Toch weer een vraag over de bouw. Ik ben nu bezig met het afwerken van de bladen (bij de inleg o.a.). Maar zoals op de foto zichtbaar is, krijg ik dat nog niet geheel netjes. Deze foto is gemaakt met een laag licht (strijklicht, toch?), zodat de nu nog slordige afwerking heel lelijk is... Maar hoe los ik dit nu het beste op? (Aankomend weekeind ben ik niet op het forum, maar maandag ga ik verder, tips zijn welkom! Mijn reacties komen later). Daphne
Beste Daphne, Ik verbaas me een beetje over het feit dat de rand aan de buitenkant van de inleg er zo brokkelig uit ziet, of lijkt dat zo? Aan de binnenkant van de inleg ziet het er veel egaler uit. Ik zou er niet aan gaan schuren met schuurpapier. Ik denk eerder een aan scherpe ronde guts, die je dan van de nerfrichting af beweegt, tenminste wanneer je komt in de buurt waar de nerf haaks begint te staan op de inleg. Daarna eventueel met een scherp schraapstaal, of nog beter: twee schraapstalen met ieder het snijvlak aan de andere kant en in dezelfde ronding geslepen. Op die manier kun je dan steeds zorgen dat je niet tegen de nerf in schraapt. Gebruik een vinger die tegen de rand aan loopt als geleidesteun om een beetje dezelfde kromming te krijgen. Vooral daar waar de nerf loodrecht staat op de inleg is het van belang dat je van de nerf af schraapt. Waar de nerf nagenoeg evenwijdig loopt aan de inleg is er geen gevaar voor uitbreken van stukjes hout wanneer je daar aan het schrapen gaat. Je kunt ook nog met een passer die op de juiste afstand is ingesteld de grootste diepte rondom de rand aangeven voor de ‘Hohlkehle’, dan boor je daar tot de juiste diepte gaatjes in (met een kolomboormachine kun je dat heel precies instellen), zodat je precies weet hoe diep je moet schrapen of wegsteken met de guts. Dan zal vermoedelijk de overgang vanuit de rand naar binnen toe nog niet vloeiend verlopen en moet je aan de slag om dat visueel te realiseren: onder de juiste hoek licht laten opvallen! Ik doe die laatste fase altijd met een schraapstaal. Er is echter één ding: een schraapstaal moet scherp zijn en moet ‘pakken’. Als hij wél scherp is maar hij ‘pakt’ niet, dan is de hoek verkeerd ingesteld en moet je opnieuw beginnen met het scherp maken en omzetten van de schraapstaalrand. Er is niets vervelender dan werken met een schraapstaal die het niet doet. Bovendien ben je er dan vele uren extra mee kwijt, terwijl dat onnodig is. Een schraapstaal scherp hebben en zetten is een vak apart. Heb je dat eenmaal in de vingers dan is het een heel fijn stuk gereedschap. Frits
Het is de vraag of het project nog is te redden vanwege de brokkelige rand; hier en daar lijkt er al te veel hout weg te zijn. De "hohlkehle" moet in zijn basisvorm worden gestoken met een scherpe guts en worden nageschraapt zoals eerder is gesuggereerd. Een duidelijke hulplijn is ook handig. Je kunt het jezelf vooral bij het bovenblad gemakkelijker maken wanneer de rand voor het steken van de hohlkehle wordt ingesmeerd met niet te dikke huidenlijm, die er -na droging- voor zorgt dat de houtvezels minder snel uitbreken. Het met lijm ingesmeerde hout wordt later toch weer weggestoken. Een niet te redden project kan toch erg leerzaam zijn geweest en bovenbladen zijn gelukkig niet zo heel duur. Het op hoogte boren van de hohlkehle vind ik een beetje riskant; de punt van de boor deukt het hout een heel klein beetje in. Het deukje komt weer als een minuscuul bobbeltje in het zicht na b.v. het gronderen of lakken wanneer het een beetje opzwelt. Scheermesscherp gereedschap is bij deze klus een absolute vereiste.
Het is waar wat Bert zegt, maar je kunt uit veiligheid minder diep instellen. Je moet dan ook geen houtboortje nemen want daar zit altijd een punt aan, maar een metaalboortje, die heeft geen punt! Het is uit de afbeelding niet helemaal goed in te schatten of de beschadigde rand al te ver heen is. Is dat wél het geval, dan zou je misschien een wat diepere 'Holhkehle' kunnen creëren, maar wanneer dat gebied dan weer té dun wordt gaat ook dat niet. Dan wordt het inderdaad een nieuw bovenblad. Ik zit me af te vragen waaróm de rand zo is afgebrokkeld en kom met het antwoord, dat je mogelijk niet scherp genoeg gereedschap hebt gebruikt? Vooral de kopse kant is natuurlijk erg kwetsbaar en de suggestie van Bert zal bij een tweede bovenblad z'n uitwerking hebben! Is trouwens ook een goed idee om toe te passen bij de hoeken waar de inleg bij elkaar komt. Hoe dat is gegaan laat de afbeelding niet zien, maar daar heb je dezelfde kritieke plaatsen waar afbrokkelen zonder versteviging met wat lijm, vrijwel altijd gebeurt aan het bovenblad.
Het is juist de punt van een metaalboor (uiteraard geen houtboor) die het hout samendrukt; ook wanneer je er bwvs nog een milimeter bovenblijft en die later kans geeft op sporen. Ik zou de boormethode maar niet gebruiken voor alles wat in het zicht komt (voor het het uithollen van de bladen is het wel handig) en de hohlkehle helemaal met een scherpe guts steken en nameten met een diktemeter.
Bedankt voor jullie antwoorden. Vandaag ben ik er mee bezig en het wordt wel beter, maar voor mij vergt het nog wat oefening... Ik zal kijken of ik vanavond nog een foto kan plaatsen. In ieder geval maak ik het wel zo goed mogelijk af, want elke oefening is mooi meegenomen. En ik ben iemand van het doen, en leren van kijken hoe anderen het doen. Natuurlijk heb ik de boeken, en lees ik die ook, maar beeldend heeft bij mij wat leren betreft veel meer effect. Daphne
@ Daphne, Ik ben de mening toegedaan dat het verschijnsel van ingedrukte vezels door de boorpunt meer theoretisch is dan praktisch. Natuurlijk is het waar dat het puntcentrum van een ronddraaiende (metaal)boor daar geen snijfunctie meer heeft, maar de snijdende werking van de boor treedt direct in werking vanaf de plaatsen die steeds verder afliggen van het exacte centrum en dat kan al zijn bij tienden van millimeters vanaf het centrum. Op dat ene puntje in het exacte centrum kunnen dan wat vezels zijn ingedrukt. Dan hangt het er ook nog vanaf wat de diameter van het boortje is en op welke afstand de onderlinge gaten geboord worden. Wanneer het hele blad op die manier is behandeld c.q. bewerkt, kunnen de vezels worden opgericht door met warm water beide kanten van het blad te bevochtigen. (Beide zijden voorkomt krom trekken van het blad). Na droging kan dan met de schraapstaal het gewenste oppervlak worden geëffend en eventuele correcties worden aangebracht. Dit is conform de beschrijving van Möckel onder het hoofdstuk van het aanbrengen van de inleg. Maar je ziet het: er zijn verschillende opvattingen over hoe iets gedaan zou moeten worden. In ieder geval heb je nu twee meningen en kun je een keuze maken of je eigen weg volgen. Frits
Het is interessant om de verschillende werkwijzen naast elkaar te leggen. Ik heb ook veel gezocht op youtube naar filmpjes (al is dit euvel niet gemakkelijk te vinden), maar hier zie je ook veel verschillende momenten van maken van de inleg en afwerken van de bladen, namelijk: (1) buitenbolling van het blad wordt afgewerkt en dan wordt de inleg ingelegd en de hohlkiele afgewerkt. (2) eerst buitenvorm van de bladen vaststellen, dan buitenste 2 cm op dikte maken. Inleg snijden en lijmen. Dan afwerking van het blad. (3) de inleg wordt pas gesneden na het plaatsen van de bladen op de krans. Voordeel van het zo laat doen, is dat eventuele veranderingen aan de buitenvorm van de bladen nog wel gedaan kunnen worden. Nu volg ik methode 1, maar voor mijn volgende viool wil ik methode 2 proberen, omdat je dan geen dubbel werk doet in de afwerking... Daarna zie ik wel weer wat ik handiger vind. En hopelijk maak ik de fouten die ik deze keer maak, volgende keer niet meer . Daphne
@Frits, ik vind jouw benadering juist nogal theoretisch: ik heb het ooit, heel lang geleden een keer uitgeprobeerd, met de genoemde bobbeltjes als resultaat. Dat lijkt me toch ondervinding in de praktijk.
Bert, ik heb het gedaan zoals ik heb beschreven in post #8. Met goed resultaat overigens. Ook dat is dus een voorbeeld uit de praktijk. Ik probeerde een verklaring te geven van wat jij noemde 'bobbeltjes' door ingedrukte vezels. Dat gedeelte kun je als theorie beschouwen, maar verder is het mij gebleken dat het in de praktijk goed werkbaar is, zeker wanneer je de warmwater-methode toepast om de vezels te laten oprichten gevolgd door een schraapsessie (met een goed scherpe schraapstaal).
Volgens mij had ik het fenomeen niet alleen beschreven maar ook al verklaard. Voor wie moet het dan nogmaals worden verklaard?
Nee, je hebt het fenomeen wel beschreven, maar niet verklaard, dat heb ik gedaan voor je door te noemen dat het exacte middelpunt van een metaalboor geen snijfunctie heeft. Ik heb de bezoeker van SF en lezer willen informeren en mede willen aanzetten tot het begrijpen waarom er mogelijk 'bobbeltjes' optreden.
Vandaag heb ik rustig gewerkt aan de bladen. Vooral over het resultaat van het voorblad ben ik te spreken. Dat ziet er nu veel beter uit. Dank voor de reacties! Deze is net als de eerste foto met strijklicht. En nog een foto met licht van boven: En natuurlijk licht het aan geschikt en echt scherp gereedschap. Mijn guts is eigenlijk net te grof/breed, dus eigenlijk moet ik op zoek naar een aanvulling, maar helaas zijn die ook duur... Rustig aan de juiste gaan kiezen. Daphne
@ Frits: verklaard, dubbelverklaard (wie vroeg er nu om een verklaring?) Ik blijf er bij dat de boormethode vooral en alleen en geschikt is voor de binnenzijde van de bladen en niet voor delen die in het zicht komen. Daarvoor geldt niet alleen het boven-aangehaalde argument, maar ook nog een minstens zo belangrijk ander: ten opzichte van steken, schaven, schrapen en meten levert het boren geen of nauwelijks arbeidsbesparing op en de visuele controle die bij het vormen van de bladen zo belangrijk is, is de bouwer kwijt. Heel precies op de hoogtelijnen boren (voor zover mogelijk) levert het risico van te diep boren of het eerder beschreven samendrukken van het hout, dat later weer moet worden gecorrigeerd, bij het ruim boven de hoogtelijn boren levert het boren geen tijdwinst op, integendeel. Bovendien weet ik uit ervaring dat het vormen van de bovenbladen zonder boren de kans op een "mooi instrument" een stuk groter maakt. Wanneer je dat nog niet hebt geprobeerd, kan ik je aanbevelen om bij het volgende instrument dat je bouwt de kolom-boor pas in te zetten bij het uithollen van de bladen, eerder niet.
Ja, begin er ook wel een beetje trots op te worden . En ik heb besloten dat ik ondanks een aantal foutjes toch de viool af ga maken. Voor een volgende viool weet ik dan veel beter waar ik op moet letten... Binnenkort zal ik ook nog wat meer foto's met laag licht plaatsen, zodat de afwerking van de gehele bladen te zien is. En daarna kan ik beginnen met uithollen van de bladen! Daphne
Op dit moment ben ik bezig met het uithollen van de bladen, ik ben nu bijna op dikte. Alleen kom ik in verschillende boeken wel verschillende benaderingen tegen. Nu volg ik dus maar gewoon het werkboek dat ik al de hele tijd volg, maar eigenlijk vind ik het wel een beetje gek dat ik verschillende ideeën over de dikte van de bladen tegen kom... Helaas kan ik niet zeggen welk werkboek ik volg, want ik heb er geen naam van auteur bij (heb een kopie van mijn docent destijds gekregen). Voor een volgende viool ga ik meer zelf nadenken en een mooi ontwerp maken, aan de hand van gegevens die ik kan vinden. Daphne
Als dit je eerste instrument is, neem dan notitie van een aantal variabelen, zoals het gewicht van het blad, de eigenfrequenties (Mode #1 #2 en #5). En bijvoorbeeld ook een curve die het verband aangeeft van het gewicht met deze frequenties. Of je het ooit gebruikt weet je misschien nu nog niet, maar het kan geen kwaad dergelijke kenmerken te hebben. Hoe meer gegevens je verzamelt, des te gemakkelijker het later wordt een verband te ontdekken. Nu is het blad nog niet verlijmd, later kun je dus die gegevens niet meer bepalen. En in Excel kun je van alles en nog wat met elkaar laten correleren.
@Frits; Om eerlijk te zijn had ik wel iets van plate-tuning gehoord, maar nog nooit over de Modes 1, 2, en 5. Nu heb ik er het één en ander over gelezen, maar ik vind het nog best lastig. Bij de meeste dingen die ik lees, zijn bij het tunen verschillende hulpmiddelen nodig. Kan het ook op gehoor? (En zoja, hoe?). En op wat voor manier hou jij het bij? Wat ik me voor kan stellen is het uitzetten van het gewicht tegenover de toon die het blad bij verschillende modes geeft. Dus dan krijg ik drie grafieken per blad. Op dit moment zijn mijn bladen nog te zwaar, maar ik zoek eerst het tunen uit, zodat het misschien nog wat gaat worden met mijn viool . Daphne
