De mythe van de Messias. Alleen in zijn glazen kist hangt de Messias. Glanzend als een goedkope chinees die net is afgelakt. Het is de beroemste en duurste viool ter wereld. Zijn waarde wordt geschat op ruim 20 miljoen euro. Maar ja wat is duur, als het toch niet te koop is. De viool is wel duur maar niet volmaakt. Er zit een oneffenheid in het voorblad wat later handig is weggewerkt en de F gaten zijn a-symmetrisch. Maar ook vroeger wilde men een viool die niet alleen een mooie klank heeft, maar ook een viool met een mooi en gaaf uiterlijk. Waarschijnlijk heeft Stradivarius daarom deze wat verknoeide winkeldochter nooit kunnen verkopen. Van 1716 tot 1737 was de viool in het bezit van Stradivarius, en van 1737 tot 1775 in het bezit van zijn zoon Paolo. Pas in 1775 werd hij verkocht aan de verzamlaar Graaf Cozio di Salabue. Daar hangt hij dan in de glazen vitrine van het Ashmolean museum in Oxford, deze bijna nooit bespeelde viool, die nog bijna nieuw is en toch oud. Amsterdam heeft de Nachtwacht en in Oxford hebben ze de Messias. In het Rijksmuseum hangt een versleten doek van ruim 375 jaar oud met verkleurde verf waaraan veel is geknutseld. En in Oxford hebben ze een viool van ruim driehonderd jaar met hout waaruit alle pit verdwenen is, en waaraan ook veel is geknutseld en die verre van volmaakt is. Moeten we zo naar deze iconen kijken, ik dacht het niet. Zuiver objectief gezien is het bijna rommel, alleen maar geschikt voor de betere kringloopwinkel. Maar deze iconen hebben een meerwaarde, niet om hoe ze zijn, maar om wat wij denken dat ze zijn. Die meerwaarde ontlenen zij dus aan onze fantasie, en onze fantasie is mooier dan de werkelijkheid. De acteurs van Oranje zijn ook produkten van onze fantasie. In werkelijkheid is onze koning een gewone goedaardige wat gezette man, die je op iedere straathoek kan tegenkomen. Maar door onze fantasie is het een bijzonder mens geworden. Zo zijn deze drie, de Nachtwacht de Messias en de Koning producten van onze fantasie, en daarom bijzonder en waardevol geworden.
Het instrument blijkt volgens de overleveringen in bijna maagdelijke staat te zijn, niet gemoderniseerd naar de huidige maatstaven maar barok. Het staartstuk en de stemsleutels zijn afkomstig van Vuillaume maar gek genoeg barokinstrument met een moderne kam... Remi
Vuillaume die na de dood vanTarisio de eigenaar werd, deed wel de nodige aanpassingen en tuigde de Messias op tot een volledige viool, onder meer met een staartstuk, waarop Maria en het kind Jezus staan afgebeeld. Vuillaume bewaarde de viool daarna achter glas. En gedurende het beleg van Parijs in de Frans-Duitse oorlog in 1870 begroef hij hij de viool, uit angst voor vernietiging, beschadiging of diefstal. Hij liet er niemand op spelen, want wat de viool bijzonder maakte, was de nieuwstaat. Na zijn overlijden bleef ook schoonzoon Alard die violist was er met zijn vingers van af. Pas toen de Londense gebroeders Hill de Messias naar Engeland haalden, mochten bekende violisten er in huiselijke kring weleens op spelen. De Duitse virtuoos Joseph Joachim zette als enige zijn bevindingen op papier. „Zijn klank is een mengsel van zoetheid en grandeur", schreef hij de eigenaar in een brief.
Maar waarom wordt er dan niet op gespeeld? De viool is fysiek aanwezig en is ipv een instrument een kijk opjeckt geworden. Dat is toch niet het doel geweest van de vioolbouwer? Ondanks dat de viool in maagdelijke staat blijkt te verkeren, is er toch een stelregel die zegt :" een onbespeeld instrument is een dood / ten dode opgeschreven instrument? Deze viool is dus met andere woorden nooit opengespeeld? Ik vind het eeuwig zonde om dit instrument onbespeeld te laten, en dan moeten aannemen van iemand die in een briefje laat weten hoe deze viool destijds in zijn oren zou hebben geklonken.
Van vergelijkbare instrumenten weet ik dat er een musicus zorg draagt voor het instrument (en er ws op speelt). Daarnaast krijgt soms een wereldtopper de gelegenheid zo'n instrument uit de kast te halen en er een opname mee te maken. (Voorbeeld: de opname van A. Bijlma, 1992 op de Servais cello, museum Washington, zie http://www.nopapers.nl/km/muz2/4/muze0405.html ). Maar het blijft zonde, vrijwel passief in zo'n glazen kast. http://smithsonianchambermusic.org/collection/stradivarius-cello-1701-servais
Hierbij dan een objectieve beoordeling hoe de 'Messiah' uit de test komt en dan vergeleken met Italiaanse, Duitse, Franse en andere violen. Peter Ratcliff is dé expert op het gebied van de dendrochronologie. Het duurt 'slechts' een minuut of 25:
Ik heb net het filmpje zitten kijken, een beetje doorspoelen maar… misschien heb ik het mis. De bomen worden gespleten in wiggen (kwartiers). Van binnen naar buiten de jaarringen, binnen oud en buiten jong, even later zien we aan de jaarringen van de “M”, het omgekeerde bij het bovenblad, de jonge jaarringen zitten in het midden, de oudjes aan de randen. En dat komt totaal niet overeen met de huidige informatie over het zagen van het hout, dosse of kwartiers zagen… Het tegen-kwartiers zagen of ken ik niet. Helaas kan ik nu door omstandigheden geen plaatje bijvoegen om mijn vermoeden/bewering te verduidelijken. Remi
Stradivarius heeft dus waarschijnlijk dosse gezaagd hout (moet haast wel anders) hout gebruikt hebben... Oeps, daar gaan we met onze booklet gespleten, voor gezaagde wig.. We hebben dus een juist gezaagde plank nodig. https://www.google.com/search?q=dos...AhXOY1AKHWq0D64Q9QEIOTAB#imgrc=toFkOPt2ZpZOWM:
Volgens mij zit je ernaast Remi. Ik 'ken' de 'M' redelijk goed en er is niks bijzonders aan het bovenblad. Gewoon kwartier gezaagd, daarna in tweeën gezaagd en aan elkaar gelijmd zoals elke vioolbouwer het doet en ja dan heb je de jongere jaarringen in het midden.
Mij viel heel iets anders op aan het filmpje! Er zijn verschillende instrumenten van Stradivarius onderzocht en het blijkt dat S. een hele boomstam had, want diverse instrumenten van hem zijn uit die stam - althans het bovenblad- gemaakt. Dat kon Ratcliff met zijn apparatuur prima onderzoeken. Hij heeft dan ook onderzoek gedaan naar het klankgedrag van die bladen en je kunt zien dat die dan ook zo'n beetje dezelfde karakteristieken hebben. Zo zou je kunnen beweren dat het hout (mede) bepaalt hoe het uiteindelijke instrument gaat klinken.
