van die 'rondjes' (waarschijnlijk hars?) op de lak. Wat kan ik het beste kopen? Iemand tips? Kan ik hetzelfde spul ook voor mijn strijkstok gebruiken? Groetjes, Tessa.
Tess, Naar mijn mening kun je het beste met een stofdoek gewoon de harsrestjes voorzichtig van je instrument afwrijven gewoon de stofdoek er over heen en iet met allerhande poets middeltjes werken. Een instrument mag toch ook een beetje oud worden. Remi
Met mijn gewone poetsdoek heb ik dit al geprobeerd en helaas lukt dat niet... Ik heb niet heel lang staan wrijven, dus misschien moet ik het gewoon nog een keer proberen, dat kan ook. Ik heb nog een vrij nieuwe, moderne, viool, dus oud worden mag wel, maar dan wel op een nette manier.
Met een stofdoek kun je weliswaar de nog "droge" harsresten vlak na het spelen weghalen, maar stofdoeken zijn tamelijk ongeschikt voor het wegpoetsen van eenmaal aangekoekte harsresten, omdat er vezels in het harsresidu blijven kleven. Een poetsdoek uit een afgedankt katoenen T shirt of flaneloverhemd (vaak gewassen) is veel beter. Wanneer er sprake is van een flinke harskoek, krijg je die met de meeste in de handel zijnde polish (Viol, Hill) niet alleen niet weg omdat je bij het poetsen eigenlijk kam en snaren eraf moet halen (omdat je anders niet bij de meest vervuilde plekken kunt komen), maar ook omdat de harskoek daarvoor meestal te hardnekkig is. Bij erg hardnekkige harsresten zal de vioolbouwer er aan te pas moeten komen.
Ik heb op mijn vorige altviool wat geprobeerd (gedurfd) met zoete amandelolie, een middeltje dat klarinettisten gebruiken om de binnenzijde (boring) van hun instrument te onderhouden. Ik laat het voor de zekerheid toch maar achterwege op mijn nieuwe instrument. Ik had er een bescheiden resultaat mee als het gaat over weghalen van harsresten (geen dikke koek, overigens) en het laten glimmen van het instrument. Advies van de vioolbouwers over het wel of niet gebruiken ervan?
Je moet altijd zien te voorkomen, dat de viool vuil wordt. Was dus je handen voor het spelen, veeg de hars eraf na het spelen. Transpiratievocht en lichte verontreiniging, kan je gewoonlijk verwijderen met een schone doek, die een heel klein beetje vochtig is gemaakt. Als de viool echt schoon gemaakt moet worden, kan de vioolbouwer dat het beste doen. De gebruikelijke schoonmaakmiddelen bevatten een soort olie. Deze kan in de kiertjes en scheurtjes in de hars doordringen en dan in het hout doordringen. Hierdoor kan het geluid gedempt worden en kunnen toekomstige reparaties bemoeilijkt worden. Sommige olie blijft aan de oppervlakte en kan vuil vast gaan houden. Als de olie op plantaardige basis is, kan het op den duur verharden en zo een nieuwe laag vormen op de lak, die vuil aantrekt uit de lucht, transpiratievocht en hars. Dit kan zelfs voor een vioolbouwer moeilijk te verwijderen zijn. Sommige mensen hebben een bepaalde chemische samenstelling van hun transpiratie vocht, waardoor lak degeneert. Vooral de oude lak uit Cremona is hier bijzonder gevoelig voor. Ik denk, dat het leuk is om je viool te laten glimmen en zo, maar je moet ook als eigenaar van een goedkope viool leren denken zoals een conservator denkt bij het behoud van een Stradivarius viool. Tenslotte is het jouw viool. Jij bent de conservator. Voorkom, dat de oorspronkelijke lak in aanraking komt met stoffen en vloeistoffen, die het kunnen beschadigen.
Voor het verwijderen van hars moet eerst gekeken worden of het gaat om losse harsdeeltjes. Is dat het geval, dan is het vrij simpel te verwijderen met een niet-pluizend doekje al of niet bevochtigd met water. Gaat het echter om vastgekoekte hars, dan zal het moeten worden opgelost. Aangezien iedere olie of water geen geschikt oplosmiddel voor colofonium is, zal dat niet leiden tot succes. Alcohol komt dan in aanmerking, maar dat heeft het gevaar in zich dat ook de eronder liggende laklaag kan gaan oplossen afhankelijk van het type lak. Daarom moet je daar uiterst voorzichtig mee om gaan en als je dat nog nooit hebt gedaan en ook nog een waardevol instrument hebt, zou ik het zeker niet zelf gaan doen. Hiermee is de vraag van Ferrie eigenlijk ook beantwoord: zoete amandelolie (bestemd voor consumptieve doeleinden) zal geen colofonium oplossen en is dus niet geschikt. Frits
Oke, bedankt! Nou is mijn viool echt niet heel erg vies hoor. Je ziet het alleen als je hem beweegt in het licht zeg maar. Mijn viool leraar zij dat het kwam doordat ik op die kant adem. (aan de andere kant van de kin steun dus) Ik zal mijn poetsdoek eerst even in de was gooien en het dan nog een keertje proberen schoon te maken.
De voorraadfles dan, want anders krijg je die hars er nooit af! Bovendien voorkom je een ernstige ramp wanneer de inhoud van de geopende fles zich (per ongeluk) uitstort over het oppervlak van je instrument! Daar zal Bert op gedoeld hebben. Frits
Om de zweet- en harsresten te verwijderen. In ieder geval op de toets van mijn cello zitten vaak deze resten. Ik wist alleen niet of het schadelijk was voor de verf/lak om daar met alcohol overheen te gaan.
Vuil kan zich ophopen op de toets: 1 Als je je handen niet wast, voordat je gaat spelen 2 Als je je handen niet wast, als je strijkstok geharst hebt De toets moet echt niet met alcohol schoongemaakt worden. De toets wordt gewoonlijk door de vioolbouwer afgewerkt met opdrogende olie, bijvoorbeeld van lijnzaad. Als je de toets dan met een agressieve vloeistof als alcohol schoonmaakt, dan kan onder meer het hout van de toets uitdrogen. Het beste kan je de toets schoonmaken met een doekje dat een beetje bevochtigd is met water. Gebruik ook geen Hill olie, want dat trekt slechts hars aan, heb ik het idee. De toets is het beste schoon te maken als de snaren eraf zijn. Met snaren gaat het ook, maar zorg ervoor dat je een doek legt tussen bovenblad en toets. Als de toets erg vuil is door opeenhoping van hars en andere stoffen, kan hij het beste door de vioolbouwer gereinigd worden.
"opdrogende olie'? Je bedoelt waarschijnlijk een zogenoemde drogende olie, dat is een olie met een zeker percentage (> 50%) onverzadigde bindingen in de hoofdketen van het molecuul, zoals lijnolie. Lijnolie is een drogende olie die uit lijnzaad wordt geperst. Maar er zijn veel meer drogende oliën. Die opmerking over het uitdrogen van ebbenhout kan ik niet plaatsen. Als je de toets al met alcohol zou schoonmaken, zal het met het uitdrogen reuze meevallen, want de alcohol is zo vluchtig dat er geen tijd is om een stuk ebbenhout te extraheren. Wat zou er eigenlijk geëxtraheerd moeten worden waardoor het zou uitdrogen? Het gebruik van water: Met water kun je alleen datgene reinigen wat in water oplosbaar is en dat is bij een toets niet veel, of beter gezegd: niets. Als iemand dan al water wil gebruiken doe er dan een paar druppeltjes afwasmiddel (zeep) bij, dan lost er tenminste nog wat vettigheid op. Als het om stof gaat hoeft het niet per se met water gereinigd worden, dat kan ook met een droge doek: de 'stofdoek'. Frits
@Frits: Er is GEEN zinvolle of veilige toepassing voor alcohol als schoonmaakmiddel voor strijkinstrumenten. Spirituslak lost er in op en voor olielak is het ook niet goed. Als snarenreiniger op een doekje aangebracht zodat het niet op het instrument kan druppelen kan alcohol eventueel, maar verder geldt wat mij betreft die afstand van een meter als leidraad. Een weinig agressief schoonmaakmiddel als Viol is m.i. geschikt als schoonmaakmiddel. Bescheiden op een doekje aangebracht is het vluchtig genoeg om niet door te dringen in gevarenzones als over het hoofd geziene scheurtjes en gecraqueleerde lak. Een toets schoonmaken met water, al dan niet met afwasmiddel moet inderdaad worden afgeraden. Wie snaren en kam niet van de viool durft te halen en ook niet over de juiste middelen en vaardigheden beschikt om een vervuilde viool schoon te maken, kan het reinigen beter aan de vioolbouwer overlaten en zich zelf beperken tot het stof- en harsvrij houden van het instrument en het wegpoetsen van vingerafdrukken e.d. MET EEN DROGE, NIET PLUIZENDE DOEK!
Ik denk dat in de discussie over behandeling van de toets en het gebruik van bepaalde stoffen voor je instrument er een splitsing moet worden gemaakt: 1. De bespeler. Hoe ga je als bespeler om met jouw instrument, wat kun je zelf; 2. De vioolbouwer. Wat is de rol van de vioolbouwer bij (onvoorziene) problemen. De bespeler zal zich moeten beperken tot eenvoudig dagelijks onderhoud. De vioolbouwer is de vakman die werk verricht wat je beter zelf niet kunt doen. Ik denk dat instrumenten van kinderen (ook die van mijn kinderen) eerder bij de vioolbouwer terecht zullen komen als het gaat over beschadigingen en weghalen van harsresten als je als ouder er niet op stuurt. Het reinigen van de toets: ik heb geleerd dat je niet zelf alle snaren moet losdraaien omdat dan de stapel los komt te staan. Laat dat dan ook aan de vioolbouwer over. Ik behandel mijn instrument inderdaad als "mijn stradivarius". Het idee van de amandelolie is uit "zorg voor mijn instrument" ontstaan, vanuit een verkeerde veronderstelling. Olie en hout klinkt wel goed samen maar niet altijd als het gaat over het klinken van je instrument. Weer wat geleerd.
Begrijp me goed: ik promoot ook niet de toepassing van alcohol. Mijn reactie gaat in op wat het nut zou zijn van het gebruik van alcohol en dan met name op de toets, waarbij die zou uitdrogen. (Alexander). En als tegenhanger -om gebruik van alcohol af te raden- heb ik genoemd water met een druppeltje zeep, om eventuele vettigheid op te nemen. Als men dan toch met water aan de slag wil.... Dat staat er wel alsof het een ramenwasserij betreft. In de juiste context kan met de combinatie water/druppeltje zeep meer bereikt worden dan met alcohol. Zo had ik het bedoeld. Ja, zorgen dat de harsdeeltjes zich niet aanrijken is natuurlijk het beste, dan hoef je ook geen reinigingsprocedure uit te (laten) uitvoeren. Frits
