Sinding is (ook) voor mij een vrijwel onbekende componist. (afgezien van het bekende Frühlingsrauschen Op.32 No.3 voor piano solo) Een prachtige fragment voor viool vond ik net op Youtube: &feature=related Ben benieuwd naar meer.....
De andere delen van die Suite zijn ook mooi. Het wordt ook vaak met piano uitgevoerd. Een interessant vioolconcert is het Vioolconcert Op. 47 van Louis Gruenberg uit 1944. De beste uitvoering van dit concert is van Heifetz, in wiens opdracht het ook geschreven is. Samen met Prokofiev 2 is het op Naxos te vinden.
Er is al meteen een voorproefje van te horen via iemands upload op Youtube: Ben meteen gaan luisteren. Wat ik heb geprobeerd is er een bepaalde stijl aan koppelen..... Lukt niet echt. Het is zeker geen Gershwin maar wel erg Amerikaans. Heeft soms wat van Albert Ketèlbey. Rhapsodisch met verwijzingen naar Jazz muziek. Wat over-sentimenteel bovendien, vind ik. Mist echte diepgang, soms al te lichtvoetig, soms zelfs wat geknutseld. Zou zo als filmmuziek uit een film kunnen zijn weggelopen. Misschien dat de andere delen boeiender zijn?
De andere delen zijn ook op YouTube te vinden. Wellicht moet je dit eens wat vaker beluisteren. De CD is bij Naxos te vinden, dan hoor je het hele concert en niet alleen het grootste deel. Gruenberg werd erg beïnvloed door jazz en ragtime en schreef in die periode veel filmmuziek. Hollywood is daarmee duidelijk aanwezig in dit concert, maar dat vind ik ook van de pianoconcerten van Rachmaninof. Daar zijn andere Amerikaanse componisten, zoals Aaron Copland, Erich Wolfgang Korngold en Leonard Bernstein, ook goed in en stoort mij niet in het minst. Sentimenteel en viool is voor mij dan ook een goede combinatie. Er zijn ook mystieke kanten te vinden, vooral in het derde deel, wat wellicht het mooiste is. Voor mij staat dit concert op dezelfde hoogte als dat van Walton en van mij mag dit weleens op een programma staan in Nederland in plaats van het plat gespeelde ijzeren vioolrepertoire, dat je ieder jaar weer hoort.
Vanzelfsprekend mee eens! Ook al is het vaste vioolreperoire ook geweldig, er is daarnaast zoveel méér te beleven aan oude en nieuwe muziek. Ik denk dat veel bezoekers van het concertpodium (het grote publiek) een avondje "feest der herkenning" willen beleven, het veilige repertoire willen horen en een beetje "liever lui dan moe" met niks nieuws willen worden geconfronteerd. En daardoor de verassing missen. Ik vind dat je onbekende muziek de kans moet geven, ook al ben je niet altijd meteen onder de indruk ervan. Juist de muziek "waar je wat voor moet doen" blijkt uiteindelijk de mooiste muziek.
Voor de pianoconcerten van Rachmaninof vind ik dat je deels wel gelijk hebt maar ik moet vervolgens het begrip "Hollywood" wel heel erg gaan oprekken om dat ook van toepassing te verklaren op een werk als bijvoorbeeld diens 2e symfonie (overigens één van mijn favoriete symfonische stukken). Om het anders te formuleren: ik beluister bij Rachmaninof meer een diepe hunkering en heimwee naar "het Russische". Gruenberg, die ook van oorsprong Rus is, klinkt voor mij veel meer embedded in de Amerikaanse cultuur. Ik mis daarin nogal eens het pathos. Maar goed: ik dwaal af van waar strijkersforum voor staat: het strijkinstrument. Maar nu ik toch op dit pad terecht ben gekomen: ik ga Rachmaninov maar weer eens beluisteren (de sonate voor cello/altviool en piano). Nog nooit eerder gehoord. In ieder geval bedankt voor de Gruenberg tip! (correctie: ik heb vandaag Rachmaninov's 2e symfonie met dirigent Jaap van Zweden nog eens opnieuw beluisterd. Toch ook wel een hoog "Hollywood-gehalte". Hoeft natuurlijk in geen enkel opzicht een negatieve classificatie te zijn!)
Deel 3 van het vioolconcert van Gruenberg vind ik direct erg mooi. Het begin, voor de viool solo, doet qua kleuring een beetje denken aan Ravel. Ravel die ook jazz-elementen in zijn composities heeft vermengd (mijn meest favoriete componist trouwens, o.a. vanwege diens prachtige sonate voor viool en piano) Deel 3 van Gruenberg: Lichte zweem naar een blues zonder echte blues-citaten. Spiritual-achtig. Erg mooi. Geweldig vioolspel van Heifetz maar ik ben toch benieuwd of er een recente opname van dit concert te vinden is. Oh ja, deze stelling": "Sentimenteel en viool is voor mij dan ook een goede combinatie". Mijn favoriete strijkkwartet (dat van Maurice Ravel) is er vol van. Misschien zijn juist die sentimentele stukken zelfs wel de mooiste. Ik heb er niet de minste moeite mee dat te beamen. Sentimenteel in positieve zin van het woord.
Ik vind dat één vioolconcert in het lijstje van interessante vioolconcerten niet mag ontbreken: Het vioolconcert in d opus 46 (1940) van Aram Khachaturian. Ik denk niet dat het tot het echte "ijzeren repertoire" behoort. Ik ken dit concert al veel langer als fluitconcert (bewerkt door Jean-Pierre Rampal). Het verhaal gaat dat Rampal teleurgesteld was dat Khachaturian geen compositie voor hem had geschreven en toen maar is begonnen met het bewerken van het concert dat Khachaturian aan David Oistrakh had opgedragen. Maar dat kan natuurlijk ook kwaadsprekerij zijn.
In 1959 heeft Heifetz Gruenberg weer op de plaat gezet. Met hetzelfde orkest (het Boston Symphonie Orkest) maar nu met een andere dirigent, Charles Münch. Die opname is nog beter en niet alleen omdat hij in stereo is. Het is een meer volwassen benadering van het concert. Het concert is in 2002 nog eens in Japan uitgevoerd, maar is zodanig moeilijk te spelen, dat niemand zich er aan waagt. Het concert van Katchaturian (met die mooie cadens van Oistrakh) is volgens mij gewoon repertoire al wordt het niet heel veel gespeeld. Het is geen ijzeren repertoire, inderdaad. Maar je kan het vinden in de vademecums met vioolrepertoire van conservatoria in de hele wereld.
Een naam die ik hier wil toevoegen is die van Sergey Taneyev. Die heeft een bizar maar in mijn ogen zeer de moeite waard 'concert' geschreven in de vorm van ' Concert Suite voor viool en orkest opus 28', waarvan deel 1 Prelude op youtube met Oistrach te vinden is; &feature=related Verder deel 2; Gavotte, 3; Fairy tale, 4; Thema met variaties en 5; Tarantella Wordt bij mijn weten nooit uitgevoerd (op een incidenteel geval na ongetwijfeld), maar zou 't niet slecht doen in de concertzaal. Er bestaat zowaar een meer recente uitvoering van, door Pekka Kuusisto echt schitterend gespeeld, met Helsinki Philh/Ashkenazy. Een aanrader. Zoals trouwens die hele Taneyev een meer dan bijzonder geval was. Waarschijnlijk was er niemand in zijn tijd meer thuis in de Renaissance muziek en de regels van het contrapunt, en dat gecombineerd met een geheel eigen 19e eeuwse stijl (waarin nauwelijks Russische invloeden zijn te horen) levert de meest wonderbaarlijke muziek op. Luister bijvoorbeeld eens naar zijn Kwintet in g op.30, en dan het Largo daaruit; een Passacaglia op een dalend motief (begint na de 'granieten' openingsmaten), en dan hoor je Bach door de 19e eeuw wandelen.... &feature=PlayList&p=BF2D0147792AAC49&playnext=1&playnext_from=PL&index=10 Verder de symfonie"en , en dan met name nr. 4 in c , en nr 2 in Bes, en de 'Oresteia' ouverture, het Trio op. 22, allemaal bijzonder de moeite waard.
Tegenwoordig staat de opnametechniek gelukkig steeds meer in dienst van de speler(s). Het subtiel afgewerkte resultaat wordt desnoods met knip en plakwerk afgedwongen. Ik kan me voorstellen dat de aanpak en het resultaat op oude opnames wel eens anders is geweest. Ik vraag me daarom af of spelers uit de tijd van de 78 toeren platen soms bewust anders speelden tijdens een opname om een bepaald resultaat te bereiken dat voor de toehoorder gewenst was (geplaatst binnen het licht van de toenmalige mogelijkheden van de techniek). Zo lijkt wel eens alsof Heifetz veel geprononceerder speelt op de echte oude opnames dan strikt noodzakelijk. Ik was verbaasd te horen hoe ongelooflijk veel mooier Heifetz lijkt te spelen (klinkt) op een wat meer recente opname: Daarnaast valt me het me op bij de historische opnames hoeveel van de klank en de schoonheid van het instrument lijkt te worden weggeknepen. Ik vind het eerlijk gezegd moeilijk door al die “ongemakken” heen te luisteren. (Hoewel mijn vroegste kennismaking met klassieke muziek ooit is begonnen met die 78 toerenplaten, zo antiek ben ik zelf dus al). Door de jaren heen ben ik gewend geraakt aan alle perfectie van de hedendaagse studio-opnames en zoals dat gaat: je wordt steeds veeleisender. Is de opname van Gruenberg uit 1959 nog ergens beschikbaar?
Die kan je op RCA vinden. Gelukkig was Taneyev daar wel in thuis. Taneyev was de opvolger van zijn leraar Tsjaikovski als professor voor harmonie en compositie en was een liefhebber van polyfonie. In zijn werken komen contrapuntische technieken heel veel voor. Hij was ook een kenner van de polyfone vocale muziek van de Nederlandse School uit de 15de en 16de eeuw. Een geheel onbekend vioolconcert is het vioolconcert van Anton Arensky (1861-1906). Het bestaat uit één deel, dat uit contrasterende gedeelten bestaat. Het is een typisch voorbeeld van een concert uit de Russische romantische nationalistische school. De invloed van Arensky's vriend Tsjaikovski is duidelijk aanwezig evenals Arensky's talent voor de melodie. Het wordt verder gekenmerkt door vele plezierige muzikale contrasten. Er bestaat een mooie opname van met Ilya Gringolts en the BBC Scottish Symphony Orchestra olv Ilan Volkov op Hyperion en volgens mij is er ook een Naxos opname met Marc Lubotsky.
Waarmee we min of meer hetzelfde zeggen in iets andere bewoordingen, toch? Misschien had ik het zó duidelijker kunnen stellen; "Waarschijnlijk was er niemand in zijn tijd méér thuis in de .... enz. enz. ...... dan Sergey Taneyev.
Leuk, meer liefhebbers van onbekend vioolrepertoire op dit forum zoals Carl en Ferrie. Ik zag dat nu ook het vioolconcert van Myaskovsky door David Oistrach op Youtube staat. Hier deel 3 De rest is te vinden bij de gerelateerde video's. Dit stuk speelde Vadim Repin kortgeleden in het Concertgebouw, nadat hij het (met Tsjaikovsky) op cd had gezet. Op mijn Youtubekanaal http://www.youtube.com/user/HenriVieuxtemps veel onbekende vioolconcerten, waarbij je de bladmuziek van de vioolsolist kan meelezen. Taneyev, Gruenberg en Myaskovsky heb ik nu bij m'n favorieten toegevoegd. Zelf heb ik gister met een amateurorkest het dubbelvioolconcert van de Engelse componist Gustav Holst (bekend van de Planeten) begeleid. Een tijd terug begeleidde ik Oskar Back-winnares Simone Lamsma bij het vioolconcert in d opus 46 (1940) van Aram Khachaturian met een amateurorkest. Wordt dus nog wel eens gespeeld. Diezelfde Simone speelde de Schotse Fantasie voor viool+ orkest van Max Bruch met het Brabants orkest. Goeie reden toen voor mij om dat in Eindhoven te gaan beluisteren.
Leone Sinigaglia schreef volgens mijn gegevens een Vioolconcert in A opus 20, de Rapsodia Piemontese opus 26 voor viool en orkest en een vioolromance in A opus 29. De laatste twee werken ontbreken op bovengenoemde Wikipedia pagina en alle drie bij Naxos. Althans ik kan ze niet vinden. Het lijkt me interessant om deze werken eens te beluisteren.
