Effect van de lak op de klank

Discussie in 'Boeken en publicaties' gestart door Oosterhof Vioolbouw, 7 dec 2017.

  1. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Hoe werkt de lak in op de klank en in welke mate? In dit onderzoek (Engels) is gebruik gemaakt van 3D-beelden van het hout afkomstig van X-straling microtomografie.
     

    Bijgevoegde bestanden:

  2. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Best een technisch verhaal, met overigens een interessant idee voor een nieuw onderzoek.
    Er zijn best veel variabelen die de klank beïnvloeden. Niet alleen de elasticiteit van het hout, maar ook de kenmerken van de verschillende soorten lak spelen mee in het vasthouden van de kwaliteit van de klank over een lange tijd.
    Misschien zou je voor de minder technisch-onderlegden onder ons (zoals ik) een samenvatting willen geven van dit stuk (tenslotte zitten we op een NL-talig forum!).
     
  3. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    De voertaal van dit forum is inderdaad Nederlands, maar dat houdt niet in dat gegeven publicaties van onderzoeken niet in een andere taal gesteld kunnen worden. Dat is ook vastgelegd in de Voorwaarden en Regels.

    Ik ga niet ieder artikel voorzien van een Nederlandse samenvatting, maar wil voor deze keer een uitzondering maken:

    Het gaat in dit artikel over de functie van de lak die niet alleen wordt aangebracht uit esthetische overwegingen maar duidelijk een beschermende functie tegen fluctuaties in vochtigheid heeft.
    Afhankelijk van de dikte, de mate van doordringing in het hout en de fysische en mechanische eigenschappen na droging , kunnen lakken de vibro-akoestische eigenschappen veranderen.
    De hier toegepaste methodiek heeft als voordeel niet destructief te zijn. (Dat betekent dat er geen kleine stukjes lak van een oude viool afgehaald behoeft te worden). Onderzocht werd ondermeer wat het effect van de uitharding was op de trillingseigenschappen van klankhout tussen vier verschillende lagen. Er kon worden aangetoond dat lak de demping verhoogt zowel in de langs- als in de dwarsrichting van de nerfrichting. Een laklaag vermindert de geluidsstraling in de langsrichting maar versterkt die in de dwarsrichting. Verder werden verschillen waargenomen in de doordringing van nieuw hout ten opzichte van het hout van de oude instrumenten. Het onderzoek toonde het belang aan van de chemische samenstelling , de doordringing en de dikte die een laklaag uitoefent op de vibro-mechanische eigenschappen.
     
  4. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Dank je wel voor de samenvatting!

    Maar wat moet ik mij voorstellen bij "Een laklaag vermindert de geluidsstraling in de langsrichting maar versterkt die in de dwarsrichting"?
     
  5. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Dat is de richtstraling waarvan beweerd wordt dat die verantwoordelijk is voor de draagkracht van een toon. Ik denk dat het een bepaalde richting geeft aan de klankstraling. Een solist staat meestal met het bovenblad gericht naar het publiek en dat komt dan de draagkracht ten goede.
     
  6. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Ofwel: de richting van de geluidsgolven uit de viool.(?)
     
  7. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Voor de beoordeling van een viool is het van belang te weten van welke kant van de klankkast de klank het beste wordt afgestraald. De richtingsverdeling van de geluidsdruk is niet voor allen frequenties van het spectrum gelijk. Waar de lagere frequenties van een toon zich tamelijk gelijkmatig naar alle kanten uitbreiden, hebben de lagere tonen de eigenschap zich vanaf de openingszijde van de klankbron – bijvoorbeeld een luidspreker- in een begrensde stralingskegel divergerend (zoals het licht van een zaklantaarn) uit te dijen. Wanneer er een opname gemaakt wordt met een microfoon die zich 360° om de viool beweegt terwijl er een bepaalde toon gespeeld wordt, dan zal men kunnen vaststellen dat er in bepaalde richtingen wezenlijke verschillen in geluidsdruk gemeten wordt. Zo heeft men dat gedaan voor de omgeving van de kam en voor het oppervlak van het bovenblad. Nu heeft de grootte van de ruimte waarin de toon wordt opgewekt ook weer invloed op de ervaren sterkte van het geluid, dus eigenlijk een moeilijke materie om goed te meten. Ik denk dat het menselijk gehoor dat nog het beste kan vaststellen.Vandaar ook dat bepaalde concertgebouwen zich beter lenen voor een concert dan een ander.
    Hieronder een paar diagrammen die laten zien dat er wel degelijk verschillen zitten in de geluidsdruk als functie van de positie (ze zijn helaas niet al te scherp. Bij gelegenheid zal ik ze eens bewerken.):

    Richtstraling verb.png
    Bron: "Die Kunst des Geigenbaues" Otto Möckel
     
    Laatst bewerkt: 19 dec 2017

Deel Deze Pagina