Bachs Matthäus Passion in het Nederlands?

Sinds jaren schijnt er steeds meer belangstelling te zijn voor één van Bachs meesterwerken, de Matthäus Passion, welke jaarlijks in diverse kerken wordt uitgevoerd. Ook steeds meer uitvoeringen richten zich op het zo authentiek mogelijk uitvoeren daarvan, getuige de speciale Barokorkesten met hun Barokinstrumenten van o.m. Ton Koopman.

Maar wie denkt dat de taal ook authentiek is gebleven heeft het falikant mis: Jan Rot heeft een ‘hertaalde’ versie uit het Duits op een CD gezet. Ik zeg ‘hertaald’, want met opzet heeft de Nederlandse versie zich niet gehouden aan de letterlijke Duitse tekst, hetgeen toch zeer merkwaardig is. Bovendien een gezongen tekst in het Nederlands is toch al niet of nauwelijks te verstaan, dus wat is de winst?

Misschien gaat Jan zich ook nog storten op de vele Italiaanse opera’s en operettes?

Waar gaan we heen, wanneer er nu ook al "muziekliefhebbers" zijn die menen dat Bach het beter in het Nederlands had kunnen doen?

Ik zou zeggen: Jan Rot, afblijven met je ideeën!


(Dit bericht is door soundboard bijgewerkt op 17/04/2006 om 00:25 uur)

 

En nu maar hopen dat Jan 'es een keertje inlogt op dit forum. Kan 'ie lezen wat we ervan vinden.

(Dit bericht is door soundboard bijgewerkt op 20/04/2006 om 17:49 uur)

 

Moeilijk in te schatten of zijn beweegredenen zuiver en oprecht zijn, zeker wanneer het doel zou zijn er een kassucces van te maken. Het feit dat zijn beweegredenen “zuiver en waardig” overkomen, betekent daarom niet dat ze geen weerstand oproepen. Want, ieder slecht idee kan oprecht en zuiver gepresenteerd worden. In de volksmond heet dat: “mooipraterij”. Dat maakt het slechte idee nog geen goed idee.

Waar ik op tegen ben is, dat een authentieke compositie zoals Bach die creëerde, nu moet worden ‘bijgeschaafd’. Alsof Jan Rot even uitmaakt dat het niet goed is. Kijk, dan zeg ik: afblijven.

Zijn wij Nederlanders niet meer in staat een Duitse tekst te begrijpen? Geen nood toch: bij een uitzending via de tv een ondertiteling en in de kerk een programmablad met de vertaalde Nederlandse versie (voor wie dat wil en nodig heeft). Dat gebeurt bij zo veel opera's toch ook? Bovendien heeft vriend Bach terdege nagedacht over zijn Duitse tekst, een tekst waar menig theoloog een puntje aan kan zuigen. Of Jan Rot de diepere betekenis kan doorgronden kan ik van hieruit niet beoordelen, maar de wil het Duits van de Matthäus te ‘hertalen’ geeft naar mijn mening al aan dat Jan iets mist, namelijk de inhoud van het Mattheus evangelie dat ons vertelt over de ware betekenis van Pasen.

Jan Rot is er mee (met de Matthäus) groot geworden zeg je?
Nou me dunkt dat hij dan wel degelijk weet waar de tekst over gaat. Of hebben z’n ouders dat nu juist nagelaten hem dat uit te leggen?
Laat ie zich dan eens bezighouden met de oertekst: in het Grieks!


Ik denk dat een van de vorige posts met een kreet als "Jan Rot, rot op" eigenlijk alleen maar uitdrukt: afblijven!
Met dat laatste ben ik het geheel eens.

 

Na een aantal dagen snuffelen en speuren op internet over dit onderwerp is me veel duidelijk geworden. Steeds weer kom ik op het volgende uit en kan ik er niet omheen: Jan Rot heeft geen eigen werk gemaakt. Hij ‘leent’ de compositie van Bach en zet er een stuk tekst bovenop onder de noemer: hertaalde Matthäus Passion. Dat noem ik meevaren op het succes van een ander, Bach in dit geval. Bovendien vind ik het nogal karakterloos wanneer je dan ook nog durft te beweren –zoals Jan Rot dat doet- dat het DE Matthäus is. Niets daarvan, het is de Matthäus niet, het is juist geheel iets anders. En in nagenoeg geen enkel opzicht getuigt het ervan, dat de inhoudelijke boodschap van het Matheus evangelie, zoals die door Bach is vertolkt, bij Jan is overgekomen. Wanneer ik de diverse Rot-opvattingen lees en vrije vertalingen zie toepassen omdat Jan er anders zèlf niet in gelooft (!), dan moet dit stuk nooit meer tengehore worden gebracht als zijnde DE Matthäus.

Vermoedelijk bestond de vrees dat een ‘Paaswerk’ qua muziek geënt op (of eigenlijk gestolen van) Bach, maar uitgebracht onder de naam Rot, geen enkele levenskans zou hebben.

In de diverse literatuur zoals krantenartikelen en intervieuws over het wel en wee van Jan Rot blijkt, dat ‘stelen’ hem niet vreemd is, zeker daar waar het gaat om beroemde mensen of groepen als The Beatles (Angy), Boudewijn de Groot of ook Schubert (Erlkönig) en Marije als gestolen idee van Maria uit The West Side Story. Het grenst allemaal aan plagiaat.

Een journalist schreef: “Waar Bach passende muziek bij een tekst heeft gezocht, heeft Rot een passende tekst bij de muziek gevonden”. Het enige wat daarbij over het hoofd wordt gezien is dat Bach’ s tekst werd ontleend aan het Matthäus evangelie en dat Jan z'n eigen tekst wel maakte. Wanneer Jan de inhoud van de oorspronkelijke tekst nog niet ervaren heeft, zal hij er een ‘passende tekst’ voor ontwikkelen, eentje die hij zèlf verzint omdat hij er alleen dàn in kan geloven (!!). Dat houd je toch niet voor mogelijk?

Ik hoop toch echt, dat zijn werk niet meer ten gehore wordt gebracht. Wat een ieder doet met die CD van Jan, moet men zelf weten, maar zoveel zullen er niet van verkocht zijn. In een jaar tijd kan men veel vergeten, ook dat werkje van Jan Rot.

 

Ik heb via de verwijzingen de mening van Koudstaal gelezen. Ik vind het geenszins (leed)vermakelijk, maar veeleerder een bevestiging van mijn visie en die van anderen.

Eveneens een bevestiging hoe bedroevend slecht Jan Rot de inhoud begrijpt. Ach, wat zullen we ons druk maken: we zullen nooit meer iets horen van die man (Jan Rot) omdat kwaliteit zich niet verloochent! Bovendien is muziekminnend Nederland niet gek en absoluut niet dom, Jan wel maar die mint dit soort muzikale kunst ook niet.

 

Ik denk dat het handiger is wanneer je de tekst op schrift voor je hebt liggen. Ook al is het Duits, dat is toch een handicap minder, want het is bekend dat de meeste koren niet zijn te verstaan evenals sommige (vocale) solisten.

Bij de meeste CD's met een gezongen tekst is die als bijlage op schrift bijgevoegd in diverse talen. Dus mocht het met de Duitse kennis minder goed zijn gesteld, kan men altijd nog zijn toevlucht nemen tot de Engels-talige versie.

 

citaat Pleunie:

"Helemaal mee eens!! gelukkig verschillen smaken en gelukkig zijn mensen creatief met muziek. Je hoeft er niet naar te luisteren, net zo goed als je niet naar tv hoeft te kijken als je daar geen zin in hebt. Ik juich het van harte toe dat er geexperimenteerd wordt en dat er verschillende interpretaties en meningen zijn. Ieder zijn ding en leer ervan wat je eruit mee kunt nemen, en luister naar wat bij jou past"

Maar daar gaat het helemaal niet om met de Rot-herhaling!!
De oertekst zoals die in het Nieuwe Testament in het Mattheus evangelie staat geschreven, was en is de basis voor Bach's Mattheus Passion, kortom het lijdensverhaal getoonzet.
Wat Jan Rot doet is daar een eigen versie van maken, die het meest basale beginsel van het Lijdensverhaal totaal overhoop schopt en daardoor helemaal niets meer te maken heeft met Pasen. Want wat Jan Rot niet wil begrijpen uit de oertekst past hij zodanig aan dat 'ie er zèlf in gelooft. Zo kan een ieder een tekst verzinnen die altijd voor hem of haar de waarheid is. En daarbij ook nog de muziek stelen van Bach: volkomen smakeloos!!

 

Het is al weer even geleden dat dit item actueel was. Echter toevallig hoor ik op dit moment op ClassicFM vanachter mijn PC weer die uitvoering van Jan Rot. Gelukkig is de (Nederlandse) tekst niet te verstaan en aan de muziek heeft 'ie niet gesleuteld. Het gaat om de eerder vermelde hertaling (dus géén vertaling) van de Mattheus passion van J.S. Bach.
Helaas is het nog niet tot een ieder doorgedrongen dat dit toch echt niet kan: Jan Rot lift mee op de roem van Bach.
Hopelijk stopt ook ClassicFM hier een keer mee!

Frits

 

Beste Johannes,

Natuurlijk kan zingen in de Nederlandse taal een extra dimensie zijn, daar wil ik niet aan tornen, ook niet bij een versie van Jan Rot. Maar daar waar het gaat om een hertaling – want dat is het- gaat het verkeerd! Bach’s compositie is gebaseerd op het bijbelverhaal zoals dat is beschreven in het evangelie van Mattheus. Wanneer Roth zich inhoudelijk niet kan vinden in de tekst, omdat hij het simpelweg niet gelooft (ondanks zijn christelijke opvoeding) dan krijg je wat ik in post#7 ook al noemde: “Waar Bach, passende muziek bij een tekst heeft gezocht, heeft Rot een passende tekst bij de muziek gevonden”.
Wanneer je durft te beweren dat de tekst volgens Rot, qua inhoud niets van de uiteindelijk boodschap verloren heeft doen gaan, zou ik toch maar eens beide versies naast die van het Nieuwe Testament leggen, want die bewering gaat mank, aan alle kanten. Ik ga ook niet in herhaling treden en verwijs daarom naar de eerste serie reacties die ik hier over heb geschreven.
Neemt niet weg dat iemand de versie van Rot mooi kan vinden, maar het heeft dan niets meer te maken met de Mattheus van Bach. Daarom vind ik een verbod op de benaming zoals door Rot wordt gebezigd, gerechtvaardigd.

Frits

 

Nee, dat vind ik totaal iets anders. Heb ik ook geen moeite mee, mits er maar bij is vermeld dat het om een transcriptie gaat.