Kritische brief Katdebel over Radio4

Via iemand van een amateurorkest kreeg ik deze mail in m'n mailbox :

Fw: Standaardbrief 'Katdebel'

Bevriende Muziekliefhebber,

De ochtendprogrammering van de klassieke-muziek-zender Radio 4 blijkt sinds september 2006 bij velen tot onvrede en ergernis te hebben geleid. Deze kwam in februari j.l. tot uiting in Forum, de ingezonden-stukken-rubriek van de VPRO-gids. Als gevolg hiervan is door een actiegroep een Open Brief opgesteld met het doel een grondige verandering te bewerkstelligen.

Al eerder uitte columnist Henk Hofland meerdere malen zijn ongenoegen in NRC Handelsblad, terwijl Hans van den Bergh in HP/De Tijd van 17 augustus 2007 de kat de bel aanbond ('katdebel'). Rudy Kousbroek - in 1975 een van de aanstichters van het latere Radio 4 als muziek-, niet als babbelzender - sloot zich bij hen aan. Anderen volgden, en zullen volgen. Daar laten de vele reacties op de website van Radio 4 geen misverstand over bestaan.

Inmiddels gaf Hofland in zijn column 'Radiofranje' op p. 18 van NRC/CS van vrijdag 8 maart een eerste schot voor de boeg.

Bijgaand treft u de Open Brief aan en de lijst van prominente medestanders die zich nu al hebben aangesloten.

In VPRO-gids nr. 11 (verschijning woensdag 12 maart) zal aandacht aan de actie worden besteed. Tegelijkertijd gaat de Open Brief uit naar de andere media.

Mocht u zelf ook adhesie willen betuigen, dan graag, maar alleen op grond van eigen ervaring en overtuiging, niet uit aardigheid.

Met vriendelijke groet,

de actiegroep 'Katdebel':

Charles Crombach, Ceciel Latooij, Anton Wesselingh, Paul Beers

adhesie naar: paulbeers@planet.nl

bijlage:

OPEN BRIEF

MAAK VAN RADIO 4 WEER EEN KLASSIEKE-MUZIEK-ZENDER

Dankzij Radio 4 is er in heel Nederland 24 uur per etmaal klassieke muziek te horen. Sinds een jaar of twee wordt deze weldadige voorziening echter op de ochtenden danig ondermijnd. De luisteraar van Radio 4 wordt nu elke morgen van 9 tot 13 uur ongevraagd vergast op een muzikale fruitmand van hapklare muziekbrokken, vergezeld van gezellige praatjes en gelardeerd met telefoonspelletjes en verzoekplaatjes. Ook is het aantal nieuwsuitzendingen en reclameblokken uitgebreid tot elk uur. Deze programmering doet ernstig afbreuk aan de kwaliteit van de klassieke muziekzender en is niet in balans met de overige kwaliteit van Radio 4.

Elk beschaafd land heeft een zender die permanent klassieke muziek uitzendt. Het is een perfect medium om muziek van alle tijden toegankelijk te maken voor iedereen. Het programma van Radio 4 is ‘s middags en ’s avonds van hoge kwaliteit en veel mensen houden ervan om de klassieke omroep urenlang te beluisteren. Zij ontlenen daar kennelijk een groot genoegen aan. Dat plezier dreigt in de ochtenden van Radio 4 vergald te worden.

Ter herinnering het volgende. Rond 1975 dreigde de klassieke muziek door Hilversum grotendeels in de hoek gedrukt te worden en haar vanzelfsprekende radio-podium te verliezen. Het is te danken aan het doorzettingsvermogen en de actiebereidheid van mensen als Rudy Kousbroek dat er überhaupt een klassieke zender gekomen is, zij het aanvankelijk met alleen zendtijd overdag. Gelukkig kon destijds het aandeel van reclame en nieuws op een aanvaardbaar minimum worden gehouden.

Deze actie voor een klassieke zender was een doorslaand succes – zij het dat meteen al veel gepraat en buitenmuzikale elementen in de programmering slopen. Het zij zo. Sinds 2006/7 is de ochtend van Radio 4 echter niet meer te pruimen door een programmering die bestaat uit vaak al te korte stukjes muziek, verpakt in overbodige historische feitjes waar niemand op zit te wachten. Truttigheid en Wikipedia-kennis voeren de boventoon. Tussendoor worden de muziekliefhebbers bezig gehouden met verzoekplaten, telefoonspelletjes en aanprijzingen door, jawel, Bekende Nederlanders. Ook de huidige presentatrice kan alleen maar zijn aangetrokken omdat zij een BN’er is. Wij mochten eens afhaken! Afhaken: dat is wat voorheen tevreden luisteraars nu waarschijnlijk gaan doen.

Wat wij willen
Wij zouden graag zien dat de kwaliteit van de ochtenden weer in balans komt met de overige zendtijd van Radio 4. Gebruik de kostbare zendtijd waar hij voor bedoeld is en maak er geen oubollig entertainment van. Veel luisteraars hebben Radio 4 uren per dag aan staan en willen niets anders horen dan goede en interessante muziek die op een professionele manier aan- en afgekondigd wordt. Een goed compromis zou zijn om uitsluitend ‘Licht op Vier’ tussen 12 en 1 te gebruiken voor de gewenste vormen van divertissement.
Tot slot: het ergste is nog wel het uurlijks terugkerende Nieuws met de onverdraaglijke reclameblokken. Elk uur vijf volle minuten. Als het niet anders kan, betalen we liever weer kijk- en luistergeld om van deze hersenspoeling verlost te raken. Bij voorbaat dank.

Charles Crombach / Ceciel Latooij / Anton Wesselingh / Paul Beers
Februari/Maart 2008

Adhesiebetuiging naar paulbeers@planet.nl
Hermoesestraat 2, 4062 PP Zennewijnen, tel. 0344.65 20 71

 

Hear hear!

 

Tsja, ik wilde hiermee zeggen dat ik het eens ben met wat gezegd werd in de brief.

Denk alleen dat dit artikel op een vreemde plek in het forum staat, maar op zich kan het een discussie waard zijn. Daalt Radio4 in kwaliteit? Of alleen op verschillende tijdstippen?

Natuurlijk zonde als zo'n (overigens niet unieke, want we hebben ook Classic FM en Concertzender op de kabel) zender minder wordt en zich aanpast naar de modernere muziek. Alsof er niet al genoeg zenders zijn met moderne muziek. Radio4 schrikt hiermee klassieke luisteraars af.

 

Radio 4 is ooit goed begonnen als klassieke zender en toen in de versukkeling geraakt.
Er wordt teveel gepraat en daardoor te weinig gedraaid. Er zijn al vele acties geweest om van '4' weer een muziekzender te maken. Die hebben weing resultaat gehad. Maar ik wens deze actie vanzelfsprekend succes.
Wat ik wel storend vind, is dat er een e-mail adres in staat, daar maken spammers gegarandeerd misbruik van. Ook het telefoonnummer zou ik verwijderen.

 

Inderdaad, de muziek is over het algemeen nog steeds goed. Alleen zoveel geklets. Soms zet ik radio4 af, omdat ik verwacht een lekker stukje klassiek te luisteren en dan een aaneenschakeling van belspelletjes en interviews hoor.

Op zich is wat achtergrondinfo bij de muziek leuk, maar hou het kort en ga zeker geen luisteraars aan het woord laten met eeuwenlange verhalen waarom dat en dat stuk zo bijzonder voor ze is. laat ze dat lekker doen op de website voor diegenen die daarin geïnteresseerd zijn.

 

Even iets ter verdediging van de ochtendprogrammering van Radio4. In mijn omgeving ken ik al een aantal mensen die hierdoor geïnteresseerd zijn geraakt in klassieke muziek. Een kennis vertrouwde me toe dat ze er niets van wist, graag meer wil weten, maar niet weet waar te beginnen. Ook omdat ze een beetje bang is door fervente klassiekemuziekliefhebbers (snobs?) met de nek te worden aangekeken over haar onwetendheid. Door die ochtendprogrammering komt ze met zoveel verschillende soorten klassieke muziek in aanraking en leert ze net genoeg over de achtergronden om zelf haar pad te vinden en om gerichte vragen te kunnen stellen in haar omgeving zonder raar te worden aangekeken.

 

En nu staat het in Trouw.....

Er is nu een opvolger van het beruchte "gastenboek" van radio 4, een echt forum.

http://forum.radio4.nl/

Mijn ervaring is, dat het door de radiomakers best wel serieus genmen wordt.
Ze hadden Henca's bijdrage (lees het artikel in Trouw, link staat op het radio4 forum)
natuurlijk nooit moeten laten verwijderen. Dat heeft deze aktie in een stroomversnelling gebracht... Ik denk dat radio4 dit niet meer zo snel zal doen.

Ik zou zeggen, geef uw mening op het radio4 forum!

Groetjes, ook aan Henri, die dus echt bestaat
Rolf

 

De reden dat ik de brief van Katdebel ook op het Srijkerforum had gezet, was dat ik bang was dat ie van het Radio4gastenboek verwijderd zou worden. (pas na 2 dagen, kan je nagaan hoe frequent ze dat forum lezen. Ik ken een medewerkster van de AVRO, die HET FORUM/GASTENBOEK VAN RADIO4 NOOIT!! LEEST. Lekker veel belangsteling voor je eigen vakgebied. Dit soort minkukels werken dus bij Radio4) Dat gebeurde ook, maar iedereen kan hem dus ook op dit forum lezen. Ha, ha Radio4 een hak gezet :lol: Ik dacht wel dat ze niet tegen deze kritiek konden.
Mooi Rolf met je muzieklink met steeds andere klassieke muziek daarop, die ik op m'n werk bij m'n favorieten heb staan, dat je stijkersforum ontdekt hebt. Groeten terug en welkom op dit forum.
Hier het artikel in Trouw met 20!! reacties daarop:
http://www.trouw.nl/deverdieping/podium/article960525.ece/Maak_van_Radio_4_weer_echte_klassieke_zender_opinie#readers_responses

Maak van Radio 4 weer echte klassieke zender (opinie)
Charles Crombach en Henca Janssen, leden van actiegroep Katdebel
Lezersreacties op dit artikel (20) Reageer zelf

De Radio 4-ochtend is niet te pruimen. In plaats van kwaliteit krijg je hapklare brokken en kletspraatjes.

Zoals elk beschaafd land heeft ook Nederland een radiozender waarop 24 uur per etmaal klassieke muziek te horen is: Radio 4. Een uitstekende zender met gewaardeerde en deskundige samenstellers en presentatoren. Sinds ruim een jaar wordt deze kwaliteit echter ondermijnd doordat men meende de ochtendprogrammering te moeten restylen.

Alleen muziek kan (nieuwe) luisteraars verleiden.Begin jaren zeventig dreigde de klassieke muziek haar vanzelfsprekende radiopodium te verliezen. Het is te danken aan schrijver Rudy Kousbroek, violist Theo Olof en anderen dat er toen überhaupt een klassieke-muziekzender gekomen is. Met een overvloed aan adhesiebetuigingen lukte het in minder dan drie jaar een compleet nieuwe zender met een minimum aan nieuws en reclame op poten te krijgen. Radio 4 was een feit.

Maar de ochtend van Radio 4 is niet meer te pruimen vanwege de angstvallig voorzichtige repertoirekeuze en een ongeëvenaard truttige, tenenkrommende presentatie. Korte muziekfragmenten (dus geen complete werken) worden opgeleukt met overbodige historische feitjes.

Het Ochtendconcert verdween en daarvoor in de plaats wordt de luisteraar van 9.00 tot 13.00 uur vergast op een muzikale fruitmand van hapklare muzikale brokken, vergezeld van gezellige praatjes, telefoonspelletjes, verzoekplaatjes, en ook de onvermijdelijke ’Bekende Nederlander’ ontbreekt uiteraard niet.

De programmamakers menen kennelijk dat oubollig entertainment het draagvlak van de zender vergroot. Kortom: programmering en presentatie in de ochtend doen ernstig afbreuk aan de kwaliteit van Radio 4 en zijn volkomen uit balans met het niveau van de overige programma’s.

Daarnaast is het aantal nieuwsuitzendingen met daaromheen twee luidruchtige reclameblokken opgevoerd tot éénmaal per uur.

Wij begrijpen niet waarom een verder uitstekende zender elke ochtend van de werkweek vier uur lang zo onprofessioneel en neerbuigend uit de toon valt. Dat oordeel heeft niets te maken met een elitaire invalshoek van kenners die louter uit zijn op onbekende composities of actuele, ’ontoegankelijke’ muziek. Met de huidige ochtendprogrammering van Radio 4 wordt het vermeend oubollige imago van klassieke muziek ongegeneerd versterkt. Dat kan toch niet de bedoeling zijn!

Daarnaast moet er een andere, minder storende wijze van sponsoring en/of financiering mogelijk zijn. Een uitdaging voor de minister van OC & W. Er gaan jaarlijks forse bedragen naar muziekinstellingen, festivals, concerten en uitvoerende gezelschappen. Het publiek dat naar klassieke muziek luistert schijnt te vergrijzen, de jeugdige aanwas staat onder druk. Een klassiek radiomedium is binnen dat geheel van cruciaal en onschatbaar belang en hoeft weinig te kosten. Zorg dus dat er minstens één hoogwaardige klassieke zender in de lucht is, die op niveau functioneert.

Actiegroep Katdebel ontving talloze adhesiebetuigingen van zowel prominente als ’onbekende’ Nederlanders, van wie velen spontaan hun onvrede uitten. Deze gevarieerde groep luisteraars staat op het punt af te haken of heeft dat al gedaan. Duidelijk is dat de ochtendprogrammering inmiddels als een splijtzwam door het Radio 4-publiek snijdt.

Uiteraard hebben wij ons ook direct tot de programmamakers en verantwoordelijken van de zender gericht. Die blijken niet onder de indruk van onze bezwaren en voeren aan dat „in de morgenuren wel veel maar niet intensief geluisterd wordt”, én dat „de waardering voor die uren het hoogst is”. Wonderlijk.

De moderator van het ’Gastenboek’ , een rubriek op de website van Radio 4 heeft onze kritische Katdebel-geluiden die in het Paasweekeinde op de site verschenen, onmiddellijk gewist. Zozeer wordt het oordeel van trouwe en betrokken luisteraars kennelijk op prijs gesteld.

Liefhebbers van klassieke muziek aantrekken zal niet lukken met makkelijk entertainment in een doorzichtige verpakking. De muziek moet centraal staan, want alleen die is in staat om (nieuwe) luisteraars te verleiden.

 

Hier de reactie van Margreet Theunissen, zendermanager Radio4 en Roland Kieft, eindredacteur AVRO Radio4 in de VPRO-gids 14 van 5 t/m 11 april 2008

Radio4 iedereen
In de VPRO Gids wordt melding gemaakt van een actie rond Radio4.
Er wordt gemopperd op de klassieke zender, die truttig zou zijn en geteisterd door reclameblokken, verzoekplaten, telefoonspelletjes en Bekende Nederlanders. In de kritiek van de actiegroep die zich bedient van de strijdleus "Maak van Radio4 weer een klassieke muziekzender" moet vooral in de ochtendprogrammering van de klassieke zender het ontgelden.
Iedere actiegroep die zich opwerpt voor de klassieke muziek kan rekenen op onze steun. Toch is hier een verschil van inzicht. Radio4 maakt deel uit van de publieke omroep en die heeft als taak kunst en cultuur aan te bieden aan een zo breed mogelijk publiek. De publieke omroep heeft als missie: van iedereen, voor iedereen.
Uit reacties die wij krijgen leren wij dat veel van onze luisteraars eigenlijk een "eigen" radiozender willen, een eigen Radio4. Het is voor een publiek radiostation natuurlijk onmogelijk om iedereen individueel te bedienen.
Om luisteraars toch zo goed mogelijk te bedienen doet Radio4 veel onderzoek. Naar beluistering, naar waardering van programma's en muziekvoorkeur.
We weten uit onderzoek dat radio vooral in de ochtend aan staat, maar dat dan de luisterintensiteit relatief laag is. In de middag neemt de luisterintensiteit toe en in de avond stemt de luisteraar gericht af.
Grofweg kunnen wij bij Radio4 twee luistergroepen definieren: een groep hartstochtelijke 'kenners' (Deze aanhalingstekens geven aan dat de Radio4 makers geen hoge pet op hebben van non-professionele luisteraars, red=Henri Vieuxtemps) bij wie de focus ligt op de ongerepte, minder bekende muziek en een substantiele groep 'liefhebbers' (helemaal 'ondeskundige' sukkels in de ogen van Radio4-medewerkers, red= Henri Vieuxtemps) die een wat meer ontspannen relatie met klassieke muziek heeft en een voorkeur heeft voor de bekendere klassieke muziek met een verhalende benadering. Voor hen is ook de functionalitiet van radio (gezelschap, informatie en amusement) belangrijk.
Voor de laatste groep biedt Radio4 in de ochtend kortere stukken met muzikale meesterwerken. Aantrekkelijk gepresenteerd, met korte, soms anekdotische, informatie. Overigens geproduceerd door een staf van muziekwetenschappers, mensen met conservatorium achtergrond en professionele radiomakers. (Benieuwd of ze ook alle namen en muziek van mijn handtekening kennen, red=Henri Vieuxtemps).
Gedurende de rest van de dag -de andere 20 uur- geeft Radio4 ruim baan aan de wensen van de doorgewinterde kenner (zonder de liefhebbers buiten te willen sluiten). Met concertblokken in de middag en avond, concertseries, specifieke aandacht voor componisten,verslag van festivals en de serie Zomeravondconcerten. Radio4 registreert jaarlijks ongeveer 350 concerten en zorgt hiermee voor een uniek verslag van het Nederlandse en internationale muziekleven.
Hoe veelzijdig de programmering van Radio4 ook is, de kritiek richt zich steevast op de ochtendprogrammering. Toch zijn juist deze uren belangrijk omdat ze een bredere basis vormen onder Radio4. Met veel liefhebbers en zeer goed gewaardeerd. En, zoals de Raad van Cultuur recent vaststelde: 'De intrinsieke waarde (van kunst) krijgt meer betekenis naarmate cultuuruitingen beter en intensiever worden gebruikt. Intensief gebruik schept een levendig en kosmopolitisch cultureel klimaat.'
Daarom is het goed om Radio4 een zender te laten zijn 'van iedereen, voor iedereen'.

Margreet Theunissen, zendermanager Radio4
Roland Kieft, eindredacteur AVRO Radio4

(zucht, flinke overtypklus)