"eXotisch" strijkinstrument

Discussie in 'Overig' gestart door Marcelita, 8 mrt 2014.

  1. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    En dat maakt het samen bespreken van muzikale uitingen moeilijk/onmogelijk. Daar moeten we hier verre van blijven!
     
  2. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Hier wat vreemde strijkinstrumenten.




     
  3. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Aha, oude catalaanse strijkinstrumenten! Vreemd? Je had ze misschien onder de eXotische strijkinstrumenten kunnen onderbrengen. Of we kunnen hier een rubriek Oude Strijkinstrumenten van maken. Dan wordt het een beetje overzichtelijk op het forum. 't Is maar een ideetje.
    Wel mooi om deze instrumenten te horen, want dan kun je je ook wat voorstellen hoe oude muziek van Catalaanse /Spaanse componisten kunnen hebben geklonken.
     
  4. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Hierbij wat fotootjes van de Citole. Een beetje een Strijkfossiel uit de middeleeuwen.
    citole%20with%20xray.jpg citole.jpg imagesX40Q32FI.jpg Citole-BritishMuseum.jpg
     
    jis77 en Piet1234 vinden dit leuk.
  5. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Help, kun je hier wel op spelen? Lijkt mij moeilijk zo niet onmogelijk te hateren en om die reden ook meer gemaakt als een soort kunstvoorwerp. En die klankkast, hoe zou het klinken? Nee, ik denk niet dat deze echt voor het spelen is gemaakt, maar wie mij het tegendeel kan uitleggen/overtuigen....welkom, graag!
     
  6. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    Hier zien en horen we de Dilruba, een soort viool met fretten.
     
  7. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    De dilruba speelt een rol in de religie van sikhs in India. @Tobias, dit past zo mooi in onze verzameling eXotische instrumenten! Zullen we vragen of @Oosterhof Vioolbouw dit verplaatst naar het betreffende topic?

    Het geluid van dit instrument doet mij erg sterk denken aan een zingende zaag. Zou dat aan het materiaal van de snaren liggen? De klankkaast? De speciale beharing van de strijkstok?
    De dilruba is ca. 200 jaar geleden ontwikkeld. Er was behoefte aan een strijkinstrument voor de hogere kaste (in de hindoestaanse samenleving), want de sarangi werd gebruikt in de lagere kaste als begeleidingsinstrument bij dansjes van meisjes. De sarangi was moeilijk te stemmen en moeilijk op te spelen, dus was er behoefte aan een strijkinstrument dat makkelijker te hanteren was en aantrekkelijk voor de hogere kaste (die gaat niet op een instrument spelen waar de lagere kaste op speelt). Er werden in die tijd twee strijkinstrumenten ontwikkeld: de dilruba en de esraj. Beiden met fretten. Hier nog een tekening met uitleg van wat=wat.
    [​IMG]

    Dan ook gelijk de esraj:



    Opvallend: spellen óp de fretten ipv in het vlak ertussen (zoals wij op de gitaar)
    en die glijdende bewegingen. Ik ga snappen hoe dat met de dilruba en de klank zit.

    [​IMG]

    O jee, @Oosterhof Vioolbouw, ook mijn bijdrage hoort bij de eXotische instrumenten. Sorry, nu heb je nóg meer werk (overplaatsen)!
    Maar het eXotische blijft fascineren! Ik moet alleen nog flink gaan werken aan mijn vaardigheden op de kemences! Heb wel weer leuke bladmuziek gisteren (bij wereldmuziekgroep) erbij gekregen dat op een kemence heel mooi kan gaan klinken!
     
  8. marloes s

    marloes s |♫♫|♫

    Lid geworden:
    16 mei 2014
    Berichten:
    2.093
    En hoe zou zo'n instrument klinken als je er Bach op zou spelen?;)
     
  9. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Heel andere klankkleur dan wij gewend zijn te horen op onze strijkinstrumenten.
    Het gaat misschien een beetje jammerend klinken en dat past nou niet bepaald in de sfeer van bijvoorbeeld zijn 6 suiten. Het jammerende kan natuurlijk ook komen door de melodieën die zij erop spelen. Lange tonen, de intonatie pakken ze ook op hun manier aan. Hoe zouden de vele kortere en snellere nootjes erop klinken, dat zou ik ook weleens willen horen!
    Maar misschien is het wel een uitdaging om zo'n suite op een dilruba of esraj te proberen en dan op een manier die Bach zou kunnen bekoren.

    Ik kon nergens vinden of iemand zo'n poging al had gedaan (Bach op dilruba), wél Bach op kemence te vinden:
     
    Tobias vindt dit leuk.
  10. Tobias

    Tobias |♫♫|♫

    Lid geworden:
    13 jul 2013
    Berichten:
    4.532
    De Bosnische Gusle. Mooi toch dit instrument, De snaar is van paardenhaar.
     
  11. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Dat is nog eens een andere "krul", mooi uitgevoerd instrument!
    Ik heb hier in een map een bosnische melodie en kan mij nu helemaal voorstellen hoe die met dit instrument zou (moeten) klinken. Zou je iets van de klank van de gusla kunnen bereiken door bij je viool de klankkast af te dekken met papier?
     
  12. marloes s

    marloes s |♫♫|♫

    Lid geworden:
    16 mei 2014
    Berichten:
    2.093
  13. marloes s

    marloes s |♫♫|♫

    Lid geworden:
    16 mei 2014
    Berichten:
    2.093
  14. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Ver weg in India, in Rajasthan (grote deelstaat van India in het noordwesten dat grenst aan Pakistan) is er een strijkinstrument dat gemaakt wordt van Mango(boomhout). De Kamaicha.
    En hoe dat klinkt als je samen op je kamaicha's gaat spelen:



    Het heeft iets hypnotiserends. Ik kijk naar het instrument. Het heeft 17 snaren en de klankkast wordt gevormd door mangohout en geitenleer (bovenkant). Van de 17 snaren zijn er 3 van geitendarm en de rest van staal. Dit volgens mijn bronnen (zoals wikipedia), maar ik zie geen 17 snaren. Hoe dát zit?
    Er wordt geschreven dat dit misschien wel het oudste strijkinstrument ter wereld is.
    Maar ja, ik zit met een vraag, namelijk hoe dat met die niet-zichtbare snaren zit. Ergens verstopt? En vanuit hun verstopplaats resoneren ze dan lekker mee?
    En ik wil ook wel meer weten van deze strijkstok. Is dat er eentje die ik net zo goed voor mijn kemenches zou kunnen gebruiken of is deze te specifiek?



    Aha, bij 1;17 zie ik kleine dunne snaren (ziet er inderdaad naar uit dat ze van metaal zijn) naast de dikkere geitendarmsnaren. Dikkedarm van de geit, zeker...
    Informatieve film. Alleen nog die strijkstok....ik zie niet dat die met de vinger gespannen wordt of kijk ik niet goed?
    En wat zit er op die stok, zou dat paardenhaar zijn???? Het ziet er zo donker uit. Een soort lint dan misschien?
     
  15. Oosterhof Vioolbouw

    Oosterhof Vioolbouw Frits Oosterhof Beheerder

    Lid geworden:
    29 mrt 2003
    Berichten:
    14.250
    Homepage:
    Haar van een zwart paard geeft ook een zwarte staart.
     
  16. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Ja, dat is ook weer zo.
    Wij hebben hier zwart haar op stokken voor contrabassen vanwege het soort snaren die moeten worden bestreken.
    Zouden ze daar in Rajasthan voor een kamaicha zwarte haren kiezen, omdat geitendarmen daarmee het best kunnen worden bestreken (geitendarmen én metalen snaren dus) of zouden ze daar een andere reden hebben? En welke dan?
     
  17. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Het valt mij ook op dat ik alleen maar filmpjes tegenkom waar mannen dit instrument. Niet alleen de kaste speelt kennelijk een rol in dit land, maar ook nog het geslacht als het om het bespelen van instrumenten gaat.
    En ze houden ook erg van unisono spelen. Er is niemand met een tegenmelodie of een melodie een kwart hoger of lager. Het doet me erg denken aan zoemende insecten in de zinderende hitte.
    Met hun manier van strijken komen er ritmische accenten en het trommeltje zit op de afterbeat. Dat geeft het net even wat pit!

    En nu het toch over een strijkinstrument in Rajasthan gaat, doe dan ook deze:
    De Rawan Hattha



    Dit ziet er weer heel bijzonder uit! Ze hebben hier wel wat met meeresonserende snaren!
    Die strijkstok is ook wel heel bijzonder. Zijn dat nou van die metalen belletjes die de klank verder 'bijkleuren'? Het is niet goed te zien.
    Ik heb mijn licht opgestoken bij https://altsoundings.com/video-2/india/kishna-plays-rawan-hatta/

    Gewoonlijk zit er één snaar van paardenhaar op en een langere stalen snaar met nog zo'n 12 of meer stalen snaren die meeresoneren. (Je ziet ook de stemsleuteltjes). De snaren zijn bevestigd aan een stammetje van bamboe en die is weer bevestigd aan een halve schil van een kokosnoot waar een geitenvel op gespannen is die de trillingen van de snaren resoneert.

    Op de strijkstok is, traditioneel, paardenhaar op is gespannen en bij de punt zijn kleine belletjes gemonteerd.
    Wegens het tekort aan paardenhaar (paardenstaarten) in Udaipur wordt nu in plaats van paardenhaar voor de snaar een langer houdbare en dikker nylon gebruikt en voor de strijkstok nylon snaren als 'lint' (dus 'haar').
    De paardenharen snaren versleten wel erg snel; de locale eigenaars van paarden gingen klagen.

    De melodieën die op dit instrument worden gespeeld, hebben ongeveer hetzelfde toonbereik als wat ik bij wel meer eXotische instrumenten hoor uit deze streken: een oktaaf en soms nog een oktaaf+een kwart. (bijvoorbeeld van C1-E2). En je hoort ook nogal eens melodieën waar niet meer dan een kwint voor nodig is (c-g) en dat beperkte maakt het wat hypnotiserend.
    Het heeft niet dat warme van bijvoorbeeld viool en cello. Waarschijnlijk zorgt het hout van onze instrumenten daar goed voor. Geitenhuid kan, zo lijkt het, metalen snaren niet echt warm kleuren en de halve kokos behuizing evenmin. Ik vind het wat nerveus klinken, net of je op een soort open zenuw speelt.



    Maar die belletjes op de strijkstok...wat merken jullie daar nou helemaal van?
     
  18. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Ons folkgroepje is een mandolinespeelster rijker geworden, afijn, die moet het nog wel echt goed leren spelen.
    Ze kreeg die mandoline zomaar van een heel aardig iemand en ze had het al zo druk met haar andere instrumenten met hoofdinstrument cello.;)

    Er hing bij een ander een ander eXotisch tokkelinstrument aan de wand en via allerlei discussies via de app kwam ik ineens op iets heel bijzonders. Een dulcimer als strijkinstrument. Je hebt ze ook als tokkel (en dat was dus die ene aan de wand), maar er is dus ook een variant als strijkinstrument en wordt in de VS in folkmuziek gebruikt.
    De dulcimer zelf is een soort doos, klankkast, met snaren erop en is familie van de cither.
    In de Appalachen is al in de vroege 19e eeuw een variant van die cither opgedoken doordat Ierse en Schotse emigranten het instrument introduceerden. Het instrument komt echter niet uit Ierland en Schotland!
    De instrumenten maakten ze daar van één houtsoort dat ze daar in hun directe omgeving tot hun beschikking hadden. Er zijn veel varianten ontwikkeld en één van die varianten is die als strijkinstrument.
    Dit is door enthousiaste bouwers en strijkers als Ken Bloom weer in de jaren '70 van de 20e eeuw opgepakt. Ik kwam een speciaal forum tegen voor 'bowed dulcimer players' tegen, veel samenspel, groepslessen, festivals zelfs, zoals komende november in noord Georgia.

    [​IMG]

    [​IMG]

    (gebouwd door Ken Bloom)

    Hoe worden die snaren gestemd? Dat is dus ook niet helemaal vastgelegd.
    Ik kom DAD tegen en DAA. Op de site waar ze dat uitleggen, zie ik instrumenten met drie snaren en vier stemknoppen. http://www.get-tuned.com/dulcimer.php
    Ik snap even niet wat hier aan de hand is en vermoed dat het weer over andere dulcimers gaat dan die als strijkinstrument.

    Samenspel:

    Alleen klinken ze op de unisono bedoelde tonen al helemaal niet gelijkgestemd. Ik heb het maar even niet over wat ik verder hoor, terwijl ik het leuke instrumenten vind voor idd folktoepassing.

    Heel apart dus. Deze strijkversies van de dulcimer zijn eigenlijk een kruising van de dulcimer (als tokkelinstrument) en de viola da gamba. En wat erop wordt gespeeld, is folkmuziek. Folk met o.a. oorspronkelijke schotse en ierse melodieën maar ook die uit de Appalachen.
     
  19. marloes s

    marloes s |♫♫|♫

    Lid geworden:
    16 mei 2014
    Berichten:
    2.093
    Een heel erg mooi instrument.
    En ook leuk om te zien hoe ze allebei de strijkstok anders vast houden.

    Marcelita, begrijp ik nu dat jij in bezit bent van zo,n mooi instrument?
     
  20. Marcelita

    Marcelita |♫♫|♫♫|♫♫|

    Lid geworden:
    6 jan 2014
    Berichten:
    6.118
    Homepage:
    Wél een mooi instrument gekregen, een mandoline, maar niet deze dulcimer als strijkinstrument.
    Ik kwam op het spoor door 'appen' met mijn folkbandje en dan ben ik er als heel nieuwsgierige er natuurlijk als de kippen bij om te zien wat een dulcimer dan is en in welke verschijningsvormen.

    Die mandoline is heel mooi, maar als tokkelinstrument hoort die natuurlijk niet thuis op de nieuwe-aanwinsten showpagina van dit forum. Ik ga er wel op oefenen, want heel welkome uitbreiding in wat we in het folkbandje kunnen gaan doen. Maar cello blijft natuurlijk wel mijn hoofdinstrument! En niet te vergeten die kemences. Ik ga het heel druk krijgen!!!

    Natuurlijk lijkt het mij heel leuk om ook op een dulcimer te gaan spelen, die als strijkinstrument dus, maar ik vermoed dat ik dan nog wat levens erbij nodig heb!:D:rolleyes:
     

Deel Deze Pagina